¹Goude an traoù-se, Jezuz a valee dre C'halilea, rak ne felle ket dezhañ chom e Judea, abalamour ma klaske ar Yuzevien e lazhañ.

¹After these things, Jesus was walking in Galilee, for he wouldn’t walk in Judea, because the Jews sought to kill him.

²Met, gouel ar Yuzevien, galvet an Teltennoù, a dostae.

²Now the feast of the Jews, the Feast of Booths, was at hand.

³E vreudeur a lavaras dezhañ: Kae ac'han, ha kae e Judea, evit ma welo ivez da ziskibien an oberoù a rez.

³His brothers therefore said to him, “Depart from here, and go into Judea, that your disciples also may see your works which you do.

⁴Rak den ne ra netra e-kuzh, pa glask bezañ anavezet. Mar rez an traoù-se, en em ziskouez da-unan d'ar bed.

⁴For no one does anything in secret, and himself seeks to be known openly. If you do these things, reveal yourself to the world.”

⁵Rak e vreudeur memes ne gredent ket ennañ.

⁵For even his brothers didn’t believe in him.

⁶Jezuz a lavaras dezho: Va amzer n'eo ket c'hoazh deuet; met hoc'h amzer-hu a zo atav deuet.

⁶Jesus therefore said to them, “My time has not yet come, but your time is always ready.

⁷Ar bed ne c'hell ket ho kasaat; met kasaat a ra ac'hanon, abalamour ma roan testeni anezhañ, penaos eo fall e oberoù.

⁷ The world can’t hate you, but it hates me, because I testify about it, that its works are evil.

⁸Evidoc'h-c'hwi, pignit d'ar gouel-mañ; evidon-me, ne bignin ket c'hoazh dezhañ, rak va amzer n'eo ket c'hoazh deuet.

⁸ You go up to the feast. I am not yet going up to this feast, because my time is not yet fulfilled.”

⁹Hag o vezañ lavaret kement-se dezho, e chomas e Galilea.

⁹Having said these things to them, he stayed in Galilee.

¹⁰Met, pa voe aet e vreudeur, e pignas ivez d'ar gouel, neket a-wel d'an holl, met evel e-kuzh.

¹⁰But when his brothers had gone up to the feast, then he also went up, not publicly, but as it were in secret.

¹¹Ar Yuzevien eta a glaske anezhañ e-pad ar gouel, hag a lavare: Pelec'h emañ?

¹¹The Jews therefore sought him at the feast, and said, “Where is he?”

¹²Hag e voe ur brud diwar e benn e-touez ar bobl. Darn a lavare: Un den mat eo; ha darn all a lavare: Nann, met touellañ a ra ar bobl.

¹²There was much murmuring among the multitudes concerning him. Some said, “He is a good man.” Others said, “Not so, but he leads the multitude astray.”

¹³Koulskoude, den ne gomze frank anezhañ, gant aon rak ar Yuzevien.

¹³Yet no one spoke openly of him for fear of the Jews.

¹⁴War-dro hanter ar gouel, Jezuz a bignas en templ, hag a gelenne.

¹⁴But when it was now the midst of the feast, Jesus went up into the temple and taught.

¹⁵Ar Yuzevien a oa souezhet hag a lavare: Penaos ec'h anavez an den-mañ ar skriturioù, o vezañ n'en deus ket o desket?

¹⁵The Jews therefore marveled, saying, “How does this man know letters, having never been educated?”

¹⁶Jezuz a respontas dezho: Va c'helennadurezh n'eo ket ac'hanon, met eus an hini en deus va c'haset.

¹⁶Jesus therefore answered them, “My teaching is not mine, but his who sent me.

¹⁷Mar fell da unan bennak ober bolontez Doue, ec'h anavezo hag-eñ eo va c'helennadurezh eus Doue, pe ha me a gomz ac'hanon va-unan.

¹⁷ If anyone desires to do his will, he will know about the teaching, whether it is from God, or if I am speaking from myself.

¹⁸An hini a gomz anezhañ e-unan, a glask e c'hloar e-unan; met an hini a glask gloar an hini en deus e gaset, a dle bezañ kredet, ha n'eus ket a zireizhder ennañ.

¹⁸ He who speaks from himself seeks his own glory, but he who seeks the glory of him who sent him is true, and no unrighteousness is in him.

¹⁹N'en deus ket Moizez roet al lezenn deoc'h? Hag hini ac'hanoc'h ne vir anezhi. Perak e klaskit va lazhañ?

