1 Jesus went out from the temple, and was going on his way. His disciples came to him to show him the buildings of the temple.
1 Aeth Iesu allan o'r deml, a phan oedd ar ei ffordd oddi yno daeth ei ddisgyblion ato i dynnu ei sylw at adeiladau'r deml.
2 But he answered them, “You see all of these things, don’t you? Most certainly I tell you, there will not be left here one stone on another, that will not be thrown down.”
2 Dywedodd yntau wrthynt, "Oni welwch yr holl bethau hyn? Yn wir, 'rwy'n dweud wrthych, ni adewir yma faen ar faen; ni bydd yr un heb ei fwrw i lawr."
3As he sat on the Mount of Olives, the disciples came to him privately, saying, “Tell us, when will these things be? What is the sign of your coming, and of the end of the age?”
3 Fel yr oedd yn eistedd ar Fynydd yr Olewydd daeth y disgyblion ato o'r neilltu a gofyn, "Dywed wrthym pa bryd y bydd hyn, a beth fydd yr arwydd o'th ddyfodiad ac o ddiwedd amser?"
4Jesus answered them, “Be careful that no one leads you astray.
4 Atebodd Iesu hwy, "Gwyliwch na fydd i neb eich twyllo.
5 For many will come in my name, saying, ‘I am the Christ,’ and will lead many astray.
5 Oherwydd fe ddaw llawer yn fy enw i gan ddweud, 'Myfi yw'r Meseia', ac fe dwyllant lawer.
6 You will hear of wars and rumors of wars. See that you aren’t troubled, for all this must happen, but the end is not yet.
6 Byddwch yn clywed am ryfeloedd a s�n am ryfeloedd; gofalwch beidio � chyffroi, oherwydd rhaid i hyn ddigwydd, ond nid yw'r diwedd eto.
7 For nation will rise against nation, and kingdom against kingdom; and there will be famines, plagues, and earthquakes in various places.
7 Oblegid cyfyd cenedl yn erbyn cenedl, a theyrnas yn erbyn teyrnas, a bydd adegau o newyn a daeargrynf�u mewn mannau.
8 But all these things are the beginning of birth pains.
8 Ond dechrau'r gwewyr fydd hyn oll.
9 Then they will deliver you up to oppression, and will kill you. You will be hated by all of the nations for my name’s sake.
9 Yna fe'ch traddodir i gael eich cosbi a'ch lladd, a chas fyddwch gan bob cenedl o achos fy enw i.
10 Then many will stumble, and will deliver up one another, and will hate one another.
10 A'r pryd hwnnw bydd llawer yn cwympo ymaith; byddant yn bradychu ei gilydd a chas�u ei gilydd.
11 Many false prophets will arise, and will lead many astray.
11 Fe gyfyd llawer o broffwydi gau a thwyllant lawer.
12 Because iniquity will be multiplied, the love of many will grow cold.
12 Ac am fod drygioni yn amlhau bydd cariad llawer iawn yn oeri.
13 But he who endures to the end, the same will be saved.
13 Ond y sawl sy'n dyfalbarhau i'r diwedd a gaiff ei achub.
14 This Good News of the Kingdom will be preached in the whole world for a testimony to all the nations, and then the end will come.
14 Ac fe gyhoeddir yr Efengyl hon am y deyrnas drwy'r byd i gyd fel tystiolaeth i'r holl genhedloedd, ac yna y daw'r diwedd.
15 “When, therefore, you see the abomination of desolation, Daniel 9:27; 11:31; 12:11 which was spoken of through Daniel the prophet, standing in the holy place (let the reader understand),
15 "Felly, pan welwch 'y ffieiddbeth diffeithiol', y soniodd y proffwyd Daniel amdano, yn sefyll yn y lle sanctaidd" dealled y darllenydd
16 then let those who are in Judea flee to the mountains.
16 "yna ffoed y rhai sydd yn Jwdea i'r mynyddoedd.
17 Let him who is on the housetop not go down to take out things that are in his house.
17 Y sawl sydd ar ben y tu375?, peidied � mynd i lawr i gipio'i bethau o'i du375?;
18 Let him who is in the field not return back to get his clothes.
18 a'r sawl sydd yn y cae, peidied � throi yn ei �l i gymryd ei fantell.
