¹Hear my teaching, my people. Turn your ears to the words of my mouth.

¹Patalinghugi, Oh akong katawohan, ang akong Kasugoan: Ikiling ninyo ang inyong mga igdulungog sa mga pulong sa akong baba.

²I will open my mouth in a parable. I will utter dark sayings of old,

²Pagabukhon ko ang akong baba sa usa ka sambingay; Magasulti ako ug mga butang nga tinipigan sa kakaraanan,

³Which we have heard and known, and our fathers have told us.

³Nga among nabati ug hingbaloan, Ug gisugilon kanamo sa among mga amahan.

⁴We will not hide them from their children, telling to the generation to come the praises of Yahweh, his strength, and his wondrous works that he has done.

⁴Dili kami magatago kanila gikan sa ilang mga anak, Sa pagsugilon sa kaliwatan nga umalabut sa mga pagdayeg ni Jehova, Ug sa iyang kusog, ug sa iyang katingalahang mga buhat nga iyang gihimo.

⁵For he established a testimony in Jacob, and appointed a teaching in Israel, which he commanded our fathers, that they should make them known to their children;

⁵Kay siya nagtukod ug usa ka pagpamatuod kang Jacob, Ug nagbutang ug usa ka Kasugoan sa Israel. Nga gisugo niya ang among mga Amahan, Nga sila igapahibalo nila sa ilang mga anak;

⁶that the generation to come might know, even the children who should be born; who should arise and tell their children,

⁶Aron ang kaliwatan nga umalabut mahibalo kanila , bisan ang mga anak nga mangatawo pa; Nga mobangon ug magasugilon niini sa ilang mga anak,

⁷that they might set their hope in God, and not forget the works of God, but keep his commandments,

⁷Aron nga ibutang nila ang ilang paglaum sa Dios. Ug dili mahakalimot sa mga buhat sa Dios, Kondili magabantay sa iyang mga sugo,

⁸and might not be as their fathers, a stubborn and rebellious generation, a generation that didn’t make their hearts loyal, whose spirit was not steadfast with God.

⁸Ug dili unta sila mahisama sa ilang mga amahan, Usa ka malalison ug masukihon nga kaliwatan; Usa ka kaliwatan nga wala magtulid sa ilang kasingkasing, Ug kinsang espiritu wala magmatinumanon sa Dios.

⁹The children of Ephraim, being armed and carrying bows, turned back in the day of battle.

⁹Ang mga anak ni Ephraim, sanglit nasangkap sa hinagiban, ug nanagdala ug mga pana, Mingtalikod sila sa adlaw sa gubat.

¹⁰They didn’t keep God’s covenant, and refused to walk in his law.

¹⁰Wala nila pagbantayi ang tugon sa Dios, Ug nagdumili sa paglakaw sa iyang Kasugoan;

¹¹They forgot his doings, his wondrous works that he had shown them.

¹¹Ug nahakalimot sila sa iyang mga binuhatan, Ug sa iyang mga katingalahang buhat nga iyang gipakita kanila.

¹²He did marvelous things in the sight of their fathers, in the land of Egypt, in the field of Zoan.

¹²Mga butang nga kahibulongan iyang gibuhat sa mga pagtan-aw sa ilang mga amahan, Didto sa yuta sa Egipto. sa kapatagan sa Soan.

¹³He split the sea, and caused them to pass through. He made the waters stand as a heap.

¹³Gibahin niya ang dagat, ug iyang gipalatas sila; Ug iyang gipatindog ang mga tubig ingon sa usa ka pinundok.

¹⁴In the daytime he also led them with a cloud, and all night with a light of fire.

¹⁴Sa adlaw usab gimandoan niya sila pinaagi sa usa ka panganod, Ug sa tibook nga gabii pinaagi sa usa ka kahayag sa kalayo.

¹⁵He split rocks in the wilderness, and gave them drink abundantly as out of the depths.

¹⁵Gipikas niya ang mga pangpang sa kamingawan, Ug gipainum niya sila sa madagayaon ingon nga gikan sa mga kahiladman.

¹⁶He brought streams also out of the rock, and caused waters to run down like rivers.

¹⁶Gikan sa mga pangpang usab mipabul-og siya ug mga tubod sa tubig , Ug gipaagay niya ang mga tubig ingon sa mga suba.

¹⁷Yet they still went on to sin against him, to rebel against the Most High in the desert.

¹⁷Apan bisan pa niini, nanagpadayon sila sa pagpakasala batok kaniya, Aron sa pagsukol batok sa Hataas Uyamut didto sa kamingawan.

¹⁸They tempted God in their heart by asking food according to their desire.

