聖經新譯本

Zarma

1 Kings

14

1亞希雅對耶羅波安家的預言那時,耶羅波安的兒子亞比雅病了。
1 Alwaati woodin ra Abiya, Yerobowam ize fo zaŋey.
2耶羅波安對他的妻子說:“你起來改裝,使人認不出你是耶羅波安的妻子。到示羅去,有亞希雅先知在那裡,他曾對我說,我必作這民的王。
2 Yerobowam ne nga wande se: «Ay ga ni ŋwaaray, ma tun ka ni boŋ bare mate kaŋ i si ni bay hala nin no Yerobowam wande, ka koy Silo. Guna, noodin no annabi Ahiya go, nga kaŋ n'ay ciine te ka ne ay ga ciya bonkooni dumo wo boŋ.
3你要帶十個餅,一些餅乾和一瓶蜜去見他,他會告訴你孩子將要怎樣。”
3 Ma buuru kunkuni way sambu mo, da maasa fooyaŋ da yu kulba, ka koy a do. A ga ci ni se haŋ kaŋ ga du arwaso.»
4耶羅波安的妻子就這樣行了。她動身往示羅去,到了亞希雅的家;亞希雅因為年紀老邁,眼睛昏花,不能看見。
4 Yerobowam wande binde te yaadin. A tun ka koy Silo ka to Ahiya kwaara. Day, Ahiya si di, zama a moy te kubay a zeena se.
5耶和華對亞希雅說:“看哪,耶羅波安的妻子要來向你求問關於她兒子的事,因為他病了。你要這樣這樣告訴她。她進來的時候,必裝作別的婦人。”
5 Rabbi ne Ahiya se: «Guna, Yerobowam wande goono ga kaa ni do, zama nga ma ni hã nga ize sanni, zama a goono ga zaŋay. Ya nda ya no ni ga ci a se, zama a ga ciya, waato kaŋ waybora furo, a ga nga boŋ te sanda wayboro fo no.»
6耶羅波安的兒子死亡她剛進門的時候,亞希雅就聽見她的腳步聲,就說:“耶羅波安的妻子啊!進來吧!你為甚麼要這樣改裝呢?我奉差派要把凶信告訴你。
6 A ciya binde, waato kaŋ Ahiya maa waybora cey yooje kaŋ a ga ba ka furo fu meyo gaa, kala Ahiya ne: «Ma furo, nin Yerobowam wande. Ifo se no ni ga alhaali barmay sanda wayboro fo no kaŋ i si bay? Zama Rabbi n'ay donton ni gaa nda baaru kaŋ ga tin.
7你去告訴耶羅波安:‘耶和華以色列的 神這樣說:我從人民中提拔了你,又立了你作治理我的子民以色列的領袖。
7 Ma koy ka ci Yerobowam se: Haŋ kaŋ Rabbi Israyla Irikoyo ci neeya: Baa kaŋ ay na ni beerandi jama ra, ay na ni ciya ay jama Israyla jine boro,
8我把國從大衛家奪過來,賞賜給你;你卻不像我僕人大衛那樣謹守我的誡命,一心跟從我,行我看為正的事。
8 ay na mayra kom mo Dawda dumo gaa, k'a no ni se, kulu nda yaadin ni mana te sanda ay tamo Dawda cine. Nga wo n'ay lordey haggoy k'ay gana nda nga bina kulu, zama nga ma te hay kulu kaŋ ga saba ay diyaŋ gaa hinne.
9你反倒行惡,比那些在你以前的更壞;又去為自己製造了別的神和鑄造偶像惹我發怒,把我丟在背後。
9 Amma ni na laala goy te ka bisa borey kulu kaŋ yaŋ na ni jin, hala ni koy ka tooruyaŋ te ni boŋ se, himandi-himandi, sooguyaŋ wane yaŋ. Ni n'ay bina zuku, hal ay ma te bine, ni n'ay furu mo ni banda.