19 But woe to those who are with child and to nursing mothers in those days!
19 Gwae'r gwragedd beichiog a'r rhai sy'n rhoi'r fron yn y dyddiau hynny!
20 Pray that your flight will not be in the winter, nor on a Sabbath,
20 A gwedd�wch na fyddwch yn gorfod ffoi yn y gaeaf nac ar y Saboth,
21 for then there will be great oppression, such as has not been from the beginning of the world until now, no, nor ever will be.
21 oblegid y pryd hwnnw bydd gorthrymder mawr na fu ei debyg o ddechrau'r byd hyd yn awr, ac na fydd byth chwaith.
22 Unless those days had been shortened, no flesh would have been saved. But for the sake of the chosen ones, those days will be shortened.
22 Ac oni bai fod y dyddiau hynny wedi eu byrhau, ni fuasai neb byw wedi ei achub; ond er mwyn yr etholedigion fe fyrheir y dyddiau hynny.
23 “Then if any man tells you, ‘Behold, here is the Christ,’ or, ‘There,’ don’t believe it.
23 Yna, os dywed rhywun wrthych, 'Edrych, dyma'r Meseia', neu 'Dacw ef', peidiwch �'i gredu.
24 For there will arise false christs, and false prophets, and they will show great signs and wonders, so as to lead astray, if possible, even the chosen ones.
24 Oherwydd fe gyfyd gau-fesei�u a gau-broffwydi, a rhoddant arwyddion mawr a rhyfeddodau nes arwain ar gyfeiliorn hyd yn oed yr etholedigion, petai hynny'n bosibl.
25 “Behold, I have told you beforehand.
25 Yn awr yr wyf wedi dweud wrthych ymlaen llaw.
26 If therefore they tell you, ‘Behold, he is in the wilderness,’ don’t go out; ‘Behold, he is in the inner rooms,’ don’t believe it.
26 Felly, os dywedant wrthych, 'Dyma ef yn yr anialwch', peidiwch � mynd allan; neu os dywedant, 'Dyma ef mewn ystafelloedd o'r neilltu', peidiwch �'u credu.
27 For as the lightning flashes from the east, and is seen even to the west, so will be the coming of the Son of Man.
27 Oherwydd fel y mae'r fellten yn dod o'r dwyrain ac yn goleuo hyd at y gorllewin, felly y bydd dyfodiad Mab y Dyn.
28 For wherever the carcass is, there is where the vultures or, eagles gather together.
28 Lle bynnag y bydd y gelain, yno yr heidia'r fwlturiaid.
29 But immediately after the oppression of those days, the sun will be darkened, the moon will not give its light, the stars will fall from the sky, and the powers of the heavens will be shaken; Isaiah 13:10; 34:4
29 "Yn union ar �l gorthrymder y dyddiau hynny, 'Tywyllir yr haul, ni rydd y lloer ei llewyrch, syrth y s�r o'r nef, ac ysgydwir nerthoedd y nefoedd.'
30 and then the sign of the Son of Man will appear in the sky. Then all the tribes of the earth will mourn, and they will see the Son of Man coming on the clouds of the sky with power and great glory.
30 A'r pryd hwnnw ymddengys arwydd Mab y Dyn yn y nef; y pryd hwnnw bydd holl lwythau'r ddaear yn galaru, a gwelant Fab y Dyn yn dyfod ar gymylau'r nef gyda nerth a gogoniant mawr.
31 He will send out his angels with a great sound of a trumpet, and they will gather together his chosen ones from the four winds, from one end of the sky to the other.
31 Ac fe anfona ei angylion wrth sain utgorn mawr, a byddant yn cynnull ei etholedigion o'r pedwar gwynt, o un eithaf i'r nefoedd hyd at y llall.
32 “Now from the fig tree learn this parable. When its branch has now become tender, and puts forth its leaves, you know that the summer is near.
32 "Dysgwch wers oddi wrth y ffigysbren. Pan fydd ei gangen yn ir ac yn dechrau deilio, gwyddoch fod yr haf yn agos.
