1 “Be careful that you don’t do your charitable giving before men, to be seen by them, or else you have no reward from your Father who is in heaven.
1Magmatngon kamo sa dili pagpasundayag sa inyong mga maayong buhat sa atubangan sa mga tawo aron lamang hikit-an nila, kay niini walay balus kamo gikan sa inyong Amahan nga atua sa langit.
2 Therefore when you do merciful deeds, don’t sound a trumpet before yourself, as the hypocrites do in the synagogues and in the streets, that they may get glory from men. Most certainly I tell you, they have received their reward.
2Busa, kong ikaw magahatag ug limos, dili ka magpatunog ug budyong sa imong atubangan ingon sa ginabuhat sa mga salingkapaw sa sulod sa mga sinagoga ug sa mga dalan aron pagahimayaon sila sa mga tawo. Sa pagkamatuod nagaingon ako kaninyo nga may balus na sila.
3 But when you do merciful deeds, don’t let your left hand know what your right hand does,
3Apan kong ikaw magahatag ug limos, dili unta manghibalo ang kamot mo nga wala sa ginabuhat sa imong too;
4 so that your merciful deeds may be in secret, then your Father who sees in secret will reward you openly.
4Aron ang imong limos mahimo sa tago; ug ang imong Amahan nga nagatanaw sa tago, magatumbas kanimo sa dayag.
5 “When you pray, you shall not be as the hypocrites, for they love to stand and pray in the synagogues and in the corners of the streets, that they may be seen by men. Most certainly, I tell you, they have received their reward.
5Ug kong kamo magaampo, dili kamo manig-ingon sa mga salingkapaw, kay sila mahigugma sa pag-ampo nga magatindog sulod sa mga sinagoga ug sa mga likoanan sa mga dalan, aron hikit-an sa mga tawo. Sa pagkamatuod nagaingon ako kaninyo nga nakadawat na sila sa ilang balus.
6 But you, when you pray, enter into your inner room, and having shut your door, pray to your Father who is in secret, and your Father who sees in secret will reward you openly.
6Apan ikaw, kong ikaw mag-ampo, sumulod ka sa imong lawak, ug sa natakupan ang imong pultahan, mag-ampo ka sa imong Amahan nga anaa sa tago, ug ang imong Amahan nga nagatan-aw sa tago, magatumbas kanimo sa dayag.
7 In praying, don’t use vain repetitions, as the Gentiles do; for they think that they will be heard for their much speaking.
7Ug sa pag-ampo dili kamo magagamit sa mga pagsumaysumay nga walay pulos ingon sa ginabuhat sa mga Gentil, kay nagadahum sila nga pagapatalinghugan sila tungod sa ilang daghan nga pagsulti.
8 Therefore don’t be like them, for your Father knows what things you need, before you ask him.
8Busa, dili kamo manig-ingon kanila, kay nahibalo ang inyong Amahan sa inyong mga kinahanglan sa wala pa kamo magapangayo kaniya.
9 Pray like this: ‘Our Father in heaven, may your name be kept holy.
9Busa manag-ampo kamo sa ingon niini: Amahan namo nga anaa ka sa langit, pagabalaanon ang imong ngalan;
10 Let your Kingdom come. Let your will be done, as in heaven, so on earth.
10Umanhi ang imong gingharian. Pagabuhaton ang imong kabubut-on dinhi sa yuta, maingon sa langit;
11 Give us today our daily bread.
11Ihatag mo karon kanamo ang tinapay namo sa matag-adlaw;
12 Forgive us our debts, as we also forgive our debtors.
12Ug pasayloon mo kami sa among mga utang, sama sa among pagpasaylo sa mga nakautang kanamo.
13 Bring us not into temptation, but deliver us from the evil one. For yours is the Kingdom, the power, and the glory forever. Amen. NU omits “For yours is the Kingdom, the power, and the glory forever. Amen.” ’
13Ug dili mo kami pagdad-on sa panulay, kondili luwason mo kami sa kadautan. Kay imo ang gingharian, ang gahum ug ang himaya sa mga katuigan nga tanan. Amen.
14 “For if you forgive men their trespasses, your heavenly Father will also forgive you.
14Kay kong kamo magapasaylo sa mga tawo sa ilang mga paglapas, pagapasayloon usab kamo sa inyong Amahan nga langitnon.
15 But if you don’t forgive men their trespasses, neither will your Father forgive your trespasses.
15Apan kong dili kamo magapasaylo sa mga tawo sa ilang mga paglapas, dili usab kamo pagapasayloon sa inyong Amahan sa inyong mga paglapas.
16 “Moreover when you fast, don’t be like the hypocrites, with sad faces. For they disfigure their faces, that they may be seen by men to be fasting. Most certainly I tell you, they have received their reward.
16Ug kong managpuasa kamo, dili kamo manig-ingon sa mga salingkapaw nga may panagway nga masulob-on, kay ginabalhin nila ang ilang mga nawong aron sa pagpakita sa mga tawo nga nagapuasa sila. Sa pagkamatuod nagaingon ako kaninyo, nga nakadawat na sila sa ilang balus.
17 But you, when you fast, anoint your head, and wash your face;
17Apan ikaw, kong magpuasa, hisoon mo ang imong ulo, ug hilam-usan mo ang imong nawong;
18 so that you are not seen by men to be fasting, but by your Father who is in secret, and your Father, who sees in secret, will reward you.
