聖經新譯本

Zarma

2 Samuel

15

1押沙龍取得民心這事以後,押沙龍為自己預備了一輛戰車和一些馬匹,又預備了五十人在他前面奔走開路。
1 Woodin banda Absalom na torkoyaŋ da bariyaŋ soola nga boŋ se, nda boro waygu kaŋ yaŋ ga zuru a jine.
2押沙龍常常清早起來,站在通往城門口的路旁。有爭訟的案件要進去請王判決的人,押沙龍就把他叫到跟前來,問他:“你是從哪一座城來的?”他回答:“僕人是從以色列某一支派來的。”
2 Absalom mo ga tun za da hinay ka kay birni meyo fonda jarga. A ciya mo, da boro fo gonda nga kalima sanni kaŋ a ga konda bonkoono do zama nga ma ciiti a se, kala Absalom ma bora ce ka ne: «Ni ya kwaara woofo boro no?» Kala nga mo ma ne: «Ay, ni bannya ya Israyla kunda ya-cine boro no.»
3押沙龍就對他說:“你看!你的案件有情有理,但是王並沒有委人聽你的案子。”
3 Absalom mo ma ne bora se: «Guna, ni sanno ga boori, a gonda cimi mo, amma i mana boro kulu daŋ bonkoono do kaŋ ga maa ni se.»
4押沙龍又說:“但願有人立我作這地的審判官,這樣,有案件或訴訟的人,都可以到我這裡來,我就給他公平的審判。”
4 Absalom ma ne koyne: «Ay! D'a ciya ay no i daŋ alkaali laabo ra, doŋ hala boro fo gonda kalima sanni wala ciiti, a ma kand'a ay do. Ay mo, doŋ ay ga cimi ciiti te a se!»
5如果有人走近押沙龍要拜他,他就伸手拉住他,並且與他親嘴。
5 A ciya mo, waato kaŋ boro fo maan zama nga ma sombu a se, kala Absalom ma nga kambe salle ka bora di k'a garba sunsum.
6所有來到王面前請求審決的以色列人,押沙龍都是這樣對待他們。因此,押沙龍暗中迷惑了以色列人的心。
6 Yaadin no Absalom soobay ka te Israyla ra, boro kulu kaŋ ga ba ka koy bonkoono do ciiti ceeciyaŋ se. Yaadin mo no Absalom na Israyla alborey biney bare nd'a.
7押沙龍謀反過了四年,押沙龍對王說:“求你准我到希伯崙去,好向耶和華還我所許的願。
7 Jiiri taaci timmante banda, kala Absalom ne bonkoono se: «Ay ga ni ŋwaaray, ma yadda ay se ay ma koy Hebron k'ay sarti kaŋ ay sambu Rabbi se toonandi.
8因為僕人住在亞蘭的基述的時候,曾經許了一個願說:‘如果耶和華使我再回到耶路撒冷來,我就要在希伯崙事奉他。’”
8 Zama ay, ni bannya na sarti sambu za ay go Gesur, Suriya laabo ra, ka ne: hala day daahir Rabbi ye ka kande ay Urusalima, waato din gaa ay ga sududu Rabbi se.»
9王對他說:“你平平安安地去吧!”於是他動身,往希伯崙去了。
9 Bonkoono ne a se: «Ma koy baani.» A binde tun ka koy Hebron.
10押沙龍派遣探子到以色列的各支派中,說:“你們一聽見號角的聲音,就說:‘押沙龍在希伯崙作王了!’”
10 Amma Absalom na ma-cararayaŋ daŋ Israyla kundey kulu ra ka ne: «Saaya kaŋ cine araŋ maa hilli karyaŋ, kal araŋ ma ne: ‹Absalom no ga ti bonkooni Hebron ra!.› »
11有二百人從耶路撒冷應邀與押沙龍同去。他們都是誠誠實實地去,對內情一點也不知道。
11 Alboro zangu hinka mo fatta Urusalima birno ra Absalom banda kaŋ yaŋ i n'i ce no, amma jaŋ-ka-bay ra no i koy. I mana bay hay kulu gaa.
12押沙龍獻祭的時候,差派人去把大衛的參謀基羅人亞希多弗從他的本城基羅請來。於是叛亂的勢力越來越大,跟隨押沙龍的人民也越來越多。
12 Absalom donton mo i ma Dawda saawarekasina Ahitofel, Jiloni bora ce nga kwaara ra, danga Jilo nooya, za a go sargay salleyaŋ gaa. Murteyaŋo mo go, a te gaabi, zama waati kulu borey kaŋ yaŋ ga kaa Absalom do go ga tonton day no.
