1押沙龍戰敗大衛數點了跟隨他的人,亦立千夫長、百夫長率領他們。
1 Dawda na borey kaŋ go nga banda kabu ka zambarey jine borey da zangey jine borey daŋ.
2大衛派遣眾人出戰:三分之一在約押手下,三分之一在約押的兄弟、洗魯雅的兒子亞比篩手下,三分之一在迦特人以太手下。大衛對眾人說:“我也必與你們一同出戰。”
2 Dawda na boroyaŋ donton mo, farsimi hinzante fo Yowab banda, farsimi hinzante fo mo Zeruwiya ize Abisay Yowab kayne banda, farsimi hinzante fo mo Ittay Jitti bora banda. Bonkoono ne jama se: «Ay mo, daahir kal ay bumbo ma koy araŋ banda.»
3眾人卻說:“你不可以出戰。因為如果我們逃跑,他們不會把我們放在心上,即使我們死了一半,他們也不會把我們放在心上。因為你一個人抵得上我們一萬人;所以你最好還是留在城裡,隨時支援我們。”
3 Amma jama ne: «Ni si fatta, zama d'iri zuru, kulu i si iri saal. Baa iri jara bu, i si iri saal. Amma ni darza iri boro zambar way wane cine no. Woodin se binde kala ni ma goro nda soola k'iri no gaayaŋ kwaara ra.»
4王對他們說:“你們看怎麼好,我就怎樣作吧!”於是王站在城門旁邊,眾人組成百人一隊或千人一隊出發了。
4 Bonkoono ne i se: «Haŋ kaŋ araŋ di ga boori ka bisa, kal ay m'a te.» Bonkoono binde kay noodin kwaara meyo gaa. Jama kulu soobay ka fatta mo zangu-zangu nda zambar-zambar.
5王吩咐約押、亞比篩和以太說:“為我的緣故,你們要寬待那年輕人押沙龍。”王為押沙龍吩咐眾將領的話,眾人都聽到了。
5 Bonkoono na Yowab da Abisay da Ittay lordi ka ne: «Araŋ ma dogonandi arwaso din se, danga Absalom nooya, ay sabbay se.» Jama kulu goono ga maa mo waato kaŋ cine bonkoono na jine borey lordi Absalom boŋ.
6眾人出到田野迎戰以色列人;戰爭發生在以法蓮的樹林裡。
6 Jama binde fatta ka koy saajo ra zama ngey ma Israyla wongu. I di ka yanje mo Ifraymu ganji fimbo ra.
7在那裡,以色列人在大衛的臣僕面前被打敗了;那天被殺的人很多,共有二萬人。
7 Israyla borey binde na goobu haŋ Dawda borey kambe ra noodin. Han din hane binde i na halaciyaŋ beeri te noodin, boro zambar waranka no bu.
8戰事在那裡蔓延到全地;那一天,樹林所吞滅的比刀劍所吞滅的更多。
8 Zama wongo bambari no kal a na laabo batama kulu kubay. Borey kaŋ yaŋ saajo ŋwa mo ga baa da borey kaŋ yaŋ takuba ŋwa han din hane.
9押沙龍慘死押沙龍偶然遇上了大衛的臣僕。那時押沙龍騎著騾子,騾子從一棵大橡樹茂密的樹枝下經過,押沙龍的頭髮被橡樹枝緊緊勾住,他就吊在空中,他所騎的騾子卻跑開了。
9 Absalom binde kaa ka kubay da Dawda borey jirsi boŋ. Absalom go alambaana boŋ. Alambaana binde dira ka furo shen* tuuri kambe beeri fooyaŋ cire, tuuro mo na Absalom boŋo di. A go ga sooli beene nda ganda game ra. Alambaana kaŋ go a cire, nga wo bisa.
10有一個人看見了,就告訴約押說:“看哪!我看見押沙龍懸在一棵橡樹上。”
10 Boro fo di a. A kaa mo ka ci Yowab se ka ne: «Guna, ay di Absalom go ga sooli shen nya fo gaa.»
11約押對那向他報告的人說:“你既然看見了,為甚麼不當場把他擊殺,落在地上呢?那樣,我就賞賜你一百一十四克銀子和一條腰帶。”
11 Yowab ne bora kaŋ ci nga se din se: «Ni binde, kaŋ ni di a! Ifo se no ni man'a kar kal a ma kaŋ ganda? Doŋ ay ga ni no nzarfu gude way, da galaŋ.»
