1Anak ko, ayaw hikalimti ang akong Kasugoan; Apan pabantayi sa imong kasingkasing ang akong mga sugo:
1要一心仰赖耶和华
2Kay ang kadugayon sa mga adlaw, ug mga tuig sa kinabuhi, Ug pakigdait, sila igadugang kanimo.
2因为它们必把长久的日子、生命的岁数和平安,加给你。
3Ayaw pagpabiyaa kanimo ang kalolot ug kamatuoran: Ihigot mo sila sa imong liog; Isulat mo sila ibabaw sa papan sa imong kasingkasing:
3不可让慈爱诚实离开你,要系在你的颈项上,刻在你的心版上。
4Aron ikaw makakaplag sa kalomo ug maayong salabutan Sa atubangan sa Dios aug sa tawo.
4这样,你在 神和世人眼前,必蒙恩宠,得着美名(“名”原文作“明慧”)。
5Sumalig ka kang Jehova sa bug-os mong kasingkasing, Ug ayaw pagsalig sa imong kaugagalingong salabutan:
5你要一心仰赖耶和华,不可倚靠自己的聪明;
6Sa tanan nimong mga dalan ilha siya, Ug siya magamando sa imong mga alagianan.
6在你一切所行的路上,都要承认他,他必使你的路径平坦正直。
7Ayaw pagpakamaalamon sa imong kaugalingong mga mata; Kahadlokan mo si Jehova, ug pahalayo gikan sa dautan:
7不可自以为有智慧,要敬畏耶和华,远离恶事。
8Kana mahimong kaayohan sa imong pusod, Ug utok sa imong mga bukog.
8这必使你的身体(“身体”原文作“脐带”)健康,使你的骨头滋润。
9Pasidunggi si Jehova pinaagi sa imong manggad, Ug sa mga inunahang bunga sa tanan mong abut:
9你要把你的财物,和一切初熟的农作物,敬奉耶和华。
10Aron ang imong mga kamalig mapuno sa kadaghan, Ug ang imong pug-anan magaawas sa bag-ong vino.
10这样,你的仓库必充满有余,你的榨酒池也必盈溢新酒。
11Anak ko, ayaw pagtamaya ang pagcastigo ni Jehova; Ni magsubo ka sa iyang pagbadlong:
11我儿,不可轻看耶和华的管教,也不可厌恶他的责备;
12Kay kinsa kadto nga gihigugma ni Jehova iyang ginabadlong, Maingon sa usa ka amahan sa anak nga iyang gikahimut-an.
12因为耶和华所爱的,他必责备,正如父亲责备他喜爱的儿子一样。
13Malipayon ang tawo nga makakaplag sa kaalam, Ug ang tawo nga makakab-ut sa pagsabut.
13得智慧远胜得金银得着智慧,获致聪明的人,是有福的。
14Kay ang pagpakabaton niini labi pang maayo kay sa pagmanggad sa salapi, Ug ang kaayohan niini labaw pa kay sa fino nga bulawan.
14因为智慧的利润胜过银子的利润,智慧的收益胜过黄金的收益。
15Siya labi pang bililhon kay sa mga rubi: Ug walay mausa sa mga butang nga imong ginatinguha nga ikatanding niana.
15智慧比红宝石更宝贵;你一切所喜爱的,都不足与智慧比较。
16Ang hataas nga mga adlaw anaa sa iyang kamot nga too; Diha sa iyang kamot nga wala anaa ang bahandi ug kadungganan.
16智慧的右手有长寿,左手有财富和尊荣。
17Ang iyang mga dalan maoy mga dalan sa kahimut-anan, Ug ang tanan niyang mga alagianan mga pakigdait.
17智慧的道路尽是欢悦,智慧的路径全是平安。
18Siya maoy usa ka kahoy sa kinabuhi kanila nga mokupot kaniya: Ug malipayon ang tagsatagsa nga magahawid kaniya.
