1何細亞作以色列王猶大王亞哈斯在位第十二年，以拉的兒子何細亞在撒瑪利亞登基，統治以色列九年。
1 Yahuda bonkoono Ahaz mayra jiiri way cindi hinkanta ra no Ela izo Hoseya te bonkooni Samariya ra Israyla boŋ. Jiiri yagga mo no a go ga may.
2他行耶和華看為惡的事，只是不像他以前的以色列諸王。
2 A na teera laalo te Rabbi diyaŋ gaa, amma manti sanda Israyla bonkooney kaŋ yaŋ n'a jin cine.
3亞述王撒縵以色上來攻擊他，他就臣服於他，並且向他進貢。
3 Assiriya bonkoono Salmaneser kaa ka wongu nd'a, Hoseya mo ciya a bannya ka kande a se jangal.
4後來，亞述王發覺何細亞陰謀反叛：他曾派使者去見埃及王梭，並且不再向亞述王獻上貢物，像過去每年一樣。亞述王就拿住他，把他囚在牢裡。
4 Assiriya bonkoono na murteyaŋ munaficitaray gar Hoseya do. Zama a jin ka diyayaŋ donton Misira bonkoono So do. A mana jangal samba Assiriya bonkoono do mo, mate kaŋ a doona ka te jiiri kulu. Woodin sabbay se no Assiriya bonkoono n'a haw k'a gaay kasu ra.
5亞述王攻陷撒瑪利亞的原因亞述王上來攻擊以色列全國各地，並且到撒瑪利亞來，圍城三年。
5 Assiriya bonkoono ziji mo ka gana ka bisa laabo kulu ra. A ziji ka koy Samariya k'a windi nda wongu jiiri hinza.
6何細亞在位第九年，亞述王佔領了撒瑪利亞，把以色列人擄到亞述去，徙置他們在哈臘，在哈博河和歌散河一帶，以及在瑪代人的各城。
6 Hoseya jiiri yagganta ra no Assiriya bonkoono na Samariya ŋwa ka Israyla ku. A kond'ey Assiriya k'i gorandi Hala, Habor isa me gaa, Gozan laabu da Mediyancey kwaarey ra mo.
7這是因為以色列人得罪了那曾帶領他們從埃及王法老的手下離開埃及的耶和華他們的 神，去敬畏別的神。
7 A ciya mo, Israyla izey na zunubi te Rabbi ngey Irikoyo se, nga kaŋ kand'ey i ma fun Misira laabo ra nda Misira bonkoono Firawna* kambe ra. I humburu de-koy fooyaŋ,
8他們隨從耶和華從以色列人面前驅逐的外族人的風俗，以及以色列諸王奉行的風俗。
8 i dira mebarawey alaadey boŋ, ngey kaŋ yaŋ Rabbi gaaray Israyla jine. I na Israyla bonkooney alaadey kaŋ i te mo gana.
9以色列人也說了褻瀆的話，頂撞耶和華他們的 神，並且在他們所有的城市，從哨站到設防城，為他們自己建築邱壇。
9 Tuguray ra mo Israyla izey te hariyaŋ kaŋ mana hagu Rabbi ngey Irikoyo diyaŋ gaa. Koyne, i na tudey boŋ sududuyaŋ nangey cina ngey kwaarey kulu ra, za batukoy cinari kuuko gaa kal a ma koy kwaara kaŋ gonda birni cinari gaa.
10又在各高山頂上和每一棵青翠的樹下豎立神柱和亞舍拉。
10 I na cinariyaŋ da wayboro himandi bundu tooruyaŋ sinji ngey boŋ se tudu kuuku kulu boŋ, da tuuri kobtokoy kulu cire.
11他們在各邱壇上獻祭和焚香，好像耶和華從他們的面前擄去的外族人一樣，又行惡事，使耶和華發怒。
11 Nangey din mo no i ga dugu ton sududuyaŋ nangey kulu ra, sanda mate kaŋ cine mebarawey kaŋ Rabbi gaaray i jine din ga te. I na teera laaloyaŋ te zama i ma Rabbi zokoti se.
