¹The words of king Lemuel; the oracle which his mother taught him.

¹यी हितोउपदेशहरू राजा लमूएलले संग्रह गरेका हुन्, जुन तिनकी आमाले सिकाएकी हुन्;

²“Oh, my son! Oh, son of my womb! Oh, son of my vows!

²तिमी मेरा छोरा हौ जसलाई म माया गर्छु। तिमी मैले भाकल गर्दा जन्मेका छोरा हौ।

³Don’t give your strength to women, nor your ways to that which destroys kings.

³स्त्रीहरूमाथि आफ्नो शक्ति खेर नफाल। स्त्रीहरूले राजालाई नष्ट पार्छन् यसर्थ तिनीहरू माथि आफैंलाई नहोम।

⁴It is not for kings, Lemuel; it is not for kings to drink wine; nor for princes to say, ‘Where is strong drink?’

⁴लमूएल, राजाको लागि दाखरस पिउनु असल होइन। शासकहरूले मदिरा पिउनु हुँदैन।

⁵lest they drink, and forget the law, and pervert the justice due to anyone who is afflicted.

⁵तिनीहरूले ज्यादै पिएर यस्तो हुनु सक्छन कि कानुनमा के भनिएकोछ भूल्न सक्छन्। यसरी तिनीहरूले गरीबहरूको सबै अधिकार खोस्न सक्छन्।

⁶Give strong drink to him who is ready to perish; and wine to the bitter in soul:

⁶गरीब मानिसहरूलाई दाखमद्य देऊ अनि कष्टमा परेका मानिसहरूलाई मदिरा देऊ।

⁷Let him drink, and forget his poverty, and remember his misery no more.

⁷मदिरा पिएर गरीबहरूले आफ्नो गरीबी अनि कष्टलाई भुल्न देऊ।

⁸Open your mouth for the mute, in the cause of all who are left desolate.

⁸तिनीहरूको निम्ति बोली देऊ जसले आफ्नो लागि बोल्न सक्दैनन् अनि ती अभावग्रस्त गरीबहरूको अधिकारको लागि बोली देऊ।

⁹Open your mouth, judge righteously, and serve justice to the poor and needy.”

⁹न्यायमा नहिचकिचाई बोली देऊ, गरीब र अभावग्रस्त मानिसहरूको अधिकारको रक्षा गर।

¹⁰ Proverbs 31:10-31 form an acrostic, with each verse starting with each letter of the Hebrew alphabet, in order. Who can find a worthy woman? For her price is far above rubies.

¹⁰असल पत्नी पाउँन अतिनै गाह्रो हुन्छ किनभने एउटी आदर्श पत्नी, बहूमुल्य रत्नहरू भन्दा पनि मूल्यवान हुन्छे।

¹¹The heart of her husband trusts in her. He shall have no lack of gain.

¹¹तिनको पतिले तिनी माथि पूरा भरोसा राख्छ अनि कहिल्यै गरीब हुनु पर्दैन।

¹²She does him good, and not harm, all the days of her life.

¹²आदर्श पत्निले आफ्नो पति सित असल व्यवहार र्गछिन् अनि जीवन भरी आफ्नो पतिको निम्ति विपत्ति ल्याउँदिनन्।

¹³She seeks wool and flax, and works eagerly with her hands.

¹³तिनी सधैं ऊनी तथा सूतीको लुगा बनाउनमा व्यस्त रहन्छिन्।

¹⁴She is like the merchant ships. She brings her bread from afar.

¹⁴तिनी टाडा देशबाट आउने समुद्री जहाजले जस्तै, कहीबाट पनि भोजन लिएर घर आउँछिन्।

¹⁵She rises also while it is yet night, gives food to her household, and portions for her servant girls.

¹⁵तिनी बिहानै उठी भोजन पकाउँछिन्, अनि आफ्नो परिवार र नोकर्नीहरूलाई बाडछिन्।

¹⁶She considers a field, and buys it. With the fruit of her hands, she plants a vineyard.

