1利未人的城
1 Rabbi salaŋ Musa se waato kaŋ jama go Mowab batama ra, Urdun jarga, naŋ kaŋ boro ga Yeriko fonnay. A ne:
2“你要吩咐以色列人，叫他们从所得为业的地中，把一些城给利未人居住，也把这些城周围的郊区给利未人。
2 «Ma ci Israyla izey se ka ne i ma kwaarayaŋ no Lawitey se i tubey ra, i ma goro i ra se. Kuray nanguyaŋ mo kwaarey windanta, i m'i no Lawitey se.
3这些城要归他们居住，城的郊区可以牧放他们的牛羊和一切牲畜，也可以存放他们的财物。
3 Kwaarey din ra no i ga goro. I saajey mo ga ciya i hawey kuray se, d'i alman cindey kulu mo se.
4“你们给利未人的城郊，要从城墙起，周围向外量四百五十公尺。
4 Kwaarey din kuray saajey mo, kaŋ yaŋ araŋ ga no Lawitey se, i m'i neesi za kwaara birni cinaro gaa ka koy kwaara banda kambe kar zambar fo a casanta kuray kulu.
5你们又要从城外，向东面量九百公尺，向南面量九百公尺，向西面量九百公尺，向北面量九百公尺，城在中间；这要归给他们作城外的郊区。
5 Danga, araŋ ma neesi kwaara banda kambe kar zambar hinka wayna funay haray, kamba kar zambar hinka dandi kamba haray, kambe kar zambar hinka wayna kaŋay haray, da kambe kar zambar hinka azawa kambe haray. Kwaara mo ma goro bindo ra. Woodin yaŋ no ga ciya i kwaara se kuray nangey.
6你们分给利未人的城，其中要有六座避难城，让误杀人的可以逃到那里去，此外还要给他们四十二座城。
6 Kwaarey kaŋ yaŋ araŋ ga no Lawitey se mo, i ra iddu ma ciya tuguyaŋ kwaara yaŋ, kaŋ yaŋ araŋ ga no hala boro-wi ma zuru ka koy i do. Araŋ ma Lawitey no mo kwaara waytaaci cindi hinka koyne ka tonton.
7这样，你们所要给利未人的城，共为四十八座，连城带城郊都要给他们。
7 Kwaarey kulu kaŋ yaŋ araŋ ga no Lawitey se mo, kwaara waytaaci cindi ahakku no, ngey nda ngey kuray nangey.
8从以色列人所得的地业中，你们要把一些城给利未人，人多的就要多给，人少的就要少给；每个支派要照着自己承受的产业，把城分给利未人。”
8 Kwaarey din kaŋ yaŋ araŋ ga suuban Israyla izey tubey ra ka no, boro boobo gaa araŋ ma ta iboobo, boro ciraariyaŋ mo gaa araŋ ma ta ikayna. Boro kulu, nga tubo baayaŋo kaŋ a du boŋ no a ga nga kwaarey no Lawitey se.»
9避难城（申19:1-13；书20:1-9）耶和华对摩西说：
9 Rabbi salaŋ Musa se ka ne:
10“你要吩咐以色列人说：‘你们过约旦河，进到迦南地的时候，
10 «Ma salaŋ Israyla izey se ka ne: D'araŋ na Urdun daŋandi ka furo Kanaana laabo ra,
11就要选择几座城，给你们作避难城，让误杀人的，就是无心杀死人的，可以逃到那里。
11 kal araŋ ma kwaarayaŋ suuban. I ga ciya tuguyaŋ kwaarayaŋ araŋ se, hala boro-wi kaŋ mana haw k'a te ma zuru ka koy noodin.
12它们可以作你们逃避报仇者的避难城，使误杀人的不至于死，直到他站在会众面前受审判。
12 Kwaarey din ga ciya araŋ se tuguyaŋ nangu do ka faaba daw* banako kambe, zama boro-wiyo ma si bu za a mana kay jama jine ciiti se.
13你们指定的城，要给你们作六座避难城。
13 Kwaarey kaŋ araŋ ga no yaŋ mo ga ciya araŋ se tuguyaŋ kwaara iddu.
14在约旦河东面，你们要分出三座城；在迦南地，你们也要分出三座城，都要作避难城。
14 Araŋ ma kwaara hinza no Urdun se ne-haray, Kanaana laabo mo ra kwaara hinza. I ga ciya tuguyaŋ kwaarayaŋ.
15这六座城要给以色列人和外族人，以及他们中间居住的人作避难城，使无心杀人的人，都可以逃到那里去。
15 Kwaara iddo wo ga ciya tuguyaŋ nanguyaŋ Israyla izey se da yawey kaŋ yaŋ ga goro i game ra mo se. Boro kulu kaŋ na boro wi, kaŋ manti a haw k'a te no, a koy ga du ka zuru ka koy ka tugu noodin.
16“‘如果人用铁器打人，以致把人打死，他就是故意杀人的；故意杀人的必被处死。
16 Amma d'a n'a kar da jinay fo kaŋ guuru no hal a ma bu se, boro-wi no kaŋ haw k'a te. Boro-wi woodin dumi, daahir i g'a koy wi no.
17如果人手里拿着可以打死人的石头打人，以致把人打死，他就是故意杀人的；故意杀人的必被处死。
17 Da tondi mo no a sambu nga kambe ra kaŋ ga hin ka boro wi, k'a kar d'a, hala bora bu mo, boro-wi no kaŋ haw k'a te. Boro-wi woodin dumi mo, daahir i g'a wi no.
