¹وخرج من هناك وجاء الى وطنه وتبعه تلاميذه.

¹En Hij ging van daar weg, en kwam in Zijn vaderland, en Zijn discipelen volgden Hem.

²ولما كان السبت ابتدأ يعلم في المجمع. وكثيرون اذ سمعوا بهتوا قائلين من اين لهذا هذه. وما هذه الحكمة التي أعطيت له حتى تجري على يديه قوات مثل هذه.

²En als het sabbat geworden was, begon Hij in de synagoge te leren; en velen, die Hem hoorden, ontzetten zich, zeggende: Van waar komen Dezen deze dingen, en wat wijsheid is dit, die Hem gegeven is, dat ook zulke krachten door Zijn handen geschieden?

³أليس هذا هو النجار ابن مريم واخو يعقوب ويوسي ويهوذا وسمعان. أوليست اخواته ههنا عندنا. فكانوا يعثرون به.

³Is deze niet de timmerman, de zoon van Maria, en de broeder van Jakobus en Joses, en van Judas en Simon, en zijn Zijn zusters niet hier bij ons? En zij werden aan Hem geergerd.

⁴فقال لهم يسوع ليس نبي بلا كرامة الا في وطنه وبين اقربائه وفي بيته.

⁴En Jezus zeide tot hen: Een profeet is niet ongeeerd dan in zijn vaderland en onder zijn magen, en in zijn huis.

⁵ولم يقدر ان يصنع هناك ولا قوة واحدة غير انه وضع يديه على مرضى قليلين فشفاهم.

⁵En Hij kon aldaar geen kracht doen; dan Hij legde weinigen zieken de handen op, en genas hen.

⁶وتعجب من عدم ايمانهم. وصار يطوف القرى المحيطة يعلم

⁶En Hij verwonderde Zich over hun ongeloof, en omging de vlekken daar rondom, lerende.

⁷ودعا الاثني عشر وابتدأ يرسلهم اثنين اثنين. واعطاهم سلطانا على الارواح النجسة.

⁷En Hij riep tot Zich de twaalven, en begon hen uit te zenden twee en twee, en gaf hun macht over de onreine geesten.

⁸واوصاهم ان لا يحملوا شيئا للطريق غير عصا فقط. لا مزودا ولا خبزا ولا نحاسا في المنطقة.

⁸En Hij gebood hun, dat zij niets zouden nemen tot den weg, dan alleenlijk een staf, geen male, geen brood, geen geld in den gordel;

⁹بل يكونوا مشدودين بنعال ولا يلبسوا ثوبين.

⁹Maar dat zij schoenzolen zouden aanbinden, en met geen twee rokken gekleed zijn.

¹⁰وقال لهم حيثما دخلتم بيتا فاقيموا فيه حتى تخرجوا من هناك.

¹⁰En Hij zeide tot hen: Zo waar gij in een huis zult ingaan, blijft daar, totdat gij van daar uitgaat.

¹¹وكل من لا يقبلكم ولا يسمع لكم فاخرجوا من هناك وانفضوا التراب الذي تحت ارجلكم شهادة عليهم. الحق اقول لكم ستكون لارض سدوم وعمورة يوم الدين حالة اكثر احتمالا مما لتلك المدينة.

¹¹En zo wie u niet zullen ontvangen, noch u horen, vertrekkende van daar, schudt het stof af, dat onder aan uw voeten is, hun tot een getuigenis. Voorwaar zeg Ik u: Het zal Sodom en Gomorra verdragelijker zijn in den dag des oordeels dan dezelve stad.

¹²فخرجوا وصاروا يكرزون ان يتوبوا.

¹²En uitgegaan zijnde, predikten zij, dat zij zich zouden bekeren.

¹³واخرجوا شياطين كثيرة ودهنوا بزيت مرضى كثيرين فشفوهم

¹³En zij wierpen vele duivelen uit, en zalfden vele kranken met olie, en maakten hen gezond.

¹⁴فسمع هيرودس الملك. لان اسمه صار مشهورا. وقال ان يوحنا المعمدان قام من الاموات ولذلك تعمل به القوات.

