1基甸带三百人攻打米甸人
1 A ciya no, kala Yerub-Baal, kaŋ ga ti Jideyon, nga nda jama kulu kaŋ go noodin care banda, i tun za da hinay ka gata sinji Harod hari zuray jarga. Midiyan borey gata mo go i wano se azawa kambe, za Moore tudo gaa ka koy jine gooro ra.
2耶和华对基甸说:“与你在一起的人太多,我不能把米甸人交在你们手中,免得以色列人向我自夸:‘是我们自己的手救了我们。’
2 Rabbi ne Jideyon se: «Jama kaŋ go ni banda, i baa gumo ay se, kaŋ ay ga Midiyan borey daŋ i kambe ra. Zama Israyla ma si fooma ay gaa ka ne: ‹Ay bumbo kamba no k'ay faaba.›
3现在你要向众民宣告:‘害怕战栗的,可以回去,离开基列山。’”于是众民中有二万二千人回去,只剩下一万人。
3 Day, ni ma koy ka fe jama kulu hangey ra ka ne: ‹Boro kulu kaŋ humburkumay goono g'a di, a goono ga jijiri mo, bora ma casu ka fun Jileyad ka nga koyyaŋ te!› » Boro zambar waranka cindi hinka no ka ye, a cindi zambar way.
4耶和华对基甸说:“人还是太多,你要领他们下到水旁去,我要在那里为你试验他们。我指着谁对你说:‘这人可以与你同去’,他就可以与你同去;我指着谁对你说:‘这人不可以与你同去’,他就不可以与你同去。”
4 Rabbi ne Jideyon se: «Hala hõ jama baa ay se. Day, ma kond'ey haro do. Ay g'i neesi ni se noodin. A ga ciya mo, boro kulu kaŋ ay ga ci ni se: ‹Woone ga koy ni banda,› nga no ga koy ni banda. Boro kulu mo kaŋ ay ne ni se: ‹Woone si koy ni banda› bora din si koy no.»
5于是基甸带他们下到水边去;耶和华对基甸说:“用舌头舔水,像狗舔水的,你要把他们安置在一处;屈膝跪下喝水的,也要把他们安置在一处。”
5 Jideyon binde konda jama haro do haray. Rabbi ne Jideyon se: «Boro kulu kaŋ na haro haŋ da deene, sanda mate kaŋ hansi ga te, ma woodin ye waani kuray fo. Yaadin mo no boro kaŋ sombu nga kangey gaa haŋyaŋo se.»
6用手捧到嘴边舔水的,总数共有三百人;其余的人都屈膝跪下喝水。
6 Borey kaŋ yaŋ na haro ku da ngey kambe ka zu, boro zangu hinza no i n'i lasaabu. Amma jama cindo kulu sombu no ngey ma haro haŋ se.
7耶和华对基甸说:“我要用这舔水的三百人拯救你们,把米甸人交在你们的手里,所有其他的人都可以各回自己的地方去。”
7 Kala Rabbi ne Jideyon se: «Boro zangu hinza din kaŋ na haro zu, ay g'araŋ faaba d'i kambe, ay ma Midiyan borey daŋ ni kambe ra. Amma ma fay da jama kulu ma ye fu. Boro kulu ma koy nga kwaara.»
8于是众民手里拿着食物和号角;所有其他的以色列人,基甸都打发他们各回自己的帐棚去,只留下这三百人。当时米甸营就在他们下面的平原里。
8 Zangu hinza din binde na jama hindoonayey sambu ngey kambe ra, da ngey hilley. Jideyon na Israyla borey kulu sallama, boro kulu ma koy nga kuuru-fuwo do. Amma a na boro zangu hinza din wo gaay. Midiyan borey gata go a cire ganda gooro ra.
9当夜,耶和华对基甸说:“起来,下去攻营,因为我已经把他们交在你手里了。
9 A ciya no, cino din ra Rabbi ne Jideyon se: «Tun ka koy i gata ra, zama ay n'i daŋ ni kambe ra.
10如果你害怕一人下去,可以带着你的童仆普拉一同下到营地那里去;
10 Amma da ni ga humburu zumbuyaŋo, ma ni bannya Pura sambu. Nin d'a ma zumbu care banda ka furo Midiyan borey gata ra.
11你要听听他们说什么,然后你的手就必坚强起来,有胆量下去攻营了。”于是基甸带着他的童仆普拉一同下去,到营中驻军的边缘。
11 Ni ga maa haŋ kaŋ i ga dede, woodin banda ni kambey ga gaabu kaŋ ga naŋ ni ma koy ka furo i gata ra.» Waato din gaa no a zumbu, nga nda nga bannya Pura care banda ka koy nango kaŋ wongu marga go gata hirro me gaa.
12那时米甸人、亚玛力人和所有的东方人,都散布在平原上,好像蝗虫那么多;他们的骆驼无数,好像海边的沙那么多。
12 Zama Midiyan borey da Amalekancey da wayna funay izey, i kulu go ga daaru gooro ra, danga day do cine, kaŋ i ga baa gumo. I yoy sinda me, danga teeku me gaa taasi baayaŋ cine.
13基甸到了,就听见一个人正在把他的梦告诉他的同伴,说:“我作了一个梦,梦见一个大麦饼滚入米甸营中,到了帐幕,把帐幕撞倒,帐幕就翻转朝上了。”
13 Waato kaŋ Jideyon kaa, kala boro fo go ga dede nga hangasin se hindiri fo kaŋ nga te. Bora ne: «Guna, ay na hindiri fo te. A go, sayir* buuru ize fo kaa ka kaŋ Midiyan borey gata ra, a furo kuuru-fuwo ra, a n'a kar kala a kaŋ, a n'a zeeri, kala a go ga kani ganda ka salle.»
