1Evel ma oa Jezuz o tremen, e welas un den a oa dall abaoe e c'hanedigezh.
1And as he passed on, he saw a man blind from birth.
2E ziskibien a c'houlennas digantañ: Mestr, piv en deus pec'het, hemañ pe e gerent, dre ma'z eo ganet dall?
2And his disciples asked him, saying, Rabbi, who sinned, this [man] or his parents, that he should be born blind?
3Jezuz a respontas: N'eo ket en defe hemañ pe e dud pec'het, met abalamour ma vefe oberoù Doue disklêriet ennañ.
3Jesus answered, Neither has this [man] sinned nor his parents, but that the works of God should be manifested in him.
4E-pad ma'z eo deiz, eo ret din kas da benn oberoù an hini en deus va c'haset; an noz a zeu, ha den ne c'hell labourat enni.
4I must work the works of him that has sent me while it is day. [The] night is coming, when no one can work.
5E-pad ma'z on er bed, ez on sklêrijenn ar bed.
5As long as I am in the world, I am [the] light of the world.
6O vezañ lavaret kement-se, e krañchas d'an douar, hag e reas fank gant e halv; neuze e frotas daoulagad an dall gant ar fank-se,
6Having said these things, he spat on the ground and made mud of the spittle, and put the mud, as ointment, on his eyes.
7hag e lavaras dezhañ: Kae, hag en em walc'h e stank Siloa (da lavarout eo: Kaset). Mont a reas di, en em walc'has, hag ez eas kuit o welout sklaer.
7And he said to him, Go, wash in the pool of Siloam, which is interpreted, Sent. He went therefore and washed, and came seeing.
8An amezeien hag ar re o devoa e welet a-raok, pa oa dall, a lavare: N'eo ket hemañ an hini en em zalc'he azezet, hag a c'houlenne an aluzen?
8The neighbours therefore, and those who used to see him before, that he was a beggar, said, Is not this he that was sitting and begging?
9Darn a lavare: Eñ eo; darn all a lavare: Heñvel eo outañ; eñ e-unan a lavare: Me va-unan eo.
9Some said, It is he; others said, No, but he is like him: *he* said, It is I.
10Int a lavaras eta dezhañ: Penaos eo bet digoret da zaoulagad dit?
10They said therefore to him, How have thine eyes been opened?
11Eñ a respontas: Un den a c'halver Jezuz en deus graet fank, en deus eouliet gantañ va daoulagad, ha lavaret din: Kae da stank Siloa, hag en em walc'h enni. Me a zo eta aet, hag ez on en em walc'het, hag e welan.
11He answered [and said], A man called Jesus made mud and anointed mine eyes, and said to me, Go to Siloam and wash: and having gone and washed, I saw.
12Int a lavaras dezhañ: Pelec'h emañ an den-se? Eñ a lavaras: N'ouzon ket.
12They said therefore to him, Where is he? He says, I do not know.
13Kas a rejont d'ar farizianed an hini a oa bet dall.
13They bring him who was before blind to the Pharisees.
14Un deiz sabad e oa, p'en devoa Jezuz graet ar fank, ha p'en devoa digoret e zaoulagad dezhañ.
14Now it was sabbath when Jesus made the mud and opened his eyes.
15Ar farizianed a c'houlenne eta digantañ ivez penaos en devoa adkavet ar gweled. Eñ a lavaras dezho: Lakaet en deus fank din war va daoulagad, hag ez on en em walc'het hag e welan.
15The Pharisees therefore also again asked him how he received his sight. And he said to them, He put mud upon mine eyes, and I washed, and I see.
16Neuze hiniennoù eus ar farizianed a lavaras: An den-se n'eo ket a-berzh Doue, peogwir ne vir ket ar sabad. Reoù all a lavare: Penaos e c'hell un den fall ober hevelep mirakloù? Hag e oant dizunvan etrezo.
16Some of the Pharisees therefore said, This man is not of God, for he does not keep the sabbath. Others said, How can a sinful man perform such signs? And there was a division among them.
17Lavarout a rejont a-nevez d'an dall: Ha te, petra a lavarez diwar e benn, p'en deus digoret dit da zaoulagad? Eñ a respontas: Ur profed eo.
17They say therefore again to the blind [man], What dost thou say of him, that he has opened thine eyes? And he said, He is a prophet.
18Met ar Yuzevien ne gredjont ket e oa bet an den-se dall, hag e oa digoret e zaoulagad dezhañ, ken ma lakajont gervel e dud.
18The Jews therefore did not believe concerning him that he was blind and had received sight, until they had called the parents of him that had received sight.
19Hag e c'houlennjont diganto, o lavarout: Hennezh eo ho mab, a lavarit eo bet ganet dall? Penaos eta e wel bremañ?
19And they asked them saying, This is your son, of whom ye say that he was born blind: how then does he now see?
20E dud a respontas: Ni a oar eo hor mab, hag eo bet ganet dall;
20His parents answered [them] and said, We know that this is our son, and that he was born blind;
21met n'ouzomp ket penaos e wel bremañ, ha n'ouzomp ket piv en deus digoret dezhañ e zaoulagad. Oad en deus, goulennit digantañ, komz a raio e-unan eus ar pezh a sell outañ.
