1立約書亞作繼承人摩西又把這些話告訴以色列眾人,
1 Musa koy ka sanney din kulu ci Israyla kulu se.
2對他們說:“我現今一百二十歲,不能再照常出入了;耶和華也曾對我說:你必不得過這約旦河。
2 A ne i se mo: «Hunkuna ay jiiri zangu nda waranka kubay. Ay si du ka fatta ka furo araŋ jine koyne. Rabbi ci ay se ka ne: ‹Ni si Urdun wo daŋandi.›
3耶和華你的 神要親自領你們過去,從你們面前消滅這些國的民,使你們得著他們的地,照著耶和華說過的,約書亞要親自領你們過去。
3 Rabbi ni Irikoyo no ga daŋandi ni jine. A ga dumey wo halaci ni jine hala ni m'i mayra ŋwa. Yasuwa no ga daŋandi ni jine, danga mate kaŋ Rabbi ci.
4耶和華對待他們,必好像從前對待他消滅的亞摩利人的兩個王西宏和噩,以及他們的國一樣。
4 Rabbi mo ga te i se mate kaŋ a te Amorancey bonkooney Sihon da Og d'i laabo mo se, kaŋ yaŋ a halaci.
5耶和華必把他們交給你們,你們照著我吩咐你們的一切命令對待他們。
5 Rabbi mo g'i nooyandi araŋ jine. Araŋ ma te i se mo lordo kulu kaŋ ay n'araŋ lordi nd'a boŋ.
6你們要堅強勇敢;不要害怕,也不要因他們畏懼,因為耶和華你的 神與你同去;他決不撇下你,也不離棄你。”
6 Wa te gaabi nda bine-gaabi hanno. Wa si humburu, wa si jijiri i sabbay se mo. Zama Rabbi ni Irikoyo no g'araŋ dum. A si fay da araŋ, a si araŋ furu mo.»
7摩西把約書亞召了來,在以色列眾人面前對他說:“你要堅強勇敢,因為你要和這人民一同進入耶和華向他們的列祖起誓,應許要賜給他們的地;你也要使他們得著那地為業。
7 Musa na Yasuwa ce ka salaŋ a se Israyla kulu jine ka ne: «Ni ma gaabu, ka te bine-gaabi hanno mo. Zama ni ga koy jama wo banda hala laabo kaŋ Rabbi ze d'a i kaayey se din ra, kaŋ a ne nga g'i no nd'a. Ni mo ga naŋ i m'a tubu.
8耶和華親自在你前頭行,與你同在;他決不撇下你,也不離棄你;你不要害怕,也不要驚慌。”
8 Rabbi bumbo no ga furo ni jine. Nga bumbo no ga goro ni banda, a si fay da nin, a si ni furu mo. Ma si humburu bo, ma si jijiri mo.»
9按時宣讀律法書摩西把這律法寫好了,就交給抬耶和華約櫃的利未支派的祭司子孫,和以色列的眾長老。
9 Musa mo na asariya wo sanney hantum, ka tira daŋ Lawi izey alfagey kambe ra, ngey kaŋ yaŋ ga Rabbi sappa sundurko jare. A n'a daŋ mo Israyla arkusey kulu kambe ra.
10摩西吩咐他們:“每逢七年的最後一年,就是在豁免年的定期,住棚節期間,
10 Musa n'i lordi mo ka ne: «Jiiri iyye kulu kaŋ kubay, sanda alwaati kaŋ i kosu taŋyaŋ se, kaŋ i ga tanda bato haggoy,
11以色列眾人來到耶和華你的 神選擇的地方朝見他的時候,你要在以色列眾人面前把這律法宣讀給他們聽。
11 waati kaŋ Israyla kulu ga kaa ka bangay Rabbi ni Irikoyo jine nango kaŋ a ga suuban din ra, waato din ni ma asariya wo sanney kulu caw Israyla kulu hangey ra.
