1亚萨的训诲诗。我的民哪!你们要留心听我的教训,侧耳听我口中的言语。(本节在《马索拉抄本》包括细字标题)
1 Asaf dooni fo no. Ya ay borey, wa hangan ay asariya se, W'araŋ hanga jeeri k'ay me sanney hangan.
2我要开口用比喻,把古时隐秘的事说出来,
2 Ay g'ay meyo feeri nda yaasay, Ay ma waato sanney kaŋ ga sandi yaŋ ci,
3就是我们所听过所知道的,也是我们的列祖告诉我们的,
3 Wo kaŋ yaŋ iri maa, iri g'i bay, Iri kaayey mo ci iri se.
4我们不把这些事向他们的子孙隐瞒,却要把耶和华应得的赞美、他的能力,和他所行的奇事,都向后代的人述说。
4 Iri s'i tugu i izey se, Amma iri ga Rabbi sifawey, da Rabbi gaabo, D'a dambara goyey kulu kaŋ a te baaru dede zamana kaŋ ga kaa borey se.
5他在雅各设立法度,在以色列中制订律法,就是他吩咐我们的列祖,去教训他们的子孙的,
5 Zama a na seeda kayandi Yakuba ra, A na asariya daŋ Israyla ra, Wo kaŋ a lordi iri kaayey se, Zama i ma ngey izey bayrandi nd'a.
6好使后代的人,包括将要出生的儿女,都可以知道;他们也要起来,告诉他们的子孙,
6 Hala zamana kaŋ ga kaa din m'i bay, Danga izey kaŋ yaŋ i ga hay nooya, Ngey mo ma tun ka ci ngey izey se,
7使他们信靠 神,不忘记 神的作为,谨守他的诫命;
7 Zama i ma ngey deyaŋ sinji Irikoy gaa, I ma si dinya Irikoy goyey gaa, Amma i ma haggoy d'a lordey.
8免得他们像他们的列祖,成了顽梗悖逆的一代,心不坚定的一代,他们的心对 神不忠。
8 I ma si goro ka ciya sanda ngey kaayey cine, Zamana kaŋ boŋ ga sandi, kaŋ ga ture mo, Zamana kaŋ mana nga bina soola, Kaŋ a biya mana kay da naanay Irikoy gaa.
9以法莲的子孙,虽然备有弓箭,在争战的日子,却转身逃走。
9 Ifraymu izey, soojeyaŋ no kaŋ gonda birawyaŋ ga jare, Amma i na banda bare wongo hane.
10他们不谨守 神的约,不肯遵行他的律法。
10 I mana ngey da Irikoy game ra sappa haggoy, I wangu ka dira a asariya ra.
11他们忘记了 神的作为,和他显给他们看的奇事。
11 I dinya a goyey d'a dambara harey kaŋ a cab'i se,
12他在埃及地,在琐安的田野,在他们列祖的眼前,行了奇事。
12 Goyyaŋ kaŋ ga boro di takooko no a te i kaayey jine, Misira laabo ra, da Zowan faro ra mo.
13他把海分开,领他们走过去,又使海水直立像一道堤坝。
13 A na teeku fay, a na haro gaay, A n'a te citila, a naŋ i ma gana ka bisa a ra mo.
14白日他用云彩,夜间他用火光引导他们。
14 Zaari a n'i candi nda beene buru, cin mo da danji kaari.
15他在旷野使磐石裂开,给他们水喝,多如深渊的水。
15 A na tondey kortu saajey ra k'i haŋandi, Danga day teeku guusey gaa no.
16他使水从磐石中涌出来,使水好像江河一般流下。
16 Tondi ra a na gooruyaŋ candi ka kaa taray, A naŋ harey ma zuru ka dandi sanda isayaŋ cine.
17但他们仍然犯罪顶撞他,在干旱之地仍然悖逆至高者。
17 Kulu nda yaadin i soobay ka zunubi te a se, I go ga murte Beeray-Beeri-Koyo gaa laabu kogo ra.
18他们心里试探 神,随着自己的欲望要求食物。
18 I na Irikoy si ngey biney ra waato kaŋ i na ham ceeci ngey biniya ra.
19他们妄论 神,说:“ 神可以在旷野摆设筵席吗?