18如果人手里拿着可以打死人的木器打人，以致把人打死，他就是故意杀人的；故意杀人的必被处死。
18 Wala mo d'a na hay fo sambu nga kambe ra kaŋ bundu no k'a kar d'a, mate kaŋ cine a ga boro wi, hal a bu mo, boro-wi no. Boro-wi woodin dumi mo, daahir i g'a wi.
19报血仇的，要亲自把那故意杀人的杀死；一遇见他，就可以杀死他。
19 Daw banakwa bumbo ma boro-wiyo din wi. Waati kulu kaŋ a kuband'a, a m'a wi.
20如果人因怀恨把人推倒，或是埋伏着向人扔东西，以致把人打死；
20 Da bora na boro fo hay konnari sabbay se, wala d'a tugu k'a catu hal a bu,
21或者因仇恨用手打人，以致把人打死；那打人的，必被处死，因为他是故意杀人的；报血仇的一遇见凶手，就可以杀死他。
21 wala nd'a n'a kar da kambe koonu ibaretaray sabbay se, hal a bu mo, daahir i ga karkwa wi. Zama boro-wi no kaŋ haw k'a te. Da daw banakwa kubay da boro-wiyo, kulu a g'a wi.
22“‘但是，如果人没有仇恨，忽然把人推倒，或是无意向人投掷什么器皿，
22 Amma da jaŋ-ka-bay ra no a n'a hay, ibaretaray si no, wala a m'a catu nda hay fo kaŋ manti a tugu k'a catu no,
23或是因为没有看见，用任何可以打死人的石头，扔在人身上，以致把人打死，他本来与他无仇，也无意害他；
23 wala a na boro fo catu nda tondi kaŋ ga hin ka boro wi, hal a bu mo, amma a mana di a, a manti a ibare mo no, wala a mana haw nga ma hasarawo te a se,
24这样，会众就要照着典章，在打死人的和报血仇的人中间施行裁判。
24 waato din gaa jama ga ciito kaa taray karkwa da daw banakwa game ra farilla woone boŋ:
25会众要把误杀人的，从报血仇的人手中救出来；他要住在城中，直到受膏的大祭司死了。
25 Jama ga boro-wiyo kaŋ mana haw k'a te faaba daw banakwa kambe ra. I g'a yeti a tuguyaŋ kwaara ra, nango kaŋ a zuru ka koy tugu din. A ma goro noodin kala waati kaŋ alfaga beero bu, nga kaŋ i tuusu nda ji hanna.
26但误杀人的，若是出了他逃进的避难城的境界，
26 Amma da boro-wi fo fatta nga tuguyaŋ kwaara hirro banda, nango kaŋ a zuru ka koy ka tugu din,
27报血仇的在避难城境外遇着他，把他杀了，报血仇的就没有犯流人血的罪。
27 hala day daw banakwa n'a gar nga tuguyaŋ kwaara hirro banda, daw banakwa mo na boro-wiyo kar k'a wi, kulu i s'a lasaabu kuro se taali, sanda kuri alhakko go a boŋ nooya.
28因为那误杀人的应该住在避难城中，直到大祭司死了；大祭司死了以后，那误杀人的才可以回到他自己地业去。
28 Zama doŋ boro-wiyo ma goro nga tuguyaŋ kwaara ra hala waati kaŋ alfaga beero bu. Amma alfaga beero buuyaŋo banda, boro-wiyo ga hin ka ye nga tubuyaŋ laabo ra.
29“‘这在你们一切居住的地方，要作你们世世代代的律例典章。
29 Haray din kulu ga goro araŋ se ciiti fondo sanni yaŋ araŋ zamaney kulu ra, nangu kulu kaŋ araŋ ga goro.
30杀人的，要凭着几个见证人的口供，才可以把他处死；如果只有一个见证人，就不能指证把人处死。
30 Boro kulu kaŋ na boro fo wi, danga boro-wi kaŋ haw k'a te, i m'a wi seedayaŋ sanni boŋ. Amma boro folloŋ si te seeda boro fo boŋ hal i m'a wi.
31犯了死罪，故意杀人的，你们不可收取赎价代他赎命，因为他必被处死。
31 Araŋ ma si fansa hari kulu ta mo boro-wiyo kaŋ to buuyaŋ gaa k'a naŋ da fundi. Daahir i ga bora din wi no.
32逃到避难城的人，你们也不可收取他的赎价，使他在大祭司未死以前回到本地居住。
32 Boro kaŋ zuru ka koy nga tuguyaŋ kwaara do mo, araŋ ma si fansa hari kulu ta a gaa, k'a naŋ a ma fatta ka koy goro nga tubo ra. Kala nda alfaga beero bu, gaa no a ga fatta.
33这样，你们就没有玷污你们居住的地，因为血能玷污地；在地上如果有流人血的，除非流那故意杀人者的血，那地的血就不能得赎。
33 Yaadin no araŋ ga te hala araŋ ma si laabo kaŋ ra araŋ ga goro din ziibandi, zama kuri ga laabo ciya harram. I si du ka sasabandiyaŋ sargay kulu te laabu kaŋ ra i na boro kuri mun se, da manti bora kaŋ na kuri munyaŋo te din kuro no.
34你们不可玷污你所住的地，就是我居住的地，因为我耶和华是居住在以色列人中间的。’”
34 Laabo kaŋ ra araŋ ga goro din, kaŋ a bindo ra no ay mo ga goro, araŋ ma s'a ziibandi, zama ay wo, Rabbi, ay go Israyla izey game ra ga goro.»