1亞哈斯作猶大王(王下16:1~4)亞哈斯登基的時候,是二十歲;他在耶路撒冷作王十六年。他不像他的祖先大衛一樣,行耶和華看為正的事,
1 Ahaz gonda jiiri waranka waato kaŋ a sintin ka may. A may jiiri way cindi iddu Urusalima ra. A mana haŋ kaŋ ga saba te Rabbi diyaŋ gaa, sanda mate kaŋ a kaayo Dawda te cine.
2他卻隨從以色列諸王的道路,又為巴力鑄造偶像;
2 Amma a dira Israyla bonkooney muraadey ra. A na sooguyaŋ himandiyaŋ te mo Baaley se.
3並且在欣嫩子谷燒香,用火焚燒自己的兒女,像耶和華在以色列人面前驅走的外族人所行可厭惡的事一樣;
3 A na dugu ton mo Hinnom izo gooro ra. A na nga izey ton mo danji ra, dumi cindey fanta hari goyey boŋ, dumey kaŋ Rabbi gaaray Israyla izey jine.
4又在邱壇上、山岡上和各青翠樹下,獻祭燒香。
4 A ga sargayyaŋ dumbu ka dugu ton tudey boŋ sududuyaŋ nangey boŋ, da tudey boŋ, da tuuri kobto koyey kulu cire mo.
5亞哈斯被亞蘭王所敗(王下16:5)因此,耶和華他的 神把他交在亞蘭王手裡;亞蘭王擊敗了他,擄走了他很多人民,帶到大馬士革去。 神又把他交在以色列王手裡,以色列王就在猶大進行大屠殺。
5 Woodin sabbay se no Rabbi a Irikoyo n'a daŋ Suriya bonkoono kambe ra. I n'a kar, i n'a borey ku ka kond'ey tamtaray, ngey marga boobo. I kond'ey Damaskos. Rabbi n'a daŋ koyne Israyla bonkoono kambe ra, nga mo n'a kar da karyaŋ bambata.
6利瑪利的兒子比加在猶大一天之內殺了十二萬人,全是勇士,因為他們離棄了耶和華他們列祖的 神。
6 Zama Peka Remaliya izo na boro zambar zangu nda waranka wi Yahuda ra zaari folloŋ, i kulu mo soojeyaŋ no, zama i na Rabbi ngey kaayey Irikoyo furu.
7有一個以法蓮的勇士,名叫細基利,殺了王的兒子瑪西雅、王宮的總管押斯利甘和王的宰相以利加拿。
7 Zikri mo, yaarukom, Ifraymu boro no, a na bonkoono izo Maaseya wi, da Azrikam kaŋ ga bonkoono windo dabari, da yarima Elkana.
8以色列人俘擄猶大人以色列人從他們的兄弟中擄走婦孺共二十萬人;又從他們中間奪取了很多戰利品,帶回撒瑪利亞去。
8 Kala Israyla izey na boro zambar zangu hinka di ngey nya-izey ra, wayborey da ize arey da ize wayey ka kond'ey tamtaray. I na wongu arzaka boobo ku i do ka kond'a Samariya.
9那裡有一位耶和華的先知名叫俄德,出來迎接回到撒瑪利亞來的軍隊,對他們說:“耶和華你們列祖的 神因為惱怒猶大人,才把他們交在你們手裡,你們卻怒氣沖天,殺戮了他們。
9 Amma Rabbi annabi fo go noodin kaŋ a maa ga ti Oded. A fatta zama nga ma kubay da wongu marga kaŋ kaa Samariya. A ne i se: «Wa guna, Rabbi, araŋ kaayey Irikoyo, zama a futu Yahuda se, a sabbay se no a n'i daŋ araŋ kambey ra. Araŋ mo n'i wi da futay kaŋ koy ka to hala beene.
10現在你們又想強迫猶大人和耶路撒冷人作你們的奴婢。難道你們自己就沒有得罪耶和華你們的 神嗎?
10 Sohõ mo araŋ na anniya haw araŋ ma Yahuda da Urusalima izey kulu naan ganda i ma ciya tamyaŋ araŋ se, alboro nda wayboro. Wala araŋ bumbey wo, araŋ sinda araŋ taaley Rabbi araŋ Irikoyo do no?
11你們現在要聽我的話,把你們擄回來的兄弟釋放回去,因為耶和華的震怒已經臨到你們身上了。”
11 Araŋ binde, wa maa ay se. Borey kaŋ yaŋ araŋ di araŋ nya-izey ra, w'i taŋ, zama Rabbi futay korna goono ga dake araŋ boŋ.»
12於是以法蓮人的幾個首領,就是約哈難的兒子亞撒利雅、米實利末的兒子比利家、沙龍的兒子耶希西家和哈得萊的兒子亞瑪撒,起來阻擋從戰場回來的軍隊,
12 Waato din gaa Ifraymu ra boro beeri fooyaŋ, danga ngey: Azariya Yohanan izo, da Bereciya Mesillemot izo, da Yehiziciya Sallum izo, da Amasa Hadlay izo, i kakaw da borey kaŋ yaŋ fun wongo do.
13對他們說:“你們不可把這些俘虜帶進來,因為我們已經得罪了耶和華,你們想增加我們的罪惡和過犯,我們的過犯實在嚴重,耶和華的震怒臨到以色列人身上了。”
13 I ne: «Araŋ si furo nda tamey din neewo, zama araŋ gonda miila araŋ ma hari te kaŋ ga alhakku candi ka dake iri boŋ Rabbi jine i m'iri taaley d'iri zunubey tonton da baayaŋ. Zama baa sohõ iri alhakko ga beeri, futay korno mo go no Israyla boŋ.»
