¹Có một người đau, tên là La-xa-rơ, ở Bê-tha-ni, là làng của Ma-ri và chị người là Ma-thê.

¹Now a certain man was sick, Lazarus from Bethany, of the village of Mary and her sister, Martha.

²Ma-ri là người đã xức dầu thơm cho Chúa, và lấy tóc mình lau chơn Ngài; chính anh người là La-xa-rơ đương đau.

²It was that Mary who had anointed the Lord with ointment, and wiped his feet with her hair, whose brother, Lazarus, was sick.

³Vậy, hai chị em sai người đến thưa cùng Ðức Chúa Jêsus rằng: Lạy Chúa, nº§y, kẻ Chúa yêu mắc bịnh.

³The sisters therefore sent to him, saying, “Lord, behold, he for whom you have great affection is sick.”

⁴Ðức Chúa Jêsus vừa nghe lời đó, bèn phán rằng: Bịnh nầy không đến chết đâu, nhưng vì sự vinh hiển của Ðức Chúa Trời, hầu cho Con Ðức Chúa Trời bởi đó được sáng danh.

⁴But when Jesus heard it, he said, “This sickness is not to death, but for the glory of God, that God’s Son may be glorified by it.”

⁵Vả, Ðức Chúa Jêsus yêu Ma-thê, em người và La-xa-rơ.

⁵Now Jesus loved Martha, and her sister, and Lazarus.

⁶Khi Ngài nghe người nầy đau, bèn ở lại hai ngày nữa trong nơi Ngài đương ở.

⁶When therefore he heard that he was sick, he stayed two days in the place where he was.

⁷Rồi đó, Ngài phán cùng môn đồ rằng: Chúng ta hãy trở về xứ Giu-đê.

⁷Then after this he said to the disciples, “Let’s go into Judea again.”

⁸Môn đồ thưa rằng: Thưa thầy, hôm trước dân Giu-đa tìm ném đá thầy, thầy còn trở lại nơi họ sao!

⁸The disciples told him, “Rabbi, the Jews were just trying to stone you, and are you going there again?”

⁹Ðức Chúa Jêsus đáp rằng: Trong ban ngày há chẳng phải có mười hai giờ sao? nếu ai đi ban ngày, thì không vấp vì thấy sự sáng của thế gian nầy.

⁹Jesus answered, “Aren’t there twelve hours of daylight? If a man walks in the day, he doesn’t stumble, because he sees the light of this world.

¹⁰Nhưng nếu ai đi ban đêm, thì vấp, vì không có sự sáng.

¹⁰ But if a man walks in the night, he stumbles, because the light isn’t in him.”

¹¹Ngài phán như vậy, rồi tiếp rằng: La-xa-rơ, bạn ta, đương ngủ; nhưng ta đi đánh thức người.

¹¹He said these things, and after that, he said to them, “Our friend, Lazarus, has fallen asleep, but I am going so that I may awake him out of sleep.”

¹²Môn đồ thưa rằng: Thưa Chúa, nếu người ngủ, chắc sẽ được lành.

¹²The disciples therefore said, “Lord, if he has fallen asleep, he will recover.”

¹³Vả, Ðức Chúa Jêsus phán lời đó chỉ về sự chết của La-xa-rơ; song môn đồ tưởng nói về giấc ngủ thường.

¹³Now Jesus had spoken of his death, but they thought that he spoke of taking rest in sleep.

¹⁴Ðức Chúa Jêsus bèn nói tỏ tường cùng môn đồ rằng: La-xa-rơ chết rồi.

¹⁴So Jesus said to them plainly then, “Lazarus is dead.

¹⁵Ta vì các ngươi mừng không có ta tại đó, để cho các ngươi tin; nhưng chúng ta hãy đi đến cùng người.

¹⁵ I am glad for your sakes that I was not there, so that you may believe. Nevertheless, let’s go to him.”

