1Since many have undertaken to set in order a narrative concerning those matters which have been fulfilled among us,
1Yamang marami ang nagpilit mag-ayos ng isang kasaysayan noong mga bagay na naganap sa gitna natin,
2even as those who from the beginning were eyewitnesses and servants of the word delivered them to us,
2Alinsunod sa ipinatalos sa atin nilang buhat sa pasimula ay mga saksing nangakakakita at mga ministro ng salita,
3it seemed good to me also, having traced the course of all things accurately from the first, to write to you in order, most excellent Theophilus;
3Ay minagaling ko naman, pagkasiyasat na lubos ng pangyayari ng lahat ng mga bagay mula nang una, na isulat sa iyong sunodsunod, kagalanggalang na Teofilo;
4that you might know the certainty concerning the things in which you were instructed.
4Upang mapagkilala mo ang katunayan tungkol sa mga bagay na itinuro sa iyo.
5There was in the days of Herod, the king of Judea, a certain priest named Zacharias, of the priestly division of Abijah. He had a wife of the daughters of Aaron, and her name was Elizabeth.
5Nagkaroon nang mga araw ni Herodes, hari sa Judea, ng isang saserdoteng ang ngala'y Zacarias, sa pulutong ni Abias: at ang naging asawa niya ay isa sa mga anak na babae ni Aaron, at ang kaniyang ngala'y Elisabet.
6They were both righteous before God, walking blamelessly in all the commandments and ordinances of the Lord.
6At sila'y kapuwa matuwid sa harap ng Dios, na nagsisilakad na walang kapintasan sa lahat ng mga utos at mga palatuntunan ng Panginoon.
7But they had no child, because Elizabeth was barren, and they both were well advanced in years.
7At wala silang anak, sapagka't baog si Elisabet, at sila'y kapuwa may pataw ng maraming taon.
8Now it happened, while he executed the priest’s office before God in the order of his division,
8Nangyari nga, na samantalang ginaganap niya ang pagkasaserdote sa harapan ng Dios ayon sa kapanahunan ng kaniyang pulutong,
9according to the custom of the priest’s office, his lot was to enter into the temple of the Lord and burn incense.
9Alinsunod sa kaugalian ng tungkuling pagkasaserdote, ay naging palad niya ang pumasok sa templo ng Panginoon at magsunog ng kamangyan.
10The whole multitude of the people were praying outside at the hour of incense.
10At ang buong karamihan ng mga tao ay nagsisipanalangin sa labas sa oras ng kamangyan.
11An angel of the Lord appeared to him, standing on the right side of the altar of incense.
11At napakita sa kaniya ang isang anghel ng Panginoon, na nakatayo sa dakong kanan ng dambana ng kamangyan.
12Zacharias was troubled when he saw him, and fear fell upon him.
12At nagulumihanan si Zacarias, pagkakita niya sa kaniya, at dinatnan siya ng takot.
13But the angel said to him, “Don’t be afraid, Zacharias, because your request has been heard, and your wife, Elizabeth, will bear you a son, and you shall call his name John.
13Datapuwa't sinabi sa kaniya ng anghel, Huwag kang matakot, Zacarias: sapagka't dininig ang daing mo, at ang asawa mong si Elisabet ay manganganak sa iyo ng isang anak na lalake, at tatawagin mong Juan ang kaniyang pangalan.
14You will have joy and gladness; and many will rejoice at his birth.
14At magkakaroon ka ng ligaya at galak; at marami ang maliligaya sa pagkapanganak sa kaniya.
15For he will be great in the sight of the Lord, and he will drink no wine nor strong drink. He will be filled with the Holy Spirit, even from his mother’s womb.
15Sapagka't siya'y magiging dakila sa paningin ng Panginoon, at siya'y hindi iinom ng alak ni matapang na inumin; at siya'y mapupuspos ng Espiritu Santo, mula pa sa tiyan ng kaniyang ina.
16He will turn many of the children of Israel to the Lord, their God.
16At marami sa mga anak ni Israel, ay papagbabaliking-loob niya sa Panginoon na kanilang Dios.
17He will go before him in the spirit and power of Elijah, ‘to turn the hearts of the fathers to the children,’ and the disobedient to the wisdom of the just; to prepare a people prepared for the Lord.”
17At siya'y lalakad sa unahan ng kaniyang mukha na may espiritu at kapangyarihan ni Elias, upang papagbaliking-loob ang mga puso ng mga ama sa mga anak, at ang mga suwail ay magsilakad sa karunungan ng mga matuwid, upang ipaglaan ang Panginoon ng isang bayang nahahanda.
18Zacharias said to the angel, “How can I be sure of this? For I am an old man, and my wife is well advanced in years.”
18At sinabi ni Zacarias sa anghel, Sa ano malalaman ko ito? sapagka't ako'y matanda na, at ang aking asawa ay may pataw ng maraming taon.
