¹And he began to speak unto them by parables. A certain man planted a vineyard, and set an hedge about it, and digged a place for the winefat, and built a tower, and let it out to husbandmen, and went into a far country.

¹Ug misugod siya sa pagsulti kanila sa mga sambingay: Usa katawo nagtanum ug parras sa usa ka parrasan, ug kini gikoral niya, ug iyang gipakalutan alang sa usa ka giukan, ug gipatindugan ug usa ka torre, ug gipaabangan niya sa mga mag-uuma, ug milangyaw siya sa laing yuta.

²And at the season he sent to the husbandmen a servant, that he might receive from the husbandmen of the fruit of the vineyard.

²Ug sa tingbunga gipaadtoan niya ug usa ka ulipon ang mga mag-uuma, aron siya makadawat gikan sa mga mag-uuma ug mga bunga sa parrasan.

³And they caught him, and beat him, and sent him away empty.

³Ug ilang gidakup siya ug gihampak, ug gipapauli nga walay dala.

⁴And again he sent unto them another servant; and at him they cast stones, and wounded him in the head, and sent him away shamefully handled.

⁴Ug iyang gipasugoan pag-usab sila ug lain nga ulipon, ug kini gibato nila, ug gisamaran sa ulo, ug gipapauli nga gipakaulawan.

⁵And again he sent another; and him they killed, and many others; beating some, and killing some.

⁵Ug nagsugo siya pag-usab ug lain, ug kini ilang gipatay: Ug may uban pang daghan; ang uban kanila gipanghampak, ug ang uban gipamatay.

⁶Having yet therefore one son, his wellbeloved, he sent him also last unto them, saying, They will reverence my son.

⁶May usa pang nahibilin, anak nga hinigugma; sa katapusan iyang gipaadto kini kanila nga nagaingon: Ilang pagatahuron ang akong anak.

⁷But those husbandmen said among themselves, This is the heir; come, let us kill him, and the inheritance shall be our's.

⁷Apan kadtong mga mag-uuma nasig-ingon sa ilang kaugalingon: Kini mao ang sumosunod, umari kamo patyon ta siya, ug maato ang panulondon.

⁸And they took him, and killed him, and cast him out of the vineyard.

⁸Ug ilang gidakup siya ug gipatay, ug gitambog nila sa gawas sa parrasan.

⁹What shall therefore the lord of the vineyard do? he will come and destroy the husbandmen, and will give the vineyard unto others.

⁹Busa, unsa ang pagabuhaton sa tag-iya sa parrasan? Moanhi ug pagalaglagon niya ang mga mag-uuma, ug igahatag ang parrasan sa uban.

¹⁰And have ye not read this scripture; The stone which the builders rejected is become the head of the corner:

¹⁰Wala ba kamo makabasa bisan niini nga Kasulatan: Ang bato nga gisalikway sa mga magtutukod, kini nahimong bato sa pamag-ang;

¹¹This was the Lord's doing, and it is marvellous in our eyes?

¹¹Kini nagagikan sa Ginoo, ug makapahibulong sa atong mga mata?

¹²And they sought to lay hold on him, but feared the people: for they knew that he had spoken the parable against them: and they left him, and went their way.

¹²Ug nanagpaninguha sila sa pagdakup kaniya; ug nangahadlok sila sa panon sa katawohan, kay gisabut nila nga siya nagsulti sa sambingay batok kanila; ug sila mibiya kaniya ug nanlakaw.

¹³And they send unto him certain of the Pharisees and of the Herodians, to catch him in his words.

¹³Ug sila nagpadala ngadto kaniya ug pila sa mga Fariseo ug sa mga Herodianhon, aron sa ilang pakigsulti mabitik siya.

¹⁴And when they were come, they say unto him, Master, we know that thou art true, and carest for no man: for thou regardest not the person of men, but teachest the way of God in truth: Is it lawful to give tribute to Caesar, or not?

¹⁴Ug sa nanagpangabut sila, miingon kaniya: Magtutudlo, hingbaloan namo nga ikaw maminatud-on, ug nga ikaw walay pagtagad bisan kang kinsa; kay wala mo pagatan-awa ang pamayhon sa mga tawo, kondili sa pagkamatuod, ikaw nagatudlo sa dalan sa Dios. Uyon ba sa Kasugoan ang paghatag ug buhis kang Cesar, kun dili?

¹⁵Shall we give, or shall we not give? But he, knowing their hypocrisy, said unto them, Why tempt ye me? bring me a penny, that I may see it.

¹⁵Mohatag ba kami, kun dili mohatag? Apan siya, sa hingbaloan niya ang ilang pagkasalingkapaw, miingon kanila: Nganong ginatintal ninyo ako? Dad-i ninyo ako ug usa ka denario aron akong makita.