¹⁶Nhơn đó, Thô-ma, gọi là Ði-đim, nói với môn đồ khác rằng: Chúng ta cũng hãy đi tới đó đặng chết với Ngài!

¹⁶Thomas therefore, who is called Didymus, “Didymus” means “Twin” said to his fellow disciples, “Let’s go also, that we may die with him.”

¹⁷Khi Ðức Chúa Jêsus đến nơi, thấy đã chôn La-xa-rơ trong mộ bốn ngày rồi.

¹⁷So when Jesus came, he found that he had been in the tomb four days already.

¹⁸Vả, thành Bê-tha-ni cách thành Giê-ru-sa-lem chỉ độ mười lăm ếch-ta-đơ.

¹⁸Now Bethany was near Jerusalem, about fifteen stadia 15 stadia is about 2.8 kilometers or 1.7 miles away.

¹⁹Có nhiều người Giu-đa đã đến đó đặng yên ủi Ma-thê và Ma-ri về sự anh chết.

¹⁹Many of the Jews had joined the women around Martha and Mary, to console them concerning their brother.

²⁰Lúc Ma-thê nghe Ðức Chúa Jêsus đến, thì đi đón Ngài; nhưng Ma-ri thì ngồi tại nhà.

²⁰Then when Martha heard that Jesus was coming, she went and met him, but Mary stayed in the house.

²¹Ma-thê thưa cùng Ðức Chúa Jêsus rằng: Lạy Chúa, nếu Chúa có đây, thì anh tôi không chết;

²¹Therefore Martha said to Jesus, “Lord, if you would have been here, my brother wouldn’t have died.

²²mà bây giờ tôi cùng biết mọi điều Ngài sẽ xin Ðức Chúa Trời, Ðức Chúa Trời ắt ban cho.

²²Even now I know that, whatever you ask of God, God will give you.”

²³Ðức Chúa Jêsus phán rằng: Anh ngươi sẽ sống lại.

²³Jesus said to her, “Your brother will rise again.”

²⁴Ma-thê thưa rằng: Tôi vẫn biết rằng đến sự sống lại ngày cuối cùng, anh tôi sẽ sống lại.

²⁴Martha said to him, “I know that he will rise again in the resurrection at the last day.”

²⁵Ðức Chúa Jêsus phán rằng: Ta là sự sống lại và sự sống; kẻ nào tin ta thì sẽ sống, mặc dầu đã chết rồi.

²⁵Jesus said to her, “I am the resurrection and the life. He who believes in me will still live, even if he dies.

²⁶Còn ai sống mà tin ta thì không hề chết. Ngươi tin điều đó chăng?

²⁶ Whoever lives and believes in me will never die. Do you believe this?”

²⁷Người thưa rằng: Lạy Chúa, phải, tôi tin Chúa là Ðấng Christ, Con Ðức Chúa Trời, là Ðấng phải đến thế gian.

²⁷She said to him, “Yes, Lord. I have come to believe that you are the Christ, God’s Son, he who comes into the world.”

²⁸Người nói xong, liền về, lén kêu em là Ma-ri, mà rằng: Thầy ở đằng kia, đương gọi em lại.

²⁸When she had said this, she went away, and called Mary, her sister, secretly, saying, “The Teacher is here, and is calling you.”

²⁹Ma-ri vừa nghe mấy lời, vội vàng đứng dậy đến cùng Ngài.

²⁹When she heard this, she arose quickly, and went to him.

³⁰Vả, Ðức Chúa Jêsus chưa vào trong làng, nhưng còn đứng nơi Ma-thê đón Ngài.

³⁰Now Jesus had not yet come into the village, but was in the place where Martha met him.

³¹Khi những người Giu-đa đương ở trong nhà với Ma-ri và yên ủi người, thấy người đứng dậy đi ra vội vả như vậy, thì theo sau, vì nghĩ rằng người đến mộ đặng khóc.