12他們又服事雕刻的偶像，耶和華曾警告他們不可以行這事。
12 I may toorey se kaŋ yaŋ Rabbi n'i sanni te ka ne: «Araŋ ma si hayey din te me!»
13耶和華曾藉著他的眾先知和先見警告以色列人和猶大人說：“從你們的惡道上轉回吧！謹守我的吩咐和我的律例，就是我曾吩咐你們的祖先，和藉著我的僕人眾先知傳遞給你們的一切律法。”
13 Kulu nda yaadin, annabi fo kulu, da borey kaŋ yaŋ ga jina fonnay kulu me ra Rabbi ci Israyla nda Yahuda se ka ne: «Wa bare ka fun araŋ fondo laaley ra. Araŋ m'ay lordey nd'ay hin sanney haggoy, ay asariya kulu boŋ kaŋ ay n'araŋ kaayey lordi nd'a mo, kaŋ ay n'ay tam annabey donton d'a.»
14可是他們不聽從，反而硬著自己的頸項，好像他們的祖先，不信服耶和華他們的 神；
14 Amma i wangu ka maa, i na hanga sanday te, sanda i kaayey hanga sanda cine, kaŋ yaŋ mana Rabbi ngey Irikoyo cimandi.
15厭棄他的律例和他與他們的祖先訂立的約，以及他對他們的警戒；卻信從虛無的神，自己成為虛妄，跟從他們周圍的外族人，耶和華曾吩咐他們不可跟從他們的行為。
15 I wangu a hin sanney d'a sappa kaŋ a te d'i kaayey d'a seedey kaŋ yaŋ a ci i se. I na hari yaamoyaŋ gana hal i ciya yaamoyaŋ. I na dumi cindey kaŋ yaŋ go g'i windi gana, ngey kaŋ yaŋ boŋ Rabbi lordi i se ka ne i ma si goy d'i goyey dumi.
16他們丟棄耶和華他們 神的一切吩咐，為自己做了兩個牛犢的鑄像，又做亞舍拉，並且敬拜天上的萬象和服事巴力；
16 Koyne, i fay da Rabbi ngey Irikoyo lordey kulu. I na sooguyaŋ himandi handayze hinka te ngey boŋ se. I na bundu tooruyaŋ te. I gurfa beena ra marga kulu se, i may Baal se mo.
17他們又把兒女用火燒為祭，並且占卜，行法術，出賣自己去行耶和華看為惡的事，使他發怒。
17 I na ngey ize arey da ngey ize wayey daŋ danji ra. I na gunayaŋ da dobo te. I na ngey boŋ neera zama ngey ma laala te Rabbi diyaŋ gaa k'a zokoti.
18於是耶和華向以色列人大大發怒，把他們從自己面前趕走，只剩下猶大一個支派。
18 To, woodin yaŋ kulu sabbay se no Rabbi te bine Israyla se gumo. A n'i ganandi ka kaa nga jine. Afo kulu mana cindi, kala Yahuda kunda hinne.
19連猶大人也不持守耶和華他們的 神的吩咐，隨從以色列人所行的習俗。
19 Baa Yahuda mo, i mana Rabbi ngey Irikoyo lordey haggoy bo, amma i dira Israyla farilley ra kaŋ yaŋ i daŋ.
20耶和華就厭棄以色列人的後裔，使他們受苦，把他們交在搶掠他們的人的手中，直到把他們從自己的面前完全丟棄。
20 Rabbi mo wangu Israyla izey kulu. A n'i kaynandi k'i daŋ komkoy kambe ra, hal a n'i furu ka kaa nga jine.
21因為他自從使以色列從大衛家分裂出來後，他們就立了尼八的兒子耶羅波安作王，耶羅波安卻引誘以色列人不去跟從耶和華，又使他們犯了大罪。
21 Zama a na Israyla fay ka kaa Dawda dumo gaa. Israyla na Yerobowam Nebat izo didiji bonkooni. Yerobowam mo na Israyla ganji Rabbi ganayaŋ, a n'i daŋ zunubi bambata teeyaŋ.