18对紧握智慧的人来说,智慧是生命树,凡是紧抓智慧的,都是有福的。
19Si Jehova pinaagi sa kaalam mitukod sa yuta; Pinaagi sa pagsabut iyang gitukod ang kalangitan.
19耶和华以智慧奠定大地,以聪明坚立高天。
20Pinaagi sa iyang kinaadman ang mga kahiladman nangaabli, Ug ang kalangitan nagapatagas sa tun-og.
20因他的知识,深渊就裂开,天空也滴下甘露。
21Anak ko, ayaw sila pagpabulaga gikan sa imong mga mata; Batoni ang halalum nga kaalam ug ang pagkabuotan:
21谨守智慧必得尊荣我儿,要谨守大智慧和明辨的态度,不可让它们离开你的眼目。
22Sa ingon niana sila mahimong kinabuhi alang sa imong kalag, Ug gracia sa imong liog.
22这样,它们就必作你的生命,作你颈上的华饰。
23Unya magalakat ikaw sa imong dalan nga may kasigurohan, Ug ang imong tiil dili mahapangdol.
23你就可以安然走路,你的脚必不致绊倒。
24Sa diha nga ikaw mohigda, dili ka malisang: Oo , ikaw mohigda, ug ang imong pagkatulog matam-is.
24你躺下的时候,必不会惊恐;你躺卧的时候,必睡得香甜。
25Ayaw kalisang sa hinanali nga kahadlok, Ni sa pagkalaglag sa dautan, kong kini modangat:
25忽然而来的惊恐,你不要惧怕;恶人的毁灭临到,你也不要恐惧;
26Kay si Jehova mao ang imong kasaligan, Ug magabantay sa imong tiil nga dili hidakpan.
26因为耶和华是你的倚靠,他必护卫你的脚不陷入网罗。
27Ayaw pag ihikaw ang kaayohan gikan kanila diin kini gikinahanglan, Sa diha nga kini anaa sa gahum sa imong kamot ang pagbuhat niini.
27如果你的手有行善的力量,就不可推辞,要向那些需要帮助的人行善。
28Ayaw pag-ingon sa imong isigkatawo: Lakat, ug bumalik ka pagusab, Ug sa pagkaugma ako mohatag; Sa diha nga ikaw aduna na niana.
28你那里如果有现成的,就不可对邻舍说:“你先回去,明天再来吧,到时,我必给你!”
29Ayaw pagtinguha sa kadautan batok sa imong isigkatawo, Sa makita mo nga siya nagapuyo sa kasigurohan tupad kanimo.
29你的邻舍在你旁边安居,你不可设计害他。
30Ayaw pagpakig-away sa usa ka tawo sa walay gipasikaran, Kong siya wala maghilabut kanimo.
30如果人没有加害于你,你不可无故与他相争。
31Ayaw kasinahi ang tawo nga malupigon, Ug ayaw pagpilia ang iyang mga dalan.
31不要嫉妒强暴的人,也不可选择他所行的一切道路;
32Kay ang tawo nga sukwahi maoy usa ka dulumtanan kang Jehova; Apan ang iyang pagpakighigala anaa uban sa mga tawong matul-id.
32因为偏离正道的人,是耶和华所厌恶的,正直人却是他所亲爱的。
33Ang pagpanghimaraut ni Jehova anaa sa balay sa dautan; Apan iyang pagapanalanginan ang puloy-anan sa tawong matarung.
33耶和华咒诅恶人的家,却赐福给义人的居所。
34Sa pagkatinuod siya nagayubit sa mga mayubiton; Apan siya nagahatag ug gracia sa mga mapainubsanon.
34他讥笑那些好讥笑的人,却赐恩给谦卑的人。
35Ang manggialamon makapanunod sa himaya; Apan ang kaulaw maoy makapauswag sa mga buang.
35智慧人必承受尊荣,愚昧人必蒙受羞辱(“必蒙受羞辱”原文作“高升成为羞辱”)。