¹⁴En de koning Herodes hoorde het (want Zijn Naam was openbaar geworden), en zeide: Johannes, die daar doopte, is van de doden opgewekt, en daarom werken die krachten in Hem.

¹⁵قال آخرون انه ايليا. وقال آخرون انه نبي او كأحد الانبياء.

¹⁵Anderen zeiden: Hij is Elias; en anderen zeiden: Hij is een profeet, of als een der profeten.

¹⁶ولكن لما سمع هيرودس قال هذا هو يوحنا الذي قطعت انا راسه. انه قام من الاموات

¹⁶Maar als het Herodes hoorde, zeide hij: Deze is Johannes, dien ik onthoofd heb; die is van de doden opgewekt.

¹⁷لان هيرودس نفسه كان قد ارسل وامسك يوحنا واوثقه في السجن من اجل هيروديا امرأة فيلبس اخيه اذ كان قد تزوج بها.

¹⁷Want dezelve Herodes, enigen uitgezonden hebbende, had Johannes gevangen genomen, en hem in de gevangenis gebonden, uit oorzaak van Herodias, de huisvrouw van zijn broeder Filippus, omdat hij haar getrouwd had.

¹⁸لان يوحنا كان يقول لهيرودس لا يحل ان تكون لك امرأة اخيك.

¹⁸Want Johannes zeide tot Herodes: Het is u niet geoorloofd de huisvrouw uws broeders te hebben.

¹⁹فحنقت هيروديا عليه وارادت ان تقتله ولم تقدر.

¹⁹En Herodias legde op hem toe; en wilde hem doden, en kon niet;

²⁰لان هيرودس كان يهاب يوحنا عالما انه رجل بار وقديس وكان يحفظه. واذ سمعه فعل كثيرا وسمعه بسرور.

²⁰Want Herodes vreesde Johannes, wetende, dat hij een rechtvaardig en heilig man was, en hield hem in waarde; en als hij hem hoorde, deed hij vele dingen, en hoorde hem gaarne.

²¹واذ كان يوم موافق لما صنع هيرودس في مولده عشاء لعظمائه وقواد الالوف ووجوه الجليل

²¹En als er een welgelegen dag gekomen was, toen Herodes, op den dag zijner geboorte, een maaltijd aanrichtte, voor zijn groten, en de oversten over duizend, en de voornaamsten van Galilea;

²²دخلت ابنة هيروديا ورقصت فسرّت هيرودس والمتكئين معه. فقال الملك للصبية مهما اردت اطلبي مني فاعطيك.

²²En als de dochter van dezelve Herodias inkwam, en danste, en Herodes en dengenen die mede aanzaten, behaagde, zo zeide de koning tot het dochtertje: Eis van mij, wat gij ook wilt, en ik zal het u geven.

²³واقسم لها ان مهما طلبت مني لأعطينّك حتى نصف مملكتي.

²³En hij zwoer haar: Zo wat gij van mij zult eisen, zal ik u geven, ook tot de helft mijns koninkrijks!

²⁴فخرجت وقالت لامها ماذا اطلب. فقالت راس يوحنا المعمدان.

²⁴En zij, uitgegaan zijnde, zeide tot haar moeder: Wat zal ik eisen? En die zeide: Het hoofd van Johannes den Doper.

²⁵فدخلت للوقت بسرعة الى الملك وطلبت قائلة اريد ان تعطيني حالا راس يوحنا المعمدان على طبق.

²⁵En zij, terstond met haast ingaande tot den koning, heeft het geeist, zeggende: Ik wil, dat gij mij nu terstond, in een schotel, geeft het hoofd van Johannes den Doper.

²⁶فحزن الملك جدا. ولاجل الاقسام والمتكئين لم يرد ان يردها.

²⁶En de koning, zeer bedroefd geworden zijnde, nochtans om de eden, en degenen, die mede aanzaten, wilde hij haar hetzelve niet afslaan.

²⁷فللوقت ارسل الملك سيافا وامر ان يؤتى براسه.

²⁷En de koning zond terstond een scherprechter, en gebood zijn hoofd te brengen. Deze nu ging heen, en onthoofdde hem in de gevangenis;

²⁸فمضى وقطع راسه في السجن. وأتى برأسه على طبق واعطاه للصبية والصبية اعطته لامها.

