聖經新譯本

Zarma

2 Kings

9

1以利沙差派門徒膏耶戶以利沙先知喚來一位先知門徒,對他說:“你要束上腰,手裡拿著這瓶膏油,到基列的拉末去。
1 Annabi Iliyasu na boro fo ce annabey izey ra ka ne a se: «Ma te guddama ka sambu ji kolba wo ni kambe ra. Ma koy Ramot-Jileyad.
2你到了那裡,要在那裡尋找寧示的孫子、約沙法的兒子耶戶。你要去,請他從他的兄弟中起來,然後把他帶進一個密室。
2 Alwaati kaŋ ni ga to noodin mo, ni ma Yehu, Yehosafat izo, Nimsi ize ceeci. Ma furo ka naŋ a ma tun nga nya-izey ra, ka kond'a fu fo ra jina haray.
3你要拿著這瓶膏油,把油倒在他的頭上,說:“耶和華這樣說:‘我膏立你作王統治以色列。’然後,你要開門逃跑,不可停留。”
3 Sahãadin, ma ji kolba woone sambu ni kambe ra k'a dooru a boŋo boŋ. Ma ne a se: ‹Rabbi ne: Ay na ji dooru ni boŋ, ni ma ciya Israyla bonkooni.› Sahãadin kala ni ma fu meyo fiti ka zuru gumo, ma si kay bo.»
4於是那年輕的先知往基列的拉末去了。
4 Arwaso mo, kaŋ ga ti annabo zanka din koy Ramot-Jileyad.
5耶戶為王他到了那裡,看見軍隊的將領都坐在那裡。他就說:“將軍,我有話要對你說。”耶戶說:“我們這裡所有的人,你要對哪一個說話呢?”他說:“將軍,我要對你說。”
5 Saaya kaŋ a to noodin, kal i wongu jama jine borey go ga goro. A ne: «Ya ay jine bora, ay gonda samba ni se.» Yehu ne: «May no iri kulu ra.» A ne: «Ni se, ya jine bora.»
6耶戶就起來,進了屋子;先知門徒就把油倒在耶戶的頭上,對他說:“以色列的 神耶和華這樣說:‘我膏立你作王,統治耶和華的人民以色列。
6 Kal a tun ka furo fuwo ra. Arwaso na jiyo dooru a se mo a boŋo boŋ. A ne a se: «Rabbi, Israyla Irikoyo ne: ‹Ay na ni tuusu bonkooni Rabbi jama boŋ, kaŋ ga ti Israyla.
7你要擊殺你的主人亞哈的家。我要為我僕人眾先知的血和所有耶和華的僕人的血,在耶洗別身上報仇。
7 Ni ga ni windi koyo Ahab dumo kar, zama ay ma fansa sambu ay tam annabey kuro se, da Rabbi tamey kulu kuro mo se, ngey kaŋ Yezabel wi.
8亞哈的全家都要滅亡;我要剪除在以色列屬亞哈的男人,無論是自由的,或是為奴的。
8 Zama Ahab dumo kulu ga halaci. Ay ga Ahab ize alborey kulu beeri mo, nga kaŋ go daabante nda nga kaŋ go taŋante Israyla ra.
9我要使亞哈的家好像尼八的兒子耶羅波安的家,又好像亞希雅的兒子巴沙的家。
9 Ay ga Ahab dumo yeti sanda Yerobowam Nebat izo dumo cine, da Baasa Ahiya izo dumo cine.
10至於耶洗別,她的屍體要在耶斯列的田間被狗吃掉,沒有人來埋葬。’”他一說完,就開門逃走了。
10 Hansiyaŋ ga Yezabel ŋwa Yezreyel laabu kambu fa ra, boro kulu si no mo kaŋ g'a fiji.› » Kal a na fu meyo fiti ka zuru ka koy.
11耶戶出來,到他主人的臣僕那裡去;他們問他說:“一切都平安嗎?那瘋子來見你有甚麼事呢?”他對他們說:“你們認識這個人,也知道他說些甚麼。”
11 Alwaato kaŋ Yehu fatta ka kaa nga jine bora bannyey do, boro fo koyne ne a se: «Baani mo? Ifo se no follokomo din kaa ni do?» Yehu ne a se: «Araŋ ga bora din dumi bay, araŋ g'a sanni dumi bay mo.»
12他們說:“謊話!請你告訴我們吧。”他說:“他這樣對我說:‘耶和華這樣說:我已經膏立你作王統治以色列。’”
12 I ne: «Tangari no. Kala ma ci iri se sohõ.» Yehu ne: «Ya-cine nda ya-cine sanni no a te ay se, ka ne: ‹Rabbi ne: Ay na ni tuusu Israyla bonkooni.› »
13他們就急忙把自己的衣服放在他腳下的臺階上,然後吹響號角宣告:“耶戶作王了。”
13 Sanno din boŋ mo i waasu-waasu. Boro fo kulu na nga kwaay sambu k'a daaru Yehu cire kaarimi harey boŋ. I na hilli kar ka ne: «Yehu ga ti bonkooni!»
