1Не завиждай на злите хора, Нито пожелавай да си с тях,
1Dili ka masina sa mga dautang tawo; Ni magtinguha ka sa pagpakiguban kanila:
2Защото сърцето им размишлява насилие, И устните им говорят за пакост
2Kay ang ilang kasingkasing magatoon sa pagdaugdaug, Ug ang ilang mga ngabil magapamulong sa dautang buhat.
3С мъдрост се гради къща, И с разум се утвърждава,
3Pinaagi sa kaalam natukod ang usa ka balay; Ug pinaagi sa salabutan kini nalig-on;
4И чрез знание стаите се напълват С всякакви скъпоценни и приятни богатства.
4Ug pinaagi sa kahibalo nangapuno ang mga lawak Sa tanang mga bililhon ug makalilipay nga mga bahandi.
5Мъдрият човек е силен, И човек със знание се укрепява в сила,
5Ang usa ka tawo nga manggialamon kusganon man; Oo, ang usa ka tawo sa kahibalo magauswag sa kagahum.
6Защото с мъдър съвет ще водиш войната си, И чрез множеството съветници бива избавление.
6Kay pinaagi sa maalamon nga pagmando ikaw magahimo sa imong gubat; Ug diha sa panon sa mga magtatambag walay kapildihan.
7Мъдростта е непостижима за безумния, Той не отваря устата си в портата.
7Ang kaalam hataas ra kaayo alang sa usa ka buang: Siya dili makabuka sa iyang baba diha sa ganghaan.
8Който намисля да прави зло, Ще се нарече пакостен човек;
8Siya nga magalalang sa pagbuhat ug dautan, Ang mga tawo magatawag kaniya nga usa ka mamumuhat sa kadautan.
9Помислянето на [такова] безумие е грях, И присмивателят е мерзост на човеците.
9Ang hunahuna nga binuang sala man; Ug ang mayubiton maoy usa ka dulumtanan sa mga tawo.
10[Ако] покажеш малодушие в усилно време, Силата ти е малка.
10Kong ikaw punawan sa adlaw sa kalisdanan, Ang imong kusog diyutay ra.
11Избавяй ония, които се влачат на смърт, И гледай да задържаш ония, които политат към клане.
11Luwason mo kadtong nangadala ngadto sa kamatayon, Ug kadtong mga naandam naaron pagapatyon tan-awa nga sila imong magunitan.
12Ако речеш: Ето, ние не знаехме това! То Оня, Който претегля сърцата, не разбира ли? Оня, Който пази душата ти, не знае ли, И не ще ли въздаде на всеки според делата му?
12Kong ikaw moingon: Ania karon, wala kami manghibalo niini; Wala ba siya nga nagatimbang sa mga kasingkasing magahunahuna niini? Ug siya nga nagabantay sa imong kalag, wala ba siya mahibalo niini? Ug wala ba siya magabalus sa tagsatagsa ka tawo sumala sa iyang buhat?
13Сине мой, яж мед, защото е добър, И медена пита, [защото] е сладка на вкуса ти.
13Anak ko, kumaon ka ug dugos, kay kini maayo; Ug ang mga tinulo sa udlan, nga mga matam-is sa imong pagtilaw:
14И ще знаеш, че такава е мъдростта за душата ти, Ако си я намерил; и има бъдеще, И надеждата ти няма да се отсече.
14Sa ingon niini ikaw mahibalo ug kaalam nga modangat sa imong kalag; Kong ikaw makakaplag niini, nan adunay usa ka balus, Ug ang imong paglaum dili makawang.
15Не поставяй засада, о нечестиви човече, против жилището на праведния, Не разваляй мястото му за почивка.
15Ayaw pagbanhig, Oh dautan nga tawo, batok sa puloy-anan sa matarung; Ayaw paggun-oba ang iyang dapit nga pahulayan:
16Защото праведният [ако] седем пъти пада, пак става, Докато нечестивите се препъват в злото.
16Kay ang usa ka matarung nga tawo mapukan sa makapito, ug mobangon pag-usab; Apan ang dautan ginalaglag pinaagi sa pagkaalaut.
17Не се радвай, когато падне неприятелят ти, И да се не весели сърцето ти, когато се подхлъзне той.
