¹In that hour the disciples came to Jesus, saying, “Who then is greatest in the Kingdom of Heaven?”

¹Niadtong taknaa nanagpanuol ang mga tinon-an kang Jesus, nga nagaingon: Kinsa ba ang labing daku sa gingharian sa langit?

²Jesus called a little child to himself, and set him in their midst,

²Ug gitawag ni Jesus ang usa ka bata, ug iyang gipataliwala kanila;

³and said, “Most certainly I tell you, unless you turn, and become as little children, you will in no way enter into the Kingdom of Heaven.

³Ug miingon: Sa pagkamatuod nagaingon ako kaninyo, nga kong dili kamo mamalik ug magpakabata, dili gayud kamo makasulod sa gingharian sa langit.

⁴ Whoever therefore humbles himself as this little child, the same is the greatest in the Kingdom of Heaven.

⁴Busa, bisan kinsa ang magpakaubos sama niini nga bata, kana mao ang labing daku sa gingharian sa langit.

⁵ Whoever receives one such little child in my name receives me,

⁵Ug bisan kinsa nga magadawat sa usa ka bata nga sama niini sa akong ngalan, kanako nagadawat.

⁶ but whoever causes one of these little ones who believe in me to stumble, it would be better for him that a huge millstone should be hung around his neck, and that he should be sunk in the depths of the sea.

⁶Apan bisan kinsa nga magapapangdol sa usa niini nga mga gagmay, nga nagasalig kanako, maayo pa kaniya nga pagabitayan sa liog sa usa ka daku nga galingang bato ug nga igatunlod siya sa kahiladman sa dagat.

⁷ “Woe to the world because of occasions of stumbling! For it must be that the occasions come, but woe to that person through whom the occasion comes!

⁷Alaut ang kalibutan tungod sa mga kahigayonan sa pagkapangdol! Kay kinahanglan nga ang mga kahigayonan sa pagkapangdol magaabut; apan alaut kadtong tawo nga tungod kaniya moabut ang kahigayonan sa pagkapangdol!

⁸ If your hand or your foot causes you to stumble, cut it off, and cast it from you. It is better for you to enter into life maimed or crippled, rather than having two hands or two feet to be cast into the eternal fire.

⁸Apan, kong ang imong kamot, kun ang imong tiil mao ang magapapangdol kanimo, putla kana, ug isalibay sa halayo kanimo; labing maayo pa kanimo nga magasulod ka sa kinabuhi nga piang kun kimay, kay sa adunay duha ka kamot ug duha ka tiil nga igahulog sa kalayo nga walay katapusan.

⁹ If your eye causes you to stumble, pluck it out, and cast it from you. It is better for you to enter into life with one eye, rather than having two eyes to be cast into the Gehenna or, Hell of fire.

⁹Ug kong ang imong mata mao ang makapapangdol kanimo, luska ug isalibay sa halayo kanimo; maayo pa kanimo nga magasulod ka sa kinabuhi nga usa lamang ang mata, kay sa adunay duha ka mata nga igahulog ka sa infierno sa kalayo.

¹⁰ See that you don’t despise one of these little ones, for I tell you that in heaven their angels always see the face of my Father who is in heaven.

¹⁰Magmatngon kamo nga dili kamo magtamay sa usa niining mga gagmay; kay nagaingon ako kaninyo nga didto sa langit ang ilang mga manolonda nagatan-aw sa nawong sa akong Amahan nga atua sa langit.

¹¹ For the Son of Man came to save that which was lost.

¹¹Kay ang Anak sa tawo mianhi sa pagluwas sa nangawala.

¹² “What do you think? If a man has one hundred sheep, and one of them goes astray, doesn’t he leave the ninety-nine, go to the mountains, and seek that which has gone astray?

¹²Unsay hunahuna ninyo? Kong usa ka tawo adunay usa ka gatus ka carnero, ug ang usa kanila mahisalaag, dili ba siya magabiya sa kasiyaman ug siyam, ug moadto sa kabukiran ug mangita niadtong nahisalaag?

¹³ If he finds it, most certainly I tell you, he rejoices over it more than over the ninety-nine which have not gone astray.

¹³Ug kong mahitabo nga iyang hikaplagan kadto, sa pagkamatuod nagaingon ako kaninyo nga malipay siya tungod niadto labi pa kay sa kasiyaman ug siyam nga wala mahisalaag.

¹⁴ Even so it is not the will of your Father who is in heaven that one of these little ones should perish.

¹⁴Sa maong pagkaagi, dili mao ang kabubut-on sa inyong Amahan nga atua sa langit, nga mawala ang usa niining mga gagmay.

¹⁵ “If your brother sins against you, go, show him his fault between you and him alone. If he listens to you, you have gained back your brother.

¹⁵Ug kong ang imong igsoong lalake makasala batok kanimo, umadto ka ug ipaila kaniya ang iyang sayop sa taliwala kanimo ug kaniya lamang. Kong magpatatinghug siya kanimo, nalukmay mo ang imong igsoon.

¹⁶ But if he doesn’t listen, take one or two more with you, that at the mouth of two or three witnesses every word may be established. Deuteronomy 19:15

¹⁶Apan kong dili siya magpatalinghug kanimo, magdala ka ug kauban nga usa kun duha aron nga sa baba sa duha kun tolo ka saksi mamatud-an ang tanang pulong.

¹⁷ If he refuses to listen to them, tell it to the assembly. If he refuses to hear the assembly also, let him be to you as a Gentile or a tax collector.

¹⁷Ug kong siya dili magpatalinghug kanila, igasulti mo sa iglesia, ug kong dili usab siya magpatalinghug sa iglesia, isipon mo siya nga Gentil ug maniningil sa buhis.

