¹And he began again to teach by the sea side: and there was gathered unto him a great multitude, so that he entered into a ship, and sat in the sea; and the whole multitude was by the sea on the land.

¹Ug misugod na usab siya sa pag-panudlo sa daplin sa dagat. Ug didto midugok kaniya ang usa ka daku gayud nga panon sa katawohan, sa pagkaagi nga misakay siya sa sakayan, ug milingkod sa dagat, ug ang tibook panon sa katawohan didto sa yuta daplin sa dagat.

²And he taught them many things by parables, and said unto them in his doctrine,

²Ug siya nagtudlo kanila ug daghang mga butang pinaagi sa mga sambingay, ug siya miingon kanila sa iyang pagtudlo:

³Hearken; Behold, there went out a sower to sow:

³Pamati kamo: Ania karon, ang magpupugas milakaw sa pagpugas;

⁴And it came to pass, as he sowed, some fell by the way side, and the fowls of the air came and devoured it up.

⁴Ug nahitabo nga, sa nagapugas siya, ang usa ka bahin sa binhi nahulog sa daplin sa dalan, ug midugok ang mga langgam sa langit ug nagtuka kanila.

⁵And some fell on stony ground, where it had not much earth; and immediately it sprang up, because it had no depth of earth:

⁵Ug ang uban nahulog sa kabatoan, diin walay daghang yuta; ug gilayon miturok kini tungod kay walay kalawom ang yuta.

⁶But when the sun was up, it was scorched; and because it had no root, it withered away.

⁶Ug sa pagsubang sa adlaw nangalawos, ug tungod kay walay gamut, nangalaya.

⁷And some fell among thorns, and the thorns grew up, and choked it, and it yielded no fruit.

⁷Ug ang uban nahulog sa kasapinitan, ug mitubo ang mga sapinit, ug naglumos kanila ug wala kini makapamunga.

⁸And other fell on good ground, and did yield fruit that sprang up and increased; and brought forth, some thirty, and some sixty, and some an hundred.

⁸Ug ang uban nahulog sa maayong yuta, ug namunga, nga nagatubo ug nagadaku; ug nagpamunga sa tinagkatloan; sa tinagkan-uman; ug sa tinaggatus.

⁹And he said unto them, He that hath ears to hear, let him hear.

⁹Ug siya miingon kanila: Ang adunay mga igdulungog sa pagpatalinghug, magpatalinghug;

¹⁰And when he was alone, they that were about him with the twelve asked of him the parable.

¹⁰Ug sa diha nga siya na lamang usa, nanagpangutana ang mga nanag-alirong kaniya uban sa napulo ug duha nahatungod sa mga sambingay.

¹¹And he said unto them, Unto you it is given to know the mystery of the kingdom of God: but unto them that are without, all these things are done in parables:

¹¹Ug siya miingon kanila: Kaninyo gitugot ang paghibalo sa tinago sa gingharian sa Dios, apan sa mga atua sa gawas ang tanang mga butang ginahimo sa mga sambingay;

¹²That seeing they may see, and not perceive; and hearing they may hear, and not understand; lest at any time they should be converted, and their sins should be forgiven them.

¹²Aron nga sa pagtan-aw, makakita sila, ug dili makatukib; ug sa pagpatalinghug, makadungog sila, ug dili makasabut; tingali unya ug mangakabig sila, ug pagapasayloon sa ilang mga sala.

¹³And he said unto them, Know ye not this parable? and how then will ye know all parables?

¹³Ug siya nag-ingon kanila: Wala ba kamo mahibalo niini nga sambingay? ug unsaon ninyo paghibalo sa tanang mga sambingay?

¹⁴The sower soweth the word.

¹⁴Ang magpupugas mao ang nagapugas sa pulong.

¹⁵And these are they by the way side, where the word is sown; but when they have heard, Satan cometh immediately, and taketh away the word that was sown in their hearts.

¹⁵Ug kini mao ang mga sa daplin sa dalan, diin ginapugas ang pulong, ug sa pagkadungog nila, dihadiha miabut si satanas, ug gikuha ang pulong nga gipugas sa ilang mga kasingkasing.

¹⁶And these are they likewise which are sown on stony ground; who, when they have heard the word, immediately receive it with gladness;

¹⁶Ug ingon usab niini ang mga gipugas sa mga kabatoan, nga sa pagkadungog nila sa pulong, dihadiha ilang gidawat uban sa kalipay.

¹⁷And have no root in themselves, and so endure but for a time: afterward, when affliction or persecution ariseth for the word's sake, immediately they are offended.

¹⁷Ug sila walay gamut sa ilang kaugalingon, busa milungtad sa diyutayng panahon lamang, unya sa pag-abut sa kagul-anan, kun paglutos tungod sa pulong, gilayon sila mahipangdol.

¹⁸And these are they which are sown among thorns; such as hear the word,

¹⁸Ug ang uban mao ang mga gipugas sa mga kasapinitan; kini mao ang mga nagapatalinghug sa pulong;

¹⁹And the cares of this world, and the deceitfulness of riches, and the lusts of other things entering in, choke the word, and it becometh unfruitful.

¹⁹Ug ang mga pag-atiman niining kalibutan, ug ang limbong sa mga bahandi, ug ang kaibug alang sa uban nga butang milumos sa pulong ug kini wala makapamunga.

²⁰And these are they which are sown on good ground; such as hear the word, and receive it, and bring forth fruit, some thirtyfold, some sixty, and some an hundred.

²⁰Ug kadto mao ang mga gipugas sa yutang maayo: ang mga nagapatalinghug sa pulong, ug nagadawat niini ug nagapamunga: ang usa sa tinagkatloan; ang usa sa tinagkan-uman; ug ang usa sa tinaggatus.