17Ayaw pag-ikalipay kong ang imong kaaway mapukan, Ug ayaw papagmayaa ang imong kasingkasing kong siya mapukan,
18Да не би да съгледа Господ, и това да Му се види зло, И Той да оттегли гнева Си от него.
18Tingali unya si Jehova makakita niini, ug kini dili makapahimuot kaniya, Ug ipaiway niya ang iyang kasuko gikan kaniya.
19Не се раздразвай, поради злодейците, Нито завиждай на нечестивите,
19Ayaw ikasubo sa imong kaugalingon tungod sa mga mamumuhat sa kadautan; Ni masina ka sa dautan:
20Защото злите не ще имат бъдеще; Светилникът на нечестивите ще изгасне.
20Kay walay igabalus sa dautan nga tawo; Ang lamparahan sa dautan pagapalongon.
21Сине мой, бой се от Господа и от царя, И не се сношавай с непостоянните,
21Anak ko, kahadlokan mo si Jehova ug ang hari; Ug ayaw pagkuyog kanila nga mabalhin-balhinon:
22Защото бедствие ще се издигне против тях внезапно, И кой знае [какво] наказание [ще им се наложи] и от двамата?
22Kay ang ilang kagul-anan modangat sa hinanali; Ug ang pagkalaglag gikan kanilang duruha, kinsay mahibalo niini?
23И тия са изречения на мъдрите:- Лицеприятие в съд не е добро.
23Kini usab maoy mga sanglitanan sa manggialamon. Ang may pagkapinalabi sa mga tawo diha sa paghukom dili maayo.
24Който казва на нечестивия: Праведен си, Него народи ще кълнат, него племена ще мразят;
24Siya nga magaingon sa dautan: Ikaw matarung, Ang mga katawohan magatunglo kaniya, ang mga nasud pagalud-on kaniya;
25Но които [го] изобличават, към тях ще се показва благоволение, И върху тях ще дойде добро благословение.
25Apan kanila nga magabadlong kaniya magakalipay, Ug ang usa ka maayong panalangin moabut kanila.
26Който дава прав отговор, Той целува в устни.
26Siya magahalok sa mga ngabil Niadtong nagahatag ug usa ka q2 matarung nga tubag.
27Нареди си работата навън, И приготви си я на нивата, И после съгради къщата си.
27Hikaya ang imong buhat sa gawas, Ug andama kini alang kanimo diha sa uma; Ug sa human niini tukora ang imong balay.
28Не бивай свидетел против ближния си без причина, Нито мами с устните си.
28Dili ka magsaksi batok sa imong isigkatawo sa walay gipasikaran; Ug dili ka maglimbong uban sa imong mga ngabil.
29Не казвай: Както ми направи той, така ще му направя и аз, Ще въздам на човека според делата му.
29Ayaw pag-ingon: Buhaton ko kaniya ingon sa iyang gibuhat kanako; Ako magahatag sa tawo sumala sa iyang buhat.
30Минах край нивата на ленивия И край лозето на нехайния човек,
30Ako miagi duol sa uma sa tapulan, Ug sa kaparrasan sa tawo nga walay salabutan;
31И всичко бе обрасло с тръни, Коприва беше покрила повърхността му, И каменната му ограда беше съборена.
31Ug, ania karon, kini gipanugkan sa ibabaw ug mga tunok, Ang nawong niana naputos sa mga nipay, Ug ang bato nga kuta niana nalumpag na.
32Тогава, като прегледах, размислих в сърцето си, Видях и взех поука.
32Unya nasud-ong ko, ug naghunahuna pag-ayo; Nakita ko, ug nadawat ko ang pahamatngon:
33[Още] малко спане, малко дрямка, Малко сгъване на ръце за сън, -
33Bisan pa niini diyutay nga katulog, usa ka diyutay nga hinanok, Usa ka diyutay nga pagkiyugpos sa mga kamot aron sa pagkatulog:
34И сиромашията ще дойде върху тебе, като крадец И немотията - като въоръжен мъж,
34Busa ang imong pagkakabus moabut ingon sa usa ka tulisan, Ug ang imong kawalad-on ingon sa usa ka tawo nga sangkap sa hinagiban.