¹⁸Ug ilang gitintal ang Dios sa ilang kasingkasing Sa pagpangayo ug makaon sumala sa ilang tinguha.

¹⁹Yes, they spoke against God. They said, “Can God prepare a table in the wilderness?

¹⁹Oo, mingsulti sila batok sa Dios; Sila ming-ingon: Arang ba ang Dios makatagana ug usa ka lamesa dinhi sa kamingawan?

²⁰Behold, he struck the rock, so that waters gushed out, and streams overflowed. Can he give bread also? Will he provide flesh for his people?”

²⁰Ania karon, siya misuntok sa bato, sa pagkaagi nga ang mga tubig mingbaha, Ug ang mga sapa mingsalanap; Arang ba usab siya makahatag ug tinapay? Makatagana ba siya ug unod alang sa iyang katawohan?

²¹Therefore Yahweh heard, and was angry. A fire was kindled against Jacob, anger also went up against Israel,

²¹Busa si Jehova nakadungog, ug naligutgut; Ug gipasilaub ang usa ka kalayo batok kang Jacob, Ug ang kasuko usab misaka batok sa Israel;

²²because they didn’t believe in God, and didn’t trust in his salvation.

²²Tungod kay sila wala motoo sa Dios, Ug wala mosalig sa iyang kaluwasan.

²³Yet he commanded the skies above, and opened the doors of heaven.

²³Bisan pa niana, iyang gisugo ang kalangitan sa itaas, Ug gibuksan niya ang mga pultahan sa langit;

²⁴He rained down manna on them to eat, and gave them food from the sky.

²⁴Ug iyang gipaulan ang mana aron kan-on nila, Ug naghatag kanila ug makaon gikan sa langit.

²⁵Man ate the bread of angels. He sent them food to the full.

²⁵Ang tawo mikaon sa tinapay sa makagagahum: Siya nagpadala kanila ug kalan-on sa pagkabusog.

²⁶He caused the east wind to blow in the sky. By his power he guided the south wind.

²⁶Iyang gipahuros ang hangin sa timogan diha sa kalangitan; Ug pinaagi sa iyang gahum iyang gimandoan ang hangin sa habagatan.

²⁷He rained also flesh on them as the dust; winged birds as the sand of the seas.

²⁷Iyang gipaulan usab kanila ang unod ingon sa abug, Ug mga langgam nga pak-an ingon sa balas sa kadagatan;

²⁸He let them fall in the midst of their camp, around their habitations.

²⁸Ug kini iyang gipatugpa sa kinataliwad-an sa ilang campo, Sa maglibut sa ilang mga puloy-anan.

²⁹So they ate, and were well filled. He gave them their own desire.

²⁹Busa nangaon sila ug nangabusog kaayo; Ug gihatag niya ang ilang kaugalingong tinguha.

³⁰They didn’t turn from their cravings. Their food was yet in their mouths,

³⁰Wala kuhaa gikan kanila kadtong ilang gitinguha, Ang ilang kalan-on diha pa sa ilang mga baba,

³¹when the anger of God went up against them, killed some of their fattest, and struck down the young men of Israel.

³¹Sa diha nga ang kaligutgut sa Dios misaka batok kanila, Ug gipatay ang mga labing supang kanila, Ug gilaglag ang mga batan-on sa Israel.

³²For all this they still sinned, and didn’t believe in his wondrous works.

³²Bisan pa niini sila nanagpakasala gihapon, Ug wala managpanoo sa iyang mga katingalahang buhat.

³³Therefore he consumed their days in vanity, and their years in terror.

³³Busa giut-ut niya ang ilang mga adlaw sa kakawangan, Ug ang ilang mga tuig sa mga kalisang.

³⁴When he killed them, then they inquired after him. They returned and sought God earnestly.

³⁴Sa diha nga iyang gipatay sila, unya sila nanagpangita sa Dios ; Ug mingbalik sila ug nanagpangita nga masingkamoton sa Dios.

³⁵They remembered that God was their rock, the Most High God, their redeemer.

³⁵Ug sila nahinumdum nga ang Dios mao ang ilang bato, Ug ang Hataas Uyamut nga Dios mao ang ilang mamamawi.

³⁶But they flattered him with their mouth, and lied to him with their tongue.

³⁶Apan ilang giulo-ulohan siya pinaagi sa ilang baba, Ug sa ilang dila sila nanagbakak kaniya.

³⁷For their heart was not right with him, neither were they faithful in his covenant.

³⁷Kay ang ilang mga kasingkasing wala matul-id uban kaniya, Ni magmatinumanon sila sa iyang tugon.

