1得胜在乎耶和华“以色列啊,你要听,你今日快要过约旦河,进去赶出比你又大又强的列国,占领坚固、高得顶天的城市。
1 Ya Israyla, wa maa! Sohõ ni ga ba ka Urdun isa daŋandi, ni ma furo ka dumi fooyaŋ laabuyaŋ ŋwa. I ga beeri, i gonda gaabi mo ka bisa ni bumbo. I gonda kwaara bambata yaŋ kaŋ yaŋ i n'i birni cinarey gaabandi ka koy hala beene.
2那地的民族又高又大,就是亚衲族的人,是你知道的,你也听过有人指着他们说:‘谁能在亚衲族人面前站立得住呢?’
2 Borey ga beeri, i ga ku mo, zama Anak boroyaŋ no. Woodin yaŋ, ni bay i gaa, ni maa i baaru mo, kaŋ i ga ne: «Hay! May no ga hin ka kay Anakey jine?»
3所以今日你要知道,耶和华你的 神要像烈火一样在你面前过去;他要消灭他们,他要在你面前把他们征服;这样你就可以照着耶和华吩咐你的,把他们赶走,使他们迅速灭亡。
3 Yaadin gaa binde, ni ma bay hunkuna: Rabbi ni Irikoyo no ga ti bora kaŋ ga furo ni jine ka isa daŋandi, sanda danji kaŋ ga ŋwa cine. A g'i halaci, a g'i ye ganda mo ni jine. Yaadin no ni g'i gaaray d'a ni jine ka naŋ i ma halaci nda waasi, mate kaŋ Rabbi salaŋ ka ci ni se.
4耶和华你的 神把这些国的民从你面前驱逐出去以后,你心里不要说:‘耶和华把我领进来取得这地,是因着我的义。’其实耶和华从你面前把这些国的民赶出去,是因着他们的恶。
4 Da Rabbi ni Irikoyo n'i tuti ka hibandi ni jine, ni ma si miila ni bina ra ka ne: «Ay adilitara sabbay se no Rabbi kande ay ka daŋ laabo wo ra, ay ma du a mayra.» Manti yaadin no bo! Amma dumey din laalayaŋo sabbay se no Rabbi g'i gaaray k'i kaa ni jine.
5你进去取得他们的地,并不是因着你的义,也不是因着你心里的正直,而是因着这些国的民的恶,耶和华你的 神才把他们从你面前赶出去,为要实践他向你的列祖亚伯拉罕、以撒、雅各,起誓应许的话。
5 Manti ni adilitara no bo, wala mo ni bina ra hananyaŋo no ga naŋ ni ma furo ka du i laabey mayra. Amma dumey din laalayaŋo se no Rabbi ni Irikoyo goono g'i gaaray k'i kaa ni jine. Zama mo a ma sanno kaŋ a ze d'a ni kaayey se din tabbatandi no, kaŋ ga ti Ibrahim da Isaka da Yakuba.
6你要知道,耶和华你的 神把这美地赐给你作产业,并不是因着你的义;你本来是顽固的民族。
6 Woodin sabbay se, ma bay kaŋ Rabbi ni Irikoyo mana laabu hanna wo no ni se mayray hari ni adilitara sabbay se bo, zama ni ya dumi hanga sando no.
7复述以色列人的叛逆行为“你要记住,不可忘记,你在旷野怎样惹耶和华你的 神发怒;自从你出了埃及地的那天起,直到你们来到这地方,你们常是反抗耶和华的。
7 Ma fongu mo, ma si dinya fa! Ma fongu mate kaŋ ni jin ka Rabbi ni Irikoyo zokoti a ma dukur yongo saajo ra. Za hano kaŋ hane ni fun Misira laabo ra hala ka kaa neewo, araŋ go ga murte Rabbi gaa.