22以色列人就隨從耶羅波安所犯的一切罪惡，總不轉離；
22 Israyla izey mo na Yerobowam zunubey kulu kaŋ yaŋ a te gana, i mana fay d'ey.
23以致最後耶和華把以色列人從自己的面前趕走，就像他藉著自己的僕人眾先知所說的。於是以色列人被擄離開自己的國土，往亞述去，直到今日。
23 Hal a to naŋ kaŋ Rabbi na Israyla ganandi ka kaa nga jine, sanda mate kaŋ cine a ci nga tam annabey kulu me ra. Yaadin no i na Israyla ganandi nd'a nga laabo ra ka kond'a Assiriya laabu hala ka kaa hunkuna.
24亞述安置外族於撒瑪利亞亞述王從巴比倫、古他、亞瓦、哈馬和西法瓦音帶人來，安置在撒瑪利亞的城市，代替以色列人。他們就得了撒瑪利亞作產業，住在它的城市中。
24 Kala Assiriya bonkoono na boroyaŋ kaa Kuta kwaara, da Babila, da Abba, da Hamat, da Sefarbayim, k'i gorandi Samariya kwaarey ra Israyla izey nango ra. Ngey mo na Samariya mayra ta ka goro a kwaarey ra.
25他們開始在那裡居住的時候，並不敬畏耶和華，所以耶和華派獅子到他們中間，咬死他們好些人。
25 A ciya mo nango din i goray sintina, i mana Rabbi beerandi. Woodin sabbay se no Rabbi mo na muusu beeri yaŋ donton i ra, i na afooyaŋ wi i ra.
26有人告訴亞述王說：“你所擄去，安置在撒瑪利亞各城市的眾民族不知道當地的神的規矩，所以他派獅子到他們中間。看哪，獅子咬死他們，因為他們不知道當地的神的規矩。”
26 Woodin sabbay se no i salaŋ Assiriya bonkoono se ka ne: «Mebarawey kaŋ ni ku ka jisi Samariya kwaarey ra, i si laabo din Irikoyo asariya bay. Woodin sabbay se no a na muusu beeri yaŋ donton i ra. Ngey mo neeya g'i wi, zama i si laabo Irikoyo asariya bay.»
27於是亞述王下令：“我從那裡擄來的祭司中，要叫一個回到那裡去。他要去住在那裡，教導他們當地的神的規矩。”
27 Alwaato din Assiriya bonkoono lordi ka ne: «Kal i ma sambu tamtaray alfagey ra afo kaŋ i kande ka fun noodin. I ma naŋ a ma ye ka koy ka goro noodin laabo ra, ka borey dondonandi laabo din Irikoyo asariya.»
28於是從撒瑪利亞被擄來的祭司中，有一個回去，住在伯特利，教導他們怎樣敬畏耶和華。
28 Alfagey kaŋ i ku Samariya ra binde, afo kaa ka goro Betel. A n'i dondonandi mate kaŋ boro ga humburu Rabbi nd'a.
29但各族的人仍然製造自己的神像，安放在撒瑪利亞人所造各邱壇的廟中；各族人在他們所居住的城市都這樣作。
29 Kulu nda yaadin mebaraw fo kulu te nga boŋ tooruyaŋ k'i daŋ tudey boŋ fuwey ra, kaŋ yaŋ Samariyancey te, mebaraw kulu ngey kwaara ra kaŋ ra i ga goro.
