1Doth not wisdom cry, And understanding put forth her voice?
1Hindi ba umiiyak ang karunungan, at inilalabas ng unawa ang kaniyang tinig?
2On the top of high places by the way, Where the paths meet, she standeth;
2Sa taluktok ng mga mataas na dako sa tabi ng daan, sa mga salubungang landas, siya'y tumatayo;
3Beside the gates, at the entry of the city, At the coming in at the doors, she crieth aloud:
3Sa tabi ng mga pintuang-bayan sa pasukan ng bayan, sa pasukan sa mga pintuan siya'y humihiyaw ng malakas:
4Unto you, O men, I call; And my voice is to the sons of men.
4Sa inyo, Oh mga lalake, ako'y tumatawag; at ang aking tinig ay sa mga anak ng mga tao.
5O ye simple, understand prudence; And, ye fools, be of an understanding heart.
5Oh kayong mga musmos, magsiunawa kayo ng katalinuhan; at, kayong mga mangmang, makaunawa kayo sa puso.
6Hear, for I will speak excellent things; And the opening of my lips shall be right things.
6Kayo'y mangakinig, sapagka't magsasalita ako ng mga marilag na bagay; at ang buka ng aking mga labi ay magiging mga matuwid na bagay,
7For my mouth shall utter truth; And wickedness is an abomination to my lips.
7Sapagka't ang aking bibig ay sasambit ng katotohanan; at kasamaan ay karumaldumal sa aking mga labi.
8All the words of my mouth are in righteousness; There is nothing crooked or perverse in them.
8Lahat ng mga salita ng aking bibig ay sa katuwiran; walang bagay na liko o suwail sa kanila.
9They are all plain to him that understandeth, And right to them that find knowledge.
9Pawang malilinaw sa kaniya na nakakaunawa, at matuwid sa kanila na nangakakasumpong ng kaalaman.
10Receive my instruction, and not silver; And knowledge rather than choice gold.
10Tanggapin mo ang aking turo at huwag pilak; at ang kaalaman na higit kay sa dalisay na ginto.
11For wisdom is better than rubies; And all the things that may be desired are not to be compared unto it.
11Sapagka't ang karunungan ay maigi kay sa mga rubi; at lahat ng mga bagay na mananasa ay hindi maitutulad sa kaniya.
12I wisdom have made prudence my dwelling, And find out knowledge [and] discretion.
12Akong karunungan ay tumatahan sa kabaitan, at aking nasusumpungan ang kaalaman at gunita.
13The fear of Jehovah is to hate evil: Pride, and arrogancy, and the evil way, And the perverse mouth, do I hate.
13Ang pagkatakot sa Panginoon ay ipagtanim ang kasamaan; Kapalaluan, at kahambugan at masamang lakad, at ang masamang bibig ay aking ipinagtatanim.
14Counsel is mine, and sound knowledge: I am understanding; I have might.
14Payo ay akin at magaling na kaalaman: ako'y kaunawaan; ako'y may kapangyarihan,
15By me kings reign, And princes decree justice.
15Sa pamamagitan ko ay naghahari ang mga hari, at nagpapasiya ng kaganapan ang mga pangulo.
16By me princes rule, And nobles, [even] all the judges of the earth.
16Sa pamamagitan ko ay nagpupuno ang mga pangulo, at ang mga mahal na tao, sa makatuwid baga'y lahat ng mga hukom sa lupa.
17I love them that love me; And those that seek me diligently shall find me.
17Aking iniibig sila na nagsisiibig sa akin; at yaong nagsisihanap na masikap sa akin ay masusumpungan ako.
18Riches and honor are with me; [Yea], durable wealth and righteousness.
18Mga kayamanan at karangalan ay nasa akin; Oo, lumalaging mga kayamanan at katuwiran.
19My fruit is better than gold, yea, than fine gold; And my revenue than choice silver.
19Ang bunga ko ay maigi kay sa ginto, oo, kay sa dalisay na ginto; at ang pakinabang sa akin kay sa piling pilak.
20I walk in the way of righteousness, In the midst of the paths of justice;
20Ako'y lumalakad sa daan ng katuwiran, sa gitna ng mga landas ng kahatulan:
21That I may cause those that love me to inherit substance, And that I may fill their treasuries.
21Upang aking papagmanahin ng pag-aari yaong nagsisiibig sa akin, at upang aking mapuno ang kanilang ingatang-yaman.
22Jehovah possessed me in the beginning of his way, Before his works of old.
22Inari ako ng Panginoon sa pasimula ng kaniyang lakad, bago pinasimulan ang kaniyang mga gawa ng una.
23I was set up from everlasting, from the beginning, Before the earth was.
23Ako'y nalagay mula noong araw mula ng walang pasimula, bago nalikha ang lupa.
24When there were no depths, I was brought forth, When there were no fountains abounding with water.
24Ako'y nailabas ng wala pang mga kalaliman; nang wala pang mga bukal na sagana ng tubig.
25Before the mountains were settled, Before the hills was I brought forth;
25Bago ang mga bundok ay nalagay, bago ang mga burol ay ako'y nailabas:
26While as yet he had not made the earth, nor the fields, Nor the beginning of the dust of the world.
26Samantalang hindi pa niya nililikha ang lupa, ni ang mga parang man, ni ang pasimula man ng alabok ng sanglibutan.
27When he established the heavens, I was there: When he set a circle upon the face of the deep,
27Nang kaniyang itatag ang langit nandoon ako: nang siya'y maglagay ng balantok sa balat ng kalaliman:
28When he made firm the skies above, When the fountains of the deep became strong,
28Nang kaniyang pagtibayin ang langit sa itaas: nang maging matibay ang mga bukal ng kalaliman:
29When he gave to the sea its bound, That the waters should not transgress his commandment, When he marked out the foundations of the earth;
29Nang bigyan niya ang dagat ng kaniyang hangganan, upang huwag salangsangin ng tubig ang kaniyang utos: nang kaniyang iayos ang mga patibayan ng lupa:
30Then I was by him, [as] a master workman; And I was daily [his] delight, Rejoicing always before him,
30Nasa siping nga niya ako na gaya ng matalinong manggagawa: at ako ang kaniyang ligaya sa araw-araw, na nagagalak na lagi sa harap niya;
31Rejoicing in his habitable earth; And my delight was with the sons of men.
31Na nagagalak sa kaniyang tinatahanang lupa; at ang aking kaaliwan ay sa mga anak ng mga tao.
32Now therefore, [my] sons, hearken unto me; For blessed are they that keep my ways.
32Ngayon nga, mga anak ko, dinggin ninyo ako: sapagka't mapalad ang nangagiingat ng aking mga daan.
33Hear instruction, and be wise, And refuse it not.
33Mangakinig kayo ng turo, at kayo'y magpakapantas, at huwag ninyong tanggihan.
34Blessed is the man that heareth me, Watching daily at my gates, Waiting at the posts of my doors.
34Mapalad ang tao na nakikinig sa akin, na nagbabantay araw-araw sa aking mga pintuang-bayan, na naghihintay sa mga haligi ng aking mga pintuan.
35For whoso findeth me findeth life, And shall obtain favor of Jehovah.
35Sapagka't sinomang nakakasumpong sa akin, ay nakakasumpong ng buhay. At magtatamo ng lingap ng Panginoon.
36But he that sinneth against me wrongeth his own soul: All they that hate me love death.
36Nguni't siyang nagkakasala laban sa akin ay nagliligaw ng kaniyang sariling kaluluwa; silang lahat na nangagtatanim sa akin ay nagsisiibig ng kamatayan.