19 Oho, i salaŋ ka gaaba nda Irikoy, I ne: "Day Irikoy gonda hina a ma taabal soola saajo wo ra no?
20他虽曾击打磐石,使水涌出来,好像江河泛滥,他还能赐粮食吗?他还能为自己的子民预备肉食吗?”
20 A go, a na tondo kar hala hari bagu ka fatta, Goorey te yaa ka mun. A gonda hina kaŋ ga buuru mo no, wala? A ga hin ka ham soola ka jisi nga borey se no?"
21因此耶和华听见了,就大怒;有烈火在雅各烧起,有怒气向以色列发作。
21 Woodin se no Rabbi maa, a futu mo gumo. Danji di ka gaaba nda Yakuba, Futay mo tun ka gaaba nda Israyla,
22因为他们不相信 神,不倚靠他的拯救。
22 Zama i mana Irikoy cimandi, i mana de a faaba gaa mo.
23然而,他吩咐天上的云彩,打开天上的门户。
23 Kulu nda yaadin a na burey lordi beene, A na beene meyey fiti,
24他降吗哪给他们吃,把天上的食物赐给他们。
24 A na Manna* gusam i se, Sanda beene hari cine, i ma ŋwa. A n'i no beene ntaaso.
25于是人吃了天使的食物,是 神赐下的食粮,使他们饱足。
25 Adam-izey na malaykey ŋwaaro ŋwa. A na ŋwaari samba i se kal i kungu.
26他从天空刮起东风,施能力领出南风。
26 A daŋ wayna funay haw ma faaru beena ra. Nga hino no a na hawo gaaray d'a dandi kamba haray.
27他降肉食给他们,多如尘土;又降飞鸟给他们,多如海沙。
27 A na ham gusam i se sanda kusa cine, Curayze fatakoy sanda teeku taasi baayaŋ cine no.
28他使飞鸟落在他们的营中,在他们住处的四围。
28 A naŋ i ma soobay ka kaŋ jama gata bindo ra, I nangorayey windanta.
29他们吃了,而且吃得很饱,这样, 神把他们所愿的都赐给他们了。
29 Borey binde ŋwa kal i kungu gumo, Rabbi na i madde kaa i gaa.
30他们还没有因所愿的满足,食物仍在他们口中的时候,
30 I laamo mana fun -- hamey go i meyey ra jina --
31 神的怒气就向他们发作,杀了他们中间最肥壮的人,击倒了以色列的年轻人。
31 Kala Irikoy futu i gaa. A na i ra borey kaŋ yaŋ naasu nd'i kulu wi, A na Israyla sahãkooney kar.
32虽然经历了这一切,他们仍然犯罪;尽管看见这些奇事,他们仍不相信。
32 Kulu nda yaadin, i soobay ka zunubi te ka tonton, I mana a dambara goyey mo cimandi.
33所以 神使他们的日子在虚空中消逝,使他们的岁月在惊恐中完结。
33 Woodin se no a n'i jirbey halaci yaamo, I jiirey mo halaci jirsi boŋ.
34 神击杀他们的时候,他们就寻求他;他们回转过来,切切求问 神。
34 Kaŋ a n'i wi, gaa no i n'a ceeci, I bare ka Irikoy ceeci da anniya.
35他们也想起 神是他们的磐石,至高的 神是他们的救赎主。
35 I fongu kaŋ Irikoy no ga ti ngey tondo, Irikoy Beeray-Beeri-Koyo mo i Fansakwa no.
36但他们仍然用口欺骗他,用舌头向他说谎。
36 Kulu nda yaadin i na me-kaanay te a se, I taari a se mo da ngey deeney.
37他们的心对他不坚定,也不忠于和他所立的约。
37 Zama i biney mana sinji a do haray, I mana goro ka ciya naanaykoyyaŋ a sappa ra mo.
38他却有怜悯,赦免罪孽,没有把他们灭绝,并且多次抑制自己的怒气,没有完全宣泄他的烈怒。
38 Amma nga din, zama a go toonante da bakaraw, A se no a n'i taaley yaafa i se, A man'i halaci. Oho, sorro boobo a futa ga bare, A si nga dukuro kulu funsu.