²¹And he said unto them, Is a candle brought to be put under a bushel, or under a bed? and not to be set on a candlestick?

²¹Ug siya nag-ingon kanila: Ginadala ba ang lamparahan aron ibutang sa ilalum sa taksanan kun sa ilalum sa higdaanan? Dili ba aron itungtung sa tangkawan?

²²For there is nothing hid, which shall not be manifested; neither was any thing kept secret, but that it should come abroad.

²²Kay walay hingsalipdan gawas nga kini igapadayag; ingon man walay bisan unsa nga natago kondili nga kini igapahayag.

²³If any man have ears to hear, let him hear.

²³Kong kinsa ang adunay mga igdulungog sa pagpatalinghug, magpatalinghug.

²⁴And he said unto them, Take heed what ye hear: with what measure ye mete, it shall be measured to you: and unto you that hear shall more be given.

²⁴Ug siya nag-ingon kanila: Magmatngon kamo sa inyong ginapatalinghugan; sa taksanan nga ginataksan ninyo, pagatakson kamo; ug kamo nga nagapatalinghug, labaw pa ang igahatag kaninyo.

²⁵For he that hath, to him shall be given: and he that hath not, from him shall be taken even that which he hath.

²⁵Kay ang adunay iya, pagahatagan; ug ang walay iya, bisan pa ang iya pagakuhaon gikan kaniya.

²⁶And he said, So is the kingdom of God, as if a man should cast seed into the ground;

²⁶Ug miingon siya: Maingon man niini ang gingharian sa Dios, sama sa usa ka tawo nga nagasabwag ug binhi sa yuta.

²⁷And should sleep, and rise night and day, and the seed should spring and grow up, he knoweth not how.

²⁷Ug matulog ug mobangon sa gabii ug sa adlaw, ug ang binhi moturok ug motubo sa paagi nga dili siya mahibalo.

²⁸For the earth bringeth forth fruit of herself; first the blade, then the ear, after that the full corn in the ear.

²⁸Ang yuta sa iyang kaugalingon nagapamunga; ang nahauna ang gitib, unya ang uhay, sa human niana ang matimgas nga lugas sa uhay.

²⁹But when the fruit is brought forth, immediately he putteth in the sickle, because the harvest is come.

²⁹Apan sa mahinog na ang bunga gilayon galabon niya kay miabut na ang ting-ani.

³⁰And he said, Whereunto shall we liken the kingdom of God? or with what comparison shall we compare it?

³⁰Ug miingon siya: Sa unsa igapakasama ta ang gingharian sa Dios? Kun sa unsa bang sambingay ato siyang ipahayag?

³¹It is like a grain of mustard seed, which, when it is sown in the earth, is less than all the seeds that be in the earth:

³¹Sama kini sa usa ka lugas nga mostaza nga kong ikapugas na sa yuta, bisan mao siya ang labing diyutay sa tanang mga binhi nga anaa sa yuta;

³²But when it is sown, it groweth up, and becometh greater than all herbs, and shooteth out great branches; so that the fowls of the air may lodge under the shadow of it.

³²Apan unya sa napugas na, magatubo ug magadaku siya labi pa sa tanang utanon; ug magapananga ug dagkung mga sanga, sa pagkaagi nga ang mga kalanggaman sa langit makabatug sa ilalum sa iyang mga landong.

³³And with many such parables spake he the word unto them, as they were able to hear it.

³³Ug sa daghan pang mga sambingay nga sama niini siya nagasulti kanila sa pulong, sumala sa mahimo nila sa pagpatalinghug.

³⁴But without a parable spake he not unto them: and when they were alone, he expounded all things to his disciples.

³⁴Ug sa walay sambingay, wala siya magasulti kanila; apan sa hilit ginasaysay niya sa iyang mga tinon-an ang tanang mga butang.

³⁵And the same day, when the even was come, he saith unto them, Let us pass over unto the other side.

³⁵Ug niadtong adlawa, sa pagka-hapon na, siya miingon kanila: Mangadto kita sa tabok.

³⁶And when they had sent away the multitude, they took him even as he was in the ship. And there were also with him other little ships.

³⁶Ug sa gibiyaan nila ang panon sa katawohan, ilang gidala siya, uban kanila ingon nga didto siya sa sakayan. Ug didto may mga laing sakayan uban kaniya.

³⁷And there arose a great storm of wind, and the waves beat into the ship, so that it was now full.

³⁷Ug mihuros ang usa ka dakung hangin, ug ang mga balud misabaw sa sakayan, sa pagkaagi nga kini natugob na.

³⁸And he was in the hinder part of the ship, asleep on a pillow: and they awake him, and say unto him, Master, carest thou not that we perish?

³⁸Ug siya didto sa ulin nagakatulog nga nagaunlan. Ug ilang gipukaw siya ug nag-ingon kaniya: Magtutudlo, dili ka ba mabalaka nga mangawala kita?

³⁹And he arose, and rebuked the wind, and said unto the sea, Peace, be still. And the wind ceased, and there was a great calm.

³⁹Ug nahagmata siya, ug gibadlong niya ang hangin, ug giingon niya ang dagat: Humilum, humonong ka. Ug mihunong ang hangin, ug miabut ang usa ka dakung kalinaw.

⁴⁰And he said unto them, Why are ye so fearful? how is it that ye have no faith?

⁴⁰Ug siya miingon kanila: Nganong nangahadlok kamo sa ingon? Wala pa ba kamoy pagtoo?

⁴¹And they feared exceedingly, and said one to another, What manner of man is this, that even the wind and the sea obey him?

⁴¹Ug sila nangahadlok sa hilabihan gayud, ug nasig-ingon ang usa ug usa: Kinsa man diay kini, nga bisan pa ang hangin ug ang dagat nagasugot kaniya?