1A name is chosen rather than much wealth, Than silver and than gold — good grace.
1Ang usa ka maayong ngalan labi pang maayong pilion kay sa dagkung mga bahandi, Ug ang mahigugmaong-kalooy kay sa salapi ug bulawan.
2Rich and poor have met together, The Maker of them all [is] Jehovah.
2Ang adunahan ug ang kabus magakahibalag sila : Si Jehova mao ang nagbuhat kanilang tanan.
3The prudent hath seen the evil, and is hidden, And the simple have passed on, and are punished.
3Ang usa ka buotan nga tawo makakita sa dautan, ug magatago sa iyang kaugalingon; Apan ang walay-pagtagad molabay lamang ug magaantus tungod niini.
4The end of humility [is] the fear of Jehovah, Riches, and honour, and life.
4Ang balus sa pagkamapaubsanon ug pagkahadlok kang Jehova Mao ang pagkaadunahan, ug kadungganan, ug kinabuhi.
5Thorns — snares [are] in the way of the perverse, Whoso is keeping his soul is far from them.
5Mga tonok ug mga lit-ag maoy anaa sa dalan sa masukihon: Kadtong magabantay sa iyang kalag mahilayo gikan kanila.
6Give instruction to a youth about his way, Even when he is old he turneth not from it.
6Bansaya ang bata diha sa dalan nga iyang pagalaktan, Ug bisan kong siya matigulang na siya dili mobiya gikan niana.
7The rich over the poor ruleth, And a servant [is] the borrower to the lender.
7Ang adunahan magahari ibabaw sa kabus; Ug ang manghuhulam mao ang ulipon sa magapahulam.
8Whoso is sowing perverseness reapeth sorrow, And the rod of his anger weareth out.
8Kadtong magapugas ug kasal-anan nagaani ug kalisdanan; Ug ang baras sa iyang kasuko makawang.
9The good of eye — he is blessed, For he hath given of his bread to the poor.
9Kadtong adunay usa ka mata nga madagayaon pagabulahanon; Kay siya nagahatag sa iyang tinapay sa kabus.
10Cast out a scorner — and contention goeth out, And strife and shame cease.
10Papahawaa ang mayubiton, ug ang pagpakigbingkil mogula; Oo, ang pagkalalis ug pagpakaulaw mohunong.
11Whoso is loving cleanness of heart, Grace [are] his lips, a king [is] his friend.
11Kadtong mahagugma sa pagkaulay sa kasingkasing, Tungod sa gracia sa iyang mga q2 ngabilang hari mahimong iyan higala.
12The eyes of Jehovah have kept knowledge, And He overthroweth the words of the treacherous.
12Ang mga mata ni Jehova magapanalipod kaniya nga may kahibalo; Apan siya magawagtang sa mga pulong sa tawong mabudhion
13The slothful hath said, `A lion [is] without, In the midst of the broad places I am slain.`
13Ang tapulan nagaingon: Adunay usa ka leon sa gawas; Ako pagapatyon diha sa kadalanan.
14A deep pit [is] the mouth of strange women, The abhorred of Jehovah falleth there.
14Ang baba sa mga dumuloong babaye maoy usa ka halalum nga gahong; Siya nga gidumtan ni Jehova mahulog niana.
15Folly is bound up in the heart of a youth, The rod of chastisement putteth it far from him.
15Ang mga binuang nabugkos diha sa kasingkasing sa usa ka bata; Apan ang bunal sa pagbadlong magapalabog niana sa halayo gikan kaniya.
16He is oppressing the poor to multiply to him, He is giving to the rich — only to want.
16Kadtong magadaugdaug sa kabus aron sa pagdugang sa iyang ganancia , Ug kadtong magahatag sa adunahan, modangat lamang sa kawalad-on.
17Incline thine ear, and hear words of the wise, And thy heart set to my knowledge,
17Ikiling ang imong igdulungog, ug pamatia ang mga pulong sa manggialamon, Ug ibutang ang imong kasingkasing sa akong kahibalo.
18For they are pleasant when thou dost keep them in thy heart, They are prepared together for thy lips.
18Kay kini maoy butang nga makalilipay kong ikaw magatipig kanila diha kanimo, Kong sila mahiluna pagtingub diha sa imong mga ngabil.
19That thy trust may be in Jehovah, I caused thee to know to-day, even thou.
19Aron ang imong pagsalig mahaanha kang Jehova, Akong gipahibalo kanimo sila niining adlawa, bisan kanimo.
20Have I not written to thee three times With counsels and knowledge?
20Wala ba ako makasulat kanimo ug mga maayo uyamut nga mga butang Sa mga tambag ug kahibalo,
21To cause thee to know the certainty of sayings of truth, To return sayings of truth to those sending thee.
21Aron sa pagpahibalo kanimo sa kasayuran sa mga pulong sa kamatuoran, Aron ikaw magadala pagbalik sa mga pulong sa kamatuoran ngadto kanila nga nagasugo kanimo?
22Rob not the poor because he [is] poor, And bruise not the afflicted in the gate.
22Ayaw pagkawati ang kabus tungod kay siya kabus; Ni magadaugdaug ka sa mga sinakit diha sa ganghaan:
23For Jehovah pleadeth their cause, And hath spoiled the soul of their spoilers.
23Kay si Jehova magalaban sa ilang katungod, Ug moagaw sa kinabuhi niadtong nangagaw kanila.
24Shew not thyself friendly with an angry man, And with a man of fury go not in,
24Ayaw pagpakighigala sa usa ka tawo nga maligut-guton; Ug sa masuk-anon nga tawo dili ka makigkuyog:
25Lest thou learn his paths, And have received a snare to thy soul.
25Tingali unya ikaw makakat-on sa iyang mga dalan, Ug makabaton ka sa lit-ag sa imong kalag.
26Be not thou among those striking hands, Among sureties [for] burdens.
26Dili ka paisip nga usa kanila nga nagapanghampak sa kamot, Kun kanila nga maoy mga pasalig tungod sa mga utang.
27If thou hast nothing to pay, Why doth he take thy bed from under thee?
27Kong ikaw walay kapaingnan sa pagbayad, Nganong iyang kuhaon ang imong higdaanan nga anaa sa ilalum nimo?
28Remove not a border of olden times, That thy fathers have made.
28Ayaw pagbalhina ang karaan nga mohon sa yuta, Nga gibutang sa imong mga amahan.
29Hast thou seen a man speedy in his business? Before kings he doth station himself, He stations not himself before obscure men!
29Nakita mo ba ang usa ka tawo nga masingkamoton sa iyang patigayon? siya magatindog sa atubangan sa mga hari; Siya dili magatindog sa atubangan sa bastos nga mga tawo.