14他的同伴回答:“这不是别的,这是以色列人约阿施的儿子基甸的刀; 神已经把米甸和全营交在他手中了。”
14 Hangasino tu a se ka ne: «Woodin manti hay kulu no kala Jideyon, Yowas izo, Israyla bora, a takuba no. A kambe ra no Irikoy na Midiyan borey daŋ, ngey nd'i kundey marga kulu.»
15基甸听见了这梦的叙述和梦的讲解,就敬拜 神;然后返回以色列营中,说:“起来,因为耶和华已经把米甸的军队交在你们手里了。”
15 Yaadin mo no ka te, saaya kaŋ Jideyon maa hindiro ciyaŋo, d'a feerijo, a sombu ka sumbal. A bare ka ye Israyla gata do. A ne: «Wa tun! zama Rabbi na Midiyan borey kundey daŋ araŋ kambe ra!»
16于是他把三百人分作三队,把角和空瓶交在各人手里,又把火把放在瓶里。
16 Boro zangu hinza din binde, Jideyon n'i fay kanandi hinza. A na hilli daŋ ikulu kambe ra, da kus'izeyaŋ kaŋ sinda hay kulu i ra kala yulbeyaŋ.
17然后对他们说:“你们要看着我,也要照样行事。注意!我到了营的边缘,我怎样行事,你们也要怎样行事。
17 Gaa no a ne i se: «Wa te ya-cine: araŋ ma laakal da ay. Mate kaŋ ay te, araŋ mo ma te yaadin. A go mo, waati kaŋ ay to gata me gaa ya-haray, a ga ciya mo, mate kaŋ ay te, yaadin cine no araŋ mo ga te.
18我和所有与我在一起的人吹角的时候,你们也要在全营的四周吹角,喊叫说:‘为耶和华!为基甸!’”
18 D'ay na hilli kar, in da borey kulu kaŋ yaŋ go ay banda, araŋ mo ma hilli kar nangu kulu gata banda. Araŋ ma ne: ‹Iri ya Rabbi da Jideyon waneyaŋ no!› »
19基甸用计策惊溃敌人基甸和所有与他在一起的一百人,在半夜三更的起初,换更的时候,来到了营的边缘,就吹起角来,打破手中的瓦瓶。
19 Yaadin no, Jideyon da boro zango kaŋ yaŋ go a banda kaa ka to gata me cin bindi, waato kaŋ batukwa daŋyaŋ mana baa gay. Jideyonyaŋ na ngey hilley kar ka kus'izey kaŋ yaŋ go i kambey ra bagu.
20三队的人就都吹角,打破瓦瓶,左手紧握着火把,右手紧握着角不住地吹,并且喊叫说:“耶和华和基甸的刀!”
20 Sata hinza kulu na hilley kar ka kus'izey bagu, yulbey go i se ga gay kambe wow ra. I na hilley kaŋ ngey ga kar din daŋ kambe ŋwaarey ra. I na jinde tunandi ka ne: «Rabbi da Jideyon takuba, nga neeya!»
21他们在营的四周各站在自己的位置;全营的人都乱跑,他们一面叫喊,一面逃跑。
21 Borey mo, i afo kulu kay nga nango ra gata banda. Midiyan borey kundey marga kulu binde jiti ka kuuwa ka ngey boŋ ceeci.
22三百人吹那三百枝角的时候,耶和华使全营的人用刀互相击杀,然后他们向着西利拉逃到伯.哈示他,直到靠近他巴的亚伯.米何拉河边。
22 Boro zangu hinza din na hilliyaŋ kar. Midiyan borey ra no Rabbi naŋ i afo kulu takuba ma gaaba nda nga cala wano, ka gaaba mo da wongu marga kulu. Wongu marga binde zuru kal i koy hala Bayt-Sitta, Zerera haray, kal i koy ka to Abel-Mehola, Tabbat haray.
23米甸人大败以色列人就从拿弗他利、亚设和玛拿西全地被召来,追赶米甸人。
23 Israyla borey margu za Naftali da Aser da Manasse kulu mo ka Midiyan borey gaaray.
24基甸派遣了使者走遍以法莲山地,说:“你们要下来迎战米甸人,在他们前面把守约旦河的渡口,直到伯.巴拉。”于是以法莲的人都被召来,把守约旦河的渡口,直到伯.巴拉。
24 Jideyon na diyayaŋ donton Ifraymu tondey laabey kulu ra ka ne: «Wa kaa ka Midiyan borey gaarey ka hari fondey kosaray i se, kala ma koy Bayt-Bara, da Urdun.» Ifraymu borey kulu binde margu ka harey kosaray ka to hala Bayt-Bara da Urdun.
25他们捉住了米甸人的两个首领:俄立和西伊伯;把俄立杀在俄立磐石上,把西伊伯杀在西伊伯榨酒池那里;然后追赶米甸人,又把俄立和西伊伯的人头带到约旦河对岸,基甸那里。
25 I na Midiyan mayraykoy hinka di, Oreb da Zeyeb. I na Oreb wi Oreb tondo do haray, Zeyeb mo i n'a wi Zeyeb reyzin kankamyaŋo do haray. I na Midiyan borey gana. I kande Oreb da Zeyeb boŋey Jideyon do Urdun daŋanta.