1 Bi nu rëccee, nu yég ne dun baa nga tudd Màlt.
1保罗在马尔他岛上的经历
2 Te waa réew ma won nu laabiir gu ràññiku, ndaxte taalal nañu nu safara, ganale nu ndax taw bi sóob ak sedd bi.
2当地的人对我们非常友善；因为下过一场雨，天气又冷，他们就生了火来招待我们。
3 Pool nag di for matt, di ko def ca taal ba, jaan ne ca mëlle ndax tàngoor wa, taq ci loxoom.
3保罗拾了一捆干柴，放在火上的时候，有一条毒蛇，受不住热，爬了出来，缠住他的手。
4 Bi waa réew ma gisee rab wa wéqu ci loxoom nag, ñuy waxante naan: «Ci lu wóor nit kii reykat la; te bi mu rëccee ca géej ga sax, ndogalu Yàlla mayu ko mu dund.»
4当地的人看见那条蛇悬在他手上，就彼此说：“这个人一定是凶手，虽然从海里脱险，天理也不容他活着！”
5 Waaye Pool yëlëb rab wa ca safara sa, te wàññiwu ko dara.
5但是保罗却把那条蛇抖在火里，自己一点也没有受伤。
6 Nit ñi di xaar mu newi, mbaa mu ne dàll, dee; waaye bi ñu négee lu yàgg te gis ne dara jotu ko, ñu soppi xel ne: «Kii yàlla la.»
6他们等着看他发肿，或者忽然暴毙。但等了很久，见他平安无事，就转念说，他是个神明。
7 Amoon na nag ca wet ya ay suuf yu doon moomeelu ku tudd Publiyus, di kilifag dun ba. Mu teeru nu, ganale nu ngan gu réy diirub ñetti fan.
7那地附近有些田产，是岛上的首领部百流所拥有的。他欢迎我们，善意招待我们三天。
8 Fekk baayu Publiyus dafa tëdd ndax ay tàngoori yaram yu koy dikkal ak biiru taññ. Pool nag dem seeti ko, ñaan ci Yàlla, teg ko ay loxoom, mu daldi wér.
8那时，部百流的父亲患了痢疾，发热卧病在床，保罗到他那里，为他祈祷按手，医好了他。
9 Ci kaw loolu jarag ya ca des ca dun ba daldi dikk, amaat wér-gi-yaram.
9这么一来，岛上其他有病的都来了，也都治好了。
10 Ñu teral nu ci fànn yu bare, te bi nuy dem, ñu jox nu li nuy soxla lépp.
10他们多方面尊敬我们；到开船的时候，又把我们所需要的东西送来。
11 Bi nu fa amee ñetti weer, nu dugg ca gaal gu lollikoo ca dun ba, daldi tàbbi ca géej ga. Gaalu dëkku Alegsàndiri la woon, te yor xàmmikaay guy nataalu Kastor ak Polugsë.
11保罗抵达罗马过了三个月，我们上了一艘亚历山太来的船。这船在岛上过冬，船的名字是“宙斯双子”。
12 Noonu nu teer dëkku Sirakus, toog fa ñetti fan.
12到了叙拉古，我们停留了三天。
13 Nu jóge fa, leru tefes ga, ba agsi Resiyo. Ca ëllëg sa ngelawu sudd daldi jóg, te ca ñaareelu fan ba nu teer Pusol.
13从那里绕道航行，来到利基翁。过了一天，起了南风，第二天到达部丢利。
14 Gis nanu fa ay bokk, ñu ñaan nu, nu toog fa ayu-bés. Noonu nu dem Room.
14我们在那里遇见一些弟兄，他们邀请我们一同住了七天。这样，我们就来到了罗马。
15 Sunuy xebaar law na, ba egg ca bokk ya fa dëkk, noonu ñu gatandu nu ba ca péncu Apiyus ak bérab bu ñuy wax Ñetti añukaay ya. Bi leen Pool gisee, mu sant Yàlla, daldi takk fitam.
15弟兄们听到了我们的消息，就从罗马出来，在亚比乌和三馆迎接我们。保罗见了他们，就感谢 神，胆子也壮了起来。
16 Bi nu dikkee Room nag, ñu may Pool, mu dëkk fa ko lew, moom ak xarekat ba koy wottu.
16保罗在罗马传道我们到了罗马，保罗获准独自与看守他的士兵居住。
17 Bi ñetti fan wéyee, mu woolu njiiti Yawuti dëkk ba. Bi ñu dajaloo nag, mu wax leen lii: «Bokk yi, jàpp nañu ma ci Yerusalem, jébbal ma waa Room, fekk defuma dara luy suufeel sunu xeet, mbaa lu juuyoo ak sunuy aaday maam.