12那人回答約押:“就是量十一公斤銀子放在我手中,我也不敢伸手傷害王的兒子,因為我們親耳聽見王吩咐你、亞比篩和以太說:‘你們要為我的緣故,照顧那年輕人押沙龍。’
12 Amma bora din ne Yowab se: «Baa ay ga du nzarfu zambar ay kambe ra, kulu nda yaadin a si naŋ ay m'ay kambe salle ka bonkoono izo ham. Zama iri hangey ra no bonkoono na nin da Abisay da Ittay lordi ka ne: ‹Wa te laakal boro kulu ma si arwaso Absalom ham.›
13我若是膽大妄為傷害了他的性命,那時你也不會維護我。”
13 D'ay na zamba goy te a fundo se, (hay kulu si no mo kaŋ ga tugu bonkoono se), doŋ ni bumbo ga mulay ka fun k'ay naŋ.»
14約押說:“我不能與你這樣耽誤時間。”於是約押手裡拿起三根短矛,趁押沙龍還懸掛在橡樹上的時候,就刺透了他的心。
14 Yowab binde ne: «Ay sinda daama kaŋ ga kay ni do!» A na yaaji hinza sambu nga kambe ra, ka Absalom bina korab nda yaaji hinza din za a fundo ga cindi jina kaŋ a go shen nyaŋo bindi ra.
15給約押拿武器的十個年輕人圍著押沙龍,攻擊他,把他殺死。
15 Baaliji furo-taji way kaŋ yaŋ goono ga Yowab wongu jinayey jare, ngey mo n'a daŋ game. I na Absalom kar ka wi.
16約押吹響號角,眾人就回來,不再追趕以色列人;因為約押攔阻眾人繼續追趕。
16 Yowab na hilli kar. Jama ye ka fun Israyla izey banda, zama Yowab na borey gaay.
17他們把押沙龍的屍體抬起來,丟在樹林中的一個大坑裡,又在上面堆起一大堆石頭。以色列眾人都逃跑,各回自己的家去了。
17 I na Absalom sambu ka catu guusu beeri fo ra kaŋ go noodin saaji fimbo ra, ka tondi gusam bambata dodongo a boŋ. Israyla kulu mo zuru, boro kulu koy nga kwaara.
18押沙龍生前曾在王谷為自己立了一根石柱,因為他想:“我沒有兒子記念我的名字。”他就以自己的名字稱那石柱。因此人稱那石柱為押沙龍柱,直到今日。
18 Absalom wo mo, waato kaŋ a ga funa, a na tondi kuuku fo sinji Bonkoono Gooro ra nga boŋ se, zama a ne: «Ay sinda ize kaŋ g'ay maa kuru hal i ma fongu ay gaa.» A na tondo maa ce nga boŋ maa gaa. I ga ne a se Absalom fonguyaŋ tondo, hala sohõ.
19二人向大衛報信撒督的兒子亞希瑪斯說:“讓我跑去,把這好消息向王報告,就是耶和華已經把他從仇敵的手中拯救出來了。”
19 Zadok ize Ahimaz ne: «Naŋ ya zuru sohõ ka konda bonkoono se baaru, mate kaŋ cine Rabbi na fansa sambu a se nga ibarey boŋ.»
20約押對他說:“你今天不可去報消息,改天才可以去報。你今天不可去報消息,因為王的兒子死了。”
20 Yowab ne a se: «Manti nin no ga ciya baaru kondako bo hunkuna. Han fo ni ga konda baaru, amma hunkuna ni si konda baaru kulu, zama bonkoono izo bu.»
21於是約押對一個古實人說:“你去把你所看見的告訴王吧!”那古實人叩拜了約押,就跑去了。
21 Kala Yowab ne Etiyopi bora se: «Ni ma koy ka ci bonkoono se haŋ kaŋ ni di.» Kala Etiyopi bora na nga boŋ sumbal Yowab jine, ka tun da zuray za noodin.
22撒督的兒子亞希瑪斯又對約押說:“不管怎樣,請讓我也跟著那古實人跑去。”約押說:“你為甚麼要跑去呢?我兒,你是不會得到報消息的賞賜的。”
22 Gaa no Zadok ize Ahimaz ye ka ne Yowab se koyne: «Amma hay kulu kaŋ te, ay ga ni ŋwaaray no, ma naŋ ay ma zuru ka Etiyopi bora gana.» Yowab ne: «Ay izo, ifo se no ni ga ba ni ma zuru, za kaŋ ni si du baaro nooyaŋ alhakku?»
23“不管怎樣,請讓我跑去!”於是約押對他說:“你跑去吧!”亞希瑪斯就沿著約旦河大道跑去,趕過了那古實人。
23 A ne: «Amma kulu nda yaadin, ay ga zuru.» Yowab ne a se: «Zuru.» Waato din gaa Ahimaz na Gooru Beero fonda gana ka zuru, kal a na Etiyopi bora yana.
