1把握 神所赐的时机
1 Woodin kulu, ay n'a daŋ ay bina ra, hal ay m'a fintal, sanda adilantey, da laakalkooney, da ngey goyey kulu, i go Irikoy kambe ra. Da baakasinay no wala konnari no, boro si bay hay kulu kaŋ go ni jine.
2众人的命运都是一样的:义人与恶人、好人与坏人、洁净的与不洁净的、献祭的与不献祭的,所遭遇的都是一样的;好人怎样,罪人也怎样;起誓的怎样,怕起誓的也怎样。
2 Guna, borey kulu koddoru folloŋ no i se. Adilantey da boro laaley, i mana fay -- boro hanno, da hanante, da ziibante, da boro kaŋ ga sargay te, da boro kaŋ s'a te. Boro hanno da zunubikooni, i mana fay. Boro kaŋ ga ze ga hima boro kaŋ ga humburu zeyaŋ.
3在日光之下所发生的一切事,有一件令人遗憾的,就是众人的命运都是一样的,并且世人的心充满邪恶,一生心怀狂妄,后来都归到死人那里去。
3 Hari laalo kaŋ ga furo hay kulu kaŋ i ga te beena cire ra, nga neeya: borey kulu koddoru folloŋ no i se. Woodin banda, Adam-izey biney to da laala, follokomtaray mo go i boŋey ra i fundey me muudu kulu. Kokor banda mo, i ga koy buukoy do.
4凡有生命的(“凡有生命的”原文作“凡与所有活人有关联的”),就有盼望,因为活狗比死狮更好。
4 Boro kaŋ nga nda fundikooney go care banda, beeje go a jine, zama hansi fundikooni bisa muusu beeri buuko.
5活人还知道自己必死,死人却一无所知,而且再得不到酬劳,他们也被遗忘。
5 Zama fundikooney ga bay kaŋ ngey ga bu, Amma buukoy si hay kulu bay. I sinda alhakku mo kaŋ cindi, Zama borey si ye ka fongu i gaa koyne.
6他们的爱,他们的恨,他们的嫉妒,都早已消失了,在日光之下所发生的一切事,永远也没有他们的分了。
6 Daahir, i baakasinay, d'i konnari, D'i anniya, sohõ i ban. I si ye ka du baa mo hay kulu ra Kaŋ i go ga te beena cire.
7你只管快快乐乐地去吃你的饭,怀着高兴的心去喝你的酒,因为 神已经悦纳了你所作的。
7 Ma ni diraw te ka ni ŋwaaro ŋwa da farhã. Ma ni duvaŋo* haŋ da bine kaani, Zama Irikoy yadda ka ni goyo ta.
8你当经常穿着白色的衣袍,头上也不要缺少膏油。
8 Ni bankaaray ma kwaaray waati kulu, Ni boŋo mo ma si jaŋ ji.
9在你一生虚空的年日中,就是 神在日光之下赐你虚空的年日中,你要和你所爱的妻子享受人生,因为那是你一生在日光之下从劳碌中所得的分。
9 Ma goro nda bine kaani, nin da ni wando kaŋ ni ga ba, ni fundi jirbi yaamey kulu ra, kaŋ yaŋ i na ni no beena cire, zama ni baa no ni goray yaamo kulu ra, da ni goyo kaŋ ni ga te beena cire ra mo.
10凡是你手可作的,都当尽力去作;因为在你所要去的阴间里,既没有工作,又没有筹谋;没有知识,也没有智慧。
10 Goy kulu kaŋ ni kambe gar, kala ni m'a te da ni anniya kulu, zama goy fo kulu, wala dabari, wala bayray, wala laakal si no noodin Alaahara, naŋ kaŋ ni go ga koy.
11我又看见在日光之下,跑得快的未必得奖,勇士未必战胜,智慧的未必得粮食,精明的未必致富,博学的未必得人赏识,因为时机和际遇左右众人。
11 Ay ye ka guna koyne, Ay di kaŋ beena cire yonay wo, Manti boro kaŋ ga waasu no g'a ŋwa. Wongu mo, manti gaabikooni wane no. }waari mo, manti laakalkooni wane no, Arzaka mo, manti bayraykooni wane no, Gaakuri mo, manti goney hinne wane no, Zama alwaati nda bonkaanay ga kaa i kulu gaa.
12原来人并不知道自己的时机,正像鱼被恶网圈住,鸟被网罗捉住,险恶的时机忽然临到世人身上的时候,世人也照样陷在其中。
12 Zama boro si nga alwaato bay. Danga hamisa kaŋ i ga di taaru laalo ra, Wala curoyaŋ kaŋ i ga di hirrimi ra, Yaadin no i ga Adam-izey di alwaati laalo kaŋ ga gum i boŋ din ra.
13智慧胜过武力在日光之下,我又看见一样智慧,觉得很有意义:
13 Ay di laakal fo mo beena cire ya-cine, hari bambata mo no ay do.
14有一座小城,人数不多;有一个大君王来进攻,把它包围,建造巨大的高垒攻城。
14 Kwaara kayna fo go no kaŋ boro ciraariyaŋ no a ra. Kala bonkooni fo kande soojeyaŋ k'a windi, a na cinari beeriyaŋ mo sinji a se.
15城里有一个贫穷但有智慧的人,用他的智慧救了那城。然而,却没有人记念那穷人。
15 Amma a ra i na talka laakalkooni fo gar. Nga mo, a laakalo do a na kwaara faaba. Kulu nda yaadin, a sinda boro kulu kaŋ ga fongu talka din gaa.
16于是我说:“智慧胜过武力”,但是那个穷人的智慧被藐视,他的话也没有人听从。
16 Gaa no ay ne: «Laakal wo, a bisa gaabi nafa.» Kulu nda yaadin, i ga donda talka laakal, i si maa a sanney se mo.
17听智慧人安安静静说出来的话,胜过听管理愚昧者的人的喊叫。
17 Laakalkooney sanney kaŋ i ga maa dangayyaŋ ra bisa jine boro kaatiyaŋ saamey game ra.
18智慧胜于战斗的武器,但一个罪人能破坏许多好事。
18 Laakal ga bisa wongu jinay albarka, Amma zunubikooni folloŋ ga hari hanno boobo halaci.