14於是,軍隊把俘虜和戰利品都留在眾領袖和全體會眾的面前。
14 Soojey binde na tamey da wongu arzaka kulu naŋ mayraykoyey da jama kulu kambe ra.
15上面提過的那些人就起來,領走那些俘虜,從戰利品中拿出衣服給所有赤身的穿著,給他們穿上鞋,給他們吃喝,又給他們抹油,又把所有疲弱的人放在驢子上,把他們送回棕樹城耶利哥他們的兄弟那裡,然後就回撒瑪利亞去了。
15 Borey binde kaŋ yaŋ i n'i maa ce din tun ka tamey din sambu, da wongu arzaka. I n'i ra banjikomey kulu bankaaray, k'i haawi daabu, i na taamuyaŋ daŋ i cey gaa mo. I n'i no ŋwa da haŋ, i n'i tuusu da ji, i n'i ra gazantey kulu dake farkayyaŋ boŋ mo. I kand'ey Yeriko, gallo kaŋ se i ga ne Teenay Nya kwaara, ka koy i nya-izey do. Waato din gaa no i ye Samariya.
16亞哈斯向亞述王求助(王下16:7~9)那時,亞哈斯王派人去求亞述王幫助他,
16 Alwaati woodin ra no bonkoono Ahaz donton Assiriya bonkoono gaa ka gaakasinay ceeci.
17因為以東人又來攻打猶大,擄走了許多人。
17 Zama Edomancey ye ka kaa ka Yahuda kar, i na tamyaŋ ku ka kond'ey.
18非利士人也侵入了高原和猶大南面的眾城,佔領了伯.示麥、亞雅崙、基低羅、梭哥和屬於梭哥的村莊,亭納和屬於亭納的村莊,瑾瑣和屬於瑾瑣的村莊,並且住在那裡。
18 Filistancey mo kande wurrandiyaŋ Safela galley ra, da Negeb Yahuda wano ra. I na Bayt-Semes ŋwa, da Ayyalon da Gederot, da Soko da nga kawyey, da Timna da nga kawyey a banda, da Jimzo mo da nga kawyey. I goro nango ra.
19因為猶大王亞哈斯在猶大放縱邪惡,大大地冒犯了耶和華,所以耶和華使猶大卑微。
19 Zama Rabbi na Yahuda kaynandi Israyla bonkoono Ahaz sabbay se, zama a na borey daŋ i ma goy yaamo yaŋ te Yahuda ra, a na Rabbi amaana ŋwa mo gumo.
20亞述王提革拉.毗尼色來到他那裡,不但沒有援助他,反倒欺壓他。
20 Assiriya bonkoono Tiglat-Pileser kaa ka gaaba d'a. A n'a taabandi mo, a mana gaabandiyaŋ fo kulu te a se.
21亞哈斯取了耶和華殿裡和王宮中,以及眾領袖家裡的財寶,給了亞述王,但也無濟於事。
21 Baa kaŋ Ahaz na arzaka boobo kaa Rabbi windo da bonkoono windo, da mayraykoyey windey ra ka no Assiriya bonkoono se, kulu nda yaadin woodin man'a gaakasinay.
22向大馬士革的神獻祭這亞哈斯王在急難的時候,竟越發冒犯耶和華。
22 A kankamo alwaato ra mo a ye ka amaana ŋwaari te Rabbi se ka tonton, nga din, Bonkoono Ahaz.
23他向擊敗了他的大馬士革的神獻祭,說:“亞蘭王的神幫助了他們,我也向它們獻祭,使它們也幫助我。”它們卻使他和以色列人滅亡。
23 Zama a na sargay te Damaskos toorey se kaŋ yaŋ n'a kar. A ne: «Za kaŋ Suriya toorey g'i gaa, woodin se no ay mo ga sargay no i se, zama i m'ay mo gaa.» Amma i ciya a se halaciyaŋ sabaabu, nga nda Israyla kulu.
24亞哈斯把 神殿裡的器皿收集起來,把這些 神殿裡的器皿都擊碎了,又封閉了耶和華殿的各門,並且在耶路撒冷的各個角落建造祭壇。
24 Ahaz binde na Rabbi Irikoy windo jinayyaŋ margu-margu, a na Irikoy windo jinayey dumbu-dumbu, a na Rabbi windo meyey daabu. A na sargay feema te nga boŋ se Urusalima lokotey kulu ra.
25他又在猶大各城建造邱壇,向別的神燒香,惹怒他列祖的 神。
25 Yahuda kulu ra mo a na fandey boŋ sududuyaŋ nanguyaŋ te zama nga ma dugu ton de-koy fooyaŋ se ka Rabbi ngey kaayey Irikoyo yanje ceeci.
26亞哈斯逝世亞哈斯其餘的事蹟和他一切所行的,以及一生的始末,都記在猶大和以色列諸王記上。
26 A goy cindey d'a muraadey kulu mo, za sintina wano ka koy kokor banda wano, ngey neeya, i n'i hantum Yahuda nda Israyla bonkooney tira ra.
27亞哈斯和他的列祖同睡,埋葬在耶路撒冷城裡,但沒有葬在以色列諸王的陵墓裡。他的兒子希西家接續他作王。
27 Ahaz kani nga kaayey banda, i n'a fiji mo noodin birno ra, sanda Urusalima nooya, zama i mana kand'a Israyla bonkooney saarayey ra. A izo Hezeciya mo te bonkooni a nango ra.