²⁸En bracht zijn hoofd in een schotel, en gaf hetzelve het dochtertje, en het dochtertje gaf hetzelve harer moeder.

²⁹ولما سمع تلاميذه جاءوا ورفعوا جثته ووضعوها في قبر

²⁹En als zijn discipelen dit hoorden, gingen zij en namen zijn dood lichaam weg, en legden dat in een graf.

³⁰واجتمع الرسل الى يسوع واخبروه بكل شيء كل ما فعلوا وكل ما علّموا.

³⁰En de apostelen kwamen weder tot Jezus, en boodschapten Hem alles, beide wat zij gedaan hadden, en wat zij geleerd hadden.

³¹فقال لهم تعالوا انتم منفردين الى موضع خلاء واستريحوا قليلا. لان القادمين والذاهبين كانوا كثيرين. ولم تتيسر لهم فرصة للاكل.

³¹En Hij zeide tot hen: Komt gijlieden in een woeste plaats hier alleen, en rust een weinig; want er waren velen, die kwamen en die gingen, en zij hadden zelfs geen gelegen tijd om te eten.

³²فمضوا في السفينة الى موضع خلاء منفردين.

³²En zij vertrokken in een schip, naar een woeste plaats, alleen.

³³فرآهم الجموع منطلقين وعرفه كثيرون فتراكضوا الى هناك من جميع المدن مشاة وسبقوهم واجتمعوا اليه.

³³En de scharen zagen hen heenvaren, en velen werden Hem kennende, en liepen gezamenlijk te voet van alle steden derwaarts, en kwamen hun voor, en gingen samen tot Hem.

³⁴فلما خرج يسوع رأى جمعا كثيرا فتحنن عليهم اذ كانوا كخراف لا راعي لها فابتدأ يعلّمهم كثيرا.

³⁴En Jezus, uitgaande, zag een grote schare, en werd innerlijk met ontferming bewogen over hen; want zij waren als schapen, die geen herder hebben; en Hij begon hun vele dingen te leren.

³⁵وبعد ساعات كثيرة تقدم اليه تلاميذه قائلين الموضع خلاء والوقت مضى.

³⁵En als het nu laat op den dag geworden was, kwamen Zijn discipelen tot Hem, en zeiden: Deze plaats is woest, en het is nu laat op den dag;

³⁶اصرفهم لكي يمضوا الى الضياع والقرى حوالينا ويبتاعوا لهم خبزا. لان ليس عندهم ما ياكلون.

³⁶Laat ze van U, opdat zij heengaan in de omliggende dorpen en vlekken, en broden voor zichzelven mogen kopen; want zij hebben niet, wat zij eten zullen.

³⁷فاجاب وقال لهم اعطوهم انتم ليأكلوا. فقالوا له أنمضي ونبتاع خبزا بمئتي دينار ونعطيهم ليأكلوا.

³⁷Maar Hij, antwoordende, zeide tot hen: Geeft gij hun te eten. En zij zeiden tot Hem: Zullen wij heengaan, en kopen voor tweehonderd penningen brood, en hun te eten geven?

³⁸فقال لهم كم رغيفا عندكم. اذهبوا وانظروا. ولما علموا قالوا خمسة وسمكتان.

³⁸En Hij zeide tot hen: Hoeveel broden hebt gij? Gaat heen en beziet het. En toen zij het vernomen hadden, zeiden zij: Vijf, en twee vissen.

³⁹فأمرهم ان يجعلوا الجميع يتكئون رفاقا رفاقا على العشب الاخضر.

³⁹En Hij gebood hun, dat zij hen allen zouden doen nederzitten bij waardschappen, op het groene gras.

⁴⁰فاتكأوا صفوفا صفوفا مئة مئة وخمسين خمسين.

⁴⁰En zij zaten neder in gedeelten bij honderd te zamen, en bij vijftig te zamen.

⁴¹فاخذ الارغفة الخمسة والسمكتين ورفع نظره نحو السماء وبارك ثم كسر الارغفة واعطى تلاميذه ليقدموا اليهم. وقسم السمكتين للجميع.