14這樣,寧示的孫子、約沙法的兒子耶戶背叛約蘭了。約蘭和以色列眾人曾因亞蘭王哈薛的緣故,守衛著基列的拉末。
14 Yehu Yehosafat ize, Nimsi izo mo murte Yoram gaa, zama Yoram go ga Ramot-Jileyad batu, nga nda Israyla kulu, Suriya bonkoono Hazayel sabbay se.
15但後來約蘭王回到耶斯列去治傷,就是他與亞蘭王哈薛作戰時,弓箭手擊傷他的。耶戶說:“你們若是同意,就不要讓人逃出這城到耶斯列去報信。”
15 Amma bonkoono Yoram ye ka kaa Yezreyel zama nga ma du baani nga guuruyaŋo gaa kaŋ Suriyancey te a se waato kaŋ a go ga wongu nda Suriyancey bonkoono Hazayel. Yehu mo ne: «Da woodin araŋ miila no, boro kulu ma si yana ka fatta kwaara ra ka koy ka baaru no Yezreyel ra.»
16於是耶戶登上戰車,往耶斯列去了;因約蘭正在那裡臥病,猶大王亞哈謝下來探望他。
16 Yehu mo dira torko ra ka koy Yezreyel, zama Yoram go noodin ga kani. Yahuda bonkoono Ahaziya mo kaa zama nga m'a kunfa.
17站在耶斯列城樓的哨兵看見耶戶的隊伍來臨,就說:“我看見有一隊人馬。”約蘭說:“叫一個騎兵來,派他去見他們,說:‘平安嗎?’”
17 Batukwa mo go ga kay gar'izo boŋ Yezreyel ra. A na Yehu sata fonnay, i go ga kaa. A ne «Ay di sata fo!» Yoram ne: «Du kaari-ka k'a donton a m'a kubay. A ma ne a se: ‹Baani no?› »
18於是有一個騎兵去迎見耶戶,說:“王這樣問:‘平安嗎?’”耶戶說:“平安不平安和你有甚麼關係呢?轉到我後面去吧!”那哨兵又報告:“使者到了他們那裡,卻沒有回來。”
18 Boro fo mo koy bari boŋ zama nga m'a kubay. A ne: «Baani samay no?» Yehu ne: «Ni baa fo da baani? Ye ay banda!» Kala kwaara me batukwa ne: «Diya to hala i do, amma a si ga ye ka kaa.»
19王又派第二個騎兵去。他來到他們那裡,說:“王這樣問:‘平安嗎?’”耶戶說:“平安不平安和你有甚麼關係呢?轉到我後面去吧!”
19 Saaya din a na ihinkante mo donton bari boŋ. Woodin mo to a do ka ne: «Bonkoono ne, Baani mo no?» Yehu tu ka ne: «Ni baa fo da baani? Ma ye ay banda!»
20那哨兵又報告:“他已經去到他那裡,卻沒有回來。那駕車的手法很像寧示的孫子耶戶,因為他駕車很兇猛。”
20 Kala batukwa na baaru no ka ne: «A to hala i do, amma a siino ga ye ka kaa. Zurandiyaŋo mo ga hima nda Yehu Nimsi izo zurandiyaŋ, zama a ga zurandi da follay.»
21耶戶射殺約蘭約蘭就說:“備車。”他們就為他備了車。以色列王約蘭和猶大王亞哈謝出城,他們各自乘坐戰車出去見耶戶,就在耶斯列人拿伯的田間遇上了他。
21 Yoram ne: «I ma soola!» I n'a wongu torka soola. Israyla bonkoono Yoram mo da Yahuda bonkoono Ahaziya fatta, boro kulu go nga torka ra, zama i ma Yehu kubay. I n'a gar Nabot, Yezreyel bora faro ra.
22約蘭看見耶戶的時候,就說:“耶戶,平安嗎?”耶戶說:“你的母親耶洗別的淫行和邪術這麼多,還有平安嗎?”
22 A ciya mo, saaya kaŋ Yoram di Yehu, a ne: «D'a ta day, baani no?» Nga mo tu ka ne: «Mana baani hala day ni nya Yezabel waykuurutara d'a ziimatara ga baa ya-cine?»
23約蘭立刻把車調轉過來逃跑,對亞哈謝說:“亞哈謝啊,反了!”
23 Yoram na nga kambe bare ka zuru ka ne Ahaziya se: «Amaana ŋwaayaŋ go no, ya Ahaziya!»
24耶戶拉滿弓,射中約蘭的背;箭從他的心窩穿出,他就倒在自己的車上。
24 Yehu mo na nga biraw candi nda nga gaabo me. A du ka Yoram hay walhẽy bindi ra, hangawo mo fatta bina do haray. Yoram kaŋ mo nga torka ra.
