1豁免年的条例(利25:1-7)
1 Jiiri iyye kulu kaŋ kubay, ni ga taŋyaŋ te.
2豁免的方式是这样:债主都要把借给邻舍的一切豁免了,不可向邻舍和兄弟追讨,因为耶和华的豁免年已经宣告了。
2 Mate kaŋ i ga taŋyaŋo te d'a mo neeya: garaw danko kulu ga haŋ kaŋ a daŋ nga gorokasin gaa naŋ a se. A ma s'a ta nga gorokasino wala nga nya-izo gaa koyne, zama i na Rabbi wane taŋyaŋo fe.
3如果借给外族人,你可以向他追讨,但借给你的兄弟,无论你借的是什么,你都要豁免。
3 I yadda ni se ni m'a ta mebaraw gaa. Amma ni hay kulu kaŋ go ni nya-izo do, ni kamba g'a taŋ a se.
4在你中间必没有穷人,因为在耶和华你的 神赐给你作产业的地上,耶和华必大大赐福给你。
4 Amma a ga ciya, i si alfukaaru kulu gar ni do, zama daahir Rabbi ga ni albarkandi laabo kaŋ Rabbi ni Irikoyo ga ni no tubu hari din ra.
5只要你留心听从耶和华你的 神的话,谨守遵行我今日吩咐你的一切诫命。
5 A g'a te hala day ni ga anniya haw ka hanga jeeri Rabbi ni Irikoyo sanno se, ni ga haggoy mo ka lordey din kulu kaŋ ay ga ni lordi nd'ey hunkuna te.
6因为耶和华你的 神,必照着他应许你的,赐福给你;你必借贷给许多国的民,却不会向他们借贷;你必统治许多国的民,他们却不会统治你。
6 Zama Rabbi ni Irikoyo ga ni albarkandi, mate kaŋ cine a na alkawli sambu ni se. Ni ga garaw daŋ dumi boobo gaa, amma nin wo ni si garaw sambu. Ni ga dumi boobo may, amma ngey wo si ni may.
7“但是在耶和华你的 神赐给你的地上,无论哪一座城里,在你中间如果有一个穷人,又是你的兄弟,你对这穷苦的兄弟不可硬着心肠,也不可袖手不理。
7 D'a te ka ciya ni nya-ize fo te alfukaaru, danga ni kwaara fo ra boro, ni laabo kaŋ Rabbi ni Irikoyo ga ni no din ra, kulu ni ma si ni bina sandandi a se. Ni ma si kambe sanday te ni nya-ize alfukaaro se mo.
8你一定要向他伸手,照着他缺乏的借给他,补足他的缺乏。
8 Amma daahir ni ga ni kambe feeri a se. Daahir mo ni ga garaw daŋ a gaa a laamo kulu kaŋ a ga jaŋ me.
9你要自己谨慎,不可心里起恶念,说:‘第七年的豁免年近了’,你就冷眼对待你穷苦的兄弟,什么都不给他,以致他因你求告耶和华,你就有罪了。
9 Ma haggoy hala miila laalo ma si goro ni bina ra, hala ni ga ne: «Kay! Jiiri iyyanta, sanda taŋyaŋ jiiro nooya, a maan,» hala ni mwa ma laala ni nya-ize talka din do haray, ka wangu k'a no hay kulu. Nga mo, d'a hẽ Rabbi gaa ni boŋ, kal a ma woodin lasaabu ni se zunubi.
10你必须给他,给他的时候,你不要心里难受,因为为了这事,耶和华你的 神必在你一切工作上,和你所办的一切事上,赐福给你。
10 Daahir no ni ga garaw daŋ a gaa. A ma si dooru ni gaa bo, da ni na garaw daŋ a gaa. Zama haya din sabbay se no Rabbi ga ni albarkandi ni goy kulu ra, da ni muraadu kulu kaŋ ni ga ni kambe daŋ a gaa mo.
11既然在地上必有穷人存在,所以我吩咐你说:‘你总要向你地上的困苦和贫穷的兄弟大伸援助之手。’
11 Zama alfukaaru si ban laabo ra hal abada. Woodin sabbay se no ay na ni lordi ka ne ni ma ni kambe feeri gumo ni nya-ize, da ni do laamikoy, da talka mo kaŋ go ni laabo ra din se.
