1 神命扫罗灭绝亚玛力人
1 Samuwila ne Sawulu se: «Rabbi n'ay donton zama ya ni tuusu nda ji, ni ma ciya bonkooni a jama Israyla boŋ. Sohõ binde kala ni ma hangan ka maa Rabbi sanney se.
2万军之耶和华这样说：‘以色列人从埃及上来的时候，亚玛力人对他们所行的，在路上攻击他们的事，我必要惩罚。
2 Rabbi Kundeykoyo ne nga na laakal ye haŋ kaŋ Amalek te Israyla se gaa, kaŋ a kay a se da gaaba fonda boŋ, waato kaŋ a fun Misira ra.
3现在你要去攻打亚玛力人，彻底毁灭他们所有的一切，不可怜惜他们。无论男女、孩童，或吃奶的婴儿，牛羊、骆驼、驴子，都要杀死。’”
3 Sohõ binde, kala ni ma koy ka Amalek kar, ni ma hay kulu kaŋ go i se halaci. Ma si bakar i se, amma alboro nda wayboro, attaciriya nda naanandi, haw da feeji, yo da farka, ni m'i wi.»
4扫罗违命于是扫罗招聚众人，在提拉因数点他们，共有步兵二十万，另有犹大人一万。
4 Kala Sawulu na jama ce k'i kabu Telim ra: ce-koyey boro zambar zangu hinka no, da Yahuda boro zambar way.
5扫罗到了亚玛力人的城市，就在山谷中设下伏兵。
5 Sawulu binde kaa Amalek kwaara do, a gum noodin gooro ra.
6扫罗又对基尼人说：“你们走吧！离开亚玛力人下去吧！免得我把你们与他们一同消灭。因为以色列众人从埃及上来的时候，你们曾经以慈爱待他们。”于是基尼人离开亚玛力人去了。
6 Sawulu ne Keniya borey se: «Wa tun ka dira. Araŋ ma zulli ka fay da Amalek borey, ay ma si araŋ halaci i banda, zama araŋ na gomni kulu cabe Israyla izey se waato kaŋ i fun Misira.» Keniya borey binde tun ka fun Amalek borey ra.
7扫罗击杀亚玛力人，从哈腓拉直到埃及东的书珥，
7 Sawulu mo na Amalekancey kar, za Habila gaa kal a ma koy Sur kaŋ go Misira fonda gaa.
8生擒了亚玛力人的王亚甲，用刀杀灭了所有人民。
8 A na Amalek bonkoono Agag di da fundi, amma a na boro cindey kulu wi da takuba, parkatak!
9但扫罗和众人怜惜亚甲，也爱惜上好的牛羊、肥牛犊、羊羔和一切美好的东西。他们不愿彻底毁灭这些；凡是卑贱的、没有价值的，他们就彻底毁灭。
9 Amma Sawulu da jama na Agag fay waani, nga nda haŋ kaŋ yaŋ ga boori feejey da hawey ra, da wo kaŋ yaŋ i kuru, da feej'izey, da hari hanno kulu. I mana yadda k'i halaci parkatak bo. Amma hari ziibo kulu, da fanta harey, i n'i halaci parkatak!
10扫罗受责耶和华的话临到撒母耳说：
10 A binde, Rabbi sanno kaa Samuwila do ka ne:
11“我后悔立了扫罗为王，因为他已经离去不跟随我，也不执行我的命令了。”撒母耳非常忿怒，整夜哀求耶和华。
11 «A dooru ay gaa kaŋ ay na Sawulu daŋ a ma ciya bonkooni, zama a bare ka fay da ay ganayaŋo, a mana ay lordo toonandi.» Samuwila mo futu, a hanna ka jinde tunandi Rabbi gaa.
12撒母耳清早起来，要在早晨去见扫罗；有人告诉撒母耳：“扫罗到了迦密，在那里为自己立了一座纪念碑，然后转身下到吉甲去了。”
12 Samuwila tun susuba za da hinay zama nga ma kubay da Sawulu. I ci mo Samuwila se ka ne: «Sawulu kaa Karmel. A go, a na cinari sinji nga boŋ se, a ye ka tun koyne ka bisa, ka zulli ka koy Jilgal.»
