¹伯沙撒王大宴群臣

¹Si Belsasar nga hari naghimo usa ka dakung kumbira sa usa ka libo nga iyang mga dagkung tawo, ug miinum sa vino sa atubangan sa usa ka libo.

²伯沙撒喝酒欢畅的时候，下令把他先祖尼布甲尼撒从耶路撒冷圣殿里掠取的金银器皿拿来，好让他和他的大臣、妻妾、妃嫔用这些器皿来喝酒。

²Si Belsasar, samtang nagtilaw pa siya sa vino, nagsugo nga dad-on kaniya ang mga copa nga bulawan ug salapi nga nakuha sa iyang amahan nga si Nabucodonosor gikan sa templo sa Jerusalem; aron ang hari ug ang iyang mga principe, ang iyang mga asawa ug ang iyang mga puyopuyo, makainum gikan niini.

³于是人把从耶路撒冷圣殿里，就是　神的殿里，掠来的金银器皿拿来；王和他的大臣、妻妾、妃嫔就用这些器皿来喝酒。

³Unya ilang gidala ang mga copa nga bulawan nga kinuha sa templo sa balay sa Dios didto sa Jerusalem; ug ang hari ug ang iyang mga principe, ang iyang mga asawa ug ang iyang mga puyopuyo, nanagpanginum gikan kanila.

⁴他们喝酒，赞美那些用金、银、铜、铁、木、石所做的神。

⁴Sila ming-inum sa vino, ug nanagdayeg sa mga dios nga bulawan, ug salapi, ug tumbaga, ug puthaw, ug kahoy, ug bato.

⁵指头在墙上写字当时，忽然有人手的指头出现，在王宫里灯台对面的粉墙上写字；王看见了那只正在写字的手掌，

⁵Sa maong takna migula ang mga tudlo sa kamot sa usa ka tawo, ug misulat atbang sa tangkawan sa bungbong nga bato sa palacio sa hari: ug nakita sa hari ang bahin sa kamot nga nagsulat.

⁶就脸色大变，心意惊惶，两脚无力，双膝彼此相碰。

⁶Unya ang panagway sa nawong sa hari nabalhin diha kaniya, ug ang iyang mga hunahuna nagsamok kaniya, ug ang mga lutahan sa iyang mga hawak nangaluag, ug ang iyang mga tuhod nanagkapingki-pingki.

⁷王大声呼叫，吩咐人把那些用法术的和迦勒底人，以及占星家都领进来；王对巴比伦的智慧人说：“谁能读这文字，又能向我解释它的意思，他必身穿紫袍，颈戴金链，在国中掌权，位列第三。”

⁷Ang hari misinggit sa makusog nga tingog aron pasudlon ang mga maglalamat, ang mga Caldeahanon ug ang mga mulo-manalagna. Ang hari misulti ug miingon sa mga tawong manggialamon sa Babilonia: Bisan kinsa nga makabasa nianang sinulat, ug makapakita kanako sa kahulogan niana, pagasuloban sa saput nga purpura, ug sa-bongan sa kolintas nga bulawan ang iyang liog, ug maoy ikatulong magmamando sa gingharian.

⁸于是王所有的智慧人都进来，却不能读那文字，也不能把意思向王说明。

⁸Unya mingsulod ang tanan nga mga tawong manggialamon ngadto sa hari: apan sila wala makabasa sa sinulat, ni makatug-an sa hari sa kahulogan niana .

⁹伯沙撒王就非常惊惶，脸色大变；他的大臣也都不知所措。

⁹Unya nalibug sa hilabihan si hari Belsasar, ug ang panagway sa iyang nawong nabalhin diha kaniya, ug ang iyang mga principe nangalibug.

¹⁰太后举荐但以理太后因王和他的大臣所说的话，就进入宴会的大厅，对王说：“愿王万岁！你的心意不要惊惶，也不要脸色大变。

¹⁰Karon ang reina tungod sa mga pulong sa hari ug sa iyang mga principe misulod sa balay nga gikumbirahan; ang reina misulti ug miingon: Oh hari, mabuhi ka sa walay katapusan; ayaw palibug sa imong hunahuna, ni ipabalhin ang panagway sa imong nawong.

