聖經新譯本

Zarma

1 Kings

13

1神人警告耶羅波安有一個神人,奉耶和華的命令,從猶大來到伯特利;那時,耶羅波安正站在祭壇旁邊燒香。
1 Irikoy boro fo mo go no kaŋ fun Yahuda laabu Rabbi sanno boŋ ka kaa Betel. Yerobowam mo go ga kay feema jarga zama nga ma dugu ton se.
2神人奉耶和華的命令,向那祭壇喊叫,說:“祭壇哪,祭壇哪,耶和華這樣說:‘看哪,大衛家要生一個兒子,名叫約西亞;他要把邱壇的祭司,就是在你上面燒香的,作祭物獻在你上面。人的骨頭也要在你上面焚燒。’”
2 Bora mo na jinde tunandi ka feema ciine te Rabbi sanno boŋ ka ne: «Ya feema, ya feema! Haŋ kaŋ Rabbi ne ga ti: ‹Guna, i ga ize alboro hay Dawda dumo ra kaŋ maa ga ciya Yosiya. Ni boŋ mo no a ga tudey boŋ sududuyaŋ nangey alfagey sarga, ngey kaŋ yaŋ ga dugu ton ni boŋ. I ga boro biriyaŋ mo ton ni boŋ.› »
3那天,神人提出一個兆頭,說:“這是耶和華的兆頭。看哪,這祭壇必破裂,祭壇上的灰必傾撒下來。”
3 Irikoy bora na alaamayaŋ mo cabe han din hane ka ne: «Alaama kaŋ Rabbi ci neeya: Guna, feema wo ga kortu. Booso kaŋ go a ra mo ga mun.»
4耶羅波安王聽見神人向伯特利的祭壇喊叫的話,就從祭壇上伸手,說:“抓住他!”王向他伸出的手卻癱瘓了,不能縮回來。
4 A ciya binde, waato kaŋ bonkoono maa Irikoy bora sanno kaŋ a na jinde tunandi ka feema kaŋ go Betel ciine te, kala Yerobowam mo na nga kambe salle feema do ka ne: «W'a di!» A kamba binde kaŋ a salle bora boŋ din suugu, hal a si baa hin k'a ye nga gaa.
5祭壇也破裂了,灰從祭壇上傾撒下來,好像神人奉耶和華的命令所提出的預兆一樣。
5 Feema mo kortu, booso mo mun feema ra, Irikoy bora alaama kaŋ a cabe din boŋ, Rabbi sanno boŋ.
6王對神人說:“求你為我向耶和華你的 神求情,又為我禱告,使我的手復原。”於是神人向耶和華求情,王的手就復了原,像起先一樣。
6 Bonkoono mo salaŋ Irikoy bora se ka ne: «Kala ni ma Rabbi ni Irikoyo gomno ŋwaaray ay se sohõ, ma te ay se adduwa mo, zama a m'ay kamba baano ye ay gaa.» Irikoy bora mo na Rabbi ŋwaaray. Kala bonkoono kamba mo yay ka ciya sanda mate kaŋ a go doŋ.
7王對神人說:“請與我一起回王宮去,吃點東西,加添心力,我還要賜給你一份禮物。”
7 Bonkoono mo ne Irikoy bora se: «Ma kaa ay banda fu, ka ni fundo yeenandi, ay mo ga ni no alhakku.»
8神人對王說:“你就是把王宮的一半給我,我也不會與你回去,也不在這地方吃飯喝水。
8 Amma Irikoy bora ne bonkoono se: «Baa ni g'ay no ni windo jara, ay si koy ni banda, ay si ŋwaari ŋwa, ay si hari haŋ mo neewo.
9因為有耶和華的話吩咐我說:‘你不可吃飯喝水,也不可從你去的原路回來。’”
9 Zama yaadin no i n'ay lordi Rabbi sanno boŋ ka ne: Ni ma si ŋwaari ŋwa, ni ma si hari haŋ mo. Ni ma si ye ka kaa mo fonda kaŋ ni gana ka koy din gaa.»
10於是神人從另一條路去了,沒有從他來伯特利的原路回去。
10 Kal a na fondo fo gana ka ye. A mana fonda kaŋ a gana ka kaa Betel din gana ka ye.
11神人受騙違背 神的命令有一個老先知住在伯特利,他的兒子們來告訴他,那一天神人在伯特利所行的一切事。他們也把他對王所說的話,都告訴了他們的父親。
11 Amma annabi zeeno fo go no Betel da goray. A ize fo mo kaa ka ci a se hay kulu kaŋ Irikoy bora te Betel ra han din hane. Sanney kaŋ a ci bonkoono se, izey n'i ci ngey baabo se.