24那時,大衛正坐在內外城門中間的地方。守望的人上到城樓的平頂上,舉目觀看,見有一個人獨自跑來。
24 Dawda go ga goro kwaara me hinka game ra. Batukwa binde kaaru meyo cinaro boŋ kal a koy kwaara cinaro boŋ. A na nga moy feeri ka guna. Kal a di boro fo go ga zuru ka kaa, nga hinne.
25守望的人就喊叫,把這事告訴王;王說:“他若是單獨一人,必是來報好消息的。”那人越走越近了。
25 Batukwa na jinde daŋ ka ci bonkoono se. Bonkoono mo ne: «Da nga hinne no, baaru go no a meyo ra.» A kaa mo da zuray ka maan.
26後來,守望的人又看見另一個人跑來,就對守城門的人喊叫,說:“看哪!又有一個人獨自跑來!”王說:“這也必是來報好消息的。”
26 Batukwa ye ka di boro fa mo koyne kaŋ goono ga zuru. Batukwa binde na jinde daŋ windi me batuko fo gaa ka ne: «Boro fo neeya ga zuru nga hinne koyne.» Bonkoono ne: «Nga mo goono ga kande baaru.»
27守望的人說:“我看前頭那人的跑法好像撒督的兒子亞希瑪斯的跑法一樣。”王說:“他是個好人,必是帶好消息來的。”
27 Batukwa ne: «Ay diyaŋ gaa, jine bora zura ga hima Zadok izo Ahimaz zuray.» Bonkoono ne: «Boro hanno no nga wo. A goono ga kande baaru hanno mo.»
28亞希瑪斯向王呼叫,說:“平安!”就臉伏於地,叩拜王,說:“耶和華你的 神是應當稱頌的,因為他已經把舉手攻擊我主我王的人交給你了!”
28 Kala Ahimaz ce ka ne bonkoono se: «Baani no!» A na nga boŋo sumbal bonkoono jine, hal a ganda biri. A ne: «I ma Rabbi ni Irikoyo sifa, nga kaŋ na borey kaŋ yaŋ murte koyo ay bonkoono gaa din nooyandi!»
29王問:“那年輕人押沙龍平安不平安?”亞希瑪斯回答:“約押差派王的僕人,就是你的僕人我來的時候,我看見有大動亂,卻不知道是甚麼事。”
29 Bonkoono ne: «Hala baani mo no go arwaso din Absalom gaa?» Ahimaz tu ka ne: «Waato kaŋ Yowab na bonkoono tamo donton, danga ay nooya, ni tamo, ay di jitiyaŋ bambata, amma ay mana bay haŋ kaŋ no.»
30王說:“你退到一旁,站在那裡!”他就退到一旁,站在那裡。
30 Bonkoono ne: «To, ye ne-haray.» Kal a ye kuray fo ka kay siw!
31大衛聞報大大哀慟那古實人也到了。他說:“有好消息報給我主我王;今天耶和華已經救你脫離那些起來攻擊你的人的手了!”
31 Etiyopi bora mo go, a kaa. Nga mo ne: «Ya koyo ay bonkoono, ay kande baaru! Zama Rabbi na fansa sambu ni se hunkuna borey kulu kaŋ yaŋ murte ni gaa boŋ.»
32王問古實人:“那年輕人押沙龍平安嗎?”古實人回答:“願我主我王的仇敵和一切來攻擊你、傷害你的人,都像那年輕人一樣。”
32 Bonkoono ne Etiyopi bora se: «Hala baani go no mo arwaso din Absalom gaa?» Etiyopi bora tu ka ne: «Koyo ay bonkoono wangey da borey kulu kaŋ yaŋ murte ni gaa zama ngey ma ni hasara se, i ma ciya sanda arwaso din cine!»
33王悲慟得全身發抖,就上城樓去哀哭。他一面走一面這樣說:“我兒押沙龍啊!我兒,我兒押沙龍啊!但願我替你死。押沙龍啊!我兒,我兒啊!”(本節在《馬索拉抄本》為19:1)
33 Kala bakaraw na bonkoono di gumo. A kaaru cinaro boŋ kaŋ go kwaara meyo boŋ din, a soobay ka hẽ. A ga kaaru, a ga ne: «Ya ay izo Absalom, ya ay izo! Ya ay izo Absalom! Da Irikoy ga yadda, doŋ ay ma bu ni se. Ya Absalom, ya ay izo, ay izo!»