13撒母耳到了扫罗那里，扫罗对他说：“愿耶和华赐福给你！我已经执行了耶和华的命令。”
13 Kala Samuwila kaa Sawulu do. Sawulu mo ne a se: «Albarka go ni gaa, Rabbi do wane! Ay na Rabbi lordo toonandi!»
14撒母耳说：“我耳中听见有羊叫牛鸣的声音，到底是什么呢？”
14 Samuwila ne: «Feeji hẽeni kaŋ ay goono ga maa ay hanga ra binde, da haw kosongu mo kaŋ ay goono ga maa, ifo ga ti i sabaabu?»
15扫罗回答：“这是众民从亚玛力人那里带来的，因为他们爱惜这些上好的牛羊，要献给耶和华你的 神为祭；其余的，我们都已经彻底毁灭了。”
15 Sawulu ne: «Amalekancey do no i fun d'ey, zama jama na ihanno yaŋ naŋ feejey da hawey ra zama i ma sargay te Rabbi ni Irikoyo se. Amma iri na cindey kulu halaci parkatak.»
16撒母耳对扫罗说：“住口吧！让我把耶和华昨天晚上对我所说的话告诉你。”扫罗对他说：“请说。”
16 Waato din gaa Samuwila ne Sawulu se: «Kay noodin, ay ma ci ni se haŋ kaŋ Rabbi ci ay se hunkuna cino wo.» Sawulu ne a se: «Ci.»
17撒母耳说：“从前你虽然自以为微小，不是作了以色列众支派的首领吗？耶和华膏立了你作以色列的王，
17 Samuwila ne: «Waato kaŋ ni goono ga di ni boŋ ni ya boro kayna no, manti i na ni ciya jine boro Israyla kundey se? Manti Rabbi na ni tuusu nda ji mo ni ma ciya bonkooni Israyla boŋ?
18差遣你去，说：‘你去彻底毁灭那些犯罪的亚玛力人，攻打他们，直到把他们全部毁灭。’
18 Rabbi na ni donton mo ka ne: Ni ma koy ka Amalek zunubikooney din halaci parkatak. M'i wongu kal i ma ban.
19你为什么没有听从耶和华的话，急于夺取战利品，作了耶和华看为恶的事呢？”
19 Ifo se no ni mana Rabbi sanno hangan, amma ni koy ka kaŋ arzaka boŋ? Ni na hari laalo te Rabbi diyaŋ gaa.»
20扫罗回答撒母耳：“我实在听从了耶和华的话，行了耶和华差遣我行的路；我把亚玛力人的王亚甲带了回来，又把亚玛力人都彻底毁灭了。
20 Sawulu ne Samuwila se: «Haciika, ay na Rabbi sanno gana. Ay koy nango kaŋ Rabbi n'ay donton, hal ay kande Amalek bonkoono Agag. Ay na Amalek borey halaci mo parkatak!
21可是众民却从那些战利品中，取了应当毁灭之物中上好的牛羊，要在吉甲献给耶和华你的 神为祭。”
21 Amma jama kaa arzaka ra, haw da feeji beerey, haya kaŋ i ga halaci din ra, zama i ma sargayyaŋ te Rabbi ni Irikoyo se Jilgal ra.»
22撒母耳说：“耶和华喜悦燔祭和平安祭，岂像喜悦人听从耶和华的话呢？听从胜过献祭，听命胜过公羊的脂油。
22 Samuwila ne: «Mate no? Rabbi ga farhã gumo sargay kaŋ i ga ton yaŋ da nooyaŋey mo se, sanda mate kaŋ a ga farhã da Rabbi sanno ganayaŋ? Ma faham woone: ganayaŋ ga bisa sargay. Sanni maayaŋ mo bisa feeji maani.
23因为悖逆与行邪术的罪相同，顽梗与拜虚无偶像一样，因为你弃绝了耶和华的话，耶和华也弃绝了你作王。”
23 Zama murteyaŋ ga hima ziimataray zunubi. Boŋ sanday mo ga hima birga nda tooru ganayaŋ. Za kaŋ ni wangu ka maa Rabbi sanno, nga mo wangu ni ma ciya bonkooni.»
