聖經新譯本

Zarma

2 Chronicles

26

1烏西雅作猶大王(王下14:21~22,15:1~7)全猶大的人民立烏西雅接續他的父親亞瑪謝作王,那時他才十六歲。
1 Yahuda borey kulu na Uzziya sambu, a gonda jiiri way cindi iddu kaŋ i n'a didiji bonkooni a baabo Amaziya nango ra.
2亞瑪謝王和列祖同睡以後,烏西雅重建以祿,並且收歸猶大所有。
2 Waato kaŋ bonkoono Amaziya kani nga kaayey banda, woodin banda Uzziya na Elat cina k'a yeti Yahuda se.
3烏西雅登基的時候,是十六歲;他在耶路撒冷作王共五十二年。他的母親名叫耶可利雅,是耶路撒冷人。
3 Uzziya gonda jiiri way cindi iddu waato kaŋ a sintin ka may. A may mo jiiri waygu cindi hinka Urusalima ra. A nyaŋo maa ga ti Yekoliya, Urusalima boro no.
4烏西雅行耶和華看為正的事,像他的父親亞瑪謝一切所行的。
4 Uzziya na haŋ kaŋ ga saba te Rabbi diyaŋ gaa, mate kulu kaŋ cine a baabo Amaziya te.
5撒迦利亞在世的日子,教導烏西雅敬畏 神,所以烏西雅常常尋求 神;烏西雅尋求 神的時候, 神就使他亨通。
5 A na Irikoy ceeci Zakariya zamana ra kaŋ gonda bayray Irikoy bangandey ra. Waati kulu kaŋ Uzziya ga Rabbi ceeci, Irikoy g'a albarkandi.
6國勢日強他出去攻打非利士人,拆毀了迦特的城牆、雅比尼的城牆和亞實突的城牆;又在亞實突境內非利士人中,建造了幾座城。
6 A fatta ka wongu nda Filistancey. A na Gat birni cinaro, da Yabne birni cinaro, da Asdod wano mo zeeri. A na galluyaŋ cina Asdod laabo ra, da Filistancey game ra.
7 神幫助他攻打非利士人和住在姑珥.巴力的阿拉伯人,以及米烏尼人。
7 Irikoy n'a gaa a ma wongu nda Filistancey, da Laarabey kaŋ yaŋ go Gur-Baal, da Meyunim izey mo.
8亞捫人給烏西雅進貢,他的名聲傳到埃及的邊境,因為他極其強盛。
8 Kala Amon borey na fooyaŋ no Uzziya se. A maa beera mo koy hala Misira hirro meyo gaa, zama a te gaabi gumo.
9烏西雅在耶路撒冷的角門、谷門和城牆轉角的地方,建築了城樓,這些城樓非常堅固。
9 Uzziya na cinari kuuku yaŋ te Urusalima ra Lokota Meyo do haray, da Gooro Meyo, da cinari gungumanta do haray mo, a n'i gaabandi mo.
10他又在曠野建造了一些瞭望樓,挖了許多貯水池,因為他在高原和平原上有很多牲畜;又因為他喜愛種植,所以在山地上和果園裡,雇有農夫和修剪葡萄樹的工人。
10 A na cinari kuuku yaŋ te mo saajo ra. A na hari jisiyaŋ nangu boobo fansi, zama a gonda haw boobo, gooro ra da Safela ra mo. A gonda alfariyaŋ da borey kaŋ yaŋ ga haggoy da reyzin* kaley mo tondey ra da Karmel ra mo, zama nga wo farmi baako no.
11烏西雅又有善於作戰的軍隊,照著書記耶利和官長瑪西雅數點的數目,由王的一個將軍哈拿尼雅指揮,編隊上陣。
11 Uzziya gonda wongu margayaŋ mo kaŋ yaŋ ga koy wongu sata-sata, lasaabuyaŋo boŋ kaŋ hantumkwa Yeyel da Maaseya kaŋ ga goy, i te bonkooni wane sooje yaarukom fo cire, Hananiya no.
12這些英勇戰士中的各家族首領,總數共二千六百人。
12 Woone yaŋ kulu kaayey windi arkusey no, sanda yaarukomey, ngey boro zambar hinka nda zangu iddu no.
13在他們指揮下的軍隊,共有三十七萬七千五百人,都是大有能力,善於作戰的,能幫助王攻打仇敵。
13 I kambe ra mo gonda boro zambar zangu hinza nda zambar iyye da zangu gu, soojeyaŋ kaŋ ga wongu nda gaabi gumo, zama ngey ma bonkoono gaa a ibarey gaa.
14烏西雅給全隊軍兵配備了盾牌、矛槍、頭盔、鎧甲、弓箭和甩石的機弦。