³⁸But he, being merciful, forgave iniquity, and didn’t destroy them. Yes, many times he turned his anger away, and didn’t stir up all his wrath.

³⁸Apan siya, sanglit maloloy-on, nagpasaylo sa ilang kasal-anan, ug wala niya paglaglaga sila : Oo, sa nakadaghan gipahilayo niya ang iyang kaligutgut, Ug wala niya pagpukawa ang bug-os niyang kasuko.

³⁹He remembered that they were but flesh, a wind that passes away, and doesn’t come again.

³⁹Ug nahinumdum siya nga sila mga unod lamang, Usa ka hangin nga lumalabay lamang ug dili na magabalik.

⁴⁰How often they rebelled against him in the wilderness, and grieved him in the desert!

⁴⁰Unsang pagkasubsob nga sila mingsukol kaniya didto sa kamingawan, Ug mingpasubo kaniya didto sa kamingawan!

⁴¹They turned again and tempted God, and provoked the Holy One of Israel.

⁴¹Ug mingbalik sila pag-usab ug ilang gitintal ang Dios, Ug minghagit sa Maputli sa Israel.

⁴²They didn’t remember his hand, nor the day when he redeemed them from the adversary;

⁴²Wala nila hinumdumi ang iyang kamot, Ni ang adlaw sa iyang pagtubos kanila gikan sa kabatok;

⁴³how he set his signs in Egypt, his wonders in the field of Zoan,

⁴³Giunsa niya sa pagpakita sa iyang mga ilhanan didto sa Egipto, Ug sa iyang mga katingalahan didto sa kapatagan sa Soan,

⁴⁴he turned their rivers into blood, and their streams, so that they could not drink.

⁴⁴Ug naghimo nga dugo sa ilang mga suba, Ug sa ilang kasapaan, aron sila dili makainum.

⁴⁵He sent among them swarms of flies, which devoured them; and frogs, which destroyed them.

⁴⁵Gipadala niya sa taliwala nila ang mga panon sa langaw, nga minglamoy kanila; Ug mga baki nga minglaglag kanila.

⁴⁶He gave also their increase to the caterpillar, and their labor to the locust.

⁴⁶Iyang gihatag usab ang ilang mga abut ngadto sa mga hantatawo, Ug ang ilang mga kahago ngadto sa mga dulon.

⁴⁷He destroyed their vines with hail, their sycamore fig trees with frost.

⁴⁷Iyang gilaglag ang ilang kaparrasan pinaagi sa ulan-nga-yelo, Ug ang ilang mga sicomoro pinaagi sa yelo.

⁴⁸He gave over their livestock also to the hail, and their flocks to hot thunderbolts.

⁴⁸Gitugyan niya usab ang ilang kahayupan ngadto sa ulan-nga-yelo, Ug ang ilang mga panon sa carnero sa mainit nga mga liti.

⁴⁹He threw on them the fierceness of his anger, wrath, indignation, and trouble, and a band of angels of evil.

⁴⁹Iyang gipadala sa ibabaw nila ang kabangis sa iyang kaligutgut, Kasuko, ug kapungot, ug kasamok, Usa ka panon sa mga manolonda nga dautan.

⁵⁰He made a path for his anger. He didn’t spare their soul from death, but gave their life over to the pestilence,

⁵⁰Nagbuhat siya ug usa ka dalan alang sa iyang kasuko; Wala niya sayloi ang ilang mga kalag gikan sa kamatayon, Kondili nga iyang gitugyan ang ilang mga kinabuhi sa kamatay,

⁵¹and struck all the firstborn in Egypt, the chief of their strength in the tents of Ham.

⁵¹Ug gipamatay ang tanang mga panganay didto sa Egipto, Ang mga inunahan sa ilang kusog didto sa balong-balong ni Ham.

⁵²But he led forth his own people like sheep, and guided them in the wilderness like a flock.

⁵²Apan iyang gipagula ang iyang kaugalingong katawohan sama sa mga carnero, Ug iyang gitultolan sila didto sa kamingawan sama sa usa ka panon.

⁵³He led them safely, so that they weren’t afraid, but the sea overwhelmed their enemies.

⁵³Ug iyang gimandoan sila nga walay kabilinggan, sa pagkaagi nga sila wala mangahadlok; Apan ang dagat milumos sa ilang mga kaaway.

⁵⁴He brought them to the border of his sanctuary, to this mountain, which his right hand had taken.

⁵⁴Ug iyang gidala sila ngadto sa utlanan sa iyang balaang puloy-anan, Niining bukira nga gidaug sa iyang toong kamot.

⁵⁵He also drove out the nations before them, allotted them for an inheritance by line, and made the tribes of Israel to dwell in their tents.

