1人民沿途埋怨，惹怒耶和华
1 Borey binde te danga jancekoyaŋ, hal a mana kaan Rabbi se. Rabbi mo maa r'a ka te bine. Kala Rabbi danjo di i game ra, ka ŋwa gata caso gaa.
2人民向摩西呼求，摩西恳求耶和华，火就熄了，
2 Waato kaŋ borey hẽ Musa gaa, Musa mo na adduwa te Rabbi gaa. Kala danjo bu.
3就称那地方作他备拉，因为耶和华的火曾在他们中间焚烧。
3 A na maa daŋ nango din gaa ka ne a se: Tabera, _kaŋ a feerijo ga ti tonyaŋ|_, zama noodin no Rabbi danjo di i game ra.
4他们中间的闲杂人起了贪欲，甚至连以色列人也哭着说：“谁给我们肉吃呢？
4 Marga kaasumanta kaŋ go i banda sintin ka bini, hala Israyla izey ye ka hẽ ka ne: «May no g'iri no ham iri ma ŋwa?
5我们记得在埃及的时候，可以不花钱吃鱼，还有黄瓜、西瓜、韭菜、葱和蒜。
5 Iri go ga fongu nda hamisa kaŋ iri goro ka ŋwa Misira ra yaamo, da labtanda, nda kanay, da albasan kayna, nd'ibeero, da tafarnuwa.
6现在我们的心都枯干了；除了这吗哪以外，在我们眼前，什么都没有。”
6 Amma sohõ iri biney go ga suugu. Hay kulu mana cindi kaŋ iri moy ga di kala day Manna* wo.»
7这吗哪仿佛芫荽子，又好像珍珠。
7 Manna din mo ga to haamo gure beeray gaa. A alhaalo mo go danga deeli cine.
8人民走来走去，把吗哪拾起来，或用磨磨碎，或用臼捣碎，或用锅煮，或做成饼，它的滋味好像油饼的滋味。
8 Borey ga koy k'a kumna ka fufu nda tondiyaŋ, wala i m'a duru humburu ra, k'a hina kusuyaŋ ra. I g'a te maasa mo. A tabayaŋ mo ga hima ji taji.
9夜间露水降在营上的时候，吗哪也随着降下来。
9 Saaya kaŋ harandaŋ ga zumbu gata boŋ cin ra no, Maana mo ga zumbu a banda.
10摩西听见人民都在各人的帐棚门口哀哭，耶和华就大发烈怒，摩西也不高兴。
10 Musa mo maa kaŋ borey goono ga hẽ i almayaaley kulu ra, i boro fo kulu nga kuuru fuwo meyo gaa. Kala Rabbi bine tun i se gumo-gumo. A mana kaan Musa se mo.
11摩西对耶和华说：“你为什么苦待你的仆人，为什么我没有在你面前蒙恩呢？竟把管理这人民的重担全放在我身上呢？
11 Musa binde ne Rabbi se: «Sabaabu woofo se no ni na ay, ni tamo taabandi? Ifo se mo no ay mana du gaakuri ni jine, kaŋ ni ga borey wo kulu jaraw dake ay boŋ?
12这人民岂是我怀的胎，岂是我生的吗？你竟对我说：‘把他们抱在怀里，像养育之父抱吃奶的孩子，直抱到你起誓应许给他们们列祖的地方去。’
12 Ay no ka borey wo kulu gunde jare? Wala ay no k'i hay? Hala ni ma ne ay se: M'i sambu ni gande ra ka jare, mate kaŋ cine baaba ga zanka naanandi jare, hal i ma koy ka to laabo kaŋ ni ze d'a i kaayey se din ra.