¹⁶And they brought it. And he saith unto them, Whose is this image and superscription? And they said unto him, Caesar's.

¹⁶Ug ilang gidad-an siya. Ug siya nag-ingon kanila: Kang kinsa kining dagway ug kining sinulat? Ug sila nanag-ingon kaniya: Kang Cesar.

¹⁷And Jesus answering said unto them, Render to Caesar the things that are Caesar's, and to God the things that are God's. And they marvelled at him.

¹⁷Ug si Jesus miingon kanila: Magbayad kamo kang Cesar sa iya ni Cesar; ug sa Dios, sa iya sa Dios. Ug nanghibulong sila pag-ayo kaniya.

¹⁸Then come unto him the Sadducees, which say there is no resurrection; and they asked him, saying,

¹⁸Ug miduol kaniya ang mga Saduceo nga nagaingon nga walay pagkabanhaw; ug sila nanagpangutana kaniya nga nagaingon:

¹⁹Master, Moses wrote unto us, If a man's brother die, and leave his wife behind him, and leave no children, that his brother should take his wife, and raise up seed unto his brother.

¹⁹Magtutudlo, gisulat ni Moises kanamo: Kong mamatay ang igsoon nga lalake ni bisan kinsa, ug mahabilin ang iyang asawa ug walay anak, pangasaw-on sa iyang igsoon ang asawa niya, ug magabangon sa kaliwatan sa iyang igsoon.

²⁰Now there were seven brethren: and the first took a wife, and dying left no seed.

²⁰May pito ka managsoon nga lalake; ug ang panganay nangasawa, ug namatay sa wala makabilin ug liwat.

²¹And the second took her, and died, neither left he any seed: and the third likewise.

²¹Ug ang ikaduha nangasawa kaniya ug namatay, ug siya wala usab makabilin ug liwat; ug ang ikatolo sa mao usab nga kaagi.

²²And the seven had her, and left no seed: last of all the woman died also.

²²Ug ang pito wala makabilin ug liwat. Sa katapusan sa tanan, namatay usab ang babaye.

²³In the resurrection therefore, when they shall rise, whose wife shall she be of them? for the seven had her to wife.

²³Sa pagkabanhaw, kinsa kanila ang makaasawa kaniya? Kay ang pito nakabaton kaniya ingon nga asawa.

²⁴And Jesus answering said unto them, Do ye not therefore err, because ye know not the scriptures, neither the power of God?

²⁴Si Jesus miingon kanila: Dili ba maoy hinungdan sa inyong pagkasayup ang wala ninyo paghibalo sa mga Kasulatan, bisan sa gahum sa Dios?

²⁵For when they shall rise from the dead, they neither marry, nor are given in marriage; but are as the angels which are in heaven.

²⁵Kay kong sila mangabanhaw sa mga minatay, dili sila makapangasawa, bisan makapamana, kondili ingon sila sa mga manolonda sa langit.

²⁶And as touching the dead, that they rise: have ye not read in the book of Moses, how in the bush God spake unto him, saying, I am the God of Abraham, and the God of Isaac, and the God of Jacob?

²⁶Apan mahitungod sa mga nangamatay nga sila pagabanhawon, Wala ba ninyo hibasahi sa basahon ni Moises kong unsa ang gisulti kaniya sa Dios sa sapinit nga nagaingon: Ako mao ang Dios ni Abraham, ug ang Dios ni Isaac, ug ang Dios ni Jacob?

²⁷He is not the God of the dead, but the God of the living: ye therefore do greatly err.

²⁷Siya dili ang Dios sa mga minatay, kondili Dios sa mga buhi; nangasayup kamo ug daku.

²⁸And one of the scribes came, and having heard them reasoning together, and perceiving that he had answered them well, asked him, Which is the first commandment of all?

²⁸Ug miduol ang usa sa mga escriba ug nakadungog sa ilang panaglantugi, ug sa ilang pagkahibalo nga maayo ang iyang pagtubag kanila, nangutana kaniya: Unsang sugoa ang una sa tanan?

²⁹And Jesus answered him, The first of all the commandments is, Hear, O Israel; The Lord our God is one Lord:

²⁹Si Jesus mitubag: Ang nahauna sa tanang sugo mao: Magpatalinghug ka, Israel, ang Ginoo nga atong Dios, ang Ginoo usa lamang;

³⁰And thou shalt love the Lord thy God with all thy heart, and with all thy soul, and with all thy mind, and with all thy strength: this is the first commandment.

³⁰Ug higugmaon mo ang Ginoo nga imong Dios sa bug-os mong kasingkasing, ug sa bug-os mong kalag, ug sa bug-os mong hunahuna, ug sa bug-os mong kusog. Kini mao ang nahaunang sugo.