¹¹在你国中有一个人，他里面有圣神的灵；你先祖在世的日子，发现这人有灼见，有聪明，有智慧，好像神的智慧一样。你先祖尼布甲尼撒王，就是王的先祖，曾立他为术士、用法术的，以及迦勒底人和占星家的领袖。

¹¹Adunay usa ka tawo sa imong gingharian, nga kaniya anaa ang espiritu sa mga balaang dios; ug sa mga adlaw sa imong amahan, ang kahayag ug salabutan ug kinaadman ingon sa kinaadman sa mga dios, hingpalgan diha kaniya; ug ang hari nga si Nabucodonosor nga imong amahan, ang hari, nagaingon ako , ang imong amahan, nagbuhat kaniya nga pangulo sa mga mago, sa mga maglalamat, sa mga Caldeahanon, ug sa mga mulo-manalagna;

¹²这都因为在这但以理里面有美好的灵性，有知识，有聪明，能解梦，释谜语，能解答难题；这人尼布甲尼撒王曾给他起名叫伯提沙撒。现在可以把但以理召来，他必能解释墙上文字的意思。”

¹²Sanglit ang labawon kaayong espiritu, ug kahibalo, ug salabutan, ug paghubad sa mga damgo, ug pagsaysay sa mga malisud nga mga pulong, pagsulbad sa mga gikaduha-duhaan, hingpalgan diha kang Daniel, nga ginganlan sa hari nga si Beltsasar. Karon ipatawag mo si Daniel, ug siya magapakita sa kahulogan.

¹³于是但以理被带到王面前，王问但以理说：“你就是我先王从犹大掳来的犹大人但以理吗？

¹³Unya si Daniel gipasulod sa atubangan sa hari. Ang hari misulti ug miingon kang Daniel: Ikaw ba kadtong Daniel, nga anak sa pagkabinihag sa Juda, nga gikuha sa hari nga akong amahan gikan sa Juda?

¹⁴我听说你里面有神的灵，有灼见，有聪明，有高超的智慧。

¹⁴Ako nakadungog mahitungod kanimo, nga ang espiritu sa mga dios anaa kanimo, ug nga ang kahayag ug salabutan ug labawon kaayong kinaadman hikaplagan diha kanimo.

¹⁵现在智慧人和用法术的都被带到我面前了，我要他们读这文字，把文字的意思向我说明，可是他们都不能解释这文字的意思。

¹⁵Ug karon ang mga manggialamong tawo, ang mga maglalamat, gipasulod na sa akong atubangan, aron unta ilang basahon kini nga sinulat, ug ipahayag kanako ang hubad niana: apan sila wala makapakita kanako sa hubad sa maong butang:

¹⁶我听说你能解释异梦，也能解答难题。现在你若能读这文字，把它的意思向我说明，就必身穿紫袍，颈戴金链，在国中掌权，位列第三。”

¹⁶Apan ako nakadungog mahitungod kanimo, nga ikaw makahubad, ug makasulbad sa mga gikaduha-duhaan: karon kong makabasa ka sa sinulat, ug makapahayag kanako sa kahulogan niana, pagasul-oban ikaw sa saput nga purpura, ug sab-ongan sa kolintas nga bulawan ang imong liog, ug mahimo ka nga ikatulong magmamando sa gingharian.

¹⁷但以理直言责王但以理在王面前回答说：“你的礼物可以归你自己，你的赏赐可以归给别人；我却要为王读这文字，也要把意思向王说明。

¹⁷Unya si Daniel mitubag ug miingon sa atubangan sa hari: Pasagdi ang imong mga gasa sa imong kaugalingon lamang , ug ihatag ang imong mga balus sa uban; bisan pa niana basahon ko ang sinulat alang sa hari, ug pahibaloon ko siya sa kahulogan.

¹⁸王啊！至高的　神曾把国位、权势、光荣和威严赐给你先祖尼布甲尼撒。

¹⁸Oh ikaw hari, ang Halangdon Uyamut nga Dios naghatag kang Nabucodonosor nga imong amahan sa gingharian, ug pagkadaku, ug himaya ug pagkahalangdon:

¹⁹因　神所赐给他的权势，各国、各族和说各种语言的人，都在他面前战兢恐惧；他要杀谁，就杀谁；要谁活着，谁就可以活着；要提升谁，就提升谁；要贬低谁，就贬低谁。

¹⁹Ug tungod sa pagkadaku nga iyang gihatag kaniya, ang tanang mga katawohan, mga nasud, ug mga pinulongan, nanagkurog ug nangahadlok sa iyang atubangan: ang buot niya nga patyon iyang gipatay; ug ang buot niya nga buhion , iyang gibuhi; ug ang buot niya nga bayawon , iyang gibayaw, ug ang buot niya nga paubson , iyang gipaubos.

