1По-добре сух залък и мир с него, Нежели къща пълна с пирования и разпра с тях.
1Maayo pa ang momho nga nauga, ug ang kalinaw uban niana, Kay sa usa ka balay nga napuno sa hudyaka nga inubanan sa pagkabingkil.
2Благоразумен слуга ще владее над син, който докарва срам, И ще вземе дял от наследството между братята.
2Ang usa ka ulipon nga nagapaagi sa pagkamanggialamon gayud magagahum sa usa ka anak nga nagapakaulaw, Ug makaambit sa bahin sa panulondon taliwala sa mga kaigsoonan.
3Горнилото е за среброто и пещта за златото, А Господ изпитва сърцата.
3Ang kolon tunawanan alang sa salapi, ug ang hasohasan alang sa bulawan; Apan si Jehova magasulay sa mga kasingkasing.
4Злосторникът слуша беззаконните устни, И лъжецът дава ухо на лошия език.
4Ang mamumuhat sa kadautan magapamati sa dautang mga ngabil; Ug ang usa ka bakakon nagapatalinghug sa usa ka dila nga makadaut
5Който се присмива на сиромаха, нанася позор на Създателя му, И който се радва на бедствия, няма да остане ненаказан.
5Bisan kinsa nga nagayubit sa kabus nagatamay sa iyang Magbubuhat; Ug ang malipay sa panahon sa pagkaalaut dili makagawas sa silot.
6Чада на чада са венец на старците, И бащите са слава на чадата им.
6Ang mga anak sa mga anak maoy purongpurong sa mga tawong tigulang; Ug ang himaya sa mga anak mao ang ilang mga amahan.
7Хубава реч не подхожда на безумния, - Много по-малко лъжливи устни на началника.
7Ang pakigpulong nga labing maayo dili mahatungod sa usa ka buang; Labing dili angay ang bakakon nga mga ngabil sa usa ka principe.
8Подаръкът е като скъпоценен камък в очите на притежателя му; Дето и да бъде обърнат той се показва изящен {Еврейски: Постъпва мъдро.}.
8Ang hiphip daw usa ka hamili nga bato diha sa mga mata kaniya nga magabaton niini; Sa bisan diin kini moliso kini magamauswagon.
9Който покрива престъпление търси любов, А който многодумствува за работата разделя най-близки приятели.
9Kadtong magatabon sa usa ka kalapasan nagapangita ug gugma; Apan kadtong magabutyag sa usa ka butang nagapabulag sa labing suod nga mga higala.
10Изобличението прави повече впечатление на благоразумния, Нежели сто бича на безумния.
10Ang usa ka pagbadlong motidlum sa halalum gayud nganha sa usa nga may salabutan Kay sa usa ka gatus nga mga labud nganha sa usa ka buang.
11Злият човек търси само бунтове, Затова жесток пратеник е изпратен против него.
11Ang tawong dautan magapangita lamang sa usa ka kagubot; Tungod niini ang usa ka mabangis nga sinugo igapadala batok kaniya.
12По-добре да срещне някого мечка лишена от малките си, Отколкото безумен човек в буйството му.
12Ipasugat sa usa ka oso nga nawad-an sa iyang mga anak ang usa ka tawo, Kay sa usa ka buang diha sa iyang binuang.
13Който въздава зло за добро, Злото не ще се отдалечи от дома му.
13Bisan kinsa nga nagabalus ug dautan sa maayo, Ang dautan dili mopahawa gikan sa iyang balay.
14Започването на разпра е [като], кога някой отваря път на вода, Затова остави препирнята преди да има каране.
14Ang sinugdanan sa panagkabingkil maoy ingon sa usa nga magahuwad sa tubig: Busa biyai ang panaglalis sa dili pa ang panag-away.
15Който оправдава нечестивия и който осъжда праведния. И двамата са мерзост за Господа.
15Kadtong magapamatarung sa dautan, ug kadtong magasilot sa matarung, Silang duruha managsama maoy dulumtanan kang Jehova.
16Що ползват парите в ръката на безумния, за да купи мъдрост, Като няма ум?
16Busa aduna bay bili diha sa kamot sa usa ka buang aron sa pagpalit sa kaalam, Sanglit siya wala may salabutan?
17Приятел обича всякога И е роден, като брат за [във] време на нужда.
17Ang usa ka higala mahagugma sa tanang panahon; Ug ang usa ka igsoon matawo nga alang sa pagkaalaut.
18Човек без разум дава ръка И става поръчител на ближния си.
18Ang tawo nga walay salabutan magapanghampak sa kamot, Ug mahimong pasalig sa atubangan sa iyang isigkatawo.
19Който обича препирни обича престъпления, И който построи високо вратата си, търси пагуба.
19Siya nga mahagugma sa pagkamalapason mahagugma sa pakigbingkil: Kadtong magaalsa sa itaas sa iyang ganghaan nagapangita sa kalumpagan.
20Който има опако сърце не намира добро, И който има извратен език изпада в нещастие.
20Kadtong may masalaagon nga kasingkasing dili makakaplag sa maayo; Ug kadtong may usa ka masukihon nga dila mahulog sa kadautan.
21Който ражда безумно [чадо] ще има скръб, И бащата на глупавия няма радост.
21Kadtong nanganak ug usa ka buang nakaangkon niini sa iyang kasub-anan; Ug ang amahan sa usa ka buang walay kalipay.
22Веселото сърце е благотворно лекарство, А унилият дух изсушава костите.
22Ang kasingkasing nga malipayon maoy usa ka maayong tambal; Apan ang usa kamasulob-on nga espiritu nagapauga sa mga bukog.
23Нечестивият приема подарък изпод пазуха, За да изкриви пътищата на правосъдието.
23Ang tawong dautan magadawat ug usa ka hiphip gikan sa sabakan, Aron sa pagbalit-ad sa mga dalan sa justicia.
24Мъдростта е пред лицето на разумния, А очите на безумния са към краищата на земята.
24Ang kaalam anaa sa atubangan sa nawong niadtong may salabutan; Apan ang mga mata sa usa ka buang anaa sa mga kinatumyan sa yuta.
25Безумен син е тъга на баща си И горест на тая която го е родила.
25Ang anak nga buangbuang maoy kasubo sa iyang amahan. Ug kapaitan niadtong nanganak kaniya.
26Не е добре да се глобява праведния, [Нито] да се бие благородния, за справедливостта [им].
26Ang pagsilot usab sa matarung dili maayo, Ni ang pagbunal sa harianon alang sa ilang pagkatul-id.
27Който щади думите си е умен, И търпеливият човек е благоразумен.
27Kadtong nagapugong sa iyang mga pulong may kahibalo; Ug kadtong may usa ka mabugnawng espiritu maoy usa ka tawo sa salabutan.
28Даже и безумният, когато мълчи, се счита за мъдър, И когато затваря устата си [се счита] за разумен.
28Bisan ang usa ka buang, kong siya magahilum, pagaisipon nga manggialamon; Kong siya magatak-om sa iyang mga ngabil, siya pagatamdon nga ingon sa buotan.