19The angel answered him, “I am Gabriel, who stands in the presence of God. I was sent to speak to you, and to bring you this good news.
19At pagsagot ng anghel ay sinabi sa kaniya, Ako'y si Gabriel, na nananayo sa harapan ng Dios; at ako'y sinugo upang makipagusap sa iyo, at magdala sa iyo nitong mabubuting balita.
20Behold, you will be silent and not able to speak, until the day that these things will happen, because you didn’t believe my words, which will be fulfilled in their proper time.”
20At narito, mapipipi ka at hindi ka makapangungusap, hanggang sa araw na mangyari ang mga bagay na ito, sapagka't hindi ka sumampalataya sa aking mga salita, na magaganap sa kanilang kapanahunan.
21The people were waiting for Zacharias, and they marveled that he delayed in the temple.
21At hinihintay ng bayan si Zacarias, at nanganggigilalas sila sa kaniyang pagluluwat sa loob ng templo.
22When he came out, he could not speak to them, and they perceived that he had seen a vision in the temple. He continued making signs to them, and remained mute.
22At nang lumabas siya, ay hindi siya makapagsalita sa kanila: at hininagap nila na siya'y nakakita ng isang pangitain sa templo: at siya'y nagpatuloy ng pakikipagusap sa kanila, sa pamamagitan ng mga hudyat, at nanatiling pipi.
23It happened, when the days of his service were fulfilled, he departed to his house.
23At nangyari, na nang maganap na ang mga araw ng kaniyang paglilingkod, siya'y umuwi sa kaniyang bahay.
24After these days Elizabeth, his wife, conceived, and she hid herself five months, saying,
24At pagkatapos ng mga araw na ito ay naglihi ang kaniyang asawang si Elisabet; at siya'y lumigpit ng limang buwan, na nagsasabi,
25“Thus has the Lord done to me in the days in which he looked at me, to take away my reproach among men.”
25Ganito ang ginawa ng Panginoon sa akin sa mga araw nang ako'y tingnan niya, upang alisin ang aking pagkaduwahagi sa gitna ng mga tao.
26Now in the sixth month, the angel Gabriel was sent from God to a city of Galilee, named Nazareth,
26Nang ikaanim na buwan nga'y sinugo ng Dios ang anghel Gabriel sa isang bayan ng Galilea, ngala'y Nazaret,
27to a virgin pledged to be married to a man whose name was Joseph, of the house of David. The virgin’s name was Mary.
27Sa isang dalagang magaasawa sa isang lalake, na ang kaniyang ngala'y Jose, sa angkan ni David; at Maria ang pangalan ng dalaga.
28Having come in, the angel said to her, “Rejoice, you highly favored one! The Lord is with you. Blessed are you among women!”
28At pumasok siya sa kinaroroonan niya, at sinabi, Magalak ka, ikaw na totoong pinakamamahal, ang Panginoon ay sumasa iyo.
29But when she saw him, she was greatly troubled at the saying, and considered what kind of salutation this might be.
29Datapuwa't siya'y totoong nagulumihanan sa sabing ito, at iniisip sa kaniyang sarili kung anong bati kaya ito.
30The angel said to her, “Don’t be afraid, Mary, for you have found favor with God.
30At sinabi sa kaniya ng anghel, Huwag kang matakot, Maria: sapagka't nakasumpong ka ng biyaya sa Dios.
31Behold, you will conceive in your womb, and bring forth a son, and will call his name ‘Jesus.’
31At narito, maglilihi ka sa iyong tiyan, at manganganak ka ng isang lalake, at tatawagin mo ang kaniyang pangalang JESUS.
32He will be great, and will be called the Son of the Most High. The Lord God will give him the throne of his father, David,
32Siya'y magiging dakila, at tatawaging Anak ng Kataastaasan: at sa kaniya'y ibibigay ng Panginoong Dios ang luklukan ni David na kaniyang ama:
33and he will reign over the house of Jacob forever. There will be no end to his Kingdom.”
33At siya'y maghahari sa angkan ni Jacob magpakailan man; at hindi magkakawakas ang kaniyang kaharian.
34Mary said to the angel, “How can this be, seeing I am a virgin?”
34At sinabi ni Maria sa anghel, Paanong mangyayari ito, sa ako'y hindi nakakakilala ng lalake?
35The angel answered her, “The Holy Spirit will come on you, and the power of the Most High will overshadow you. Therefore also the holy one who is born from you will be called the Son of God.
35At sumagot ang anghel, at sinabi sa kaniya, Bababa sa iyo ang Espiritu Santo, at lililiman ka ng kapangyarihan ng Kataastaasan: kaya naman ang banal na bagay na ipanganganak ay tatawaging Anak ng Dios.
