1Whoso is loving instruction, is loving knowledge, And whoso is hating reproof [is] brutish.
1जर एखाद्याला चांगले व्हायचे असेल तर त्याची चूक दाखवल्यावर त्याला राग यायला नको. ज्याला चूक दाखवलेली आवडत नाही तो मूर्ख असतो.
2The good bringeth forth favour from Jehovah, And the man of wicked devices He condemneth.
2परमेश्वर चांगल्या माणसांबरोबर आनंदी असतो. पण परमेश्वर दुष्ट माणसाला अपराधी ठरवतो.
3A man is not established by wickedness, And the root of the righteous is not moved.
3दुष्ट माणसे कधीही सुरक्षित नसतात. पण चांगली माणसे सुरक्षित आणि निर्धास्त असतात.
4A virtuous woman [is] a crown to her husband, And as rottenness in his bones [is] one causing shame.
4नवरा चांगल्या बायकोबद्दल आनंदी आणि अभिमानी असतो. पण जर बाई आपल्या नवऱ्याला लाज आणत असेल. तर ती त्याच्या शरीरातल्या आजारा सारखी असते.
5The thoughts of the righteous [are] justice, The counsels of the wicked — deceit.
5चांगले लोक त्यांनी ज्या योजना आखलेल्या असतात त्यात न्यायी आणि इमानी असतात. पण दुष्टांनी सांगितलेल्या गोष्टींवर विश्वास ठेवू नका.
6The words of the wicked [are]: `Lay wait for blood,` And the mouth of the upright delivereth them.
6दुष्ट लोक दुसऱ्यांना दु:ख देण्यासाठी आपल्या शब्दांचा वापर करतात. पण चांगल्या माणसाचे शब्द एखाद्याला संकटापासून वाचवू शकतात.
7Overthrow the wicked, and they are not, And the house of the righteous standeth.
7दुष्ट माणसांचा नाश होतो आणि त्यांचा मागमूसही राहात नाही. पण चांगल्या माणसाची आठवण मात्र तो गेल्यानंतरही येत राहाते.
8According to his wisdom is a man praised, And the perverted of heart becometh despised.
8लोक विद्वानाची स्तुती करतात पण ते मूर्खांचा आदर करीत नाहीत.
9Better [is] the lightly esteemed who hath a servant, Than the self-honoured who lacketh bread.
9खूप मोठा माणूस नसूनही खूप काम करणे हे खायला काही नसताना मोठेपणाचा आव आणण्यापेक्षा चांगले असते.
10The righteous knoweth the life of his beast, And the mercies of the wicked [are] cruel.
10चांगला माणूस त्याच्या प्राण्यांची काळजी घेतो. पण दुष्ट माणूस दयाळू असू शकत नाही.
11Whoso is tilling the ground is satisfied [with] bread, And whoso is pursuing vanities is lacking heart,
11जो शेतकरी आपल्या शेतात कष्ट करतो त्याच्याकडे पुरेसे अन्न असते. पण जो माणूस फालतू गोष्टीत वेळ घालवतो तो मूर्ख असतो.
12The wicked hath desired the net of evil doers, And the root of the righteous giveth.
12दुष्ट माणसाजवळ नेहमी चुकीच्या गोष्टी करायला असतात. पण चांगल्या माणसाजवळ जी शक्ती असते ती मुळाप्रमाणे खोल गेलेली असते.
13In transgression of the lips [is] the snare of the wicked, And the righteous goeth out from distress.
13दुष्ट माणूस मूर्ख गोष्टी करतो. स्वत:च शब्दात अडकतो. पण चांगला माणूस त्या प्रकारच्या संकटातून सुटतो.
14From the fruit of the mouth [is] one satisfied [with] good, And the deed of man`s hands returneth to him.
14जो चांगल्या गोष्टी सांगतो त्याबद्दल त्याला बक्षीस मिळते. त्याचप्रमाणे तो जे काम करतो ते त्याला लाभ मिळवून देते.
15The way of a fool [is] right in his own eyes, And whoso is hearkening to counsel [is] wise.
15मूर्ख माणसाला नेहमी स्वत:ची पध्दत सर्वश्रेष्ठ वाटते. पण विद्वान माणूस दुसरे लोक जे सांगतात तेही ऐकतो.
16The fool — in a day is his anger known, And the prudent is covering shame.
16मूर्ख माणसाला फार लवकर राग येतो. पण हुशार माणूस कुणी काही चुकीचे बोलले तर चटकन् क्षमा करतो.
17Whoso uttereth faithfulness declareth righteousness, And a false witness — deceit.
17जर एखादा माणूस खरे बोलत असेल तर तो ज्या गोष्टी सांगतो त्यातही तो प्रामाणिक असतो. पण जर एखादा खोटं बोलत असेल तर त्याचे बोलणे संकटाकडे नेते.
18A rash speaker is like piercings of a sword, And the tongue of the wise is healing.
18जर एखादा माणूस विचार न करता बोलत असेल तर ते शब्द तलवारीसारखे लागतात. पण शहाणा माणूस काळजी पूर्वक बोलतो. त्याचे शब्द दु:खावर फुंकर मारतात.
19The lip of truth is established for ever, And for a moment — a tongue of falsehood.
19जर माणूस खोटे बोलला तर त्याचे शब्द लगेचच वाया जातात. पण सत्य मात्र सदैव राहाते.
20Deceit [is] in the heart of those devising evil, And to those counselling peace [is] joy.
20दुष्ट लोक नेहमी संकटे आणतात. पण जे लोक शांततेसाठी काम करतात ते आनंदी असतात.
21No iniquity is desired by the righteous, And the wicked have been full of evil.
21चांगल्या लोकांवर दुदैंव कोसळत नाही. पण दुष्टांवर मात्र अनेक संकटे येतात.
22An abomination to Jehovah [are] lying lips, And stedfast doers [are] his delight.
22परमेश्वर खोटं बोलणाऱ्यांचा तिरस्कार करतो. पण परमेश्वर खरे बोलणाऱ्या लोकांबरोबर आनंदी असतो.
23A prudent man is concealing knowledge, And the heart of fools proclaimeth folly.
23हुशार माणूस त्याला जे माहीत आहे ते सर्व सांगत नाही. पण मूर्ख माणूस त्याला जे माहीत आहे ते सर्व सांगतो आणि तो मूर्ख आहे हे दाखवतो.
24The hand of the diligent ruleth, And slothfulness becometh tributary.
24जे लोक खूप काम करतात त्यांना इतर कामगारांवर देखरेख करण्याचे काम देतात. पण आळशी माणसाला गुलामासारखे राबावे लागते.
25Sorrow in the heart of a man boweth down, And a good word maketh him glad.
25काळजी माणसाचे सुख हिरावून घेते. पण प्रेमळ शब्द त्याला आनंदी करु शकतात.
26The righteous searcheth his companion, And the way of the wicked causeth them to err.
26चांगला माणूस आपले मित्र काळजीपूर्वक निवडतो. पण दुष्ट माणूस नेहमी चुकीचे मित्र निवडतो.
27The slothful roasteth not his hunting, And the wealth of a diligent man is precious.
27आळशी माणूस त्याला हव्या असलेल्या गोष्टी मागे जाणार नाही पण जो माणूस खूप कष्ट करतो त्याच्याकडे श्रीमंती येते.
28In the path of righteousness [is] life, And in the way of [that] path [is] no death!
28जर तुम्ही योग्य रीतीने जगलात तर तुम्हाला खरे जीवन मिळेल. सदैव जगण्याचा तोच मार्ग आहे.