30巴比倫人做了疏割．比訥像，古他人做了匿甲像，哈馬人做了亞示瑪像，
30 Babila borey te Sukkot-Benet. Kuta borey mo te Nergal. Hamat borey te Asima.
31亞瓦人做了匿哈和他珥他像，西法瓦音人用火焚燒自己的兒女，獻給西法瓦音的神亞得米勒和亞拿米勒。
31 Abbi borey te Nibhaz da Tartak. Sefarbancey mo na ngey izeyaŋ daŋ danji ra Adrammelek da Anammelek se, kaŋ ga ti Sefarbayim toorey.
32他們也懼怕耶和華，所以從他們中間選立邱壇的祭司，替他們在邱壇的廟裡獻祭。
32 Yaadin no i humburu Rabbi. I ra koyne i na alfagayaŋ suuban boro yaamey ra tudey boŋ sududuyaŋ nangey se, borey kaŋ yaŋ ga sargay te i se i tudey boŋ sududuyaŋ fuwey ra.
33他們既懼怕耶和華，又服事他們的神；從哪個民族擄來的，就按照哪個民族的習俗服事他們的神。
33 I humburu Rabbi ka may ngey toorey se mo, mebarawey kaŋ yaŋ ra i n'i sambu alaadey boŋ.
34直到今日，他們仍是按照他們初時的習俗去行；他們不敬畏耶和華，行事不按他們的規例和典章，也不按耶和華曾吩咐雅各的子孫的律法和誡命；後來，耶和華給雅各起名為以色列。
34 Hala hõ i ga goy ngey doŋ alaadey boŋ. I mana Rabbi beerandi bo. I mana goy ngey hin sanney boŋ mo, wala ngey alaadey, wala asariya boŋ, wala Rabbi lordey kaŋ yaŋ a na Yakuba izey lordi nd'a din boŋ, dumo kaŋ a n'a no maa Israyla,
35耶和華曾經和他們立約，又吩咐他們說：“你們不可崇敬別的神，不可跪拜他們，不可服事他們，也不可向他們獻祭。
35 ngey kaŋ yaŋ Rabbi na alkawli sambu i se. A na sanno gaabandi i se ka ne: «Araŋ ma si humburu de-koy fooyaŋ bo. Araŋ ma si sombu i se, araŋ ma si may i se, araŋ ma si sargay te i se mo.
36但那曾用大能和伸出的膀臂把你們從埃及地領出來的耶和華，你們應當敬畏他，跪拜他和向他獻祭。
36 Amma Rabbi, nga kaŋ fun d'araŋ Misira laabo ra da dabari bambata da kambe sallanta, nga no araŋ ga humburu. Nga mo no araŋ ga sombu a se; a se mo no araŋ ga sargay te.
37他寫給你們的律例、典章、律法和誡命，你們要永遠謹守遵行，不要崇敬別的神。
37 A hin sanney d'a farilley d'a asariya d'a lordey, kaŋ yaŋ a hantum araŋ se, araŋ g'i haggoy hal abada, zama araŋ m'i te. Araŋ ma si humburu de-koy fooyaŋ bo.
38他和你們所立的約你們不可忘記，不要崇敬別的神。
38 Sappa kaŋ ay te d'araŋ mo, araŋ ma si diny'a bo. Araŋ ma si humburu de-koy fooyaŋ.
39但要敬畏耶和華你們的 神，他必救你們脫離所有仇敵的手。”
39 Amma Rabbi araŋ Irikoyo no araŋ ga humburu. A g'araŋ faaba mo araŋ ibarey kulu kambe ra.»
40可是他們沒有聽從，仍然照著他們起初的習俗去行。
40 Amma i mana hangan. I goy ngey doŋ alaadey boŋ.
41這樣，這些民族一方面敬畏耶和華；另一方面又繼續服事他們的偶像。他們的子子孫孫繼續照著他們的祖先所行的去行，直到今日。
41 Dumi woodin yaŋ mo, i humburu Rabbi ka may sooguyaŋ hima-careyaŋ se. Yaadin mo no i izey d'i haamey. Sanda mate kaŋ i kaayey te, yaadin no ngey mo goono ga te hala ka kaa sohõ.