⁵⁵Gipapahawa usab niya ang mga nasud gikan sa ilang atubangan, Ug iyang gibahinbahin sila alang sa usa ka panulondon pinaagi sa mga utlanan, Ug gipapuyo niya sa ilang mga balong-balong ang mga banay sa Israel.

⁵⁶Yet they tempted and rebelled against the Most High God, and didn’t keep his testimonies;

⁵⁶Bisan pa niini, ilang gitintal ug mingsukol sila batok sa Hataas Uyamut nga Dios, Ug wala sila managbantay sa iyang mga pagpamatuod;

⁵⁷but turned back, and dealt treacherously like their fathers. They were turned aside like a deceitful bow.

⁵⁷Kondili mingbalik sila , ug nanagmabudhion sila sama sa ilang mga amahan: Mingtipas sila sama sa usa ka limbongan nga pana.

⁵⁸For they provoked him to anger with their high places, and moved him to jealousy with their engraved images.

⁵⁸Kay ilang gihagit siya sa pagkasuko tungod sa ilang mga hatagas nga dapit, Ug ilang gipaabugho siya tungod sa ilang mga larawan nga linilok.

⁵⁹When God heard this, he was angry, and greatly abhorred Israel;

⁵⁹Sa diha nga kini nadungog sa Dios, siya nasuko, Ug sa hilabihan gayud giayran niya ang Israel;

⁶⁰So that he forsook the tent of Shiloh, the tent which he placed among men;

⁶⁰Busa gibiyaan niya ang tabernaculo sa Shilo, Ang balong-balong nga gibutang niya sa taliwala sa mga tawo;

⁶¹and delivered his strength into captivity, his glory into the adversary’s hand.

⁶¹Ug gitugyan niya ngadto sa pagkabinihag ang iyang kusog, Ug ang iyang himaya ngadto sa kamot sa kabatok.

⁶²He also gave his people over to the sword, and was angry with his inheritance.

⁶²Gitugyan usab niya ang iyang katawohan ngadto sa espada, Ug naligutgut siya batok sa iyang panulondon.

⁶³Fire devoured their young men. Their virgins had no wedding song.

⁶³Ang kalayo milamoy sa ilang mga batan-on nga lalake; Ug ang ilang mga ulay walay mga alawiton sa kaminyoon.

⁶⁴Their priests fell by the sword, and their widows couldn’t weep.

⁶⁴Ang ilang mga sacerdote nangapukan pinagi sa espada; Ug ang ilang mga balo nga babaye wala managminatay.

⁶⁵Then the Lord awakened as one out of sleep, like a mighty man who shouts by reason of wine.

⁶⁵Unya nahigmata ang Ginoo ingon sa usa nga gikan sa paghikatulog, Sama sa usa ka kusgan nga tawo nga nagasinggit tungod sa pag-agda sa vino.

⁶⁶He struck his adversaries backward. He put them to a perpetual reproach.

⁶⁶Ug iyang gilaglag ang iyang mga kabatok sa likod: Iyang gibutang sila sa usa ka pagkatalamayon nga dayon.

⁶⁷Moreover he rejected the tent of Joseph, and didn’t choose the tribe of Ephraim,

⁶⁷Labut pa, iyang gisalikway ang balong-balong ni Jose, Ug wala pilia ang banay ni Ephraim,

⁶⁸But chose the tribe of Judah, Mount Zion which he loved.

⁶⁸Kondili gipili ang banay ni Juda, Ang bukid sa Sion nga iyang gihigugma.

⁶⁹He built his sanctuary like the heights, like the earth which he has established forever.

⁶⁹Ug gitukod niya ang iyang balaang puloy-anan sama sa mga kahitas-an, Sama sa yuta na iyang gitukod sa walay katapusan.

⁷⁰He also chose David his servant, and took him from the sheepfolds;

⁷⁰Siya nagpili usab kang David nga iyang alagad, Ug nagkuha kaniya gikan sa mga toril sa carnero:

⁷¹from following the ewes that have their young, he brought him to be the shepherd of Jacob, his people, and Israel, his inheritance.

⁷¹Gikan sa pagsunod sa mga carnero nga baye nga adunay mga gagmay, iyang gidala siya, Aron mahimong magbalantay kang Jacob nga katawohan niya, ug sa Israel nga iyang panulondon.

⁷²So he was their shepherd according to the integrity of his heart, and guided them by the skillfulness of his hands.

⁷²Mao nga siya ang magbalantay nila sumala sa katul-id sa iyang kasingkasing, Ug gimandoan niya sila pinaagi sa pagkabatid sa iyang mga kamot.