33 Even so you also, when you see all these things, know that it is near, even at the doors.
33 Felly chwithau, pan welwch yr holl bethau hyn, byddwch yn gwybod ei fod yn agos, wrth y drws.
34 Most certainly I tell you, this generation The word for “generation” (genea) can also be translated as “race.” will not pass away, until all these things are accomplished.
34 Yn wir, 'rwy'n dweud wrthych, nid �'r genhedlaeth hon heibio nes i'r holl bethau hyn ddigwydd.
35 Heaven and earth will pass away, but my words will not pass away.
35 Y nef a'r ddaear, �nt heibio, ond fy ngeiriau i, nid �nt heibio ddim.
36 But no one knows of that day and hour, not even the angels of heaven, NU adds “nor the son” but my Father only.
36 "Ond am y dydd hwnnw a'r awr ni u373?yr neb, nac angylion y nef, na'r Mab, neb ond y Tad yn unig.
37 “As the days of Noah were, so will be the coming of the Son of Man.
37 Fel y bu yn nyddiau Noa, felly hefyd y bydd yn nyfodiad Mab y Dyn.
38 For as in those days which were before the flood they were eating and drinking, marrying and giving in marriage, until the day that Noah entered into the ship,
38 Fel yr oedd pobl yn y dyddiau cyn y dilyw yn bwyta ac yn yfed, yn cymryd gwragedd ac yn cael gwu375?r, hyd y dydd yr aeth Noa i mewn i'r arch,
39 and they didn’t know until the flood came, and took them all away, so will be the coming of the Son of Man.
39 ac ni wyddent ddim hyd nes y daeth y dilyw a'u hysgubo ymaith i gyd; felly hefyd y bydd yn nyfodiad Mab y Dyn.
40 Then two men will be in the field: one will be taken and one will be left;
40 Y pryd hwnnw bydd dau yn y cae; cymerir un a gadewir y llall.
41 two women grinding at the mill, one will be taken and one will be left.
41 Bydd dwy wraig yn malu yn y felin; cymerir un a gadewir y llall.
42 Watch therefore, for you don’t know in what hour your Lord comes.
42 Byddwch wyliadwrus gan hynny; oherwydd ni wyddoch pa ddydd y daw eich Arglwydd.
43 But know this, that if the master of the house had known in what watch of the night the thief was coming, he would have watched, and would not have allowed his house to be broken into.
43 Ond gwybyddwch hyn: pe buasai meistr y tu375? yn gwybod pa amser y byddai'r lleidr yn dod, buasai ar ei wyliadwriaeth ac ni fuasai wedi caniat�u iddo dorri i mewn i'w du375?.
44 Therefore also be ready, for in an hour that you don’t expect, the Son of Man will come.
44 Am hynny chwithau hefyd, byddwch barod, oherwydd pryd na thybiwch y daw Mab y Dyn.
45 “Who then is the faithful and wise servant, whom his lord has set over his household, to give them their food in due season?
45 "Pwy ynteu yw'r gwas ffyddlon a chall a osodwyd gan ei feistr dros weision y tu375?, i roi eu bwyd iddynt yn ei bryd?
46 Blessed is that servant whom his lord finds doing so when he comes.
46 Gwyn ei fyd y gwas hwnnw a geir yn gwneud felly gan ei feistr pan ddaw;
47 Most certainly I tell you that he will set him over all that he has.
47 yn wir, 'rwy'n dweud wrthych y gesyd ef dros ei holl eiddo.
48 But if that evil servant should say in his heart, ‘My lord is delaying his coming,’
48 Ond os yw'r gwas hwnnw'n ddrwg, ac os dywed yn ei galon, 'Y mae fy meistr yn oedi',
49 and begins to beat his fellow servants, and eat and drink with the drunkards,
49 a dechrau curo'i gydweision, a bwyta ac yfed gyda'r meddwon,
50 the lord of that servant will come in a day when he doesn’t expect it, and in an hour when he doesn’t know it,
50 yna bydd meistr y gwas hwnnw yn cyrraedd ar ddiwrnod annisgwyl iddo ef ac ar awr nas gu373?yr;
51 and will cut him in pieces, and appoint his portion with the hypocrites. There is where the weeping and grinding of teeth will be.
51 ac fe'i cosba yn llym, a gosod ei le gyda'r rhagrithwyr; bydd yno wylo a rhincian dannedd.