10因此,我必使災禍臨到耶羅波安的家;我必剪除以色列中所有屬於耶羅波安的男丁,無論是自由的或是不自由的;我必剷除耶羅波安的家,像人掃除糞土一樣,直到完全除盡為止。
10 A go binde, ay ga masiiba candi ka kande Yerobowam dumo boŋ. Ay ga ize alboro kulu alandaaba mo Yerobowam se, nga kaŋ go daabante, da nga kaŋ go taŋante Israyla ra. Ay ma Yerobowam dumi kulu haabu ka darandi parkatak, sanda mate kaŋ cine boro ga wuri haabu hal a kulu ma ban.
11屬於耶羅波安的人,死在城裡的,必被狗吃掉;死在田野的,必給空中的飛鳥吃掉。因為這是耶和華說的。’
11 Boro kaŋ bu Yerobowam do haray kwaara ra, hansiyaŋ g'a ŋwa. Boro kaŋ bu saaji ra mo, beene curey g'a ŋwa, zama Rabbi no ka woodin ci.
12所以你起來,回家去吧,你的腳一進城,你的孩子就必死亡。
12 Ni binde waybora, ni ma tun ka koy ni kwaara. Waato kaŋ ni ce taamo furo kwaara ra, arwaso ga bu.
13以色列眾人要為他舉哀,把他埋葬;屬耶羅波安的人中,只有他可以入葬墳墓;因為在耶羅波安的家中,只有他向耶和華以色列的 神顯出善行。
13 Israyla kulu mo ga bu baray te a se, k'a fiji, zama nga hinne no Yerobowam dumo ra ga furo saaray ra, zama Rabbi Israyla Irikoyo na miila hanno gar a do, Yerobowam dumo ra.
14耶和華必為自己興起一個王治理以色列,他必剪除耶羅波安家,今天就是時候了,就是現在!
14 Rabbi mo ga bonkooni fo tunandi Israyla boŋ kaŋ ga Yerobowam dumo tuusu han din hane. Baa sohõ binde, ifo nooya?
15耶和華必擊打以色列人,他們就擺動,像蘆葦在水中擺動一樣。他要把以色列人從他賜給他們列祖的這塊美地上拔出來,把他們分散在幼發拉底河那邊,因為他們做了亞舍拉,惹耶和華發怒。
15 Zama Rabbi ga Israyla kar, sanda mate kaŋ cine kwaari ga zinji hari ra. A ga Israyla dagu laabu hanno wo kaŋ a no i kaayey se din ra. A g'i kar ka say-say hala ka koy Isa Beero daranta, zama i na wayboro himandi bundu tooruyaŋ te ngey boŋ se, hal i ma Rabbi zokoti a ma te bine.
16為了耶羅波安所犯的罪,又為了他使以色列人所犯的罪,耶和華必丟棄以色列人。”
16 A ga Israyla furu Yerobowam zunubey kaŋ yaŋ a te sabbay se, da mo nango kaŋ a na Israyla daŋ i ma zunubi te.»
17耶羅波安的妻子動身離去,回到得撒;她一踏進門檻,孩子就死了。
17 Yerobowam wando binde tun ka dira ka kaa Tirza. Kaŋ a to fuwo kutijo gaa, kala arwaso bu.
18以色列眾人把他埋葬了,又為他舉哀,好像耶和華藉著他的僕人亞希雅先知所說的話一樣。
18 Israyla kulu binde n'a fiji ka bu baray te a se, Rabbi sanno kaŋ a te nga tamo annabi Ahiya me ra din boŋ.
19耶羅波安逝世耶羅波安其餘的事蹟,他怎樣爭戰,怎樣作王,都寫在以色列諸王的年代誌上。
19 Yerobowam goy cindey binde, da mate kaŋ a na wongu te d'a, da mate kaŋ a na mayray te d'a, guna i n'i hantum Israyla bonkooney baaru tira ra.
20耶羅波安作王的日子共二十二年,就與他的列祖同睡。他的兒子拿答接續他作王。
20 Jiirey kaŋ Yerobowam na mayray te, jiiri waranka cindi hinka no. A kani nga kaayey banda. A ize Nadab mo te bonkooni a nango ra.