³¹And the second is like, namely this, Thou shalt love thy neighbour as thyself. There is none other commandment greater than these.

³¹Ang ikaduha mao kini: Higugmaon mo ang imong isigkatawo sama sa imong kaugalingon. Walay laing sugo nga labaw pa kay niini kanila.

³²And the scribe said unto him, Well, Master, thou hast said the truth: for there is one God; and there is none other but he:

³²Ug miingon kaniya ang escriba: Magtutudlo, sa pagkamatuod, matarung ang imong giingon nga siya usara, ug walay lain gawas kaniya.

³³And to love him with all the heart, and with all the understanding, and with all the soul, and with all the strength, and to love his neighbour as himself, is more than all whole burnt offerings and sacrifices.

³³Ug ang paghigugma kaniya sa bug-os nga kasingkasing, ug sa bug-os nga hunahuna, ug sa bug-os nga kalag, ug sa bug-os nga kusog; ug ang paghigugma sa isigkatawo sama sa iyang kaugalingon, labaw pa kay sa tanan tibook nga halad nga sinunog ug mga halad.

³⁴And when Jesus saw that he answered discreetly, he said unto him, Thou art not far from the kingdom of God. And no man after that durst ask him any question.

³⁴Ug sa pagkakita ni Jesus nga mitubag siya nga maalamon, siya miingon kaniya: Dili ikaw halayo sa gingharian sa Dios. Ug sukad niadto wala nay bisan kinsa nga nangahas sa pagpangutana kaniya.

³⁵And Jesus answered and said, while he taught in the temple, How say the scribes that Christ is the son of David?

³⁵Ug si Jesus mitubag ug miingon, sa diha nga nagpanudlo siya sa templo: Nganong nagaingon ang mga escriba, nga si Cristo mao ang anak ni David?

³⁶For David himself said by the Holy Ghost, The LORD said to my Lord, Sit thou on my right hand, till I make thine enemies thy footstool.

³⁶Si David, sa iyang kaugalingon miingon pinaagi sa Espiritu Santo: ang Ginoo nag-ingon sa akong Ginoo: Lumingkod ka sa akong too hangtud nga ikabutang ko ang imong mga kaaway nga tumbanan sa imong mga tiil.

³⁷David therefore himself calleth him Lord; and whence is he then his son? And the common people heard him gladly.

³⁷Si David, sa iyang kaugalingon, nagangalan kaniya nga Ginoo; ug sa unsa nga naanak niya? Ug ang panon sa katawohan sa mga tawo nagapatalinghug kaniya nga malipayon.

³⁸And he said unto them in his doctrine, Beware of the scribes, which love to go in long clothing, and love salutations in the marketplaces,

³⁸Ug sa iyang pagtudlo, miingon siya: Magmatngon kamo sa mga escriba nga mahigugmang maglakaw sinul-ob ang bisting tag-as, ug sa mga pag-abiabi sa mga baligyaanan,

³⁹And the chief seats in the synagogues, and the uppermost rooms at feasts:

³⁹Ug sa nahaunang lingkoranan sa mga sinagoga, ug sa mga nahaunang lingkoranan sa mga kombira;

⁴⁰Which devour widows' houses, and for a pretence make long prayers: these shall receive greater damnation.

⁴⁰Sila nga nagalamoy sa mga balay sa mga balo nga babaye, ug sa usa ka pasangil nagabuhat ug tag-as nga mga pangadyeon; kini sila magadawat ug labing daku nga pagkahinukman sa silot.

⁴¹And Jesus sat over against the treasury, and beheld how the people cast money into the treasury: and many that were rich cast in much.

⁴¹Ug milingkod si Jesus sa atbang sa panudlanan sa salapi, ug nagatan-aw siya kong giunsa sa panon sa katawohan paghulog ug salapi sa panudlanan, ug daghan sa mga dato nga nagahulog ug daghan.

⁴²And there came a certain poor widow, and she threw in two mites, which make a farthing.

⁴²Ug may miabut nga usa ka kabus nga babayeng balo, ug mihulog ug duha ka lepta nga mao ang usa ka cuadrante.

⁴³And he called unto him his disciples, and saith unto them, Verily I say unto you, That this poor widow hath cast more in, than all they which have cast into the treasury:

⁴³Ug iyang gitawag kaniya ang mga tinon-an, ug miingon kanila: Sa pagka-matuod nagaingon ako kaninyo, kining kabus nga babayeng balo mihulog ug labaw pa niadtong tanan nga nanaghulog sa panudlanan.

⁴⁴For all they did cast in of their abundance; but she of her want did cast in all that she had, even all her living.

⁴⁴Kay silang tanan naghulog sa kapin sa ilang kahimtang, apan kini, sa iyang kawalad-on mihulog sa tanang diha kaniya hangtud ngani ang iyang panginabuhi.