¹⁹ Didn’t Moses give you the law, and yet none of you keeps the law? Why do you seek to kill me?”

²⁰Ar bobl a respontas dezhañ: Un diaoul ac'h eus; piv eo an hini a glask da lazhañ?

²⁰The multitude answered, “You have a demon! Who seeks to kill you?”

²¹Jezuz a respontas hag a lavaras dezho: Un oberenn am eus graet, hag oc'h holl souezhet a gement-se.

²¹Jesus answered them, “I did one work, and you all marvel because of it.

²²Moizez en deus gourc'hemennet deoc'h an amdroc'h (n'eo ket ma teu eus Moizez, met eus an Tadoù), ha c'hwi a amdroc'h un den deiz ar sabad.

²² Moses has given you circumcision (not that it is of Moses, but of the fathers), and on the Sabbath you circumcise a boy.

²³Mar bez amdroc'het un den deiz ar sabad, evit na vo ket torret lezenn Voizez, perak en em fulorit a-enep ac'hanon abalamour ma em eus yac'haet un den penn-da-benn deiz ar sabad?

²³ If a boy receives circumcision on the Sabbath, that the law of Moses may not be broken, are you angry with me, because I made a man completely healthy on the Sabbath?

²⁴Na varnit ket hervez an doare, met barnit hervez ar reizhder.

²⁴ Don’t judge according to appearance, but judge righteous judgment.”

²⁵Hag ur re bennak eus Jeruzalem a lavare: n'eo ket an hini a glasker da lakaat da vervel?

²⁵Therefore some of them of Jerusalem said, “Isn’t this he whom they seek to kill?

²⁶Ha setu aze e komz frank, ha ne lavarer netra dezhañ. Ar mestroù, hag anavezet o defe ez eo e gwirionez ar C'hrist?

²⁶Behold, he speaks openly, and they say nothing to him. Can it be that the rulers indeed know that this is truly the Christ?

²⁷Koulskoude, ni a oar a-belec'h eo hemañ; e-lec'h pa zeuio ar C'hrist, den n'anavezo a-belec'h eo.

²⁷However we know where this man comes from, but when the Christ comes, no one will know where he comes from.”

²⁸Ha Jezuz a grie en templ eta, o kelenn, hag o lavarout: C'hwi a anavez ac'hanon, hag ec'h ouzoc'h a-belec'h on. N'on ket deuet ac'hanon va-unan, met an hini en deus va c'haset a zo gwirion, ha c'hwi n'anavezit ket anezhañ.

²⁸Jesus therefore cried out in the temple, teaching and saying, “You both know me, and know where I am from. I have not come of myself, but he who sent me is true, whom you don’t know.

²⁹Me a anavez anezhañ, rak dont a ran eus e berzh, hag eñ eo en deus va c'haset.

²⁹ I know him, because I am from him, and he sent me.”

³⁰Klask a raent kregiñ ennañ; met den ne grede lakaat e zorn warnañ, abalamour e eur ne oa ket c'hoazh deuet.

³⁰They sought therefore to take him; but no one laid a hand on him, because his hour had not yet come.

³¹Koulskoude, kalz eus ar bobl a gredas ennañ, hag a lavare: Pa zeuio ar C'hrist, hag ober a raio brasoc'h mirakloù eget ma ra hemañ?

³¹But of the multitude, many believed in him. They said, “When the Christ comes, he won’t do more signs than those which this man has done, will he?”

³²Ar farizianed, o vezañ klevet ar pezh a lavare ar bobl anezhañ e-kuzh, a gasas, a-unvan gant ar veleien vras, serjanted evit kregiñ ennañ.

³²The Pharisees heard the multitude murmuring these things concerning him, and the chief priests and the Pharisees sent officers to arrest him.

³³Setu perak Jezuz a lavaras dezho: Me a zo ganeoc'h c'hoazh evit un nebeut amzer, ha mont a ran da gavout an hini en deus va c'haset;

³³Then Jesus said, “I will be with you a little while longer, then I go to him who sent me.

³⁴klask a reot ac'hanon, ha ne'm c'havot ket; ha c'hwi, ne c'hellit ket dont e-lec'h ma'z on.

³⁴ You will seek me, and won’t find me; and where I am, you can’t come.”

³⁵Ar Yuzevien eta a lavare etrezo: Pelec'h ez aio, na c'hellimp ket kavout anezhañ? Mont a raio etrezek ar re a zo strewet e-touez ar C'hresianed, ha kelenn a raio ar C'hresianed?