13我从哪里得肉给这人民吃呢？因为他们都向我哭着说：‘你给我们肉吃吧！’
13 Man gaa no ay ga du ham ay ma no borey wo kulu se? Zama i goono ga hẽ ay gaa ka ne: ‹M'iri no ham iri ma ŋwa!›
14我不能独自担当管理这人民的责任，因为实在太重了。
14 Ay si hin borey wo kulu ka jare, zama i tiŋa bisa ay.
15你既然这样待我，如果我在你面前蒙恩，求你把我杀了，免得我看见自己的苦楚。”
15 Da yaadin no ni ga te ay se, ay ga ni ŋwaaray m'ay wi me fo, d'ay du gaakuri ni jine. Ma si naŋ ay ma soobay ka di ay masiiba.»
16耶和华叫摩西选立七十长老耶和华对摩西说：“你要从以色列的长老中为我召聚七十个人，就是你认识的民间的长老和官长，领他们到会幕那里，叫他们与你一同站在那里。
16 Kala Rabbi ne Musa se: «Ma boro wayye margu ay do, Israyla arkusuyaŋ, kaŋ yaŋ ni g'i bay arkusu beeri yaŋ no borey do, kaŋ i jine boroyaŋ no. Ma kand'ey kubayyaŋ hukumo do, i ma kay noodin ni banda.
17我要在那里降临，与你说话，也要把在你身上的灵，分给他们，他们就与你一同担当管理人民的责任，免得你独自担当。
17 Ay mo ga zumbu ka salaŋ ni se noodin. Ay ga sambu Biya kaŋ go ni boŋ din gaa, k'a dake i boŋ. Ngey mo ma borey jarawo jare ni banda, hala ni bumbo ma s'a jare, ni hinne.
18你要对人民说：‘你们应当自洁，预备明天可以吃肉，因为你们哭着向耶和华说：“谁给我们肉吃呢？”所以耶和华必给你们肉吃。
18 Ma ne mo jama se: Wa araŋ boŋ fay waani hala suba, araŋ ga ham ŋwa mo. Zama araŋ hẽ Rabbi hangey ra ka ne: ‹May no g'iri no ham iri ma ŋwa? Zama iri goro baani Misira.› Woodin sabbay se no Rabbi g'araŋ no ham, araŋ g'a ŋwa mo.
19你们不是吃一天两天，不是吃五天十天，也不是吃二十天，
19 Manti zaari folloŋ no araŋ g'a ŋwa bo, wala jirbi hinka, wala jirbi gu, wala jirbi way, wala jirbi waranka.
20而是吃一个整月，直到肉从你们的鼻孔里喷出来，成为你们厌恶的东西；因为你们轻视了住在你们中间的耶和华，在他面前哭着说：“我们为什么出埃及呢？”’”
20 Amma hala handu fo kubante, kal a ma fatta araŋ niine funey ra, a ma ciya araŋ se fanta hari. Zama araŋ donda Rabbi kaŋ go araŋ game ra, ka hẽ a jine, ka ne: ‹Ifo se no iri fatta Misira?› »
21摩西说：“这与我同住的人，能行的男人就有六十万，你还说：‘我要给他们肉吃，使他们可以吃一个整月。’
21 Kala Musa ne: «Borey kaŋ yaŋ game ra ay go, i ga to sooje zambar iddu hala sorro zangu. Ni mo ne ni g'i no ham i ma ŋwa handu fo kubante.
22难道把羊群和牛群都给他们宰了，就够他们吃吗？或是把海里所有的鱼都给他们聚了来，就够他们吃吗？”
22 Mate no? I ma feeji kuru nda haw kuru yaŋ wi i se, hala a ma wasa i se? Wala i ma teeku ham kulu margu care banda, a ga wasa i se, wala?»
23耶和华对摩西说：“耶和华的手臂缩短了吗？现在你要看看我的话应验不应验。”
23 Rabbi na Musa hã ka ne: «Rabbi kamba kuuyaŋo gaze no, wala? Day sohõ ni ga di hal ay sanno ga te ni do, wala a si te.»