24扫罗认罪于是扫罗对撒母耳说：“我犯了罪了，我违背了耶和华的命令和你的话，因为我害怕众人，听从了他们的话。
24 Sawulu ne Samuwila se: «Ay na zunubi te, zama ay na Rabbi lordo da ni sanney daaru. Zama ay humburu jama, hala ay n'i sanney gana.
25现在求你赦免我的罪，与我一同回去，我好敬拜耶和华。”
25 Sohõ binde, ay ga ni ŋwaaray, m'ay yaafa nd'ay zunubey, ma bare ka koy ay banda, zama ay ma sombu Rabbi se.»
26撒母耳回答扫罗：“我不与你一同回去，因为你弃绝了耶和华的话，耶和华也弃绝你作以色列的王。”
26 Samuwila ne Sawulu se: «Ay si ye ka koy ni banda. Za kaŋ ni wangu Rabbi sanno, Rabbi mo wangu nin, ni ma ciya Israyla se bonkooni koyne.»
27撒母耳转身要走，扫罗拉着他外袍的衣边，衣边就撕裂了。
27 Waato kaŋ Samuwila na banda bare, ga ba nga ma nga diraw te, Sawulu n'a alkuba di, alkuba mo tooru.
28撒母耳就对他说：“今天耶和华把以色列国从你身上撕裂，赐给比你更好的人。
28 Samuwila mo ne a se: «Hunkuna Rabbi na Israyla koytara tooru ka kaa ni se, k'a no ni gorokasin se kaŋ bisa nin ihanno teeyaŋ.
29以色列的大能者必不说谎，也不后悔。因为他不是世人，他决不后悔。”
29 Israyla Darza si taari, a si tuubi mo, zama nga wo manti boro no, sanku fa a ma tuubi.»
30扫罗说：“我犯了罪了，但是求你在我人民的长老面前和以色列人面前给我面子，与我一同回去，我好敬拜耶和华你的 神。”
30 Waato din gaa Sawulu ne: «Ay na zunubi te. Kulu nda yaadin, ni m'ay beerandi sohõ, ay ga ni ŋwaaray, ay borey arkusey jine, da Israyla jine mo. Ma bare ka koy ay banda zama ay ma sombu Rabbi ni Irikoyo se.»
31于是撒母耳跟着扫罗回去，扫罗就敬拜耶和华。
31 Samuwila binde bare ka Sawulu gana. Sawulu mo sombu Rabbi se.
32撒母耳杀掉亚玛力王随后撒母耳说：“把亚玛力人的王亚甲带到我这里来！”亚甲欢欢喜喜走到他面前，心里说：“死亡的痛苦必定过去了！”
32 Samuwila binde ne: «Wa kande Amalek bonkoono Agag neewo ay do.» Agag binde kaa a do da farhã. Agag ne: «Daahir bu gurzuga bisa.»
33撒母耳说：“你的刀怎样使妇人丧子，你的母亲在妇人中也要怎样丧子。”于是撒母耳在吉甲，在耶和华面前把亚甲斩成碎块。
33 Samuwila ne: «Mate kaŋ ni takuba na wayborey mursandi hal i jaŋ ize, yaadin cine no ni nya mo ga mursu ka jaŋ ize wayborey ra.» Kala Samuwila na Agag pati-pati Rabbi jine Jilgal ra.
34后来撒母耳回拉玛去，扫罗也上他所住的基比亚自己的家去了。
34 Samuwila fun noodin ka koy Rama. Sawulu mo koy nga kwaara Jibeya, Sawulu wano.
35撒母耳直到死的日子，再没有看见扫罗。撒母耳为扫罗悲伤，因为耶和华后悔立了扫罗作以色列的王。
35 Amma Samuwila mana ye ka koy nga ma Sawulu kunfa se koyne kal a bu, zama Samuwila gonda bine saray Sawulu sabbay se. A dooru Rabbi gaa mo da mate kaŋ a na Sawulu daŋ a ma ciya bonkooni Israyla boŋ.