³¹Then the Jews who were with her in the house, and were consoling her, when they saw Mary, that she rose up quickly and went out, followed her, saying, “She is going to the tomb to weep there.”

³²Nhưng Ma-ri, lúc đã tới nơi Ðức Chúa Jêsus đứng, vừa thấy Ngài, thì sấp mình xuống chơn Ngài mà nói rằng: Lạy Chúa, nếu có Chúa đây, thì anh tôi không chết!

³²Therefore when Mary came to where Jesus was, and saw him, she fell down at his feet, saying to him, “Lord, if you would have been here, my brother wouldn’t have died.”

³³Ðức Chúa Jêsus thấy người khóc, và những người Giu-đa đi với người cũng khóc, bèn đau lòng cảm động mà phán rằng: Các ngươi đã chôn người ở đâu?

³³When Jesus therefore saw her weeping, and the Jews weeping who came with her, he groaned in the spirit, and was troubled,

³⁴Chúng thưa rằng: Lạy Chúa, xin hãy lại coi.

³⁴and said, “Where have you laid him?” They told him, “Lord, come and see.”

³⁵Ðức Chúa Jêsus khóc.

³⁵Jesus wept.

³⁶Người Giu-đa bèn nói rằng: Kìa, người yêu La-xa-rơ là dường nào!

³⁶The Jews therefore said, “See how much affection he had for him!”

³⁷Có một vài người trong chúng nói: Người đã mở mắt kẻ mù được, há chẳng có thể cũng làm cho người nầy không chết sao?

³⁷Some of them said, “Couldn’t this man, who opened the eyes of him who was blind, have also kept this man from dying?”

³⁸Bấy giờ, Ðức Chúa Jêsus lại đau lòng nữa, bèn đến phần mộ; mộ bằng một cái hang, trước cửa hang có một hòn đá chận lại.

³⁸Jesus therefore, again groaning in himself, came to the tomb. Now it was a cave, and a stone lay against it.

³⁹Ðức Chúa Jêsus phán rằng: Hãy lăn hòn đá đi. Ma-thê, là em gái kẻ chết, thưa rằng: Lạy Chúa, đã có mùi, vì người nằm đó bốn ngày rồi.

³⁹Jesus said, “Take away the stone.” Martha, the sister of him who was dead, said to him, “Lord, by this time there is a stench, for he has been dead four days.”

⁴⁰Ðức Chúa Jêsus lại phán: Ta há chẳng từng nói với ngươi rằng nếu ngươi tin thì sẽ thấy sự vinh hiển của Ðức Chúa Trời sao?

⁴⁰Jesus said to her, “Didn’t I tell you that if you believed, you would see God’s glory?”

⁴¹Vậy, họ lăn hòn đá đi. Ðức Chúa Jêsus bèn nhướng mắt lên trời mà rằng: Thưa Cha, tôi tạ ơn Cha, vì đã nhậm lời tôi.

⁴¹So they took away the stone from the place where the dead man was lying. NU omits “from the place where the dead man was lying.” Jesus lifted up his eyes, and said, “Father, I thank you that you listened to me.

⁴²Tôi biết rõ rằng Cha nhậm lời tôi luôn, nhưng tôi nói vậy là vì cớ đoàn dân nầy đứng chung quanh tôi, hầu cho họ tin rằng ấy chính Cha là Ðấng đã sai tôi đến.

⁴² I know that you always listen to me, but because of the multitude that stands around I said this, that they may believe that you sent me.”

⁴³Khi Ngài nói xong, bèn kêu lên một tiếng lớn rằng: Hỡi La-xa-rơ, hãy ra!

⁴³When he had said this, he cried with a loud voice, “Lazarus, come out!”

⁴⁴Người chết đi ra, chơn tay buộc bằng vải liệm và mặt thì phủ khăn. Ðức Chúa Jêsus phán cùng chúng rằng: Hãy mở cho người, và để người đi.