¹⁶तिनी जमीन निरीक्षण र्गछिन् अनि उचित मूल्यमा किन्छिन् आफूले कमाएको पैसाबाट दाख रोप्छिन्।

¹⁷She arms her waist with strength, and makes her arms strong.

¹⁷तिनी अत्यन्तै परिश्रमी छिन् अनि सबै प्रकारको काम गर्नलाई सक्षम हुन्छिन्।

¹⁸She perceives that her merchandise is profitable. Her lamp doesn’t go out by night.

¹⁸आफैंले बनाएका र उब्जाएका चीजहरूको व्यपार र्गछिन, र नाफा कमाउँछिन् अनि तिनी रातीसम्मा कडा परिश्रम र्गछिन्।

¹⁹She lays her hands to the distaff, and her hands hold the spindle.

¹⁹तिनीले आफैं धागो कात्छिन अनि आफ्नो घरको लागि लुगा बनाउँछिन्।

²⁰She opens her arms to the poor; yes, she extends her hands to the needy.

²⁰गरीबलाई सधैं दान दिन्छिन् अनि दीन-हीन मानिसहरूको खाँचो पूरा र्गछिन्।

²¹She is not afraid of the snow for her household; for all her household are clothed with scarlet.

²¹हिऊँ पर्दा पनि आफ्नो परिवारको निम्ति चिन्ता गर्दिनन्। तिनले परिवारका सबैलाई तातो अनि असल लुगाहरू दिएकी छिन्।

²²She makes for herself carpets of tapestry. Her clothing is fine linen and purple.

²²तिनले च्यादर बुन्छिन् र ओछ्यानमा फिंजाउँछिन अनि आफूले सुन्दर नरम सुतीको लुगाहरू पहिरिन्छिन्।

²³Her husband is respected in the gates, when he sits among the elders of the land.

²³उनका पतिलाई सबैले आदर गर्छन् किनभने तिनी त्यस ठाउँका नेताहरूमा एक हुन्।

²⁴She makes linen garments and sells them, and delivers sashes to the merchant.

²⁴तिनी कुशल व्यापारिनी हुन्, तिनी लुगा तथा पटुकाहरू बनाउछिन् र व्यापारीहरूलाई बेच्छिन्।

²⁵Strength and dignity are her clothing. She laughs at the time to come.

²⁵तिनी बलीयी अनि मर्यादित छिन्, तिनले भविष्यलाई हेरेर ढुक्क भएर हाँस्न सक्छिन्।

²⁶She opens her mouth with wisdom. Faithful instruction is on her tongue.

²⁶तिनको बोलीमा ज्ञान छ र तिनले मानिसहरूलाई मायालु तथा दयालु बन्न सिकाउँछिन्।

²⁷She looks well to the ways of her household, and doesn’t eat the bread of idleness.

²⁷तिनले आफ्नो परिवारको कामको हेरविचार र्गछिन्। तिनले कहिले अल्छी गर्दिनन्।

²⁸Her children rise up and call her blessed. Her husband also praises her:

²⁸तिनलाई आफ्नै बाल बच्चाले प्रशंसा गर्छन्, तिनको पतिले तिनी माथि गर्व गर्छन् र भन्छन्,

²⁹“Many women do noble things, but you excel them all.”

²⁹“संसारमा धेरै असल स्त्रीहरू छन् तर ती मध्ये तिमी नै सर्वश्रेष्ट हौ।”

³⁰Charm is deceitful, and beauty is vain; but a woman who fears Yahweh, she shall be praised.

³⁰आकर्षण र सौन्दर्य क्षणिक वस्तुहरू मात्र हुन्, तर जो स्त्रीले परमप्रभुको डर मान्छे उसको प्रशंसा गर्नु पर्छ।

³¹Give her of the fruit of her hands! Let her works praise her in the gates!

³¹तिनको योग्यताले पाउने इनाम तिनले पाउनु पर्छ अनि तिनले गरेको प्रशंसनीय कार्यहरूका निम्ति तिनी समाजमा प्रशंसित हुनै पर्छ।