25耶戶對副官畢甲說:“把他抬起來,丟在耶斯列人拿伯的田地裡,因為我還記得你我一起駕車跟隨他父親亞哈的時候,耶和華曾宣告了這些有關亞哈的話:
25 Kala Yehu ne nga sooja Bidkar se: «A sambu k'a furu Nabot Yezreyel bora faro ra. Zama ni ga fongu alwaato kaŋ in da nin kaaru k'a kaayo Ahab banda gana, Rabbi na alhakko din dake a boŋ, ka ne:
26‘昨天我實在看見了拿伯的血和他兒子們的血(這是耶和華的宣告);我要在這塊田地上報應你(這是耶和華的宣告)。’現在你要按著耶和華的話,把他抬起來丟在田裡。”
26 ‹Sikka si bi ay di Nabot d'a izey kuri.› Yaadin Rabbi ne. ‹Ay mo na banandi te ni se faro ra,› Rabbi ne. Sohõ kala ni m'a sambu k'a furu faro ra, Rabbi sanno boŋ.»
27猶大王亞哈謝看見這一切,就沿著通往伯哈干的路逃走。耶戶緊追著他,說:“還有他!”他們就在靠近以伯蓮的姑珥坡把他擊傷在戰車上。他逃到米吉多,就死在那裡。
27 Amma alwaato kaŋ Yahuda bonkoono Ahaziya di woodin, a na Bayt-Hagan fonda gana ka zuru. Yehu mo n'a ce gana. A ne: «Wa nga mo kar torka ra.» I n'a kar mo, Gur zijanta ra, kaŋ go Ibleyam jarga. A zuru ka koy hala Mejiddo. Noodin no a bu.
28他的臣僕用車把他的屍體送到耶路撒冷,葬在大衛城他自己的墳墓,和他的祖先一同長眠。
28 A bannyey n'a sambu torko ra ka kond'a Urusalima. I n'a fiji nga saara ra a kaayey banda Dawda birno ra.
29亞哈的兒子約蘭第十一年,亞哈謝登基統治猶大。
29 Ahab haama Yoram mayra jiiri way cindi fa ra no Ahaziya te bonkooni Yahuda boŋ.
30耶洗別被擲墮樓慘死耶戶到了耶斯列。耶洗別已經聽聞,就塗眼梳頭,從窗戶裡往外觀望。
30 Saaya kaŋ Yehu kaa Yezreyel, Yezabel maa baaru. Kal a na nga moy taalam, a na nga boŋ haw ka niigaw finetaro gaa.
31耶戶進入城門的時候,她說:“平安嗎,殺主的心利?”
31 Kaŋ Yehu furo windi meyo gaa, waybora ne: «Ya nin Zimri, ni windi koyo wiikwa, baani mo no?»
32耶戶抬頭對著窗戶,說:“有誰擁護我?誰?”立時有兩三個太監往外望著他。
32 Kala Yehu na nga moyduma sambu finetaro do haray ka ne: «May no ay do haray? May no?» Kala mantaw hinka wala ihinza n'a niigaw.
33他說:“把她拋下來!”他們就把她拋下去。她的血濺在牆上和馬匹身上,牠們也踐踏了她。
33 Yehu ne: «W'a jindaw ganda!» Kal i n'a jindaw ganda. A kuro dooru cinaro da bariyey boŋ. Kal i n'a taamu-taamu ngey ce taamey cire.
34耶戶進入屋內,又吃又喝,然後說:“你們去料理那被咒詛的婦人,把她埋了,因為她是王的女兒。”
34 Saaya kaŋ Yehu furo, a ŋwa ka haŋ. Kal a ne: «Wa laakal da wayboro laala din, i m'a fiji mo, zama bonkooni ize no.»
35於是他們去收殮她,卻找不到她的屍體,只找到頭骨、雙腳和雙掌。
35 I koy mo zama ngey m'a fiji se, amma i mana gar kal a boŋ kurbo d'a cey d'a kambe faata hinne.
36他們就回去,告訴他,他說:“這正是耶和華藉著他僕人提斯比人以利亞所說的話:‘野狗必在耶斯列的地方吃耶洗別的肉。’
36 I ye ka kaa ka ci Yehu se. A ne: «Rabbi sanno neeya, kaŋ a ci nga annabo Iliya Tisbi bora me ra, ka ne: ‹Yezreyel faro ra no hansey ga Yezabel hamo ŋwa.
37耶洗別的屍體要像耶斯列田間的糞肥,以致人不能說:‘這是耶洗別。’”
37 Yezabel buukwa mo ga ciya sanda birji faro moyduma boŋ, Yezreyel faro ra, hal i si hin ka ne Yezabel no woone.› »