18Aron dili ka hikit-an sa mga tawo nga ikaw nagapuasa, kondili sa imong Amahan nga anaa sa tago, ug ang imong amahan nga nagatan-aw sa tago, magabalus kanimo sa dayag.
19 “Don’t lay up treasures for yourselves on the earth, where moth and rust consume, and where thieves break through and steal;
19Dili kamo magtigum alang kaninyo mga bahandi sa yuta, diin ang bokbok ug ang taya nagahurot kanila, ug diin ang mga kawatan nagaguba ug nagapangawat.
20 but lay up for yourselves treasures in heaven, where neither moth nor rust consume, and where thieves don’t break through and steal;
20Kondili magtigum hinoon kamo alang kaninyo mga bahandi sa langit, diin walay bokbok ug taya magahurot kanila, ug diin walay mga kawatan magaguba ug magapangawat.
21 for where your treasure is, there your heart will be also.
21Kay kong hain ang inyong bahandi, atua usab didto ang inyong kasingkasing.
22 “The lamp of the body is the eye. If therefore your eye is sound, your whole body will be full of light.
22Ang lamparahan sa lawas mao ang mata; busa kong ang imong mata matin-aw, ang tibook mong lawas mahayag.
23 But if your eye is evil, your whole body will be full of darkness. If therefore the light that is in you is darkness, how great is the darkness!
23Apan kong ang imong mata dautan, ang tibook mo nga lawas mangitngit. Busa kong ang suga nga anaa kanimo mao ang kangitngit, pagkadaku gayud sa maong kangitngit!
24 “No one can serve two masters, for either he will hate the one and love the other; or else he will be devoted to one and despise the other. You can’t serve both God and Mammon.
24Walay bisan kinsa nga arang makaalagad sa duha ka agalon, kay magadumot siya sa usa, ug mahigugma sa usa; kun magadapig ba hinoon sa usa, ug magatamay sa usa; dili kamo makahimo sa pag-alagad sa Dios ug sa mga bahandi,
25 Therefore I tell you, don’t be anxious for your life: what you will eat, or what you will drink; nor yet for your body, what you will wear. Isn’t life more than food, and the body more than clothing?
25Tungod niini nagaingon ako kaninyo, dili kamo magakaguol tungod sa inyong pagkinabuhi, kong unsa ang inyong pagakan-on, ug kong unsa ang inyong pagaimnon; bisan tungod sa inyong lawas, kong unsa ang inyong igasul-ob. Dili ba ang kinabuhi labaw kay sa kalan-on, ug ang lawas labaw kay sa panapton?
26 See the birds of the sky, that they don’t sow, neither do they reap, nor gather into barns. Your heavenly Father feeds them. Aren’t you of much more value than they?
26Tan-awa ninyo ang mga langgam sa langit, wala sila magapugas, bisan magaani, bisan magatigum sa mga dapa; apan ginapakaon sila sa inyong Amahan nga langitnon. Dili ba kamo labaw pa kay kanila?
27 “Which of you, by being anxious, can add one moment literally, cubit to his lifespan?
27Ug kinsa kaninyo, nga, tungod sa pagkaguol, arang makadugang usa ka siko sa iyang gitas-on?
28 Why are you anxious about clothing? Consider the lilies of the field, how they grow. They don’t toil, neither do they spin,
28Ug nahatungod sa panapton, ngano bang nagkaguol kamo? Palandunga ninyo ang mga lirio sa kapatagan, unsa ang ilang pagtubo; wala sila magasingkamut ug wala magakalinyas.
29 yet I tell you that even Solomon in all his glory was not dressed like one of these.
29Apan nagaingon ako kaninyo, nga bisan pa si Salomon sa tibook niyang himaya, wala makabisti sama sa usa niini kanila.
30 But if God so clothes the grass of the field, which today exists, and tomorrow is thrown into the oven, won’t he much more clothe you, you of little faith?
30Apan kong ang balili sa kapatagan nga karon anaa, ug ugma igasugnod sa hudno, ginabistihan sa Dios, dili ba siya magabisti ug labaw pa kaninyo, oh kamo, mga tawo nga diyutay ing pagtoo?
31 “Therefore don’t be anxious, saying, ‘What will we eat?’, ‘What will we drink?’ or, ‘With what will we be clothed?’
31Busa, dili kamo magkaguol sa pag-ingon: Unsa ang atong pagakan-on, kun unsa ang atong pagaimnon, kun unsa ang atong igabisti?
32 For the Gentiles seek after all these things; for your heavenly Father knows that you need all these things.
32Kay ang mga Gentil nagapangita niining tanang mga butanga; kay ang inyong Amahan nga langitnon nahibalo nga kamo adunay kinahanglan niining tanan.
33 But seek first God’s Kingdom, and his righteousness; and all these things will be given to you as well.
33Apan pangitaon usa ninyo ang gingharian sa Dios ug ang iyang pagkamatarung, ug ngatanan kining mga butanga igadugang kaninyo.
34 Therefore don’t be anxious for tomorrow, for tomorrow will be anxious for itself. Each day’s own evil is sufficient.
34Busa, dili kamo magkaguol tungod sa ugmang adlawa; kay ang ugmang adlawa adunay iyang kaugalingon nga pagkaguol. Igo na sa adlaw ang iyang kadautan.