12他們的父親問他們:“神人從哪條路走了呢?”他的兒子們就把從猶大來的神人所走的路,指給他看。
12 I baabo ne i se: «Fondo woofo no a gana ka ye?» A izey binde laakal da fonda kaŋ Irikoy bora kaŋ fun Yahuda din gana.
13他對兒子們說:“給我備驢!”於是他們給他備驢,他就騎上,
13 A ne nga izey se: «Wa kaari-ka daŋ ay se farka gaa.» I binde na kaari-ka daŋ farka gaa, nga mo n'a kaaru,
14去追趕神人,遇見他正坐在橡樹底下,就問他:“你是從猶大來的神人嗎?”他回答:“是的!”
14 ka Irikoy bora ce gana. A n'a gar ga goro shen* tuuri nya fo cire. A ne a se: «Nin no ga ti Irikoy bora kaŋ fun Yahuda?» Bora tu ka ne: «Ay no.»
15老先知對他說:“請你與我一起回家去吃飯。”
15 Kal a ne Irikoy bora se: «Ma ye ka kaa fu ay banda ka ŋwaari ŋwa.»
16神人說:“我不能與你回去,或是與你同行,也不能與你在這地方吃飯喝水,
16 Irikoy bora ne a se: «Ay si hin ka ye ni banda, wala ay ma furo ni do. Ay si ŋwaari ŋwa, ay si hari haŋ mo neewo ni banda.
17因為有耶和華的話對我說:‘你在那裡不可吃飯喝水,也不可從你去的原路回來。’”
17 Zama Rabbi sanno do i ne ay se ‹Ni ma si ŋwaari ŋwa, ni ma si hari haŋ mo noodin. Ni ma si bare ka ye mo fonda kaŋ ni gana ka koy din gaa koyne.› »
18老先知對他說:“我是先知,和你一樣。有一位天使奉耶和華的命令告訴我說:‘你去帶他與你一起回家,給他吃飯喝水。’”但是,老先知是欺騙他的。
18 Kala annabo ne a se: «Ay mo annabi no, sanda ni cine. Malayka fo no ka salaŋ ay se Rabbi sanno do ka ne: ‹Ma ye ka kand'a ni windo ra, zama a ma ŋwaari ŋwa, a ma hari haŋ mo.› » Amma wiiza a taari no Irikoy bora se!
19於是神人與他一起回去,在他的家裡吃飯喝水。
19 Irikoy bora binde n'a gana ka ye. A na ŋwaari ŋwa, a na hari haŋ mo, annabi zeena din windo ra.
20神人受耶和華責備他們二人正在席上吃喝的時候,耶和華的話臨到那把神人帶回來的先知,
20 A ciya binde, i go no ŋwaaro do ya-cine day, kala Rabbi sanno kaa annabo din do kaŋ ye ka kande Irikoy bora.
21他就對那從猶大來的神人喊叫,說:“耶和華這樣說:‘你既然違背了耶和華的命令,沒有謹守耶和華你的 神吩咐你的誡命,
21 A na jinde sambu Irikoy bora kaŋ fun Yahuda ra din gaa ka ne: «Haŋ kaŋ Rabbi ci neeya: za kaŋ ni wangu ka maa Rabbi sanney, lordo mo kaŋ Rabbi ni Irikoyo na ni lordi nd'a, ni man'a haggoy,
22反倒回來,在耶和華吩咐你不可吃飯喝水的地方,吃了飯喝了水,因此,你的屍體不能入葬你列祖的墳墓裡。’”
22 amma ni ye ka kaa ka ŋwaari ŋwa, ni na hari haŋ mo nango kaŋ a ne ni se: ni ma si ŋwaari ŋwa wala mo ni ma si hari haŋ noodin -- to, ni buukwa si to ni kaayey saarayey do.»
23神人被獅子咬死吃了飯喝了水之後,老先知為他帶回來的先知備驢。
23 A ciya binde, waato kaŋ a na ŋwaari ŋwa ka hari haŋ ka ban banda, kala annabi zeena na kaari-ka daŋ farka gaa annabo kaŋ a ye ka kande din se.