12你要召集人民、男人、女人、孩子,以及你城裡的寄居者,叫他們可以聽見,叫他們可以學習,好敬畏耶和華你們的 神,謹守遵行這律法的一切話,
12 Ma jama margu: alborey da wayborey da zankey, da yawey mo kaŋ yaŋ go araŋ kwaarey ra da goray. Naŋ i ma maa, zama i ma dondon, i ma humburu Rabbi araŋ Irikoyo. I ma haggoy ka goy mo asariya wo sanney kulu boŋ.
13也叫他們還不認識這律法的兒女可以聽見,使他們在你們過約旦河去得為業的地上生活的時候,一生學習敬畏耶和華你們的 神。”
13 I izey mo, kaŋ yaŋ mana du ka bay a gaa, i ma du ka maa, i ma dondon ka humburu Rabbi araŋ Irikoyo, alwaati kulu kaŋ araŋ ga goro laabo kaŋ araŋ ga Urdun daŋandi ka du a mayray din ra.»
14耶和華給摩西最後的訓示耶和華對摩西說:“看哪,你的死期臨近了;你要把約書亞召來,你們二人要站在會幕裡,我好吩咐他。”於是摩西和約書亞前去,一同站在會幕裡。
14 Rabbi ne Musa se: «Guna, ni buuyaŋ jirbey maan. Ma Yasuwa ce. Araŋ boro hinka ma kaa kubayyaŋ hukumo ra, hal ay m'a daŋ goyo ra.» Musa nda Yasuwa binde koy ka kay kubayyaŋ hukumo ra.
15耶和華在會幕裡,在雲柱中顯現,這雲柱停在會幕的門口上面。
15 Rabbi mo bangay hukumo ra buru sari himandi ra. Buro mo kay hukumo meyo gaa.
16耶和華對摩西說:“看哪,你快要和你的列祖長眠了;這人民要起來,在他們所要去的地方,在那地的人中,與外族人的神行邪淫,離棄我,破壞我與他們所立的約。
16 Rabbi ne Musa se: «Guna, ni ga kani ni kaayey banda. Dumo wo mo ga tun ni banda ka zina te laabo din de-koy waani-waaney banda, nango kaŋ i ga koy ka goro. Sanda i g'ay furu nooya, i ga sappa kaŋ ay te in d'ey game ra tunandi mo.
17到了那日,我必向他們大發烈怒,離棄他們,掩面不顧他們,他們就必被吞滅,並且遭遇很多災禍和患難。到了那日,他們必說:‘我們遭遇這些災禍,不是因為我們的 神不在我們中間嗎?’
17 Saaya woodin ra ay dukuro ga koroŋ i gaa. Han din hane ay g'i furu, ay g'ay moyduma tugu i se mo, hal i ibarey g'i ŋwa. Masiiba nda taabi boobo ga kaa i gaa, hal a ma to hano kaŋ i ga ne: ‹Manti zama iri Irikoyo si no iri game ra se no taabey wo kulu du iri bo?›
18到了那日,因為他們偏向了別的神,和所作的一切惡事,我必掩面不顧他們。
18 Daahir ay g'ay moyduma tugu han din hane, i laala kulu kaŋ i te sabbay se, kaŋ i bare ka koy de-koy waani yaŋ banda.
19所以,現在你們要為自己寫下這首詩歌來,教導以色列人,放在他們口中,使這首詩歌成為我反對他們的見證。
19 Sohõ binde, kal araŋ ma bayto wo hantum araŋ boŋ se, k'a dondonandi Israyla izey se. Ni m'a daŋ i meyey ra, zama baytu wo ma ciya ay se seeda Israyla izey jine.
