¹Now a certain man was sick, named Lazarus, of Bethany, the town of Mary and her sister Martha.

¹Ug may tawo nga nagamasakiton, nga si Lazaro sa Betania, lungsod nga diyutay ni Maria, ug sa igsoon niya nga si Marta.

²(It was that Mary which anointed the Lord with ointment, and wiped his feet with her hair, whose brother Lazarus was sick.)

²Ug siya mao ang Maria nga nagdihog sa Ginoo sa pahumot, ug nagapahid sa mga tiil niini sa iyang mga buhok, kang kansang igsoon nga si Lazaro, nagmasakiton.

³Therefore his sisters sent unto him, saying, Lord, behold, he whom thou lovest is sick.

³Busa, ang mga igsoon nga babaye nanagpasugo kaniya, sa pag-ingon: Ginoo, ania karon, ang imong gihigugma nagamasakiton.

⁴When Jesus heard that, he said, This sickness is not unto death, but for the glory of God, that the Son of God might be glorified thereby.

⁴Ug sa hingdunggan ni Jesus, miingon: Kining sakita dili makamatay, kondili nga sa himaya sa Dios, aron ang Anak sa Dios pagahimayaon tungod niini.

⁵Now Jesus loved Martha, and her sister, and Lazarus.

⁵Si Jesus nahagugma kang Marta ug sa iyang igsoon nga babaye, ug kang Lazaro.

⁶When he had heard therefore that he was sick, he abode two days still in the same place where he was.

⁶Busa sa nakadungog siya, nga kini nagamasakiton, mipabilin pa siya ug duha ka adlaw niadtong dapita diin didto siya.

⁷Then after that saith he to his disciples, Let us go into Judaea again.

⁷Sa human niini miingon siya sa iyang mga tinon-an: Mangadto kita pag-usab sa Judea:

⁸His disciples say unto him, Master, the Jews of late sought to stone thee; and goest thou thither again?

⁸Ang mga tinon-an nanag-ingon kaniya: Rabbi, dili pa lamang dugay nga ang mga Judio nanagpaninguha sa pagbato kanimo, ug moadto ba ikaw pag-usab didto?

⁹Jesus answered, Are there not twelve hours in the day? If any man walk in the day, he stumbleth not, because he seeth the light of this world.

⁹Si Jesus mitubag: Dili ba napulo ug duha ang mga takna sa adlaw? Ang nagalakaw sa adlaw, dili mahipangdol, kay makakita sa kahayag niining kalibutan.

¹⁰But if a man walk in the night, he stumbleth, because there is no light in him.

¹⁰Apan ang nagalakaw sa gabii, mahipangdol siya; kay wala kaniya ang kahayag.

¹¹These things said he: and after that he saith unto them, Our friend Lazarus sleepeth; but I go, that I may awake him out of sleep.

¹¹Kining mga butanga gisulti niya, ug siya miingon kanila: Ang atong abyan nga si Lazaro natulog; apan moadto ako sa pagpukaw kaniya gikan sa paghikatulog.

¹²Then said his disciples, Lord, if he sleep, he shall do well.

¹²Unya ang iyang mga tinon-an nanag-ingon kaniya: Ginoo, kong natulog siya, mamaayo siya.

¹³Howbeit Jesus spake of his death: but they thought that he had spoken of taking of rest in sleep.

¹³Apan ang gisulti ni Jesus mao ang mahatungod sa iyang kamatayon, ug sila nagadahum nga nagasulti siya sa paghikatulog nga kinaiya.

¹⁴Then said Jesus unto them plainly, Lazarus is dead.

¹⁴Busa, si Jesus miingon kanila sa mahayag gayud: Si Lazaro namatay;

¹⁵And I am glad for your sakes that I was not there, to the intent ye may believe; nevertheless let us go unto him.

¹⁵Ug ako nalipay tungod kaninyo, nga wala ako didto, aron managpanoo kamo. Mangadto kita kaniya.

¹⁶Then said Thomas, which is called Didymus, unto his fellowdisciples, Let us also go, that we may die with him.