39他顾念他们不过是人,是一阵吹去不再返回的风。
39 A fongu kaŋ ngey wo gaahamyaŋ hinne day no, Haw kaŋ ga bisa, kaŋ si ye ka kaa koyne.
40他们多少次在旷野悖逆他,在沙漠使他担忧;
40 Sorro marge no i murte a gaa saajo ra, I n'a bine sara taasi beero ra.
41他们再三试探 神,使以色列的圣者忧伤。
41 Sorro boobo mo i bare, i na Irikoy si, I na yanje ceeci Israyla wane Hananyankoyo gaa.
42他们忘记了他的能力,就是他救赎他们脱离敌人的日子,
42 I mana fongu a kambe gaabo, Wala mo zaaro kaŋ a n'i fansa ka kaa i yanjekaarey kambe ra.
43他怎样在埃及显神迹,在琐安的田野行奇事。
43 Mate kaŋ cine a na nga alaamey te Misira ra, Da nga dambara goyey kaŋ a te Zowan faro ra.
44他把他们的江河都变为血,使他们不能喝河流的水。
44 A na Misira isey bare ka te kuri, I goorey mo, kala i si hin ka haŋ i gaa.
45他使成群的苍蝇到他们中间来,吞吃他们;又使青蛙来毁灭他们。
45 A na hamni zugulayaŋ donton i gaa, kaŋ yaŋ n'i ŋwa, Balancawyaŋ* mo n'i halaci.
46他把他们的农产交给蚱蜢,把他们辛劳的收获交给蝗虫。
46 A na i fari albarka nooyandi do izey se, I taabi goyey mo, a n'i nooyandi doy se.
47他用冰雹摧毁他们的葡萄树,用严霜冻坏他们的桑树。
47 A na i reyzin* tiksey halaci nda gari, I durmi nyaŋey mo, leema n'i hasara.
48又把他们的牲畜交给冰雹,把他们的群畜交给闪电。
48 A na i almaney nooyandi gari se, I alman kurey mo, beene maliyaŋ n'i ton ka wi.
49他使猛烈的怒气、忿怒、愤恨、患难,好像一群降灾的使者,临到他们中间。
49 A na nga futay korna gusam i boŋ, Dukuri nda futay da taabi, Hasaraw malaykey kunda nooya.
50他为自己的怒气修平了路,不惜使他们死亡,把他们的性命交给瘟疫。
50 A na fondo hanse nga futa se, A man'i fundey suuban ka faaba buuyaŋ gaa, Amma a n'i fundey nooyandi balaaw se.
51他在埃及击杀了所有的长子,在含的帐棚中击杀了他们强壮时生的头胎子。
51 A na hay-jiney kulu kar Misira ra, Kaŋ ga ti i gaabi sintina Ham banda kuuru fuwey ra.
52他却把自己的子民领出来好像领羊群,在旷野引导他们像引导群畜一样。
52 Amma a na nga borey kaa taray sanda feejiyaŋ cine, A na jina candi i se saajo ra sanda alman kuru.
53他带领他们平平安安地走过去,所以他们不惧怕;海却淹没了他们的仇敌。
53 A na fondo candi i se baani samay, hal i mana humburu, Amma teeko n'i ibarey gon.
54他领他们进入自己圣地的境界,到他右手所得的这山地。
54 A kand'ey nga laabu hananta hirro me gaa, Ka koy tondo kaŋ a kambe ŋwaaro day za doŋ din do.
55他在他们面前把外族人赶出去,用绳子量地,分给他们作为产业,又使以色列众支派的人居住在自己的帐棚里。
55 A na dumi cindey gaaray i jine. Neesiyaŋ boŋ no a na laabo fay-fay i se tubu, A naŋ Israyla kundey ma goro i windey ra.