20因為我把他們領進了我向他們的列祖起誓應許的地,就是流奶與蜜的地,他們在那裡吃飽了,發胖了,就必偏向別的神,事奉他們,藐視我,破壞我的約。
20 Zama ay ga kand'ey laabo kaŋ ay ze d'a i kaayey se din ra, laabu kaŋ ga wa nda yu bambari. I ga ŋwa ka kungu ka naasu mo. Waato din gaa no i ga bare ka ye de-koy waani yaŋ banda, i ga may i se mo. I ga donda ay k'ay sappa tunandi.
21他們遭遇許多災禍和患難的時候,這首詩歌就必在他們面前作證,因為這首詩歌必不會從他們後裔的口中忘記。其實,我還未領他們進入我起誓應許之地以先,他們今日心裡所懷的意念,我都知道了。”
21 A ga te ka ciya mo, da masiiba nda taabi boobo du ey, gaa no bayto wo ga te seeda i se. A ga te alaama, (zama i dumey bandey si diny'a, i ga soobay k'a doon no). Zama ay g'i dabaro kaŋ i go ga sijiri hunkuna bay, za i mana baa to laabo kaŋ ay ze d'a i se ra.»
22摩西就在那一天寫下了這首詩歌,教導以色列人。
22 Musa mo na bayto hantum han din hane, k'a dondonandi Israyla izey se.
23耶和華吩咐嫩的兒子約書亞,說:“你當堅強勇敢,因為你要領以色列人進我向他們起誓應許的地,我必與你同在。”
23 Rabbi na Yasuwa Nun izo lordi mo ka ne: «Ma te gaabi nda bine-gaabi hanno, zama nin no ga konda Israyla izey laabo kaŋ ay ze d'a i se din ra. Ay ga goro ni banda mo.»
24摩西把這律法的話寫在書上,直到寫完了,
24 Musa na asariya wo sanney kulu hantum tira fo ra ka ban hal i kulu kubay.
25摩西就吩咐抬耶和華約櫃的利未人說:
25 Waato din gaa no Musa na Lawitey kaŋ yaŋ ga Rabbi sappa sundurko jare lordi ka ne:
26“你們要把這律法書,放在耶和華你們的 神的約櫃旁,可以在那裡作反對你們的見證,
26 «Wa asariya tiro wo ta k'a jisi Rabbi araŋ Irikoyo sappa sundurko jarga, zama a ma ciya seeda araŋ boŋ noodin.
27因為我知道你們的悖逆和硬頸。看哪,我今日還活著與你們同在的時候,你們尚且悖逆耶和華,何況我死了以後呢?
27 Zama ay ga ni murteyaŋ daa da ni hanga sanda mo bay. Manti za ay gonda fundi araŋ banda hunkuna araŋ jin ka murte Rabbi gaa, sanku fa binde ay buuyaŋo banda?
28你們要把你們各支派的眾長老和官長都召集到我這裡來,我好把這些話說給他們聽,並且呼天喚地對他們作證。
28 Wa araŋ kundey arkusey kulu margu ay jine, d'araŋ wongu nyaŋey mo, zama ay ma sanney wo salaŋ i hangey ra, ya beene nda ganda ce k'i daŋ seeda i boŋ.
29因為我知道我死了以後,你們必完全敗壞,偏離我吩咐你們的道路;在末後的日子必有災禍臨到你們身上,因為你們必行耶和華看為惡的事,以你們手所作的事,惹他發怒。”
29 Zama ay bay kaŋ ay buuyaŋ banda araŋ g'araŋ boŋ ziibandi parkatak! Araŋ ga bare ka fonda kaŋ ay n'araŋ lordi nd'a taŋ. Laala mo ga kaa araŋ gaa kokor banda jirbey ra, zama araŋ ga haŋ kaŋ ga laala te Rabbi diyaŋ gaa. Araŋ g'a dukuro zokoti mo d'araŋ kambe goyey.»
30於是摩西把這首詩歌的話,都說給以色列的全體會眾聽,直到說完了。
30 Musa mo na bayto wo sanney ci Israyla jama kulu hangey ra, kal a n'i ci ka ban: