1Плановете на сърцето [принадлежат] на човека, Но отговорът на езика е от Господа.
1Ang mga laraw sa kasingkasing iya sa tawo; Apan ang tubag sa dila gikan kang Jehova.
2Всичките пътища на човека са чисти в собствените му очи, Но Господ претегля духовете.
2Ang tanang mga dalan sa tawo mahinlo sa iyang kaugalingong mga mata; Apan si Jehova nagatimbang sa mga espiritu.
3Възлагай делата си на Господа, И ще се утвърдят твоите намерения.
3Itugyan ang imong mga buhat ngadto kang Jehova, Ug ang imong mga tuyo mamalig-on.
4Господ е направил всяко нещо за Себе Си, Дори и нечестивия за деня на злото.
4Gihimo ni Jehova ang tanang butang alang sa iyang kaugalingong tuyo; Oo, bisan ang dautan alang sa adlaw nga dautan.
5Мерзост е Господу всеки, който е с горделиво сърце, [Даже] ръка с ръка [да се съедини, пак] той няма да остане ненаказан.
5Ang tagsatagsa nga may pagkamapahitas-on sa kasingkasing maoy usa ka dulumtanan kang Jehova: Bisan pa ang kamot madugtong sa usa ka kamot, siya dili makagawas sa silot.
6С милост и вярност се отплаща за беззаконието, И чрез страх от Господа хората се отклоняват от злото.
6Tungod sa kalooy ug sa kamatuoran ang kasal-anan may pagtabon-sa-sala; Ug tungod sa pagkahadlok kang Jehova ang mga tawo mobiya gikan sa dautan.
7Когато са угодни на Господа пътищата на човека, Той примирява с него и неприятелите му.
7Kong ang mga dalan sa usa ka tawo makapahimuot kang Jehova, Iyang pagahimoon bisan ang iyang mga kaaway nga makigdaiton uban kaniya.
8По-добре малко с правда, Нежели големи доходи с неправда,
8Maayo pa ang diyutay uban ang pagkamatarung, Kay sa mga dagkung abut nga uban ang pagkadili-matarung.
9Сърцето на човека начертава пътя му, Но Господ оправя стъпките му.
9Ang kasingkasing sa tawo magalalang sa iyang dalan; Apan si Jehova nagamando sa iyang mga lakang.
10Присъдата в устните на царя е боговдъхновена; Устата му няма да погрешат в съда.
10Ang diosnong pagpahamtang sa silot anaa sa mga ngabil sa hari; Ang iyang baba dili magalapas diha sa paghukom.
11Вярната теглилка и везни са от Господа, Всичките грамове в торбата са Негово дело.
11Ang matarung nga bato ug mga timbangan iya man ni Jehova; Ang tanang mga gibug-aton sa sako maoy iyang buhat.
12Да се върши беззаконие е мерзост на царете, Защото престолът се утвърждава с правда.
12Maoy usa ka dulumtanan alang sa mga hari ang pagpanugyan ngadto sa kadautan; Tungod kay ang trono natukod pinaagi sa pagkamatarung.
13Праведните устни са благоприятни на царете, И те обичат онзи, който говори право.
13Ang matarung nga mga ngabil maoy kalipay sa mga hari; Ug sila nahagugma kaniya nga nagapamulong sa matarung.
14Яростта на царя е вестителка на смърт, Но мъдрият човек я укротява.
14Ang kaligutgut sa usa ka hari maingon sa mga sinugo sa kamatayon; Apan ang tawo nga manggialamon magapalinaw niini.
15В светенето пред лицето на царя има живот, И неговото благоволение е като облак с пролетен дъжд.
15Diha sa kahayag sa nawong sa hari anaa ang kinabuhi; Ug ang iyang kalooy maingon sa usa ka panganod sa ulan nga kinaulahian.
16Колко по-желателно е придобиването на мъдрост, нежели на злато! И придобиването на разум е за предпочитане, нежели на сребро.
16Pagka-labing maayo ang pagbaton sa kaalam kay sa bulawan! Oo, ang pagbaton sa salabutan maayo pang pagapilion kay sa salapi.