17过了三天，保罗请犹太人的首领来。他们都到了，保罗说：“各位弟兄，我虽然没有作过什么事反对人民或者反对祖先的规例，却被捆绑起来，从耶路撒冷交到罗马人的手里。
18 Waa Room nag seet sama mbir, te bëgg maa bàyyi, ndaxte toppuñu ma dara lu jar dee.
18他们审讯之后，因为在我身上没有什么该死的罪，就想要释放我。
19 Waaye bi ko Yawut ya bañee, fas yéene naa dénk sama mbir Sesaar, fekk ba tey awma dara lu may taqal sama xeet.
19可是犹太人反对，我迫不得已才上诉凯撒，并不是有什么事要控告我的国民。
20 Moo tax ma ñaan a gise ak yéen, nu diisoo, ndaxte yaakaaru bànni Israyil moo tax ñu jéng ma.»
20因此，我请你们来见面谈谈。我原是为了以色列的盼望，才带上这条锁链的。”
21 Bi ñu ko déggee, ñu tontu ko: «Jotunu benn bataaxal bu jóge Yude ci sa mbir, te kenn ci bokk, yi fi dikk, jottaliwul mbaa mu seede ci yaw lu bon.
21他们说：“我们没有收到犹太来的信，是提到你的，弟兄中也没有人来报告，或说你什么坏话。
22 Waaye bëgg nanoo dégg li nga gëm, ndaxte xam nanu ne, tariixa booba, kenn jubluwu ko fenn.»
22但我们觉得应该听听你本人的意见，因为关于这教派，我们知道是到处遭人反对的。”
23 Noonu ñu dig ko bés, te ñu bare ñëw, fekksi ko ca néegam. Mu di leen jàngal suba ba ngoon, di leen dëggal lu jëm ci nguuru Yàlla ak ci Yeesu, tukkee ci yoonu Musaa ak ci yonent yi, di leen jéem a gëmloo.
23他们和保罗约好了一个日子，到那日有很多人到他的住所来见他。他从早到晚向他们讲解，为 神的国竭力作见证，引用摩西的律法和先知的话劝他们信耶稣。
24 Ñenn ñi nag gëm li mu wax, ña ca des weddi ko.
24他所说的话，有人信服，也有人不信。
25 Gannaaw mënuñoo déggoo, ñu bëgg a tas. Waaye bi ñu laata dem, Pool teg ca wax jii: «Xel mu Sell mi wax na dëgg ak seeni maam, jaarale ko ci yonent Yàlla Esayi.
25他们彼此不合，就分散了。未散以前，保罗说了几句话：“圣灵借以赛亚先知对你们祖先所说的，一点不错。
26 Nee na:“Demal ci xeet wii ne leen:‘Dingeen déglu bu baaxwaaye dungeen xam dara;di xool bu baax waaye dungeen gis dara.’
26他说：‘你去告诉这人民：你们听是听见了，总是不明白；看是看见了，总是不领悟。
27 Ndaxte xolu xeet wii dafa dërkiis;dañuy déglu ak nopp yu naqari,tey gëmm seeni bët,ngir bañ a gis ak seeni bët,dégg ak seeni nopp,te xam ci seen xol,ñu woññiku ci man, ma wéral leen.”
27因为这人民的心思迟钝，用不灵的耳朵去听，又闭上了眼睛；免得自己眼睛看见，耳朵听见，心里明白，回转过来，我就医好他们。’
28 «Xamleen nag ne, xebaaru mucc gii yégal nañu ko ñi dul Yawut, te ñoom dinañu ko déglu.»
28所以你们应当知道， 神这救恩，已经传给外族人，他们也必听从。”
30 Noonu diirub ñaari at Pool dëkk ca kër gu muy fey, di fa àggali ñépp ñi koy seetsi.
29（有些抄本在此有第29节：“他说了这话，犹太人中间大起争论，就走了。”）
31 Muy yégle nguuru Yàlla, di jàngale ci mbirum Boroom bi Yeesu Kirist ak fit wu dëgër, te kenn terewu ko ko.
30保罗在自己所租的房子里，住了两年。凡来见他的人，他都接待，
31并且放胆地传讲 神的国，教导有关主耶稣基督的事，没有受到什么禁止。