¹The proverbs of Solomon the son of David, king of Israel;

¹Ang mga kawikaan ni Salomon na anak ni David na hari sa Israel:

²To know wisdom and instruction; to perceive the words of understanding;

²Upang umalam ng karunungan at turo; upang bulayin ang mga salita ng pagkaunawa;

³To receive the instruction of wisdom, justice, and judgment, and equity;

³Upang tumanggap ng turo sa pantas na paguugali, sa katuwiran, at kahatulan, at karampatan;

⁴To give subtilty to the simple, to the young man knowledge and discretion.

⁴Upang magbigay ng katalinuhan sa musmos. Kaalaman at pagbubulay sa kabataan:

⁵A wise man will hear, and will increase learning; and a man of understanding shall attain unto wise counsels:

⁵Upang marinig ng pantas, at lumago sa ikatututo: at upang tamuhin ng taong may unawa ang magagaling na payo:

⁶To understand a proverb, and the interpretation; the words of the wise, and their dark sayings.

⁶Upang umunawa ng kawikaan at ng kahulugan; ng mga salita ng pantas, at ng kanilang malalabong sabi.

⁷The fear of the LORD is the beginning of knowledge: but fools despise wisdom and instruction.

⁷Ang takot sa Panginoon ay pasimula ng kaalaman: nguni't ang mangmang ay humahamak sa karunungan at turo.

⁸My son, hear the instruction of thy father, and forsake not the law of thy mother:

⁸Anak ko, dinggin mo ang turo ng iyong ama, at huwag mong pabayaan ang kautusan ng iyong ina:

⁹For they shall be an ornament of grace unto thy head, and chains about thy neck.

⁹Sapagka't sila'y magiging tali ng biyaya sa iyong ulo, at mga kuwintas sa ligid ng iyong leeg.

¹⁰My son, if sinners entice thee, consent thou not.

¹⁰Anak ko, kung ikaw ay hikayatin ng mga makasalanan, huwag mong tulutan.

¹¹If they say, Come with us, let us lay wait for blood, let us lurk privily for the innocent without cause:

¹¹Kung kanilang sabihin, sumama ka sa amin, tayo'y magsibakay sa pagbububo ng dugo, tayo'y mangagkubli ng silo na walang anomang kadahilanan sa walang sala;

¹²Let us swallow them up alive as the grave; and whole, as those that go down into the pit:

¹²Sila'y lamunin nating buhay na gaya ng Sheol. At buo, na gaya ng nagsibaba sa lungaw;

¹³We shall find all precious substance, we shall fill our houses with spoil:

¹³Tayo'y makakasumpong ng lahat na mahalagang pag-aari, ating pupunuin ang ating mga bahay ng samsam;

¹⁴Cast in thy lot among us; let us all have one purse:

¹⁴Ikaw ay makikipagsapalaran sa gitna namin; magkakaroon tayong lahat ng isang supot:

¹⁵My son, walk not thou in the way with them; refrain thy foot from their path:

¹⁵Anak ko, huwag kang lumakad sa daan na kasama nila; pigilin mo ang iyong paa sa kanilang landas:

¹⁶For their feet run to evil, and make haste to shed blood.

¹⁶Sapagka't ang kanilang mga paa ay nagsisitakbo sa kasamaan, at sila'y nangagmamadali sa pagbububo ng dugo.

¹⁷Surely in vain the net is spread in the sight of any bird.

¹⁷Sapagka't walang kabuluhang naladlad ang silo, sa paningin ng alin mang ibon:

¹⁸And they lay wait for their own blood; they lurk privily for their own lives.

¹⁸At binabakayan ng mga ito ang kanilang sariling dugo, kanilang ipinagkukubli ng silo ang kanilang sariling mga buhay.

¹⁹So are the ways of every one that is greedy of gain; which taketh away the life of the owners thereof.

¹⁹Ganyan ang mga lakad ng bawa't sakim sa pakinabang; na nagaalis ng buhay ng mga may-ari niyaon.

²⁰Wisdom crieth without; she uttereth her voice in the streets:

²⁰Karunungan ay humihiyaw na malakas sa lansangan; kaniyang inilalakas ang kaniyang tinig sa mga luwal na dako;

²¹She crieth in the chief place of concourse, in the openings of the gates: in the city she uttereth her words, saying,

²¹Siya'y humihiyaw sa mga pangulong dako na pinaglilipunan; sa pasukan ng mga pintuang-bayan, sa bayan, kaniyang binibigkas ang kaniyang mga salita:

²²How long, ye simple ones, will ye love simplicity? and the scorners delight in their scorning, and fools hate knowledge?

²²Hanggang kailan kayong mga musmos, magsisiibig sa inyong kamusmusan? At ang mga nanunuya ay maliligaya sa panunuya, at ang mga mangmang ay mangagtatanim sa kaalaman?

²³Turn you at my reproof: behold, I will pour out my spirit unto you, I will make known my words unto you.

²³Magsibalik kayo sa aking saway: narito, aking ibubuhos ang aking espiritu sa inyo.

²⁴Because I have called, and ye refused; I have stretched out my hand, and no man regarded;

²⁴Sapagka't ako'y tumawag, at kayo'y tumanggi: aking iniunat ang aking kamay, at walang makinig;

²⁵But ye have set at nought all my counsel, and would none of my reproof:

²⁵Kundi inyong iniuwi sa wala ang buo kong payo, at hindi ninyo inibig ang aking saway:

²⁶I also will laugh at your calamity; I will mock when your fear cometh;

²⁶Ako naman ay tatawa sa kaarawan ng inyong kasakunaan: ako'y manunuya pagka ang inyong takot ay dumarating;

²⁷When your fear cometh as desolation, and your destruction cometh as a whirlwind; when distress and anguish cometh upon you.

²⁷Pagka ang iyong takot ay dumarating na parang bagyo. At ang inyong kasakunaan ay dumarating na parang ipoipo; pagka ang hirap at hapis ay dumating sa inyo.

²⁸Then shall they call upon me, but I will not answer; they shall seek me early, but they shall not find me:

²⁸Kung magkagayo'y tatawag sila sa akin, nguni't hindi ako sasagot; hahanapin nila akong masikap, nguni't hindi nila ako masusumpungan:

²⁹For that they hated knowledge, and did not choose the fear of the LORD:

²⁹Sapagka't kanilang ipinagtanim ang kaalaman, at hindi pinili ang takot sa Panginoon.

³⁰They would none of my counsel: they despised all my reproof.

³⁰Ayaw sila ng aking payo; kanilang hinamak ang buo kong pagsaway:

³¹Therefore shall they eat of the fruit of their own way, and be filled with their own devices.

³¹Kaya't sila'y magsisikain ng bunga ng kanilang sariling lakad, at mabubusog ng kanilang sariling mga kagagawan.

³²For the turning away of the simple shall slay them, and the prosperity of fools shall destroy them.

³²Sapagka't papatayin sila ng pagtalikod ng musmos, at ang pagkawalang balisa ng mga mangmang ay ang sisira sa kanila.

³³But whoso hearkeneth unto me shall dwell safely, and shall be quiet from fear of evil.

³³Nguni't ang nakikinig sa akin ay tatahang tiwasay. At tatahimik na walang takot sa kasamaan.