21but how he now sees we do not know, or who has opened his eyes we do not know. *He* is of age: ask *him*; *he* will speak concerning himself.
22E dud a lavare kement-se, abalamour m'o devoa aon rak ar Yuzevien; ar Yuzevien o devoa lakaet en o fenn, penaos piv bennak a anavezje Jezuz evit ar C'hrist, a vije kaset kuit eus ar sinagogenn.
22His parents said these things because they feared the Jews, for the Jews had already agreed that if any one confessed him [to be the] Christ, he should be excommunicated from the synagogue.
23Dre-se e dud a lavaras: Oad en deus, goulennit digantañ.
23On this account his parents said, He is of age: ask *him*.
24Gervel a rejont eta evit an eil wech an den a oa bet dall, hag e lavarjont dezhañ: Ro gloar da Zoue, ni a oar an den-se a zo ur pec'her.
24They called therefore a second time the man who had been blind, and said to him, Give glory to God: we know that this man is sinful.
25Eñ a respontas: N'ouzon ket hag-eñ eo ur pec'her; un dra a ouzon eo penaos e oan dall, ha penaos e welan bremañ.
25He answered therefore, If he is sinful I know not. One thing I know, that, being blind [before], now I see.
26Int a lavaras c'hoazh dezhañ: Petra en deus graet dit? Penaos en deus digoret da zaoulagad dit?
26And they said to him again, What did he do to thee? how opened he thine eyes?
27Eñ a respontas dezho: E lavaret em eus dija deoc'h, ha n'hoc'h eus ket e selaouet? Perak e fell deoc'h e glevout a-nevez? C'hoantaat a rit ivez dont da vezañ e ziskibien?
27He answered them, I told you already and ye did not hear: why do ye desire to hear again? do ye also wish to become his disciples?
28Neuze e tismegañsjont anezhañ hag e lavarjont: Te eo a zo e ziskibl, evidomp-ni, ni a zo diskibien Moizez.
28They railed at him, and said, Thou art his disciple, but we are disciples of Moses.
29Ni a oar en deus Doue komzet ouzh Moizez, met evit hemañ, n'ouzomp ket a-belec'h eo.
29We know that God spoke to Moses; but [as to] this [man], we know not whence he is.
30An den a respontas: Un dra souezhus eo, penaos n'ouzoc'h ket a-belec'h eo; ha koulskoude en deus digoret va daoulagad din!
30The man answered and said to them, Now in this is a wonderful thing, that *ye* do not know whence he is, and he has opened mine eyes.
31Ha, ni a oar penaos Doue ne selaou ket ar re fall; met mar deu unan bennak da enoriñ Doue ha da ober e volontez, e selaou anezhañ.
31[But] we know that God does not hear sinners; but if any one be God-fearing and do his will, him he hears.
32N'eus bet klevet biskoazh en defe den digoret daoulagad un den ganet dall.
32Since time was, it has not been heard that any one opened the eyes of one born blind.
33Ma ne vije ket hemañ eus Doue, ne c'hellje ober netra.
33If this [man] were not of God he would be able to do nothing.
34Int a respontas dezhañ: Te a zo bet ganet holl er pec'hed, hag e kelennez ac'hanomp! Hag e kasjont anezhañ kuit.
34They answered and said to him, Thou hast been wholly born in sins, and thou teachest us? And they cast him out.
35Jezuz a glevas penaos o devoa e gaset kuit, hag o vezañ en em gavet gantañ, e lavaras dezhañ: Ha krediñ a rez e Mab Doue?
35Jesus heard that they had cast him out, and having found him, he said to him, Thou, dost thou believe on the Son of God?
36Eñ a respontas: Piv eo Aotrou, evit ma kredin ennañ?
36He answered and said, And who is he, Lord, that I may believe on him?
37Ha Jezuz a lavaras dezhañ: Gwelet ec'h eus anezhañ, eñ e-unan eo an hini a gomz ouzhit.
37And Jesus said to him, Thou hast both seen him, and he that speaks with thee is he.
38Neuze e lavaras: Krediñ a ran, Aotrou, hag ec'h azeulas anezhañ.
38And he said, I believe, Lord: and he did him homage.
39Ha Jezuz a lavaras: Me a zo deuet er bed-mañ da varn, evit ma welo ar re na welont ket, ha ma teuio dall ar re a wel.
39And Jesus said, For judgment am I come into this world, that they which see not may see, and they which see may become blind.
40Hag hiniennoù eus ar farizianed a oa gantañ, o klevout kement-se, a lavaras dezhañ: Ha ni, bez' omp-ni ivez dall?
40And [some] of the Pharisees who were with him heard these things, and they said to him, Are we blind also?
41Jezuz a lavaras dezho: Ma vijec'h dall, n'ho pije ket a bec'hed; met bremañ e lavarit: Gwelout a reomp; abalamour da gement-se ho pec'hed a chom.
41Jesus said to them, If ye were blind ye would not have sin; but now ye say, We see, your sin remains.