24于是摩西出来，把耶和华的话告诉人民，又从民间的长老中召聚了七十个人来，使他们站在会幕的周围。
24 Musa mo fatta ka Rabbi sanney ci jama se, ka jama arkusu beeri wayya margu, k'i kayandi hukumo windanta.
25耶和华在云中降临，对摩西说话，把摩西身上的灵，分给那七十个长老；灵停在他们身上的时候，他们就说预言，以后却没有再说。
25 Rabbi mo zumbu buru yuuma ra, ka salaŋ a se. A sambu Biya kaŋ go Musa boŋ din gaa, k'a no arkusu wayya din se. A ciya mo, saaya kaŋ Biya zumbu i boŋ, i na annabitaray te, amma sorro folloŋ no.
26那时还有两个人留在营里；一个名叫伊利达，一个名叫米达；灵也停在他们身上。他们原是在被录取的人中，却没有到会幕那里去；他们就在营里说预言。
26 Amma i boro wayya din ra, boro hinka goro gata ra. Afo maa Eldad, afa mo maa Medad. I go hantumantey ra, amma i mana fatta ka koy hukumo do. Biya din zumbu i boŋ hal i na annabitaray te gata ra.
27有个少年人跑来，告诉摩西：“伊利达和米达在营中说预言。”
27 Kala arwasu fo zuru ka koy ka ci Musa se ka ne: «Eldad da Medad go ga annabitaray te gata ra!»
28摩西的侍从，嫩的儿子约书亚，就是摩西所拣选的，回答说：“我主，摩西，请你制止他们。”
28 Nun ize Yasuwa, (Musa saajawkwa nooya za a go zanka) a tu ka ne: «Ay jine bora Musa, m'i gaay!»
29摩西对他说：“你为我的缘故嫉妒吗？但愿耶和华的人民都是先知，但愿耶和华把他的灵降在他们身上。”
29 Amma Musa ne a se: «Ni goono ga canse ay sabbay se, wala? Doŋ day Rabbi jama kulu ma ciya annabiyaŋ*. Rabbi ma nga Biya zumandi i boŋ!»
30于是摩西和以色列的长老，都回营去了。
30 Musa binde fatta ka koy gata ra, nga nda Israyla arkusu beeray.
31有风从耶和华那里吹起，把鹌鹑由海面刮来，散落在营地；鹌鹑在营的四周，这边约有一天的路程，那边约有一天的路程，离地面约有一公尺。
31 Woodin banda, haw fo fun Rabbi do ka faaru. A kande darfandayaŋ kaŋ fun teeko do haray, k'i taŋ gata boŋ, sanda zaari fo diraw ne-haray, ya-haray mo zaari fo diraw, gata casey gaa. I go laabo se beene sanda kambe kar hinka.
32耶和华降下鹌鹑人民起来，那一天终日终夜，并次日一整天，都在捕捉鹌鹑，最少的也捕捉了约二千公升；他们都摆在营地的四周。
32 Kala borey tun ka kay zaaro din kulu, da cino din kulu, d'a suba mo zaaro kulu. I na darfandayaŋ di. Bora kaŋ mana iboobo di, a koy du tono way cindi gu. I n'i yandi gata windanta kulu ngey boŋ se.
33肉在他们牙齿之间，还没有嚼烂，耶和华的怒气就向人民发作，用极重的灾祸击打他们。
33 Amma, waato kaŋ hamo go i hinjey game ra, za i man'a kaama jina, Rabbi dukur jama se. Rabbi na borey kar mo da balaaw bambata fo.
34于是那地方名叫基博罗．哈他瓦，因为他们在那里埋葬起了贪欲的人。
34 I na noodin maa daŋ Binikomey Saarayey, zama noodin no i na borey kaŋ yaŋ bini din fiji.
35人民从基博罗．哈他瓦起行，到哈洗录去，就住在哈洗录。
35 Jama dira za Binikomey Saarayey ka koy to Hazerot. I goro Hazerot ra.