1My son! my law forget not, And my commands let thy heart keep,
1 Fy mab, paid ag anghofio fy nghyfarwyddyd; cadw fy ngorchmynion yn dy gof.
2For length of days and years, Life and peace they do add to thee.
2 Oherwydd ychwanegant at nifer dy ddyddiau a rhoi blynyddoedd o fywyd a llwyddiant.
3Let not kindness and truth forsake thee, Bind them on thy neck, Write them on the tablet of thy heart,
3 Paid � gollwng gafael ar deyrngarwch a ffyddlondeb; rhwym hwy am dy wddf, ysgrifenna hwy ar lech dy galon;
4And find grace and good understanding In the eyes of God and man.
4 a byddi'n ennill ffafr ac enw da yng ngolwg Duw a dynion.
5Trust unto Jehovah with all thy heart, And unto thine own understanding lean not.
5 Ymddiried yn llwyr yn yr ARGLWYDD, a phaid � dibynnu ar dy ddeall dy hun.
6In all thy ways know thou Him, And He doth make straight thy paths.
6 Cydnabydda ef yn dy holl ffyrdd, bydd ef yn sicr o gadw dy lwybrau'n union.
7Be not wise in thine own eyes, Fear Jehovah, and turn aside from evil.
7 Paid � bod yn ddoeth yn dy olwg dy hun; ofna'r ARGLWYDD, a chilia oddi wrth ddrwg.
8Healing it is to thy navel, And moistening to thy bones.
8 Bydd hyn yn iechyd i'th gorff, ac yn faeth i'th esgyrn.
9Honour Jehovah from thy substance, And from the beginning of all thine increase;
9 Anrhydedda'r ARGLWYDD �'th gyfoeth, ac � blaenffrwyth dy holl gynnyrch.
10And filled are thy barns [with] plenty, And [with] new wine thy presses break forth.
10 Yna bydd dy ysguboriau'n orlawn, a'th gafnau'n gorlifo gan win.
11Chastisement of Jehovah, my son, despise not, And be not vexed with His reproof,
11 Fy mab, paid � diystyru disgyblaeth yr ARGLWYDD, a phaid � digio wrth ei gerydd;
12For whom Jehovah loveth He reproveth, Even as a father the son He is pleased with.
12 oherwydd ceryddu'r un a g�r y mae'r ARGLWYDD, fel tad sy'n hoff o'i blentyn.
13O the happiness of a man [who] hath found wisdom, And of a man [who] bringeth forth understanding.
13 Gwyn ei fyd y sawl a gafodd ddoethineb, a'r un sy'n berchen deall.
14For better [is] her merchandise Than the merchandise of silver, And than gold — her increase.
14 Y mae mwy o elw ynddi nag mewn arian, a'i chynnyrch yn well nag aur.
15Precious she [is] above rubies, And all thy pleasures are not comparable to her.
15 Y mae'n fwy gwerthfawr na gemau, ac nid yw dim a ddymuni yn debyg iddi.
16Length of days [is] in her right hand, In her left [are] wealth and honour.
16 Yn ei llaw dde y mae hir oes, a chyfoeth ac anrhydedd yn ei llaw chwith.
17Her ways [are] ways of pleasantness, And all her paths [are] peace.
17 Ffyrdd hyfryd yw ei ffyrdd, a heddwch sydd ar ei holl lwybrau.
18A tree of life she [is] to those laying hold on her, And whoso is retaining her [is] happy.
18 Y mae'n bren bywyd i'r neb a gydia ynddi, a dedwydd yw'r rhai sy'n glynu wrthi.
19Jehovah by wisdom did found the earth, He prepared the heavens by understanding.
19 Trwy ddoethineb y sylfaenodd yr ARGLWYDD y ddaear, ac � deall y sicrhaodd y nefoedd;
20By His knowledge depths have been rent, And clouds do drop dew.
20 trwy ei ddeall y ffrydiodd y dyfnderau, ac y defnynna'r cymylau wlith.
21My son! let them not turn from thine eyes, Keep thou wisdom and thoughtfulness,
21 Fy mab, dal d'afael ar graffter a phwyll; paid �'u gollwng o'th olwg;
22And they are life to thy soul, and grace to thy neck.
22 byddant yn iechyd i'th enaid, ac yn addurn am dy wddf.
23Then thou goest thy way confidently, And thy foot doth not stumble.
23 Yna cei gerdded ymlaen heb bryder, ac ni fagla dy droed.
24If thou liest down, thou art not afraid, Yea, thou hast lain down, And sweet hath been thy sleep.
24 Pan eisteddi, ni fyddi'n ofni, a phan orweddi, bydd dy gwsg yn felys.
25Be not afraid of sudden fear, And of the desolation of the wicked when it cometh.
25 Paid ag ofni rhag unrhyw ddychryn disymwth, na dinistr y drygionus pan ddaw;
26For Jehovah is at thy side, And He hath kept thy foot from capture.
26 oherwydd bydd yr ARGLWYDD yn hyder iti, ac yn cadw dy droed rhag y fagl.
27Withhold not good from its owners, When thy hand [is] toward God to do [it].
27 Paid � gwrthod cymwynas i'r sawl sy'n ei haeddu, os yw yn dy allu i'w gwneud.
28Say not thou to thy friend, `Go, and return, and to-morrow I give,` And substance with thee.
28 Paid � dweud wrth dy gymydog, "Tyrd yn d'�l eto, ac fe'i rhoddaf iti yfory", er ei fod gennyt yn awr.
29Devise not against thy neighbour evil, And he sitting confidently with thee.
29 Paid � chynllunio drwg yn erbyn dy gymydog, ac yntau'n ymddiried ynot.
30Strive not with a man without cause, If he have not done thee evil.
30 Paid � chweryla'n ddiachos ag unrhyw un, ac yntau heb wneud cam � thi.
31Be not envious of a man of violence, Nor fix thou on any of his ways.
31 Paid � chenfigennu wrth ormeswr, na dewis yr un o'i ffyrdd.
32For an abomination to Jehovah [is] the perverted, And with the upright [is] His secret counsel.
32 Oherwydd y mae'r ARGLWYDD yn ffieiddio'r cyfeiliornus, ond yn rhannu ei gyfrinach �'r uniawn.
33The curse of Jehovah [is] in the house of the wicked. And the habitation of the righteous He blesseth.
33 Y mae melltith yr ARGLWYDD ar du375?'r drygionus, ond y mae'n bendithio trigfa'r cyfiawn.
34If the scorners He doth scorn, Yet to the humble He doth give grace.
34 Er iddo ddirmygu'r dirmygwyr, eto fe rydd ffafr i'r gostyngedig.
35Honour do the wise inherit, And fools are bearing away shame!
35 Etifedda'r doeth anrhydedd, ond y ffyliaid bentwr o warth.