8你们在何烈山又惹耶和华发怒,以致耶和华向你们发怒,要灭绝你们。
8 Woodin banda, Horeb Tondo do araŋ na Rabbi dukurandi hala Rabbi te araŋ se bine, kaŋ a ho k'araŋ halaci.
9那时,我上了山,要领受石版,就是耶和华与你们立约的石版;那时我在山上住了四十昼夜,不吃不喝。
9 Waato kaŋ ay ziji ka koy tondi kuuko ra ka du tondi walhẽy kaŋ yaŋ gonda sappa kaŋ Rabbi te d'araŋ din sanney, ay goro tondo ra mo zaari waytaaci da cin waytaaci. Yana ŋwaari ŋwa, yana hari haŋ mo.
10耶和华把那两块石版交给了我,是 神用手指写的;石版上所写的,是耶和华在大会之日,在山上从火中对你们所说的一切话。
10 Rabbi mo na tondi walhã hinka din daŋ ay kambe ra, kaŋ yaŋ gaa Irikoy hantum da nga kambayzo. I gaa mo no i na sanney kulu gar kaŋ Rabbi salaŋ araŋ se yongo tondo ra, jinda fun danjo bindo ra, marga din hane.
11过了四十昼夜,耶和华把那两块石版,就是约版,交给了我。
11 A ciya mo, zaari waytaaci da cin waytaaca din banda, Rabbi n'ay no tondi walhã hinka, kaŋ ga ti sappa walhẽy.
12耶和华对我说:‘你起来,从这里赶快下去,因为你从埃及领出来的人已经败坏了,他们很快就偏离了我吩咐他们走的道路,为自己铸造了偶像。’
12 Rabbi ne ay se mo: «Tun ka zumbu da waasi ka fun neewo. Zama ni borey kaŋ ni kande ka fun Misira na ngey boŋ ziibandi. I tara ka kamba mo ka fun fonda kaŋ ay n'i lordi nd'a ra. I na tooru soogante te ngey boŋ se.»
13“耶和华又对我说:‘你看这民族真是一个顽固的民族。
13 A binde, Rabbi salaŋ ay se ka ne: «Ay di borey wo, guna mo dumi hanga sando no.
14你不要管我,我要消灭他们,把他们的名字从天下除去;我要使你成为一个比他们更强更大的国。’
14 Ni ma fay d'ay, ay m'i halaci, ay m'i maa tuusu mo beena cire. Ay ma ni ciya dumi kaŋ gonda gaabi, kaŋ ga beeri mo ka bisa ngey.»
15于是我转身,从山上下来,山上有火烧着;我手中拿着两块约版。
15 Kal ay bare ka zumbu ka fun tondo boŋ, tondo din kaŋ go ga di da danji. Sappa walhã hinka mo go ay kambe hinka ra.
16我观看,见你们自己铸造了牛犊,很快就离开了耶和华吩咐你们走的道路。
16 Ay guna day, kal a go, araŋ na zunubi te Rabbi araŋ Irikoyo se, ka handayze fo soogu araŋ boŋ se. Araŋ tara ka kamba ka fonda kaŋ Rabbi n'araŋ lordi nd'a din taŋ.
17我拿着那两块石版,从我两手中扔下去,在你们眼前摔碎了。
17 Ay na walhã hinka din di ay kamba hinka ra k'i catu k'i bagu-bagu araŋ jine.
18为了你们所犯的一切罪,作了耶和华看为恶的事,惹他发怒,我就像先前那样,俯伏在耶和华面前,四十昼夜,不吃不喝。
18 Ay ye ka kaŋ ganda Rabbi jine mo, danga mate kaŋ ay te za jin-jina, ka to zaari waytaaci da cin waytaaci. Yana ŋwaari ŋwa, yana hari haŋ mo, araŋ zunubo kulu kaŋ araŋ te din sabbay se. Araŋ goy wo ga laala Rabbi diyaŋ gaa, k'a zokoti mo a ma te bine.