12对待奴婢的条例(出21:1-11)“你的兄弟,无论是希伯来男人,或是希伯来女人,如果卖身给你,要服事你六年;到第七年,就要让他离开你得自由。
12 D'i na ni nya-ize Ibraniyance, alboro wala wayboro neera ni se, a ga goy ni se jiiri iddu. Jiiri iyyanta ra ni m'a taŋ.
13你使他自由离开的时候,不可让他空手而去;
13 Da ni n'a taŋ mo, ni ma s'a sallama a ma koy kambe koonu bo.
14要从你的羊群、禾场、榨酒池中,多多地供给他;耶和华你的 神怎样赐福给你,你也要怎样分给他。
14 Ni ma kaa ni kalo ra, da ni barma gaa, da ni reyzin haro gaa, k'a kambe toonandi. Danga, albarka kaŋ Rabbi ni Irikoyo na ni no, a boŋ no ni ga no a se.
15你要记得你在埃及地作过奴仆,耶和华你的 神救赎了你;因此我今日吩咐你这件事。
15 Ni ma fongu kaŋ ni mo, ni goro ka te bannya Misira laabo ra, amma Rabbi ni Irikoyo na ni fansa. Woodin se no ay na ni lordi nda haya din hunkuna.
16如果他对你说:‘我不愿离开你。’他说这话是因为他爱你和你的家,又因为他喜欢和你相处,
16 A ga ciya mo, da ni nya-izo ne ni se nga si fun ni do, zama a ga ba nin da ni windo, zama mo a go ga baani goray te ni banda,
17那么,你就要拿锥子,把他的耳朵在门上刺透,他就永远作你的奴仆;对待你的婢女,你也要这样行。
17 kala ni ma taaji sambu k'a hanga lambandi fu meyo gaa k'a fun. Nga mo ga ciya ni bannya hal abada. Yaadin cine mo no ni ga te ni koŋŋa se.
18你使他自由离开你的时候,不要为难,因为他服事了你六年,应得雇工双倍的工资;这样,耶和华你的 神必在你所作的一切事上,赐福给你。
18 Amma a ma si dooru ni gaa, da ni n'a taŋ a ma koy. Zama jiiri iddo kaŋ a may ni se din, a na sufuray goy-ize nooru labu hinka, kaŋ doŋ ni ga bana goy-ize se. Rabbi ni Irikoyo mo ga ni albarkandi ni teerey kulu ra.
19头生牛羊的条例“你的牛群羊群中所生,是头生雄性的,你都要把它分别为圣归给耶和华你的 神。你的牛群中头生的,你不可用它去耕田;你的羊群中头生的,你不可给它剪毛。
19 Hay-jine alborey kulu kaŋ i ga hay ni alman kurey ra, ni g'i fay waani Rabbi ni Irikoyo se. Ni ma si goy kulu dumi te da ni kali hay-jiney, ni ma si ni feejey hay-jiney hõse mo.
20你和你的家人,年年要在耶和华选择的地方,在耶和华你的 神面前,吃这头生的牲畜。
20 Jiiri ka kaa jiiri mo ni g'a ŋwa Rabbi ni Irikoyo jine nango kaŋ a ga suuban ra. Nin da ni almayaaley g'i ŋwa.
21这头生的,如果有什么残疾,像瘸腿或是瞎眼,无论有任何严重的残疾,你都不可献给耶和华你的 神。
21 A ga ciya mo, d'a gonda laru fo, sanda a ga simbar, wala a dana, wala leebu fo kulu kaŋ no, ni ma s'a salle sargay* Rabbi ni Irikoyo jine.
22你可以在家里吃,不洁净的人和洁净的人都一样可以吃,像吃羚羊和鹿一样。
22 Ni m'a ŋwa ni windo ra. Boro kaŋ ga hanan da boro kaŋ si hanan kulu g'a ŋwa, mate kaŋ araŋ ga te da buka wala jeeri.
23只是不可吃它的血;要把血倒在地上,像倒水一样。”
23 Kala day ni ma s'a kuro ŋwa. Ni ga woodin mun laabo boŋ sanda hari cine.