1Сърцето на царя е в ръката на Господа, [като] водни бразди; Той на където иска го обръща.
1Ang kasingkasing sa hari anaa sa kamot ni Jehova maingon sa mga baha sa tubig: Siya nagapaliso niini sa bisan diin nga siya magabuot.
2Всичките пътища на човека са прави в неговите очи, Но Господ претегля сърцата.
2Ang tagsatagsa ka dalan sa usa ka tawo matarung sa iyang kaugalingong mga mata; Apan si Jehova magatimbang sa mga kasingkasing.
3Да върши човек правда и правосъдие Е по-угодно за Господа от жертва
3Ang pagbuhat sa pagkamatarung ug justicia Labi pang dawaton ni Jehova kay sa halad.
4Надигнато око и горделиво сърце, Които за нечестивите са светилник, е грях.
4Ang usa ka tinan-awan nga mapahitas-on, ug ang usa ka palabilabihong kasingkasing, Bisan ang lamparahan sa dautan, sala man.
5Мислите на трудолюбивите [спомагат] само [да има] изобилие, А на всеки припрян само - оскъдност.
5Ang mga hunahuna sa makugihon nagapadulong ngadto sa pagkadagaya; Apan ang tagsatagsa ka madalidalion nagadali lamang sa kawalad-on.
6Придобиването на съкровища с лъжлив език е преходна пара; Които ги търсят, [търсят] смърт.
6Ang pagbaton ug mga bahandi pinaagi sa usa ka bakakong dila Maoy usa ka gabon nga ginapalid ngadto ug nganhi niadtong nagapangita sa kamatayon.
7Грабителството на нечестивите ще ги отвлече, Защото отказват да вършат това, което е право.
7Ang pagpanlupig sa dautan magasilhig kanila, Tungod kay sila nagadumili sa pagbuhat ug justicia.
8Пътят на развратния човек е твърде крив, А делото на чистия е право.
8Ang dalan niadtong natugob sa kasal-anan baliko gayud kaayo; Apan alang niadtong mga ulay, ang iyang buhat matarung.
9По-добре да живее някой в ъгъл на покрива, Нежели в широка къща със свадлива жена.
9Maayo pa ang pagpuyo diha sa pamag-angan sa atop sa balay, Kay sa pakigkauban sa usa ka makig-awayong babaye sa usa ka halapad nga balay.
10Душата на нечестивия желае зло, Ближният му не намира благоволение пред очите му.
10Ang kalag sa dautan nagatinguha sa dautan: Ang iyang isigkatawo dili makakaplag ug kalooy diha sa iyang mga mata.
11Когато се накаже присмивателя, простият става по-мъдър, И когато се поучава мъдрия, той придобива знание.
11Kong ang mayubiton pagasilotan, ang walay-pagtagad mahimong manggialamon; Ug kong ang manggialamon pahamatngonon siya makadawat ug kahibalo.
12Справедливият [Бог] наблюдава дома на нечестивия, Той съсипва нечестивите до унищожение.
12Ang tawong matarung nagatulotimbang sa balay sa dautan, Unsaon sa pagkaunlod sa dautan ngadto sa ilang kapildihan.
13Който затуля ушите си за вика на сиромаха, - Ще викне и той, но няма да бъде послушан.
13Bisan kinsa nga magasampong sa iyang mga idgulungog sa pagtu-aw sa kabus, Siya usab magatu-aw ra, apan dili pagapatalinghugan.
14Тайният подарък укротява ярост, И подаръкът в пазуха [укротява] силен гняв.
14Ang usa ka gasa sa tago magapapoypoy sa kasuko; Ug ang usa ka hatag diha sa sabakan, sa hilabihan nga kasuko.
15Радост е на праведния да върши правосъдие, А измъчване е за ония, които вършат беззаконие.
15Maoy kalipay sa matarung ang pagbuhat ug justicia; Apan maoy usa ka pagkalaglag sa mga mamumuhat sa kasal-anan.
16Човек, който се отбие от пътя на разума, Ще стигне в събранието на мъртвите {Или: Сенките.}.
16Ang tawo nga nagasaagsaag gikan sa dalan sa pagsabut Magapahulay sa katilingban sa mga minatay.
17Който обича удоволствие осиромашава, Който обича вино и масло не забогатява.
17Siya nga mahigugmaon sa kalingawan mahimong kabus nga tawo: Siya nga mahigugmaon sa vino ug lana dili maadunahan.
18Нечестивият [ще бъде] откуп за праведния, И коварният наместо праведните.
18Ang dautan maoy usa ka lukat alang sa matarung; Ug ang maluibon modangat nga ilis sa matul-id
19По-добре да живее някой в пуста земя, Нежели със свадлива жена и досада.
19Maayo pang magpuyo sa usa ka yuta nga kamingawan, Kay sa pakig-ipon sa usa ka makig-awayon ug masuk-anon nga babaye.
20Скъпоценно съкровище и масло [се намират] в жилището на мъдрия, А безумният човек ги поглъща.
20Adunay bililhon nga bahandi ug lana diha sa puloy-anan sa manggialamon; Apan ang usa ka tawong buang magalamoy niana.
21Който следва правда и милост, Намира живот, правда и чест.
21Kadtong magasunod sa pagkamatarung ug sa kalolot Makakaplag sa kinabuhi, pagkamatarung, ug kadungganan.
22Мъдрият превзема с пристъп града на мощните, И събаря силата, на която те уповават.
22Ang usa ka manggialamon nga tawo makakatkat sa usa ka ciudad sa gamhanan, Ug makapukan sa kusog nga gisaligan niana.
23Който въздържа устата си и езика си Опазва душата си от смущения.
23Bisan kinsa nga magabantay sa iyang baba ug sa iyang dila, Magabantay sa iyang kalag gikan sa mga kasamok.
24Присмивател се нарича оня горделив и надменен човек, Който действува с високоумна гордост.
24Ang tawong palabi-labihon ug garboso, mayubiton ang iyang ngalan; Siya magabuhat nga nagapakaaron-ingnon sa iyang pagkamapahitas-on.
25Желанието на ленивия го умъртвява, Защото ръцете му не искат да работят,
25Ang tinguha sa tapulan nagapatay kaniya; Kay ang iyang mga kamot nagadumili sa pagbuhat.
26Той се лакоми цял ден, А праведният дава и не му се свиди.
26Adunay maibug sa pagkahakog gayud sa tibook adlaw; Apan ang matarung nagahatag ug wala magatungina.
27Жертвата на нечестивите е мерзост, - Колко повече, когато я принасят за нечестива цел!
27Ang halad sa tawong dautan maoy usa ka dulumtanan; Daw unsa ka labaw pa gayud, kong iyang dad-on kini uban sa dautan nga hunahuna!
28Лъжливият свидетел ще загине, А човек, който слуша [поука - ще го търсят да] говори всякога.
28Ang usa ka bakakon nga saksi mahanaw; Apan ang tawo nga nagapamati nagapadayon sa iyang gipamulong.
29Нечестив човек прави дръзко лицето си, А праведният оправя пътищата си.
29Ang usa ka tawong dautan magapagahi sa iyang nawong; Apan mahitungod sa matul-id siya magalig-on sa iyang mga dalan.
30Няма мъдрост, няма разум, Няма съвещание против Господа.
30Walay kaalam ni pagsabut Ni tambag batok kang Jehova.
31Конят се приготвя за деня на боя, Но избавлението е от Господа.
31Ang kabayo giandam batok sa adlaw sa gubat; Apan ang pagdaug iya kang Jehova.