1My son, forget not my law; but let thine heart keep my commandments:
1मुला, माझी शिकवण विसरु नकोस. मी तुला ज्या गोष्टी करायला सांगतो त्या लक्षात ठेव.
2For length of days, and long life, and peace, shall they add to thee.
2मी तुला ज्या गोष्टी करायला सांगतो त्या तुला अधिक दीर्घ आणि अधिक सुखी आयुष्य देतील.
3Let not mercy and truth forsake thee: bind them about thy neck; write them upon the table of thine heart:
3प्रेम करणे कधी सोडू नकोस. नेहमी इमानदार आणि प्रामाणिक राहा. या गोष्टी तुझाच एक घटक बनव. त्यांना तुझ्या मानेभोवती बांध. त्या गोष्टी तुझ्या हृदयावर कोर.
4So shalt thou find favour and good understanding in the sight of God and man.
4म्हणजे तू शहाणा होशील व देवाला व लोकांना तुझ्याबद्दल आनंद वाटेल.
5Trust in the LORD with all thine heart; and lean not unto thine own understanding.
5परमेश्वरावर संपूर्ण विश्वास ठेव. तुझ्या स्वत:च्या ज्ञानावर अवलंबून राहू नकोस.
6In all thy ways acknowledge him, and he shall direct thy paths.
6तू जी प्रत्येक गोष्ट करशील ती करताना देवाचा विचार कर. म्हणजे तो तुला मदत करील.
7Be not wise in thine own eyes: fear the LORD, and depart from evil.
7तुझ्या स्वत:च्या शहाणपणावर अवलंबून राहू नकोस. पण परमेश्वराला मान दे आणि वाईट गोष्टींपासून दूर राहा.
8It shall be health to thy navel, and marrow to thy bones.
8तू जर हे केलेस तर ते तुझ्या शरीराला औषधाप्रमाणे बरे करील किंवा पेयाप्रमाणे तुझ्या हाडांना ताजेतवाने करील.
9Honour the LORD with thy substance, and with the firstfruits of all thine increase:
9तुझ्या संपत्तीने परमेश्वराला मान दे. तुझ्या जवळच्या सर्वांत चांगल्या गोष्टी त्याला दे.
10So shall thy barns be filled with plenty, and thy presses shall burst out with new wine.
10नंतर तुझ्या सर्व गरजा पूर्ण होतील. तुझे कोठार धान्याने भरेल. आणि तुझी पिंपे द्राक्षारसाने भरुन वाहातील.
11My son, despise not the chastening of the LORD; neither be weary of his correction:
11मुला, परमेश्वर तुला कधी कधी तू चूक करीत आहेस हे दाखवून देईल. पण या शिक्षेमुळे तू रागावू नकोस. त्यापासून शिकायचा प्रयत्न कर.
12For whom the LORD loveth he correcteth; even as a father the son in whom he delighteth.
12का? कारण परमेश्वर ज्यांच्यावर प्रेम करतो त्यांनाच सुधारतो. होय, मुलावर प्रेम करणाऱ्या व त्याला शिक्षा करणाऱ्या बापासारखा देव आहे.
13Happy is the man that findeth wisdom, and the man that getteth understanding.
13ज्या माणसाला ज्ञान मिळेल तो खूप सुखी होईल. त्याला जेव्हा समजायला लागते तेव्हाच त्याला आशीर्वाद मिळतात.
14For the merchandise of it is better than the merchandise of silver, and the gain thereof than fine gold.
14ज्ञानामुळे जे लाभ होतात ते रुप्यापेक्षा चांगले आहेत. ज्ञानापासून मिळणारे लाभ उत्कृष्ट सोन्यापेक्षा चांगले आहेत.
15She is more precious than rubies: and all the things thou canst desire are not to be compared unto her.
15ज्ञान रत्नांपेक्षा अधिक मौल्यावान आहे. तुम्ही त्यांची अपेक्षा कराल त्यापैकी कोणतीही गोष्ट ज्ञानाइतकी मौल्यवान असणार नाही.
16Length of days is in her right hand; and in her left hand riches and honour.
16ज्ञान तुम्हाला मोठे आयुष्य संपत्ती आणि मानसन्मान देते.
17Her ways are ways of pleasantness, and all her paths are peace.
17ज्ञान असलेले लोक शांतीत आणि समाधानात जगतात.
18She is a tree of life to them that lay hold upon her: and happy is every one that retaineth her.