56但他们仍然试探和悖逆至高的 神,不谨守他的法则。
56 Kulu nda yaadin i na Beeray-Beeri-Koyo Irikoy si, I murte a gaa, i man'a seedey haggoy mo.
57他们背信不忠,像他们的列祖一样;他们改变了,如同不可靠的弓。
57 Amma i bare ka amaana ŋwaari te sanda mate kaŋ cine i kaayey te, I siiri ka kamba sanda biraw laalo.
58因他们的邱坛,惹起他的怒气,因他们雕刻的偶像,激起他的愤恨。
58 Zama i n'a zokoti nda ngey tudey boŋ sududuyaŋ nangey, I naŋ canse m'a di da ngey jabuyaŋ toorey.
59 神听见就大怒,完全弃绝了以色列。
59 Waato kaŋ Irikoy maa, a futu, a na Israyla fanta gumo,
60他丢弃了在示罗的居所,就是他在世人中间居住的帐棚。
60 Hal a na nangora kaŋ go Silo furu, Kaŋ ga ti hukumo kaŋ a sinji borey game ra.
61他又把象征他权能的约柜交给人掳去,把他的荣美交在敌人的手里,
61 A na jama gaabo nooyandi tamtaray se, A darza mo yanjekaaro kambe ra.
62并且把自己的子民交给刀剑,向自己的产业大发烈怒。
62 A na nga borey nooyandi mo takuba se, A futu mo nga wane jama se.
63他们的青年被火吞灭,他们的少女也听不见结婚的喜歌。
63 Danji n'i sahãkooney ŋwa, I wandiyey mo mana du hiijay doono.
64他们的祭司倒在刀下,他们的寡妇却不能哀哭。
64 Takuba n'i alfagey* zeeri, I wayborey kaŋ kurnyey bu mo mana bu seew te.
65那时主好像从睡眠中醒过来,如同勇士酒后清醒一样。
65 Gaa no Koy Beero mo hay sanda boro kaŋ tun jirbi gaa, Sanda gaabikooni kaŋ goono ga kuuwa duvan* haŋyaŋ se.
66他击退了他的敌人,使他们永远蒙羞受辱。
66 A na nga yanjekaarey kar i ma ye banda, A naŋ i ma di foyray hal abada.
67他弃绝约瑟的帐棚,不拣选以法莲支派,
67 A wangu Yusufu kuuru fuwo mo, A mana Ifraymu kunda suuban,
68却拣选了犹大支派,他所爱的锡安山。
68 Amma a na Yahuda kunda suuban, Kaŋ ga ti Sihiyona tondo kaŋ a ga ba.
69他建造了自己的圣所好像在高天之上,又像他所建立永存的大地。
69 A na nga Nangu Hananta cina mo sanda tondi kuukuyaŋ, Sanda ndunnya cine kaŋ a sinji hal abada.
70他拣选了自己的仆人大卫,把他从羊圈中召出来;
70 A na nga tamo Dawda suuban, A n'a sambu feeji kaliyaŋ ra,
71他领他出来,使他不再跟着那些母羊,却要牧养他的子民雅各,和他的产业以色列。
71 Feejey kaŋ ga naanandi ganayaŋ do no a n'a sambu ka kande, Zama a ma Rabbi jama Yakuba kuru, Kaŋ ga ti nga wane dumo Israyla.
72于是大卫以正直的心牧养他们,灵巧地引导他们。
72 Dawda n'i kuru mo nga bine cimi toonante boŋ, A n'i candi nda nga kamba gonitara.