21羅波安作猶大王(代下11:5~12:16)所羅門的兒子羅波安在猶大作王。他登基的時候,是四十一歲;他在耶路撒冷,就是耶和華從以色列各支派中所揀選,在那裡立他名的城,作王十七年。他的母親名叫拿瑪,是亞捫人。
21 Suleymanu ize Rehobowam may Yahuda ra. Rehobowam gonda jiiri waytaaci cindi fo kaŋ a na nga mayra sintin. A may mo jiiri way cindi iyye Urusalima ra. Birno nooya kaŋ Rabbi suuban Israyla kundey kulu ra, naŋ kaŋ a ga nga maa sinji. Bonkoono nyaŋo ti Naama, Amon wayboro no.
22猶大人行耶和華看為惡的事;他們所犯的罪,惹動他的妒忿比他們的列祖更厲害。
22 Yahuda mo na goy laalo te Rabbi diyaŋ gaa, k'a bine zuku hal a ma canse ka bisa hay kulu kaŋ i kaayey te i zunubey kaŋ i te sabbay se.
23他們又為自己在各高岡上,各茂盛樹下建造邱壇、神柱和亞舍拉。
23 Zama i na tudey boŋ sududuyaŋ nangey cina ngey boŋ se. I na tondiyaŋ jabu ka te tooru himandi ka wayboro himandi bundu tooruyaŋ te tudu kulu kaŋ ga ku boŋ da tuuri-nya kulu kaŋ gonda bi cire.
24國內又有男妓,他們仿效耶和華在以色列人面前所趕出的外族人,行了一切可憎的事。
24 Arkuuruyaŋ mo go no laabo ra. Dumey mo kaŋ Rabbi gaaray Israyla izey jine waato, i te i fanta hari teerey kulu boŋ.
25羅波安王第五年,埃及王示撒上來攻打耶路撒冷。
25 A ciya binde, Rehobowam koytara jiiri guwanta ra, kala Misira bonkoono Sisak kande wongu Urusalima gaa.
26他奪去了耶和華的寶物和王宮的寶物,並且把所有的東西都奪去了;又把所羅門所做的一切金盾牌都奪了去。
26 Rabbi windo jinayyaŋ kaŋ gonda darza, da bonkoono windo ra jinayyaŋ kaŋ gonda darza, da wura korayey kaŋ Suleymanu te, a n'i ku ka dira nda ikulu.
27羅波安王做了銅盾牌代替那些金盾牌;交給看守宮門的衛兵隊長看管。
27 I nango ra Bonkoono Rehobowam na korayyaŋ te da guuru-say k'i daŋ batukoy jine borey kambe ra, ngey kaŋ yaŋ goono ga bonkoono windo me batu.
28王每次進耶和華殿的時候,衛兵就拿著這些盾牌,隨後又把盾牌送回護衛室裡。
28 A ciya binde, waati kaŋ bonkoono ga furo Rabbi windo ra, batukoy g'i sambu ka kond'ey. D'a ye ka kaa, i ga ye ka kand'ey batukoy fuwo ra.
29羅波安其餘的事蹟和他所行的一切,不是都寫在猶大列王的年代誌上嗎?
29 Rehobowam goy cindo, da hay kulu kaŋ a te, manti i n'i hantum Yahuda bonkooney baaru tirey ra bo?
30羅波安與耶羅波安之間常有戰爭。
30 Wongu go no mo Rehobowam nda Yerobowam game ra, kaŋ mana ye da banda.
31羅波安與他的列祖同睡,與他的列祖一同埋葬在大衛的城裡。他的母親名叫拿瑪,是亞捫人;他的兒子亞比央接續他作王。
31 Kala Rehobowam kani nga kaayey banda. I n'a fiji mo nga kaayey banda Dawda birno ra. A nya maa Naama, Amon wayboro no. A ize Abiyam te bonkooni a nango ra.