13大衛逃亡有一個報信的人來見大衛說:“以色列人的心都歸向押沙龍了。”
13 Diya fo mo kaa Dawda do ka ne: «Israyla borey biney bare ka ye Absalom gaa.»
14大衛就對所有在耶路撒冷與他在一起的臣僕說:“我們要起來逃走,不然我們就不能逃避押沙龍的面了,要趕快離開,恐怕他迅速趕上我們,使災難臨到我們身上,用刀擊殺全城的人。”
14 Dawda binde ne nga tamey kulu kaŋ go nga do Urusalima yaŋ se: «Wa tun, iri ma zuru, zama da manti yaadin no boro si no iri ra kaŋ ga yana ka fun Absalom kambe ra. Wa te diraw ciine, a ma si iri gar da waasi, a ma kaŋ iri boŋ da laala ka birno kar da takuba.»
15王的臣僕對王說:“我主我王決定的一切,僕人都必遵行。”
15 Bonkoono tamey mo ne: «Guna, iri ni tamey go soolante. Iri ga te mo haŋ kaŋ bonkoono ga suuban.»
16於是王出走了,他的全家都跟在他的後頭,卻留下十個妃嬪看守王宮。
16 Bonkoono binde fatta, a almayaaley kulu mo n'a gana. Bonkoono na wayboro fooyaŋ naŋ, ngey boro way kaŋ wahayyaŋ no, zama i ma windo batu se.
17王出發了,眾人都跟在他的腳後;他們在伯.墨哈停下來。
17 Bonkoono fatta mo nga nda borey kulu a banda -- i simba kwaara windi kokoranta do haray.
18王所有的臣僕都從王的身邊走過去,所有的基利提人、比利提人和迦特人,就是從迦特來跟從王的六百人,都從王面前走過去。
18 A tamey kulu mo bisa a banda. Bonkoono doogarey kulu, Kerat sata da Pelet sata, da Jittancey kulu mo, i boro zangu iddu kaŋ yaŋ n'a gana za Gat, i go bonkoono jine.
19王對迦特人以太說:“你為甚麼也與我們一同走呢?回去留在新王那裡吧!因為你是個外族人,是個遠離自己家鄉逃到這裡來的人。
19 Gaa no bonkoono ne Ittay Jitti bora se: «Ifo se no ni mo goono ga kaa iri banda? Ma ye ka koy ka goro bonkoono banda, zama ni ya yaw no kaŋ zuru ka kaa iri do. Ma ye ka koy ni nango ra.
20你昨天才來,我怎可以今天就讓你與我們一同流浪呢?現在我還不知道我要到哪裡去。你回去吧!帶著你的兄弟一同回去吧!願耶和華的慈愛和信實與你同在。”
20 Za kaŋ bi maaniyo no ni kaa, hunkuna a boori ay ma ni daŋ ni ma koy-da-ye te iri banda, za kaŋ ay go ga koy naŋ kaŋ ay ga koy? Kala ni ma bare ka ye nin da ni nya-izey. Suuji nda cimi ma goro ni banda.»
21以太回答王說:“我指著永活的耶和華,在我主我王面前起誓,無論我主我王在甚麼地方,或生或死,你僕人也必在那裡。”
21 Ittay mo tu bonkoono se ka ne: «Ay ze da Rabbi fundikoono da koyo ay bonkoono fundo mo, haciika naŋ kaŋ koyo ay bonkoono bara, hala buuyaŋ se no wala fundi se no, ay, ni bannya mo ga bara noodin.»
22大衛對以太說:“你可以去,向前走吧!”迦特人以太就帶著所有屬他的人,和與他在一起的婦人孩子都向前走。
22 Dawda ne Ittay se: «Ma koy ka daŋandi.» Kala Ittay Jittanca daŋandi, nga nda nga borey kulu da boro kayney kulu kaŋ yaŋ go a banda.
23眾人向前走的時候,遍地的人都放聲大哭;王過了汲淪溪,眾人就都走上通往曠野去的路。
23 Laabo me-a-me mo hẽ da jinde beeri, borey kulu mo daŋandi. Bonkoono bumbo na Kidron gooro daŋandi. Jama kulu mo daŋandi ka koy saaji fonda gaa.
24命令撒督等人返回耶路撒冷看哪!撒督也來了,所有抬 神約櫃的利未人都與他在一起。他們把 神的約櫃放下。亞比亞他上來,直到從城裡出來的眾人都走過去了。
24 Zadok mo go, a kaa, nga nda Lawitey kulu nga banda. Irikoy sappa sundurko mo go i se ga jare. I na Irikoy sundurko jisi. Abiyatar mo ziji, kala jama kulu fatta birno ra ka ban.