¹⁸ Most certainly I tell you, whatever things you bind on earth will have been bound in heaven, and whatever things you release on earth will have been released in heaven.

¹⁸Sa pagkamatuod nagaingon ako kaninyo nga kadtong tanan nga inyong gapuson sa yuta, pagagapuson sa langit; ug kadtong tanan nga inyong hubaran sa yuta pagahubaran sa langit.

¹⁹ Again, assuredly I tell you, that if two of you will agree on earth concerning anything that they will ask, it will be done for them by my Father who is in heaven.

¹⁹Nag-ingon usab ako kaninyo nga kong duha kaninyo magahiusa sa yuta mahitungod sa bisan unsa nga butang nga pagapangayoon nila, kana pagabuhaton kanila sa akong Amahan nga atua sa langit.

²⁰ For where two or three are gathered together in my name, there I am in their midst.”

²⁰Kay kong asa magakatigum ang duha kun tolo sa akong ngalan, atua ako didto sa taliwala nila.

²¹Then Peter came and said to him, “Lord, how often shall my brother sin against me, and I forgive him? Until seven times?”

²¹Unya sa miduol kaniya si Pedro miingon: Ginoo, makapila ko ba pasayloa? ang akong igsoon nga makasala batok kanako? Hangtud ba sa makapito?

²²Jesus said to him, “I don’t tell you until seven times, but, until seventy times seven.

²²Si Jesus miingon kaniya: Wala ako magaingon kanimo nga hangtud sa makapito, Kondili hangtud sa kapitoan ka pito.

²³ Therefore the Kingdom of Heaven is like a certain king, who wanted to reconcile accounts with his servants.

²³Tungod niini ang gingharian sa langit sama sa usa ka hari nga buot magpakighusay sa iyang mga ulipon.

²⁴ When he had begun to reconcile, one was brought to him who owed him ten thousand talents. Ten thousand talents represents an extremely large sum of money, equivalent to about 60,000,000 denarii, where one denarius was typical of one day’s wages for agricultural labor.

²⁴Ug sa misugod siya sa pagpakighusay, gipaatubang kaniya ang usa nga may utang kaniya nga napulo ka libo ka talanton.

²⁵ But because he couldn’t pay, his lord commanded him to be sold, with his wife, his children, and all that he had, and payment to be made.

²⁵Apan sa wala siyay ikabayad, ang iyang agalon nagsugo nga ibaligya siya ug ang iyang asawa ug ang iyang mga anak, ug ang tanang mga butang niya; ug pagabayran ang utang.

²⁶ The servant therefore fell down and kneeled before him, saying, ‘Lord, have patience with me, and I will repay you all!’

²⁶Busa ang ulipon mihapa ug nagpakilooy kaniya nga nagaingon: Ginoo, angan-angana ako, ug ikaw pagabayaran ko sa tanan.

²⁷ The lord of that servant, being moved with compassion, released him, and forgave him the debt.

²⁷Ug ang agalon niadtong ulipon, sa giabut ug kalooy, gibuhian siya ug gipasaylo ang utang.

²⁸ “But that servant went out, and found one of his fellow servants, who owed him one hundred denarii, 100 denarii was about one sixtieth of a talent. and he grabbed him, and took him by the throat, saying, ‘Pay me what you owe!’

²⁸Apan sa nakagula kadtong ulipon, hingkit-an niya ang usa sa mga masigka-ulipon niya nga nakautang kaniya sa usa ka gatus ka denario; ug sa gidakup niya, gitook niya ug giingon: Bayri ako sa utang mo.

²⁹ “So his fellow servant fell down at his feet and begged him, saying, ‘Have patience with me, and I will repay you!’

²⁹Unya sa mihapa sa iyang mga tiil ang iyang masigkaulipon, nagapakilooy kaniya sa pag-ingon: Angan-angana ako, ug pagabayran ko ikaw.

³⁰ He would not, but went and cast him into prison, until he should pay back that which was due.

³⁰Apan wala siya mobuot, kondili miadto ug gisulod niya kini sa bilanggoan hangtud nga makabayad sa utang.

³¹ So when his fellow servants saw what was done, they were exceedingly sorry, and came and told to their lord all that was done.

³¹Sa pagkakita sa iyang masigkaulipon niadtong nahitabo, nanagsubo sila sa hilabihan uyamut, ug miadto sila sa pag-asoy sa ilang agalon sa tanan nga nahitabo.

³² Then his lord called him in, and said to him, ‘You wicked servant! I forgave you all that debt, because you begged me.

³²Unya gitawag siya sa iyang agalon, ug nag-ingon kini kaniya: Dautan nga ulipon, tanan kadto nga utang gipasaylo ko kanimo, kay nagapakilooy ka kanako;

³³ Shouldn’t you also have had mercy on your fellow servant, even as I had mercy on you?’

³³Dili ba usab ikaw kinahanglan malooy sa imong masigkaulipon ingon sa akong pagkalooy kanimo?

³⁴ His lord was angry, and delivered him to the tormentors, until he should pay all that was due to him.

³⁴Ug sa kaligutgut sa iyang agalon, gitugyan siya sa mga magsasakit hangtud nga hibayran ang tanan niya nga utang.

³⁵ So my heavenly Father will also do to you, if you don’t each forgive your brother from your hearts for his misdeeds.”

³⁵Mao usab ang pagabuhaton kaninyo sa akong Amahan nga langitnon, kong sa inyong kasingkasing nga tagsatagsa dili kamo magapasaylo sa inyong mga igsoon.