⁴¹En als Hij de vijf broden en de twee vissen genomen had, zag Hij op naar den hemel, zegende en brak de broden, en gaf ze Zijn discipelen, opdat zij ze hun zouden voorleggen, en de twee vissen deelde Hij voor allen.

⁴²فاكل الجميع وشبعوا.

⁴²En zij aten allen, en zijn verzadigd geworden.

⁴³ثم رفعوا من الكسر اثنتي عشرة قفة مملوءة ومن السمك.

⁴³En zij namen op twaalf volle korven brokken, en van de vissen.

⁴⁴وكان الذين اكلوا من الارغفة نحو خمسة آلاف رجل

⁴⁴En die daar de broden gegeten hadden, waren omtrent vijf duizend mannen.

⁴⁵وللوقت ألزم تلاميذه ان يدخلوا السفينة ويسبقوا الى العبر الى بيت صيدا حتى يكون قد صرف الجمع.

⁴⁵En terstond dwong Hij Zijn discipelen in het schip te gaan, en voor henen te varen aan de andere zijde tegen over Bethsaida, terwijl Hij de schare van Zich zou laten.

⁴⁶وبعدما ودعهم مضى الى الجبل ليصلّي.

⁴⁶En als Hij aan dezelve hun afscheid gegeven had, ging Hij op den berg om te bidden.

⁴⁷ولما صار المساء كانت السفينة في وسط البحر وهو على البر وحده.

⁴⁷En als het nu avond was geworden, zo was het schip in het midden van de zee, en Hij was alleen op het land.

⁴⁸ورآهم معذبين في الجذف. لان الريح كانت ضدهم. ونحو الهزيع الرابع من الليل اتاهم ماشيا على البحر واراد ان يتجاوزهم.

⁴⁸En Hij zag, dat zij zich zeer pijnigden, om het schip voort te krijgen; want de wind was hun tegen; en omtrent de vierde wake des nachts, kwam Hij tot hen, wandelende op de zee, en wilde hen voorbijgaan.

⁴⁹فلما رأوه ماشيا على البحر ظنوه خيالا فصرخوا.

⁴⁹En zij, ziende Hem wandelen op de zee, meenden, dat het een spooksel was, en schreeuwden zeer;

⁵⁰لان الجميع رأوه واضطربوا. فللوقت كلمهم وقال لهم ثقوا. انا هو. لا تخافوا.

⁵⁰Want zij zagen Hem allen, en werden ontroerd; en terstond sprak Hij met hen, en zeide tot hen: Zijt welgemoed, Ik ben het; vreest niet.

⁵¹فصعد اليهم الى السفينة فسكنت الريح. فبهتوا وتعجبوا في انفسهم جدا الى الغاية.

⁵¹En Hij klom tot hen in het schip, en de wind stilde; en zij ontzetten zich bovenmate zeer in zichzelven, en waren verwonderd.

⁵²لانهم لم يفهموا بالارغفة اذ كانت قلوبهم غليظة.

⁵²Want zij hadden niet gelet op het wonder der broden; want hun hart was verhard.

⁵³فلما عبروا جاءوا الى ارض جنيسارت وارسوا

⁵³En als zij overgevaren waren, kwamen zij in het land Gennesareth, en havenden aldaar.

⁵⁴ولما خرجوا من السفينة للوقت عرفوه.

⁵⁴En als zij uit het schip gegaan waren, terstond werden zij Hem kennende.

⁵⁵فطافوا جميع تلك الكورة المحيطة وابتدأوا يحملون المرضى على اسرّة الى حيث سمعوا انه هناك.

⁵⁵En het gehele omliggende land doorlopende, begonnen zij op beddekens degenen, die kwalijk gesteld waren, om te dragen, ter plaatse, waar zij hoorden dat Hij was.

⁵⁶وحيثما دخل الى قرى او مدن او ضياع وضعوا المرضى في الاسواق وطلبوا اليه ان يلمسوا ولو هدب ثوبه. وكل من لمسه شفي

⁵⁶En zo waar Hij kwam, in vlekken, of steden, of dorpen, daar legden zij de kranken op de markten, en baden Hem, dat zij maar den zoom Zijns kleeds aanraken mochten; en zovelen, als er Hem aanraakten, werden gezond.