36Behold, Elizabeth, your relative, also has conceived a son in her old age; and this is the sixth month with her who was called barren.
36At narito, si Elisabet na iyong kamaganak, ay naglihi rin naman ng isang anak na lalake sa kaniyang katandaan; at ito ang ikaanim na buwan niya, na dati'y tinatawag na baog.
37For everything spoken by God is possible.”
37Sapagka't walang salitang mula sa Dios na di may kapangyarihan.
38Mary said, “Behold, the handmaid of the Lord; be it to me according to your word.” The angel departed from her.
38At sinabi ni Maria, Narito, ang alipin ng Panginoon; mangyari sa akin ang ayon sa iyong salita. At iniwan siya ng anghel.
39Mary arose in those days and went into the hill country with haste, into a city of Judah,
39At nang mga araw na ito'y nagtindig si Maria, at nagmadaling napasa lupaing maburol, sa isang bayan ng Juda;
40and entered into the house of Zacharias and greeted Elizabeth.
40At pumasok sa bahay ni Zacarias at bumati kay Elisabet.
41It happened, when Elizabeth heard Mary’s greeting, that the baby leaped in her womb, and Elizabeth was filled with the Holy Spirit.
41At nangyari, pagkarinig ni Elisabet ng bati ni Maria, ay lumukso ang sanggol sa kaniyang tiyan; at napuspos si Elisabet ng Espiritu Santo;
42She called out with a loud voice, and said, “Blessed are you among women, and blessed is the fruit of your womb!
42At sumigaw siya ng malakas na tinig, at sinabi, Pinagpala ka sa mga babae, at pinagpala ang bunga ng iyong tiyan.
43Why am I so favored, that the mother of my Lord should come to me?
43At ano't nangyari sa akin, na ang ina ng aking Panginoon ay pumarito sa akin?
44For behold, when the voice of your greeting came into my ears, the baby leaped in my womb for joy!
44Sapagka't ganito, pagdating sa aking mga pakinig ng tinig ng iyong bati, lumukso sa tuwa ang sanggol sa aking tiyan.
45Blessed is she who believed, for there will be a fulfillment of the things which have been spoken to her from the Lord!”
45At mapalad ang babaing sumampalataya; sapagka't matutupad ang mga bagay na sa kaniya'y sinabi ng Panginoon.
46Mary said, “My soul magnifies the Lord.
46At sinabi ni Maria, Dinadakila ng aking kaluluwa ang Panginoon,
47My spirit has rejoiced in God my Savior,
47At nagalak ang aking espiritu sa Dios na aking Tagapagligtas.
48for he has looked at the humble state of his handmaid. For behold, from now on, all generations will call me blessed.
48Sapagka't nilingap niya ang kababaan ng kaniyang alipin. Sapagka't, narito, mula ngayon ay tatawagin akong mapalad ng lahat ng maghahalihaliling lahi.
49For he who is mighty has done great things for me. Holy is his name.
49Sapagka't ginawan ako ng Makapangyarihan ng mga dakilang bagay; At banal ang kaniyang pangalan.
50His mercy is for generations of generations on those who fear him.
50At ang kaniyang awa ay sa mga lahi't lahi. Sa nangatatakot sa kaniya.
51He has shown strength with his arm. He has scattered the proud in the imagination of their hearts.
51Siya'y nagpakita ng lakas ng kaniyang bisig; Isinambulat niya ang mga palalo sa paggunamgunam ng kanilang puso.
52He has put down princes from their thrones. And has exalted the lowly.
52Ibinaba niya ang mga prinsipe sa mga luklukan nila, At itinaas ang mga may mababang kalagayan.
53He has filled the hungry with good things. He has sent the rich away empty.
53Binusog niya ang nangagugutom ng mabubuting bagay; At pinaalis niya ang mayayaman, na walang anoman.
54He has given help to Israel, his servant, that he might remember mercy,
54Tumulong siya sa Israel na kaniyang alipin, Upang maalaala niya ang awa
55As he spoke to our fathers, to Abraham and his seed forever.”
55(Gaya ng sinabi niya sa ating mga magulang) Kay Abraham at sa kaniyang binhi magpakailan man.
56Mary stayed with her about three months, and then returned to her house.
56At si Maria ay natirang kasama niya na may tatlong buwan, at umuwi sa kaniyang bahay.
57Now the time that Elizabeth should give birth was fulfilled, and she brought forth a son.
57Naganap nga kay Elisabet ang panahon ng panganganak; at siya'y nanganak ng isang lalake.
58Her neighbors and her relatives heard that the Lord had magnified his mercy towards her, and they rejoiced with her.
58At nabalitaan ng kaniyang mga kapitbahay at mga kamaganak, na dinakila ng Panginoon ang kaniyang awa sa kaniya; at sila'y nangakigalak sa kaniya.