18ज्ञान जीवनाच्या वृक्षाप्रमाणे आहे. जे लोक त्याचा स्वीकार करतात त्यांना संपूर्ण आयुष्य लाभते. जे लोक ज्ञान धारण करतात ते खरोखरच सुखी होतात.
19The LORD by wisdom hath founded the earth; by understanding hath he established the heavens.
19परमेश्वराने पृथ्वी निर्माण करण्यासाठी ज्ञानाचा वापर केला. परमेश्वराने आकाश निर्माण करण्यासाठी ज्ञान वापरले.
20By his knowledge the depths are broken up, and the clouds drop down the dew.
20परमेश्वराने समुद्र निर्माण करण्यासाठी त्याचे ज्ञान वापरले. आणि पावसाचे ढग तयार करण्यासाठी ज्ञान वापरले.
21My son, let not them depart from thine eyes: keep sound wisdom and discretion:
21मुला, तुझे ज्ञान आणि समज ही नेहमी सांभाळून ठेव. या गोष्टी सोडू नकोस.
22So shall they be life unto thy soul, and grace to thy neck.
22ज्ञान आणि समज तुला जीवन देतील. आणि ते अधिक सुंदर करतील.
23Then shalt thou walk in thy way safely, and thy foot shall not stumble.
23नंतर तू सुरक्षिततेचे जीवन जगशील आणि कधीही पडणार नाहीस.
24When thou liest down, thou shalt not be afraid: yea, thou shalt lie down, and thy sleep shall be sweet.
24तू जेव्हा झोपशील तेव्हा घाबरणार नाहीस. तू विश्रांती घेशील तेव्हा तुझी झोप शांत असेल.
25Be not afraid of sudden fear, neither of the desolation of the wicked, when it cometh.
25[This verse may not be a part of this translation]
26For the LORD shall be thy confidence, and shall keep thy foot from being taken.
26[This verse may not be a part of this translation]
27Withhold not good from them to whom it is due, when it is in the power of thine hand to do it.
27जेव्हा शक्य होईल तेव्हा ज्यांना मदतीची गरज असते त्यांच्यासाठी चांगली गोष्ट करा.
28Say not unto thy neighbour, Go, and come again, and to morrow I will give; when thou hast it by thee.
28जर तुमच्या शेजाऱ्याने काही मागितले आणि ते तुमच्याजवळ असले तर त्याला ते लगेच द्या. “त्याला उद्या यायला सांगू नका.”
29Devise not evil against thy neighbour, seeing he dwelleth securely by thee.
29तुमचा शेजारी विश्वासाने तुमच्याजवळ राहातो तेव्हा शेजाऱ्याला त्रास देण्याच्या योजना आखू नका. तुम्ही स्वत:च्या सुरक्षिततेसाठी एकमेकांच्या जवळ राहता.
30Strive not with a man without cause, if he have done thee no harm.
30योग्य कारणाशिवाय एखाद्याला कोर्टात नेऊ नका. जर त्याने तुम्हाला काही केले नसेल तर तसे करु नका.
31Envy thou not the oppressor, and choose none of his ways.
31काही लोकांना चटकन् राग येतो. आणि ते लगेच वाईट गोष्ट करतात. तुम्ही तसे करु नका.
32For the froward is abomination to the LORD: but his secret is with the righteous.
32का? कारण परमेश्वर वाईट लोकांचा तिरस्कार करतो. परंतु परमेश्वर चांगल्या लोकांचा पाठीराखा असतो.
33The curse of the LORD is in the house of the wicked: but he blesseth the habitation of the just.
33परमेश्वर वाईट लोकांच्या कुटुंबाविरुध्द असतो. परंतु जे लोक योग्य रीतीने जगतात त्यांच्या कुटुंबांना तो आशीर्वाद देतो.
34Surely he scorneth the scorners: but he giveth grace unto the lowly.
34जर एखादा माणूस गर्विष्ठ असला आणि दुसऱ्यांची चेष्टा करत असला तर परमेश्वर त्याला शिक्षा करील आणि त्याची चेष्टा करील. पण परमेश्वर नम्र लोकांशी दयाळू असतो.
35The wise shall inherit glory: but shame shall be the promotion of fools.
35शहाणे लोक सन्मान प्राप्त होईल असे जीवन जगतात परंतु मूर्ख लोक लाज वाटण्यासारखे जीवन जगतात.