¹⁶Unya si Tomas, nga ginanganlan Didimo, miingon sa iyang mga masigkatinon-an: Moadto usab kita, aron mangamatay kita uban kaniya.

¹⁷Then when Jesus came, he found that he had lain in the grave four days already.

¹⁷Sa ingon niana sa pag-abut ni Jesus, hingkit-an niya nga may upat na ka adlaw nga siya didto sa lubnganan;

¹⁸Now Bethany was nigh unto Jerusalem, about fifteen furlongs off:

¹⁸Ug ang Betania haduol sa Jerusalem, nga may tolo ka kilometro.

¹⁹And many of the Jews came to Martha and Mary, to comfort them concerning their brother.

¹⁹Ug daghan sa mga Judio ang nanganhi sa paglipay kang Marta ug kang Maria mahatungod sa ilang igsoon.

²⁰Then Martha, as soon as she heard that Jesus was coming, went and met him: but Mary sat still in the house.

²⁰Unya si Marta, sa pagkadungog niya nga si Jesus nagapaingon nganhi, miadto ug misugat kaniya; apan si Maria napabilin nga nagalingkod sa balay.

²¹Then said Martha unto Jesus, Lord, if thou hadst been here, my brother had not died.

²¹Unya si Marta miingon kang Jesus: Ginoo, ug dinhi ka pa unta, wala unta mamatay ang akong igsoon;

²²But I know, that even now, whatsoever thou wilt ask of God, God will give it thee.

²²Apan bisan karon ako nahibalo, nga bisan unsang butanga nga pangayoon mo sa Dios, igatugot sa Dios kanimo.

²³Jesus saith unto her, Thy brother shall rise again.

²³Si Jesus miingon kaniya: Ang imong igsoon mabanhaw.

²⁴Martha saith unto him, I know that he shall rise again in the resurrection at the last day.

²⁴Si Marta miingon kaniya: Ako nahibalo nga mabanhaw siya sa pagkabanhaw sa adlaw nga katapusan.

²⁵Jesus said unto her, I am the resurrection, and the life: he that believeth in me, though he were dead, yet shall he live:

²⁵Si Jesus miingon kaniya: Ako mao ang pagkabanhaw ug ang kinabuhi: ang motoo kanako, bisan siya namatay, mabuhi pa siya.

²⁶And whosoever liveth and believeth in me shall never die. Believest thou this?

²⁶Ug ang tanan nga nabuhi ug mitoo kanako, dili na gayud mamatay. Mitoo ba ikaw niini?

²⁷She saith unto him, Yea, Lord: I believe that thou art the Christ, the Son of God, which should come into the world.

²⁷Siya miingon kaniya: Oo, Ginoo, ako mitoo nga ikaw mao ang Cristo, ang Anak sa Dios, nga mianhi sa kalibutan.

²⁸And when she had so said, she went her way, and called Mary her sister secretly, saying, The Master is come, and calleth for thee.

²⁸Ug sa nakaingon siya niini, milakaw siya, ug gitawag sa tago si Maria, nga iyang igsoon, ug miingon kaniya: Ang Magtutudlo ania dinhi, ug nagatawag kanimo.

²⁹As soon as she heard that, she arose quickly, and came unto him.

²⁹Sa pagkadungog niya, mitindog sa madali, ug miadto ngadto kaniya.

³⁰Now Jesus was not yet come into the town, but was in that place where Martha met him.

³⁰(Ug si Jesus wala pa makasulod sa balangay, kondili nga atua pa sa dapit diin siya hikit-i ni Marta.)

³¹The Jews then which were with her in the house, and comforted her, when they saw Mary, that she rose up hastily and went out, followed her, saying, She goeth unto the grave to weep there.

³¹Unya ang mga Judio nga didto kauban ni Maria sa balay ug nagalipay kaniya, sa hingkit-an nila, nga siya mitindog sa madali ug milakaw, mingnunot sila kaniya, nga nanag-ingon: Moadto siya sa lubnganan sa paghilak didto.

