1He that separateth himself seeketh [his own] desire, And rageth against all sound wisdom.
1Ang humihiwalay ay humahanap ng sarili niyang nasa, at nakikipagtalo laban sa lahat na magaling na karunungan.
2A fool hath no delight in understanding, But only that his heart may reveal itself.
2Ang mangmang ay walang kaluguran sa paguunawa, kundi maihayag lamang ang kaniyang puso.
3When the wicked cometh, there cometh also contempt, And with ignominy [cometh] reproach.
3Pagka ang masama ay dumarating, dumarating din naman ang paghamak, at kasama ng kutya ang pagkaduwahagi.
4The words of a man's mouth are [as] deep waters; The wellspring of wisdom is [as] a flowing brook.
4Ang mga salita ng bibig ng tao ay parang malalim na tubig; ang bukal ng karunungan ay parang umaagos na batis.
5To respect the person of the wicked is not good, [Nor] to turn aside the righteous in judgment.
5Igalang ang pagkatao ng masama ay hindi mabuti, ni iligaw man ang matuwid sa kahatulan.
6A fool's lips enter into contention, And his mouth calleth for stripes.
6Ang mga labi ng mangmang ay nanasok sa pagkakaalit, at tinatawag ng kaniyang bibig ang mga hampas.
7A fool's mouth is his destruction, And his lips are the snare of his soul.
7Ang bibig ng mangmang ay kaniyang kapahamakan, at ang kaniyang mga labi ay silo ng kaniyang kaluluwa.
8The words of a whisperer are as dainty morsels, And they go down into the innermost parts.
8Ang mga salita ng mga mapaghatid-dumapit ay parang mga masarap na subo, at nagsisibaba sa pinakaloob ng tiyan.
9He also that is slack in his work Is brother to him that is a destroyer.
9Siya mang walang bahala sa kaniyang gawain ay kapatid siya ng maninira.
10The name of Jehovah is a strong tower; The righteous runneth into it, and is safe.
10Ang pangalan ng Panginoon ay matibay na moog: tinatakbuhan ng matuwid at naliligtas.
11The rich man's wealth is his strong city, And as a high wall in his own imagination.
11Ang yaman ng mayamang tao ay ang kaniyang matibay na bayan, at gaya ng matayog na kuta sa kaniyang sariling isip,
12Before destruction the heart of man is haughty; And before honor [goeth] humility.
12Bago ang pagkapahamak ay pagmamalaki ng puso ng tao, at bago ang karangalan ang pagpapakumbaba.
13He that giveth answer before he heareth, It is folly and shame unto him.
13Ang sumasagot bago makinig, ay kamangmangan at kahihiyan sa kaniya.
14The spirit of a man will sustain his infirmity; But a broken spirit who can bear?
14Aalalayan ng diwa ng tao ang kaniyang sakit; nguni't ang bagbag na diwa sinong nakapagdadala?
15The heart of the prudent getteth knowledge; And the ear of the wise seeketh knowledge.
15Ang puso ng mabait ay nagtatamo ng kaalaman; at ang pakinig ng pantas ay humahanap ng kaalaman.
16A man's gift maketh room for him, And bringeth him before great men.
16Ang kaloob ng tao ay nagbubukas ng daan sa kaniya, at dinadala siya sa harap ng mga dakilang tao.
17He that pleadeth his cause first [seemeth] just; But his neighbor cometh and searcheth him out.
17Ang nakikipaglaban ng kaniyang usap na una ay tila ganap; nguni't dumarating ang kaniyang kapuwa at sinisiyasat siya.
18The lot causeth contentions to cease, And parteth between the mighty.
18Ang pagsasapalaran ay nagpapatigil ng mga pagtatalo, at naghihiwalay sa gitna ng mga makapangyarihan.
19A brother offended [is harder to be won] than a strong city; And [such] contentions are like the bars of a castle.
19Ang kapatid na nasaktan sa kalooban ay mahirap mabawi kay sa matibay na bayan: at ang gayong mga pagtatalo ay parang mga halang ng isang kastilyo.
20A man's belly shall be filled with the fruit of his mouth; With the increase of his lips shall he be satisfied.
20Ang tiyan ng tao ay mabubusog ng bunga ng kaniyang bibig; sa bunga ng kaniyang mga labi ay masisiyahan siya.
21Death and life are in the power of the tongue; And they that love it shall eat the fruit thereof.
21Kamatayan at buhay ay nasa kapangyarihan ng dila; at ang nagsisiibig sa kaniya ay magsisikain ng kaniyang bunga.
22Whoso findeth a wife findeth a good thing, And obtaineth favor of Jehovah.
22Sinomang lalaking nakakasumpong ng asawa ay nakasumpong ng mabuting bagay, at nagtatamo ng lingap ng Panginoon.
23The poor useth entreaties; But the rich answereth roughly.
23Ang dukha ay gumagamit ng mga pamanhik: nguni't ang mayaman ay sumasagot na may kagilasan.
24He that maketh many friends [doeth it] to his own destruction; But there is a friend that sticketh closer than a brother.
24Ang nagpaparami ng mga kaibigan ay sa kaniyang sariling kapahamakan: nguni't may kaibigan na mahigit kay sa isang kapatid.