1The wicked flee when no man pursueth: but the righteous are bold as a lion.
1Ang tawong dautan mokalagiw bisan walay tawo nga magalutos; Apan ang matarung maisug ingon sa leon.
2For the transgression of a land many are the princes thereof: but by a man of understanding and knowledge the state thereof shall be prolonged.
2Kay sa kalapasan sa usa ka yuta daghanan ang mga principe niana; Apan pinaagi sa mga tawo nga may salabutan ug kahibalo ang kahimtang niini pagalugwayan.
3A poor man that oppresseth the poor is like a sweeping rain which leaveth no food.
3Ang usa ka tawo sa kawalad-on nga magalupig sa mga kabus Mahasama sa ulan nga nagabanlas nga dili magabilin ug makaon.
4They that forsake the law praise the wicked: but such as keep the law contend with them.
4Kadtong mobiya sa Kasugoan nagadayeg sa tawong dautan; Apan ang mga magabantay sa Kasugoan nakig-bisog batok kanila.
5Evil men understand not judgment: but they that seek the LORD understand all things.
5Ang dautang mga tawo dili makasabut sa justicia; Apan sila nga nangita kang Jehova makasabut sa tanang mga butang.
6Better is the poor that walketh in his uprightness, than he that is perverse in his ways, though he be rich.
6Maayo pa ang kabus nga nagalakat sa iyang pagkahingpit sa kasingkasing, Kay kaniya nga sukwahi sa iyang mga dalan, bisan siya dato.
7Whoso keepeth the law is a wise son: but he that is a companion of riotous men shameth his father.
7Bisan kinsa nga nagabantay sa Kasugoan maoy usa ka anak nga manggialamon; Apan kadtong kauban sa mga ulitan nagapakaulaw sa iyang amahan.
8He that by usury and unjust gain increaseth his substance, he shall gather it for him that will pity the poor.
8Kadtong nagapadaghan sa iyang manggad pinaagi sa tubo ug abut, Nagahipos niini alang kaniya nga may kalooy sa kabus.
9He that turneth away his ear from hearing the law, even his prayer shall be abomination.
9Kadtong nagapalingog-iingog sa iyang igdulungog gikan sa pagpamati sa Kasugoan, Bisan ang iyang pag-ampo maoy usa ka dulumtanan.
10Whoso causeth the righteous to go astray in an evil way, he shall fall himself into his own pit: but the upright shall have good things in possession.
10Bisan kinsa nga nagapasalaag sa matul-id ngadto sa usa ka dautan nga dalan, Siya mahulog sa kaugalingon niyang gahong; Apan ang hingpit magapanunod sa maayo.
11The rich man is wise in his own conceit; but the poor that hath understanding searcheth him out.
11Ang adunahan nga tawo manggialamon sa iyang kaugalingong hunahuna; Apan ang kabus nga may salabutan magasusi kaniya.
12When righteous men do rejoice, there is great glory: but when the wicked rise, a man is hidden.
12Sa diha nga ang matarung makadaug adunay dakung himaya; Apan sa diha nga ang dautan motindog, ang mga tawo manago sa ilang kaugalingon.
13He that covereth his sins shall not prosper: but whoso confesseth and forsaketh them shall have mercy.
13Kadtong nagatabon sa iyang kalapasan dili mouswag; Apan bisan kinsa nga nagasugid ug nagabiya kanila makadawat ug kalooy.
14Happy is the man that feareth alway: but he that hardeneth his heart shall fall into mischief.
14Malipayon ang tawo nga mahadlokon sa kanunay; Apan kadtong nagapagahi sa iyang kasingkasing mahulog ngadto sa dautang buhat.
15As a roaring lion, and a ranging bear; so is a wicked ruler over the poor people.
15Maingon sa usa ka leon nga nagangulob, ug sa usa ka oso nga nagasarasay, Ingon niana ang usa ka dautan nga punoan ibabaw sa usa ka kabus nga katawohan.
16The prince that wanteth understanding is also a great oppressor: but he that hateth covetousness shall prolong his days.
16Ang principe nga kulang sa salabutan maoy daku usab nga madaugdaugon; Apan siya nga nagadumot sa pagkaibug magapalugway sa iyang mga adlaw.
17A man that doeth violence to the blood of any person shall flee to the pit; let no man stay him.
17Ang tawo nga mahimug-atan sa dugo sa bisan kinsang tawo Mokalagiw ngadto sa gahong; ayaw pagpapunggi sa tawo siya.
18Whoso walketh uprightly shall be saved: but he that is perverse in his ways shall fall at once.
18Bisan kinsa nga nagalakat sa katarung pagagawason; Apan kadtong sukwahi sa iyang mga dalan mahulog sa walay langan.
19He that tilleth his land shall have plenty of bread: but he that followeth after vain persons shall have poverty enough.
19Kadtong nagabaul sa iyang yuta makabaton ug daghang mga makaon; Apan siya nga nagasunod sa mga tawo sa kakawangan makabaton sa hilabihan uyamut nga kakabus.
20A faithful man shall abound with blessings: but he that maketh haste to be rich shall not be innocent.
20Ang usa ka matinumanon nga tawo magamadagayaon sa mga panalangin; Apan kadtong nagadali sa pagkaadunahan dili makalikay sa silot.
21To have respect of persons is not good: for for a piece of bread that man will transgress.
21Ang may pagkapinalabi sa mga tawo dili maayo; Ni ang usa ka tawo magmalinapason tungod lamang sa usa ka tipik nga tinapay.
22He that hasteth to be rich hath an evil eye, and considereth not that poverty shall come upon him.
22Kadtong may usa ka dautan nga mata nagadali sa pagkab-ut sa mga bahandi, Ug wala mahibalo nga ang kawalad-on modangat kaniya.
23He that rebuketh a man afterwards shall find more favour than he that flattereth with the tongue.
23Kadtong nagabadlong sa usa ka tawo makakaplag ug labawng kalooy sa dili madugay Kay kaniya nga nagaulo-ulo uban sa dila.
24Whoso robbeth his father or his mother, and saith, It is no transgression; the same is the companion of a destroyer.
24Bisan kinsa nga mangawat sa iyang amahan kun sa iyang inahan, ug moingon: Dili kini Kalapasan, Apan maong tawo maoy kauban sa usa ka maglalaglag.
25He that is of a proud heart stirreth up strife: but he that putteth his trust in the LORD shall be made fat.
25Kadtong may hakog nga espiritu nagaagda sa panag-away; Apan kadtong nagabutang sa iyang pagsalig kang Jehova mahimong matambok.
26He that trusteth in his own heart is a fool: but whoso walketh wisely, he shall be delivered.
26Kadtong nagasalig sa iyang kaugalingong kasingkasing maoy usa ka buang; Apan bisan kinsa nga nagalakat sa pagkamanggialamon pagaluwason.
27He that giveth unto the poor shall not lack: but he that hideth his eyes shall have many a curse.
27Kadtong nagahatag sa kabus dili makulangan; Apan kadtong nagatago sa iyang mga mata makabaton ug daghang mga panghimaraut.
28When the wicked rise, men hide themselves: but when they perish, the righteous increase.
28Kong ang dautan motindog, ang mga tawo manago sa ilang kaugalingon; Apan sa diha nga sila mangahanaw, ang mga matarung modaghan.