³²Then when Mary was come where Jesus was, and saw him, she fell down at his feet, saying unto him, Lord, if thou hadst been here, my brother had not died.

³²Unya si Maria, sa pag-abut niya didto sa dapit diin si Jesus, ug sa hingkit-an niya siya, mihapa sa iyang mga tiil, ug nag-ingon kaniya: Ginoo, kong dinhi ka pa unta, wala unta mamatay ang akong igsoon.

³³When Jesus therefore saw her weeping, and the Jews also weeping which came with her, he groaned in the spirit, and was troubled.

³³Busa sa pagkakita ni Jesus kaniya nga nagahilak, ug sa mga Judio nga nanghilak usab, nga nanguban kaniya, nanghupaw siya sa iyang espiritu, ug naguol;

³⁴And said, Where have ye laid him? They said unto him, Lord, come and see.

³⁴Ug miingon: Hain ninyo ibutang siya? Sila nanag-ingon kaniya: Ginoo, umari ka ug tuman-aw.

³⁵Jesus wept.

³⁵Si Jesus mihilak.

³⁶Then said the Jews, Behold how he loved him!

³⁶Unya ang mga Judio nanag-ingon: Tan-awa, pagkadaku sa iyang gugma kaniya!

³⁷And some of them said, Could not this man, which opened the eyes of the blind, have caused that even this man should not have died?

³⁷Ug ang uban kanila nanag-ingon: Dili ba makahimo kini, nga nagpabuka sa mga mata sa buta, sa pagbuhat aron kining tawohana dili mamatay?

³⁸Jesus therefore again groaning in himself cometh to the grave. It was a cave, and a stone lay upon it.

³⁸Unya si Jesus, sa nanghupaw pag-usab sa iyang kaugalingon, miduol sa lubnganan. Kadto usa ka lungib ug may usa ka bato nga gisampong niini.

³⁹Jesus said, Take ye away the stone. Martha, the sister of him that was dead, saith unto him, Lord, by this time he stinketh: for he hath been dead four days.

³⁹Si Jesus miingon: Kuhaa ninyo ang bato. Si Marta, nga igsoon sa minatay, miingon kaniya: Ginoo, niining panahona mabaho na siya, kay may upat na ka adlaw nga siya namatay.

⁴⁰Jesus saith unto her, Said I not unto thee, that, if thou wouldest believe, thou shouldest see the glory of God?

⁴⁰Si Jesus miingon kaniya: Wala ba ako mag-ingon kanimo, nga kong motoo ka, makakita ka sa himaya sa Dios?

⁴¹Then they took away the stone from the place where the dead was laid. And Jesus lifted up his eyes, and said, Father, I thank thee that thou hast heard me.

⁴¹Unya gikuha nila ang bato. Ug si Jesus miyahat sa iyang mga mata sa itaas, ug miingon: Amahan, nagapasalamat ako kanimo nga gipatalinghugan mo ako.

⁴²And I knew that thou hearest me always: but because of the people which stand by I said it, that they may believe that thou hast sent me.

⁴²Ug ako nahibalo nga sa gihapon ginapatalinghugan mo ako; apan tungod sa panon sa katawohan nga nanag-alirong giingon ko kini, aron sila motoo nga gisugo mo ako.

⁴³And when he thus had spoken, he cried with a loud voice, Lazarus, come forth.

⁴³Ug sa naka-ingon siya niini, misinggit siya sa dakung tingog: Lazaro, umari ka sa gawas.

⁴⁴And he that was dead came forth, bound hand and foot with graveclothes: and his face was bound about with a napkin. Jesus saith unto them, Loose him, and let him go.

⁴⁴Ug migula ang namatay, nga ginapus ang mga tiil ug mga kamot, sa mga igabugkos nga sa lubnganan; ug ang iyang nawong naputos sa usa ka panyo. Si Jesus miingon kanila: Badbari ninyo siya, ug palakta siya.

⁴⁵Then many of the Jews which came to Mary, and had seen the things which Jesus did, believed on him.