14 Uzziya soola i se mo, sanda wongu kunda kulu, koray, da yaaji, da wongu fuula, da wongu guuru kwaay, da biraw, da finga-finga tondiyaŋ.
15他又在耶路撒冷製造巧匠發明的器械,安放在城樓和城角上,用來發射利箭和大石。烏西雅的名聲傳到遠方,因為他得了非常的幫助,使他十分強盛。
15 Urusalima ra mo a na mãsinyaŋ te, kaŋ yaŋ gonitaray koyey daŋ, i ma goro cinari kuukey boŋ, da birni cinarey boŋ mo, zama i ma du ka hay da hangaw da tondi bambata yaŋ. A maa mo koy hala nangu mooro, zama a du gaakasinay kaŋ ga dambarandi hal a te gaabi.
16烏西雅越職受罰烏西雅強盛起來,就心高氣傲,以致自尋毀滅,竟冒犯耶和華他的 神;他進了耶和華的殿,要在香壇上燒香。
16 Amma waato kaŋ a te gaabi, a bina beeri. A na nga halaciyaŋo candi ka kande. A na naanay feeriyaŋ goy te Rabbi nga Irikoyo se, kal a to naŋ kaŋ a furo Rabbi fuwo ra zama nga ma dugu ton se, dugu tonyaŋ feema boŋ.
17跟隨烏西雅進去的,有亞撒利雅祭司,還有耶和華的祭司八十個,都是英勇的人。
17 Alfa Azariya mo furo a banda. Nga mo, Rabbi wane alfaga wahakku go a banda kaŋ yaŋ gonda bine-gaabi.
18他們阻止烏西雅王,對他說:“烏西雅啊,給耶和華燒香不是你應作的事,而是亞倫的子孫作祭司的事,他們是分別為聖作燒香的事;請離開聖所吧,因為你作了不應該作的事了,你必不能從耶和華 神那裡得著尊榮。”
18 I gaaba nda Bonkoono Uzziya ka ne a se: «Ya Uzziya, a mana hagu ni se bo, ni ma dugu ton Rabbi se, kala alfagey hinne, ngey Haruna izey, wo kaŋ yaŋ i n'i hanandi dugu tonyaŋ se. Fatta Nangu Hananta ra, zama ni na naanay feeriyaŋ goy te! Haya si beeray candi ka kande ni se mo ka fun Rabbi Irikoy do.»
19烏西雅逝世於是烏西雅十分忿怒,手裡拿著香爐正要燒香,他向眾祭司發怒的時候,就在耶和華的殿裡香壇旁邊眾祭司的面前,他的額上忽然長出了大痲風。
19 Alwaato din binde Uzziya futu. Gombo go kamba ra kaŋ ra a ga dugu ton. Waato kaŋ cine a goono ga futu alfagey se, kala jiraytaray bagu ka fatta a se sukuto gaa noodin alfagey jine, Rabbi fuwo ra, dugu feema jarga tak-tak.
20大祭司亞撒利雅和眾祭司看著他,忽然見他的額上長了大痲風,就急忙催他出殿;他自己也急忙出去,因為耶和華擊打了他。
20 Saaya din alfaga beero Azariya da alfagey kulu n'a guna, a go, kala jiraytaray fatta a sukuto gaa. I n'a tuti da cahãyaŋ. Oho, nga bumbo te waasi ka fatta, zama Rabbi n'a ham.
21烏西雅王長大痲風直到死的時候;他既然長了大痲風,就住在一間隔離的房子裡,不能進耶和華的殿。他的兒子約坦執掌朝政,治理國民。
21 Bonkoono Uzziya binde ciya jiray kala hano kaŋ hane a bu. A goro fu fo ra waani, zama jiray no, zama i n'a waasu ka kaa Rabbi windo ra. A izo Yotam go ga bonkoono windo may, a goono ga ciiti dumbu laabo jama se.
22烏西雅其餘的事蹟,一生的始末,亞摩斯的兒子以賽亞先知都記下來了。
22 Uzziya goy cindey binde, za sintinay wano ka koy kokor banda wano, annabi Isaya Amoz izo n'i hantum.
23烏西雅和他的列祖同睡;由於有人說:“他是個長大痲風的人”,所以把他埋葬在王陵的田間,和他的列祖一起。他的兒子約坦接續他作王。
23 Uzziya binde kani nga kaayey banda. I n'a fiji bonkooney saarayey saajo ra, zama i ne jiray no. A izo Yotam te bonkooni a nango ra.