1Better is a dry morsel, and quietness therewith, Than a house full of feasting with strife.
1Maigi ang isang tuyong subo at may katahimikan, kay sa bahay na may laging pistahan na may kaalitan.
2A servant that dealeth wisely shall have rule over a son that causeth shame, And shall have part in the inheritance among the brethren.
2Ang lingkod na gumagawang may kapantasan ay nagpupuno sa anak na nakahihiya, at siya'y makakabahagi sa mana ng magkakapatid.
3The refining pot is for silver, and the furnace for gold; But Jehovah trieth the hearts.
3Ang dalisayan ay sa pilak, at ang hurno ay sa ginto: nguni't sinusubok ng Panginoon ang mga puso.
4An evil-doer giveth heed to wicked lips; [And] a liar giveth ear to a mischievous tongue.
4Ang manggagawa ng kasamaan ay nakikinig sa masasamang labi; at ang sinungaling ay nakikinig sa masamang dila.
5Whoso mocketh the poor reproacheth his Maker; [And] he that is glad at calamity shall not be unpunished.
5Sinomang tumutuya sa dukha ay dumudusta sa Maylalang sa kaniya: at ang natutuwa sa kasakunaan ay walang pagsalang parurusahan.
6Children's children are the crown of old men; And the glory of children are their fathers.
6Ang mga anak ng mga anak ay putong ng mga matatandang tao; at ang kaluwalhatian ng mga anak ay ang kanilang mga magulang.
7Excellent speech becometh not a fool; Much less do lying lips a prince.
7Ang marilag na pananalita ay hindi nagiging mabuti sa mangmang: lalo na ang magdarayang mga labi, sa isang pangulo.
8A bribe is [as] a precious stone in the eyes of him that hath it; Whithersoever it turneth, it prospereth.
8Ang suhol ay parang mahalagang bato sa mga mata ng nagtatamo: saan man pumihit ay gumiginhawa.
9He that covereth a transgression seeketh love; But he that harpeth on a matter separateth chief friends.
9Ang nagtatakip ng pagsalangsang ay humahanap ng pagibig: nguni't ang nagdadadaldal tungkol sa anoman ay naghihiwalay ng magkakaibigang matalik.
10A rebuke entereth deeper into one that hath understanding Than a hundred stripes into a fool.
10Ang saway ay nanasok na taimtim sa isang naguunawa, kay sa isang daang hampas sa mangmang.
11An evil man seeketh only rebellion; Therefore a cruel messenger shall be sent against him.
11Ang hinahanap lamang ng masamang tao ay panghihimagsik; kaya't isang mabagsik na sugo ay susuguin laban sa kaniya.
12Let a bear robbed of her whelps meet a man, Rather than a fool in his folly.
12Masalubong ang tao ng oso na nanakawan ng kaniyang mga anak, maigi kay sa mangmang sa kaniyang kamangmangan.
13Whoso rewardeth evil for good, Evil shall not depart from his house.
13Sinomang gumaganti ng kasamaan sa mabuti, kasamaan ay hindi hihiwalay sa kaniyang bahay.
14The beginning of strife is [as] when one letteth out water: Therefore leave off contention, before there is quarrelling.
14Ang pasimula ng pagkakaalit ay gaya ng pagbuga ng tubig: kaya't iwan ninyo ang pagtatalo, bago maginit sa pagkakaalit.
15He that justifieth the wicked, and he that condemneth the righteous, Both of them alike are an abomination to Jehovah.
15Siya na umaaring ganap sa masama, at siya na nagpaparusa sa matuwid, kapuwa sila kasuklamsuklam sa Panginoon.
16Wherefore is there a price in the hand of a fool to buy wisdom, Seeing he hath no understanding?
16Bakit may halaga sa kamay ng mangmang upang ibili ng karunungan, gayong wala siyang pagkaunawa?
17A friend loveth at all times; And a brother is born for adversity.
17Ang kaibigan ay umiibig sa lahat ng panahon, at ang kapatid ay ipinanganak na ukol sa kasakunaan.
18A man void of understanding striketh hands, And becometh surety in the presence of his neighbor.
18Ang taong walang unawa ay nakikikamay, at nagiging mananagot sa harapan ng kaniyang kapuwa.
19He loveth transgression that loveth strife: He that raiseth high his gate seeketh destruction.
19Ang umiibig sa pagsalangsang ay umiibig sa pagkakaalit: ang nagtataas ng kaniyang pintuan ay humahanap ng kapahamakan.
20He that hath a wayward heart findeth no good; And he that hath a perverse tongue falleth into mischief.
20Siyang may magdarayang puso ay hindi nakakasumpong ng mabuti: at siyang may suwail na dila ay nahuhulog sa karalitaan.
21He that begetteth a fool [doeth it] to his sorrow; And the father of a fool hath no joy.
21Ang nanganganak ng mangmang ay sa kaniyang kapanglawan: at ang ama ng mangmang ay walang kagalakan.
22A cheerful heart is a good medicine; But a broken spirit drieth up the bones.
22Ang masayang puso ay mabuting kagamutan: nguni't ang bagbag na diwa ay tumutuyo ng mga buto.
23A wicked man receiveth a bribe out of the bosom, To pervert the ways of justice.
23Ang masama ay tumatanggap ng suhol mula sa sinapupunan, upang ipahamak ang daan ng kahatulan.
24Wisdom is before the face of him that hath understanding; But the eyes of a fool are in the ends of the earth.
24Karunungan ay nasa harap ng mukha ng naguunawa: nguni't ang mga mata ng mangmang ay nasa mga wakas ng lupa.
25A foolish son is a grief to his father, And bitterness to her that bare him.
25Ang mangmang na anak ay hirap sa kaniyang ama, at kapaitan sa nanganak sa kaniya.
26Also to punish the righteous is not good, [Nor] to smite the noble for [their] uprightness.
26Parusahan naman ang matuwid ay hindi mabuti, ni saktan man ang mahal na tao dahil sa kanilang katuwiran.
27He that spareth his words hath knowledge; And he that is of a cool spirit is a man of understanding.
27Siyang nagtitipid ng kaniyang mga salita ay may kaalaman: at siyang may diwang malamig ay taong naguunawa.
28Even a fool, when he holdeth his peace, is counted wise; When he shutteth his lips, he is [esteemed as] prudent.
28Ang mangmang man, pagka siya'y tumatahimik, ay nabibilang na pantas: pagka kaniyang tinitikom ang kaniyang mga labi, ay inaari siyang mabait.