19因为耶和华向你们大发烈怒,要消灭你们,我就很惧怕;但是那一次耶和华也听了我的恳求。
19 Zama ay humburu dukuri nda futay korno, kaŋ Rabbi bine tun d'a araŋ se din, hal a ba k'araŋ halaci. Amma Rabbi ye ka hangan ay se saaya din ra koyne.
20耶和华也向亚伦发怒,要消灭他;那时候我也为亚伦祈祷。
20 Rabbi te bine gumo Haruna se, ka ne nga g'a halaci, amma ay te adduwa Haruna mo se waato din.
21我把你们的罪,就是你们铸造的牛犊,拿去用火烧了,又把它捣碎,磨成细粉,像灰尘一样;我把这灰尘撒在从山上流下来的溪水中。
21 Kal ay n'araŋ zunubo sambu, danga handayzo kaŋ araŋ te din. Ay n'a ton da danji. Ay n'a tutubu k'a fufu hal a baan gumo, k'a te danga kusa cine. Ay na kusa din daŋ hari zuro ra kaŋ ga fun tondi kuuko ra.
22“后来你们在他备拉、玛撒、基博罗.哈他瓦,又惹耶和华发怒。
22 Koyne, Tabera da Massa da Binikomey Saarayey kulu ra no araŋ na Rabbi zokoti a ma dukur.
23耶和华打发你们离开加低斯.巴尼亚,说:‘你们上去得我赐给你们作产业的地。’那时你们竟违背耶和华你们的 神的命令,不相信他,不听从他的话。
23 Woodin banda mo, waato kaŋ Rabbi n'araŋ donton araŋ ma fun Kades-Barneya ra, ka ne: «Wa kaaru ka koy ka laabo kaŋ ay n'araŋ no din ŋwa,» kulu araŋ murte Rabbi araŋ Irikoyo lordo gaa. Araŋ mana naanay a gaa, araŋ mana maa a sanno se mo.
24自从我认识了你们那一天起,你们就常常悖逆耶和华。
24 Araŋ wo murtanteyaŋ no Rabbi gaa za zaari sintina kaŋ ay g'araŋ bay.
25“因为耶和华说要消灭你们,我就俯伏在耶和华面前,共俯伏了四十昼夜。
25 A se no ay sombu Rabbi jine zaari waytaaci da cin waytaaca kaŋ ay sombu din, zama Rabbi ne nga g'araŋ halaci.
26我祈求耶和华,说:‘主耶和华啊,求你不要毁灭你的子民,你的产业,就是你借着你的大能救赎,借着你有力的手从埃及领出来的。
26 Ay na Rabbi ŋwaaray mo ka ne: «Ya Rabbi, Koy Beero, ma si ni jama halaci. Ngey wo ni mayray hari no, nga kaŋ ni fansa da ni beera, kaŋ ni fatta nd'a mo i ma fun Misira ra da kambe gaabikooni.
27求你记念你的仆人亚伯拉罕、以撒、雅各;不要看这民族的顽固、邪恶和罪过,
27 Ma fongu ni tamey gaa, Ibrahim da Isaka nda Yakuba. Ma si jama wo hanga sanda, wala i goy laaley, wala i zunubey guna.
28免得你领我们从那里出来的那地的人说:“耶和华因为不能把他们领进他应许的地,又因为恨他们,所以才把他们领出来,要在旷野杀死他们。”
28 A ma si te ka ciya laabo kaŋ ra iri fatta din borey ma ne: ‹Zama Rabbi mana hin ka kand'ey hala laabo kaŋ a n'a alkawli sambu i se din ra, zama a konn'ey mo, a se no a n'i candi ka kond'ey saajo ra k'i wi noodin.›
29但是,他们是你的子民,是你的产业,又是你借着大能和伸出来的膀臂领出来的。’”
29 Kulu nda yaadin, ngey wo ni jama no, ni mayray hari mo no. Nin no k'i fattandi da ni dabari bambata, da ni kambe sallanta mo.»