25王對撒督說:“把 神的約櫃抬回城裡去吧!我若是在耶和華眼前蒙恩,他必使我回來再看到約櫃和他安居的地方。
25 Bonkoono ne Zadok se: «Ma ye nda Irikoy sundurko birno ra. D'ay du gaakuri Rabbi diyaŋ gaa, a ga ye ka kande ay, a m'a cabe ay se, nga nd'a nangora kulu.
26他若是說:‘我不喜悅你。’看哪!我就在這裡,他看怎樣好,就怎樣對待我吧!”
26 Amma d'a ne: ‹Ay si maa ni kaani,› -- guna, ay neeya neewo. A ma te ay se haŋ kaŋ ga kaan nga se.»
27王又對撒督祭司說:“你不是先見嗎?平平安安地回到城裡去吧!你的兒子亞希瑪斯和亞比亞他的兒子約拿單要與你一同回去。
27 Bonkoono ne Alfa Zadok se: «Ni go ga di, wala? Kala ni ma ye birno ra baani. Araŋ ize hinka neeya ni banda, sanda ni ize Ahimaz, da ni ize Yonata, Abiyatar ize.
28我會在曠野的渡口那裡等候,直到我接到從你們那裡來的消息。”
28 Guna, saajo furoyaŋo do no ay goono ga goro kayna hala sanni ma fun araŋ do ka kaa ka seeda ay se.»
29於是撒督和亞比亞他把 神的約櫃抬回耶路撒冷去,並且住在那裡。
29 Zadok da Abiyatar binde na Irikoy sundurko sambu ka kond'a Urusalima ka goro noodin.
30大衛走上橄欖山;他蒙著頭,赤著腳,一邊上,一邊哭,所有與他在一起的人民也都蒙著頭,一邊上,一邊哭。
30 Dawda mo kaaru Zeytun Tondi fonda boŋ haray. A ga kaaru, a ga hẽ, a boŋo go daabante, a go ga dira taamu si. Borey kulu kaŋ go a banda, i boŋey go daabanteyaŋ. I ga ziji ka koy, i ga hẽ.
31有人告訴大衛說:“亞希多弗也在押沙龍的叛黨之中。”大衛禱告說:“耶和華啊,求你使亞希多弗的計謀變為愚拙。”
31 Boro fo mo ci Dawda se ka ne: «Ahitofel mo go Absalom banda zamba saawara din ra.» Dawda mo ne: «Ya Rabbi, ma Ahitofel saawara bare a ma ciya saamotaray.»
32大衛到了山頂,就是人敬拜 神的地方。看哪!有亞基人戶篩衣服撕裂,頭蒙灰塵,在那裡迎接他。
32 Waato kaŋ Dawda na tudo kaaru, nango kaŋ i ga sududu Irikoy se, kala Husay, Arcita bora kaa ka Dawda kubay. A kwaayo go toorante, kusa mo go a boŋo boŋ.
33大衛對他說:“你若是與我同去;必成為我的累贅。
33 Dawda mo ne a se: «Da ni bisa ay banda, ni ga ciya ay se jaraw,
34如果你回到城裡去,對押沙龍說:‘王啊!我願作你的僕人,以前我作你父親的僕人,現在我也照樣作你的僕人。’這樣,你就可以為我破壞亞希多弗的計謀。
34 amma da ni bare ka ye birno ra ka ne Absalom se: ‹Ya bonkoono, ay ga ciya ni bannya. Danga mate kaŋ cine ay goro ni baaba bannya jirbey kaŋ bisa ra, yaadin cine no sohõ mo ay ga ciya ni bannya.› Waato din gaa ni ga hin ka Ahitofel saawarey zeeri ay se.
35撒督祭司和亞比亞他不是都在那裡與你在一起嗎?你在王宮裡聽見的話,都要告訴撒督祭司和亞比亞他。
35 Manti Zadok da Abiyatar go ni se noodin, ngey kaŋ alfagayaŋ no? A ga ciya binde hay kulu kaŋ ni ga maa bonkoono windo ra, kala ni ma ci alfagey se, Zadok nda Abiyatar.
36看哪!還有他們的兩個兒子在那裡,就是撒督的兒子亞希瑪斯和亞比亞他的兒子約拿單。你們聽見的一切,可以託他們來告訴我。”
36 A go, noodin i banda, i gonda ngey ize alboro hinka, Ahimaz, Zadok ize, da Yonata, Abiyatar ize. I do no araŋ ga baaru kulu kaŋ araŋ ga maa samba ay se.»
37於是大衛的朋友戶篩進了城;押沙龍也進了耶路撒冷。
37 Husay, Dawda cora binde kaa ka furo kwaara ra. Absalom mo furo Urusalima ra.