⁴⁴He who was dead came out, bound hand and foot with wrappings, and his face was wrapped around with a cloth. Jesus said to them, “Free him, and let him go.”

⁴⁵Có nhiều người Giu-đa đã đến cùng Ma-ri và thấy sự Ðức Chúa Jêsus làm bèn tin Ngài.

⁴⁵Therefore many of the Jews, who came to Mary and saw what Jesus did, believed in him.

⁴⁶Nhưng một vài người trong bọn đó đi tìm người Pha-ri-si, mách cho họ sự Ðức Chúa Jêsus đã làm.

⁴⁶But some of them went away to the Pharisees, and told them the things which Jesus had done.

⁴⁷Các thầy tế lễ cả và người Pha-ri-si nhóm tòa công luận, bàn rằng: Người nầy làm phép lạ nhiều lắm, chúng ta tính thế nào?

⁴⁷The chief priests therefore and the Pharisees gathered a council, and said, “What are we doing? For this man does many signs.

⁴⁸Nếu chúng ta để cho người làm, thì thiên hạ tin người, rồi dân Rô-ma sẽ đến diệt nơi nầy và cả nước chúng ta nữa.

⁴⁸If we leave him alone like this, everyone will believe in him, and the Romans will come and take away both our place and our nation.”

⁴⁹Nhưng một người trong bọn họ, tên là Cai-phe, làm thầy cả thượng phẩm đương niên, nói rằng: Các ngươi chẳng biết gì hết!

⁴⁹But a certain one of them, Caiaphas, being high priest that year, said to them, “You know nothing at all,

⁵⁰Các ngươi chẳng xét rằng thà một người vì dân chịu chết, còn hơn cả nước bị hư mất.

⁵⁰nor do you consider that it is advantageous for us that one man should die for the people, and that the whole nation not perish.”

⁵¹Vả, người nói điều đó chẳng phải tự mình, nhưng bởi làm thầy cả thượng phẩm đương niên, người nói tiên tri về Ðức Chúa Jêsus sẽ vì dân mà chết;

⁵¹Now he didn’t say this of himself, but being high priest that year, he prophesied that Jesus would die for the nation,

⁵²và không những vì dân thôi, mà cũng để nhóm con cái Ðức Chúa Trời đã tản lạc lại làm một đoàn.

⁵²and not for the nation only, but that he might also gather together into one the children of God who are scattered abroad.

⁵³Từ ngày đó, chúng lập mưu giết Ngài.

⁵³So from that day forward they took counsel that they might put him to death.

⁵⁴Cho nên Ðức Chúa Jêsus không tỏ mình rõ ràng trong vòng dân Giu-đa nữa, song Ngài đi trong miền gần đồng vắng, nơi một thành gọi là Ép-ra-im; và ở lại đó với môn đồ.

⁵⁴Jesus therefore walked no more openly among the Jews, but departed from there into the country near the wilderness, to a city called Ephraim. He stayed there with his disciples.

⁵⁵Lễ Vượt Qua của dân Giu-đa gần đến, có lắm người trong xứ lên thành Giê-ru-sa-lem trước ngày lễ để tẩy uế.

⁵⁵Now the Passover of the Jews was at hand. Many went up from the country to Jerusalem before the Passover, to purify themselves.

⁵⁶Vậy, chúng kiếm Ðức Chúa Jêsus, và đứng trong đền thờ, nói với nhau rằng: Các ngươi tưởng thế nào? Người không đến giữ lễ hay sao?

⁵⁶Then they sought for Jesus and spoke one with another, as they stood in the temple, “What do you think—that he isn’t coming to the feast at all?”

⁵⁷Vả, các thầy tế lễ cả và người Pha-ri-si đã ra lịnh, nếu ai biết Ðức Chúa Jêsus ở đâu, thì phải mách với họ, để họ bắt Ngài.

⁵⁷Now the chief priests and the Pharisees had commanded that if anyone knew where he was, he should report it, that they might seize him.