24他就去了;在路上有一隻獅子遇見了他,就把他咬死了。他的屍體被丟在路上,驢子站在屍體旁邊,獅子也站在屍體旁邊。
24 Waato kaŋ a fatta, kala muusu beeri kubay d'a fonda boŋ k'a wi. A buukwa go fonda gaa ga furu. Farka go ga kay noodin a jarga, muuso mo go buukwa boŋ ga kay.
25有人從那裡經過,看見屍體被丟在路上,獅子站在屍體旁邊,就來到老先知所住的城裡,述說這事。
25 Borey kaŋ go ga bisa di buukwa kaŋ i furu fonda boŋ, muuso mo go ga kay buukwa do haray. I kaa ka baaro dede kwaara ra naŋ kaŋ annabi zeena din bara nda goray.
26老先知埋葬神人那把神人從路上帶回來的先知聽見了這事,就說:“這是那違背了耶和華命令的神人;耶和華把他交給獅子,獅子就把他撕裂,咬死了他,正如耶和華對他說過的話。”
26 Waato kaŋ annabo kaŋ n'a bare ka ye ka kand'a nga fondo zeena gaa din maa baaro, a ne: «Irikoy bora nooya, nga kaŋ wangu ka maa Rabbi sanney. Woodin se no Rabbi n'a nooyandi muuso se, hal a m'a tooru-tooru k'a wi, Rabbi sanno kaŋ a ci a se din boŋ.»
27老先知又吩咐他的兒子們說:“給我備驢。”他們就備了驢。
27 Kal a salaŋ nda nga izey ka ne: «Wa haw ay se kaari-ka farka gaa.» I na kaari-ka haw.
28於是他去了,看見神人的屍體被丟在路上,驢子和獅子都站在屍體旁邊,那獅子並沒有吃掉屍體,也沒有撕裂驢子。
28 Kal a koy ka buukwa gar, a go ga furu fonda gaa. Farka nda muuso go ga kay a do. Muuso mana buukwa ŋwa, a mana farka tooru-tooru mo.
29老先知把神人的屍體抱起來,放在驢子上,帶回自己的城裡,要為他舉哀,要埋葬他。
29 Kala annabo din na Irikoy bora buukwa sambu ka dake farka boŋ ka ye ka kand'a annabi zeena din kwaara ra, zama nga ma bu baray te, k'a fiji mo.
30老先知把他的屍體埋葬在自己的墳墓裡;人們為他舉哀,說:“哀哉,我兄啊!”
30 A na buukwa jisi nga bumbo saara ra, ka bu baray te a se ka ne: «Kaari, ya ay nya-izo!»
31埋葬他以後,老先知就對兒子們說:“我死了以後,你們要把我埋葬在神人的墳墓裡,把我的骸骨放在他的骸骨旁邊。
31 A ciya binde, waato kaŋ a n'a fiji din banda, a salaŋ nga izey se ka ne: «D'ay bu, i m'ay fiji saara kaŋ i na Irikoy bora fiji din ra. I m'ay biriyey jisi a waney banda.
32因為他奉耶和華的命令,攻擊伯特利的壇和在撒瑪利亞各城邱壇上的殿所喊叫的話,必定應驗。”
32 Zama sanno kaŋ a na jinde tunandi ka fe feema boŋ Betel ra, Rabbi ciyaŋo boŋ, da sanno kaŋ a ci tudey boŋ sududuyaŋ nangey kulu kaŋ go Samariya kwaarey ra boŋ, sikka si sanney din ga to.»
33耶羅波安仍執迷不悟這事以後,耶羅波安還不從他的惡道轉回,竟然把平民立為邱壇的祭司;願意的,他都把他們分別為聖,立他們為邱壇的祭司。
33 Hayey din banda Yerobowam mana bare ka nga fondo laala naŋ, amma a ye ka talkey kulu ra alfagayaŋ daŋ tudey boŋ sududuyaŋ nangey se. Boro kulu kaŋ ga ba, bonkoono m'a fay ka hanandi, zama i ma ciya alfagayaŋ tudey boŋ sududuyaŋ nangey se.
34這事成為耶羅波安的家的罪,以致他的家從地上被塗抹與除滅。
34 Haya din binde ciya zunubi Yerobowam windo se hala mate kaŋ cine i g'a tuusu k'a halaci ndunnya fando boŋ.