²⁰但他心高气傲、妄自尊大的时候，就从国位上被赶下来，他的尊荣也被夺去。

²⁰Apan sa diha nga nagmapahitas-on ang iyang kasingkasing, ug sa diha nga nagpagahi ang iyang espiritu, sa pagkaagi nga siya nagkinabuhi nga mapahitas-on, gipapha siya gikan sa iyang trono nga harianon, ug gikuha nila ang himaya gikan kaniya.

²¹他被赶逐，离开人群，他的心变如兽心，他和野驴同住，像牛一样吃草，身体被天露滴湿；等到他承认至高的　神在世人的国中掌权，他喜欢谁，就立谁执掌国权。

²¹Ug siya giabog gikan sa mga anak sa mga tawo, ug ang iyang kasingkasing gihimo nga sama sa iya sa mananap, ug ang iyang puloy-anan diha uban sa ihalas nga mga asno; siya gilawgan nila sa balili sama sa mga vaca, ug ang iyang lawas nahumod sa yamog sa langit; hangtud nga siya nakaila nga ang Halangdon Uyamut nga Dios nagamando sa gingharian sa mga tawo, ug nga siya nagapahamutang sa ibabaw niini sa bisan kinsa nga iyang hing-uyonan.

²²伯沙撒啊！你是他的子孙，你虽然知道这一切，你的心仍不谦卑，

²²Ug ikaw nga iyang anak, Oh Belsasar, wala ka magpaubos sa imong kasingkasing, bisan nasayud ka niining tanan,

²³竟高抬自己，敌对天上的主，使人把他殿中的器皿拿到你面前来，你和你的大臣、妻妾、妃嫔用这些器皿喝酒；你又赞美那些不能看见、不能听见、什么都不能知道，用金、银、铜、铁、木、石所做的神，却没有把荣耀归给那手中有你的气息，和那掌管你一切命途的　神。

²³Hinonoa nagmapahitas-on ka sa imong kaugalingon batok sa Ginoo sa langit; ug ilang gidala ang mga sudlanan nga balaan sa iyang balay diha sa imong atubangan; ug ikaw ug ang imong mga principe; ang imong mga asawa ug ang imong mga puyopuyo, ming-inum sa vino gikan niini; ug ginadayeg mo ang dios nga salapi ug bulawan, ug tumbaga, puthaw, kahoy, ug bato, nga dili makakita, ni makadungog, ni makahibalo; ug ang Dios nga sa iyang kamot anaa ang imong gininhawa, ug iya ang tanan mong mga dalan, wala mo paghimayaa:

²⁴因此，有手从　神那里伸出来，写了这文字。

²⁴Unya ang bahin sa kamot gipadala gikan kaniya; ug kining sulata ginasulat.

²⁵解释墙上文字的意义“所写的文字是：‘弥尼，弥尼，提客勒，乌法珥新。’

²⁵Ug kining sulata mao ang ginasulat: MENE, MENE, TEKEL, UPHARSIN:

²⁶这文字的意思是这样：‘弥尼’就是　神已数算了你国度的年日，使国终止；

²⁶Kini mao ang kahulogan sa butang: MENE, giihap sa Dios ang imong gingharian, ug gitapus na kini.

²⁷‘提客勒’就是你被称在天平上，显出你的缺欠；

²⁷TEKEL: Ikaw ginatimbang diha sa timbangan, ug nakita nga kulangan.

²⁸‘毗勒斯’（“毗勒斯”即“乌法珥新”的单数式）就是你的国要分裂，归给玛代人和波斯人。”

²⁸PERES: Ang imong gingharian gibahin na, ug gihatag sa mga Medianhon ug Persiahanon.

²⁹于是伯沙撒下令，人就把紫袍给但以理穿上，把金链戴在他的颈上，又宣告他在国中掌权，位列第三。

²⁹Unya nagsugo si Belsasar, ug ilang gibistihan si Daniel sa purpura, ug gisab-ongan sa kolintas nga bulawan ang iyang liog, ug nagpalibut sa pahibalo mahatungod kaniya, nga siya mahimong ikatolo nga magmamando sa gingharian.

³⁰伯沙撒王被杀而亡国当夜，迦勒底人的王伯沙撒被杀。

³⁰Niadtong gabhiona si Belsasar ang hari sa mga Caldeahanon gipatay.

³¹玛代人大利乌夺取了迦勒底国；那时他六十二岁。（本节在《马索拉抄本》为6:1）

³¹Ug si Dario ang Medianhon midawat sa gingharian, sanglit siya kan-uman ug duha ka tuig ang panuigon.