17Да се отклонява от зло е друм за праведните; Който пази пътя си, опазва душата си.
17Ang halapad-nga-dalan sa matarung mao ang pagbiya gikan sa dautan: Kadtong nagabantay sa iyang dalan nagaamping sa iyang kalag.
18Гордостта предшествува погибелта, И високоумието - падането.
18Ang pagkagarboso magauna sa pagkalaglag, Ug ang mapahitas-ong espiritu magauna sa pagkahulog.
19По-добре да е някой със смирен дух между кротките, Нежели да дели користи с горделивите.
19Maayo pa nga magmapainubsanon sa espiritu uban sa mga kabus, Kay sa pagpakigbahin sa inagaw uban sa mga mapahitas-on.
20Който внимава на словото ще намери добро. И който уповава на Господа е блажен.
20Kadtong nagamatngon sa pulong makakaplag ug maayo; Ug bisan kinsa nga nagasalig kang Jehova, malipayon siya.
21Който е с мъдро сърце ще се нарече благоразумен, И сладостта на устните умножава знание.
21Ang manggialamon sa kasingkasing pagatawgon nga buotan; Ug ang pagkatam-is sa mga ngabil nagadugang sa kahibalo.
22Разумът е извор на живот за притежателя му, А глупостта на безумните е наказанието им.
22Ang salabutan maoy usa ka atabay nga tuburan sa kinabuhi niadtong nagabaton niini; Apan ang pagsaway sa mga buang mao ang ilong binuang.
23Сърцето на мъдрия вразумява устата му И притуря знание в устните му.
23Ang kasingkasing sa manggialamon nagapahamangno sa iyang baba, Ug nagadugang sa kinaadman sa iyang mga ngabil.
24Благите думи са медена пита, Сладост на душата и здраве на костите.
24Ang makalilipay nga mga pulong ingon sa usa ka udlan sa dugos, Matam-is sa kalag ug makapalig-on sa mga bukog.
25Има път, който се вижда прав на човека. Но краят му е пътища към смърт,
25Adunay usa ka dalan nga daw matarung alang sa tawo, Apan ang katapusan niana mao ang mga dalan sa kamatayon.
26Охотата на работника работи за него, Защото устата му го принуждават.
26Ang kahinam sa usa ka tawo nga mamumuo nagabuhat alang kaniya; Kay niini ang iyang baba nagaaghat kaniya.
27Лошият човек копае зло, И в устните му има сякаш пламнал огън.
27Ang tawo nga walay kapuslanan nagalalang ug dautang buhat; Ug diha sa iyang mga ngabil adunay makasunog nga kalayo.
28Опак човек сее раздори, И шепотникът разделя най-близки приятели.
28Ang tawo nga masukihon nagasabwag ug kabingkilan; Ug ang usa ka witwitan nagapabulag sa labing suod nga mga higala.
29Насилникът измамя ближния си, И го води в недобър път;
29Ang tawo nga malupigon nagaulogulog sa iyang isigkatawo, Ug nagatultol kaniya diha sa dalan nga dili maayo.
30Склопя очите си, за да измисля извратени неща. И прехапва устните си, за да постигне зло.
30Kadtong nagapiyong sa iyang mga mata, nagalalang sa mga butang nga sukwahi; Kadtong nagapanakmol sa iyang mga ngabil nagapahitabo sa dautan.
31Белите коси са венец на слава, Когато се намират по пътя на правдата.
31Ang ulo nga ubanon maoy purongpurong sa himaya; Kini igakita diha sa dalan sa pagkamatarung.
32Който скоро не се гневи е по-добър от храбрия, И който владее духа си - от завоевател на град.
32Kadtong mahinay sa kasuko labi pang maayo kay sa tawong gamhanan; Ug kadtong nagagahum sa iyang espiritu, kay niadtong nakaagaw sa usa ka ciudad.
33Жребието се хвърля в скута, Но решението чрез него е от Господа.
33Ang pagpapalad gihulog diha sa sabakan; Apan ang tibook pagpahinabo niana iya kang Jehova.