59It happened on the eighth day, that they came to circumcise the child; and they would have called him Zacharias, after the name of the father.
59At nangyari, na nang ikawalong araw ay nagsiparoon sila upang tuliin ang sanggol; at siya'y tatawagin sana nila na Zacarias, ayon sa pangalan ng kaniyang ama.
60His mother answered, “Not so; but he will be called John.”
60At sumagot ang kaniyang ina at nagsabi, Hindi gayon; kundi ang itatawag sa kaniya'y Juan.
61They said to her, “There is no one among your relatives who is called by this name.”
61At sinabi nila sa kaniya, Wala sa iyong kamaganak na tinatawag sa pangalang ito.
62They made signs to his father, what he would have him called.
62At hinudyatan nila ang kaniyang ama, kung ano ang ibig niyang itawag.
63He asked for a writing tablet, and wrote, “His name is John.” They all marveled.
63At humingi siya ng isang sulatan at sumulat, na sinasabi, Ang kaniyang pangalan ay Juan. At nagsipanggilalas silang lahat.
64His mouth was opened immediately, and his tongue freed, and he spoke, blessing God.
64At pagdaka'y nabuka ang kaniyang bibig, at ang kaniyang dila'y nakalag, at siya'y nagsalita, na pinupuri ang Dios.
65Fear came on all who lived around them, and all these sayings were talked about throughout all the hill country of Judea.
65At sinidlan ng takot ang lahat ng nagsisipanahan sa palibot nila; at nabansag ang lahat ng mga bagay na ito sa lahat ng lupaing maburol ng Judea.
66All who heard them laid them up in their heart, saying, “What then will this child be?” The hand of the Lord was with him.
66At lahat ng mga nangakarinig nito ay pawang iningatan sa kanilang puso, na sinasabi, Magiging ano nga kaya ang batang ito? Sapagka't ang kamay ng Panginoon ay sumasa kaniya.
67His father, Zacharias, was filled with the Holy Spirit, and prophesied, saying,
67At si Zacarias na kaniyang ama ay napuspos ng Espiritu Santo, at nanghula, na nagsasabi,
68“Blessed be the Lord, the God of Israel, for he has visited and worked redemption for his people;
68Purihin ang Panginoon, ang Dios ng Israel; Sapagka't kaniyang dinalaw at tinubos ang kaniyang bayan,
69and has raised up a horn of salvation for us in the house of his servant David
69At nagtaas sa atin ng isang sungay ng kaligtasan Sa bahay ni David na kaniyang alipin
70(as he spoke by the mouth of his holy prophets who have been from of old),
70(Gaya ng sinabi niya sa pamamagitan ng kaniyang mga banal na propeta na nagsilitaw buhat nang unang panahon),
71salvation from our enemies, and from the hand of all who hate us;
71Kaligtasang mula sa ating mga kaaway, at sa kamay ng lahat ng nangapopoot sa atin;
72to show mercy towards our fathers, to remember his holy covenant,
72Upang magkaawang-gawa sa ating mga magulang, At alalahanin ang kaniyang banal na tipan;
73the oath which he spoke to Abraham, our father,
73Ang sumpa na isinumpa niya kay Abraham na ating ama,
74to grant to us that we, being delivered out of the hand of our enemies, should serve him without fear,
74Na ipagkaloob sa atin na yamang nangaligtas sa kamay ng ating mga kaaway, Ay paglingkuran natin siya ng walang takot,
75In holiness and righteousness before him all the days of our life.
75Sa kabanalan at katuwiran sa harapan niya, lahat ng ating mga araw.
76And you, child, will be called a prophet of the Most High, for you will go before the face of the Lord to prepare his ways,
76Oo at ikaw, sanggol, tatawagin kang propeta ng kataastaasan; Sapagka't magpapauna ka sa unahan ng mukha ng Panginoon, upang ihanda ang kaniyang mga daan;
77to give knowledge of salvation to his people by the remission of their sins,
77Upang maipakilala ang kaligtasan sa kaniyang bayan, Sa pagkapatawad ng kanilang mga kasalanan,
78because of the tender mercy of our God, whereby the dawn from on high will visit us,
78Dahil sa magiliw na habag ng aming Dios, Ang pagbubukang liwayway buhat sa kaitaasan ay dadalaw sa atin,
79to shine on those who sit in darkness and the shadow of death; to guide our feet into the way of peace.”
79Upang liwanagan ang nangakalugmok sa kadiliman at sa lilim ng kamatayan; Upang itumpak ang ating mga paa sa daan ng kapayapaan.
80The child was growing, and becoming strong in spirit, and was in the desert until the day of his public appearance to Israel.
80At lumaki ang sanggol, at lumakas sa espiritu, at nasa mga ilang hanggang sa araw ng kaniyang pagpapakita sa Israel.