⁴⁵Busa daghan sa mga Judio nga nanganhi kang Maria, ug nanagpakakita sa gibuhat ni Jesus, nanagpanoo kaniya.

⁴⁶But some of them went their ways to the Pharisees, and told them what things Jesus had done.

⁴⁶Apan ang uban kanila nangadto sa mga Fariseo, ug ilang gisugilon kanila ang gibuhat ni Jesus.

⁴⁷Then gathered the chief priests and the Pharisees a council, and said, What do we? for this man doeth many miracles.

⁴⁷Unya ang mga pangulong sacerdote ug ang mga Fariseo nanagtigum sa Sanhedrin ug nanag-ingon: Unsay atong pagabuhaton? Kay kining tawohana nagabuhat sa daghang mga ilhanan.

⁴⁸If we let him thus alone, all men will believe on him: and the Romans shall come and take away both our place and nation.

⁴⁸Kong atong pasagdan kini sa ingon, ang tanan managpanoo kaniya; ug manganhi ang mga Romanhon, ug pagakuhaan nila kita sa atong dapit nga puloy-anan ug sa atong nasud.

⁴⁹And one of them, named Caiaphas, being the high priest that same year, said unto them, Ye know nothing at all,

⁴⁹Ug ang usa kanila, si Caifas, nga mao ang labawng sacerdote niadtong tuiga, miingon kanila: Kamo walay bisan unsa nga hingbaloan;

⁵⁰Nor consider that it is expedient for us, that one man should die for the people, and that the whole nation perish not.

⁵⁰Wala ngani kamo managhunahuna nga maayo kaninyo nga mamatay ang usa ka tawo tungod sa katawohan ug nga dili mawala ang tibook nga nasud.

⁵¹And this spake he not of himself: but being high priest that year, he prophesied that Jesus should die for that nation;

⁵¹Karon kini wala iga-ingon niya sa iyang kaugalingon; kondili kay siya mao ang labawng sacerdote niadtong tuiga, gitagna niya nga si Jesus mamatay tungod sa nasud.

⁵²And not for that nation only, but that also he should gather together in one the children of God that were scattered abroad.

⁵²Ug dili lamang tungod sa nasud, kondili usab aron matingub niya sa usa ang mga anak sa Dios, nga ginapatlaag.

⁵³Then from that day forth they took counsel together for to put him to death.

⁵³Sa ingon niana, sukad niadtong adlawa nanagsabut sila sa pagpatay kaniya.

⁵⁴Jesus therefore walked no more openly among the Jews; but went thence unto a country near to the wilderness, into a city called Ephraim, and there continued with his disciples.

⁵⁴Busa, si Jesus wala na molakaw sa dayag sa taliwala sa mga Judio, kondili mipahawa siya didto napaingon sa yuta nga haduol sa kamingawan, sa lungsod nga ginganlan Efraim, ug didto mipuyo siya kauban sa iyang mga tinon-an.

⁵⁵And the Jews' passover was nigh at hand: and many went out of the country up to Jerusalem before the passover, to purify themselves.

⁵⁵Ug nagakahaduol na ang pasko sa mga Judio; ug daghan ang mitungas gikan sa kaumahan paingon sa Jerusalem, sa wala pa ang pasko, aron sa pagpanghinlo sa ilang kaugalingon.

⁵⁶Then sought they for Jesus, and spake among themselves, as they stood in the temple, What think ye, that he will not come to the feast?

⁵⁶Ug sila nanagpangita kang Jesus, ug nanag-ingon ang uban sa uban nga didto sa templo: Unsa ba ang inyong hunahuna? Nga dili ba siya moanhi sa fiesta?

⁵⁷Now both the chief priests and the Pharisees had given a commandment, that, if any man knew where he were, he should shew it, that they might take him.

⁵⁷Karon ang mga pangulong sacerdote ug ang mga Fariseo, nanagsugo nga, kong kinsa ang nasayud kong hain si Jesus, magpahayag siya niini aron siya pagadakpon nila.