³⁵The Jews therefore said among themselves, “Where will this man go that we won’t find him? Will he go to the Dispersion among the Greeks, and teach the Greeks?

³⁶Petra eo ar pezh en deus lavaret: C'hwi am c'hlasko, ha ne'm c'havot ket; ha c'hwi ne c'hellit ket dont e-lec'h ma'z on?

³⁶What is this word that he said, ‘You will seek me, and won’t find me; and where I am, you can’t come’? ”

³⁷An deiz diwezhañ ha brasañ eus ar gouel, Jezuz en em gave eno, hag a grie: Mar en deus unan bennak sec'hed, ra zeuio da'm c'havout, ha ra evo.

³⁷Now on the last and greatest day of the feast, Jesus stood and cried out, “If anyone is thirsty, let him come to me and drink!

³⁸An hini a gred ennon, stêrioù dour a vuhez a redo eus e askre, evel ma lavar ar Skritur.

³⁸ He who believes in me, as the Scripture has said, from within him will flow rivers of living water.”

³⁹Met eñ a lavare kement-se eus ar Spered a dlee resev ar re a gredje ennañ; rak ar Spered-Santel ne oa ket bet c'hoazh roet, abalamour na oa ket bet c'hoazh roet da Jezuz e c'hloar.

³⁹But he said this about the Spirit, which those believing in him were to receive. For the Holy Spirit was not yet given, because Jesus wasn’t yet glorified.

⁴⁰Kalz eus ar bobl, o vezañ klevet ar gerioù-se, a lavare: Hemañ eo e gwirionez ar profed.

⁴⁰Many of the multitude therefore, when they heard these words, said, “This is truly the prophet.”

⁴¹Reoù all a lavare: Ar C'hrist eo. Ha reoù all a lavare: Met ar C'hrist, ha dont a ra eus Galilea?

⁴¹Others said, “This is the Christ.” But some said, “What, does the Christ come out of Galilee?

⁴²Ar Skritur, ha ne lavar ket e teuio ar C'hrist eus lignez David hag eus bourc'h Betlehem, a-belec'h e oa David?

⁴²Hasn’t the Scripture said that the Christ comes of the seed of David, 2 Samuel 7:12 and from Bethlehem, Micah 5:2 the village where David was?”

⁴³Ar bobl eta a oa lodennet diwar e benn.

⁴³So there arose a division in the multitude because of him.

⁴⁴Hag ur re bennak anezho a c'hoantae kregiñ ennañ, met den ne lakaas e zaouarn warnañ.

⁴⁴Some of them would have arrested him, but no one laid hands on him.

⁴⁵Ar serjanted eta a zistroas etrezek ar veleien vras hag ar farizianed; ar re-mañ a lavaras dezho: Perak n'hoc'h eus ket e zegaset?

⁴⁵The officers therefore came to the chief priests and Pharisees, and they said to them, “Why didn’t you bring him?”

⁴⁶Ar serjanted a respontas: Biskoazh den n'en deus komzet evel an den-se.

⁴⁶The officers answered, “No man ever spoke like this man!”

⁴⁷Ar farizianed a lavaras dezho: Bet oc'h-hu ivez touellet?

⁴⁷The Pharisees therefore answered them, “You aren’t also led astray, are you?

⁴⁸Ha bez' ez eus unan bennak eus ar mestroù pe eus ar farizianed hag en defe kredet ennañ?

⁴⁸Have any of the rulers believed in him, or of the Pharisees?

⁴⁹Met ar bobl villiget-mañ n'anavez ket al lezenn.

⁴⁹But this multitude that doesn’t know the law is accursed.”

⁵⁰Nikodem, an hini a oa deuet en noz da gavout Jezuz hag a oa unan anezho, a lavaras dezho:

⁵⁰Nicodemus (he who came to him by night, being one of them) said to them,

⁵¹Ha barn a ra hol lezenn un den hep bezañ e glevet hag hep anavezout ar pezh en deus graet?

⁵¹“Does our law judge a man, unless it first hears from him personally and knows what he does?”

⁵²Int a respontas dezhañ: Bez' out ivez Galileat? Evesha ha gwel: profed ebet a zo deuet eus Galilea.

⁵²They answered him, “Are you also from Galilee? Search, and see that no prophet has arisen out of Galilee. See Isaiah 9:1 and Matthew 4:13-16. ”

⁵³Ha pep hini en em dennas en e di.

⁵³Everyone went to his own house,