¹Ug sa ilang pag-agi sa Ampipolis ug sa Apolonia, ming-abut sila sa Tesalonica, diin may sinagoga sa mga Judio.

¹And having journeyed through Amphipolis and Apollonia, they came to Thessalonica, where was the synagogue of the Jews.

²Ug si Pablo, ingon sa iyang nabatasan misulod kanila, ug sulod sa tolo ka adlaw nga igpapahulay nagasaysay kanila gikan sa mga Kasulatan;

²And according to Paul's custom he went in among them, and on three sabbaths reasoned with them from the scriptures,

³Nga ginaasoy ug ginapahayag niya nga kinahanglan si Cristo mag-antus, ug mabanhaw pag-usab gikan sa mga minatay; ug nga kini si Jesus, matud niya, nga akong gimantala kaninyo, mao si Cristo.

³opening and laying down that the Christ must have suffered and risen up from among the dead, and that this is the Christ, Jesus whom *I* announce to you.

⁴Ug nalukmay ang uban kanila, ug ming-ipon kang Pablo ug kang Silas; ug usa ka dakung panon sa katawohan sa mga maampoong Greciahanon, ug dili diyutay sa mga talamdong babaye.

⁴And some of them believed, and joined themselves to Paul and Silas, and of the Greeks who worshipped, a great multitude, and of the chief women not a few.

⁵Apan ang mga Judio, sanglit gitugkan ug kasina, mingkuha ug pipila ka mga tawong tampalasan sa pundok sa mga bastos, ug sa natigum nila ang usa ka panon sa katawohan, gigubot nila ang ciudad: ug sa gisulong nila ang balay ni Jason, gipaninguha nila nga pagadad-on kini sila ngadto sa katawohan.

⁵But the Jews having been stirred up to jealousy, and taken to [themselves] certain wicked men of the lowest rabble, and having got a crowd together, set the city in confusion; and having beset the house of Jason sought to bring them out to the people;

⁶Ug sa wala nila hikit-i sila, giguyod nila si Jason ug ang uban nga mga igsoon ngadto sa atubangan sa mga punoan sa ciudad, nga nagasinggit: Kining mga nagabalit-ad sa kalibutan, mianhi usab dinhi.

⁶and not having found them, dragged Jason and certain brethren before the politarchs, crying out, These [men] that have set the world in tumult, are come here also,

⁷Nga gidawat ni Jason; ug kining tanan nagabuhat supak sa mga sugo ni Cesar, nga nagaingon nga adunay lain nga hari, usa nga si Jesus.

⁷whom Jason has received; and these all do contrary to the decrees of Caesar, saying, that there is another king, Jesus.

⁸Ug gigubot nila ang panon sa katawohan ug ang mga punoan sa ciudad, sa pagpakadungog nila niining mga butanga.

⁸And they troubled the crowd and the politarchs when they heard these things.

⁹Ug sa nadawat nila ang pasalig ni Jason ug sa kauban, ilang gibuhian sila.

⁹And having taken security of Jason and the rest, they let them go.

¹⁰Ug ang mga igsoon gilayon nagpadala kang Pablo ug kang Silas sa kagabhion ngadto sa Berea; nga sa pag-abut nila didto, mingsulod sila sa sinagoga sa mga Judio.

¹⁰But the brethren immediately sent away, in the night, Paul and Silas to Berea; who, being arrived, went away into the synagogue of the Jews.

¹¹Ug kini sila labi pang mabuot kay sa mga taga-Tesalonica, kay gidawat nila ang pulong sa bug-os nga kaabtik sa hunahuna, nga ginasusi nila sa matag-adlaw ang mga Kasulatan, kong matuod ba kining mga butanga.

¹¹And these were more noble than those in Thessalonica, receiving the word with all readiness of mind, daily searching the scriptures if these things were so.

¹²Busa daghan kanila ang mingtoo; ingon man usab sa mga dungganang babaye nga Greciahanon, ug sa mga lalake, dili diyutay.

¹²Therefore many from among them believed, and of Grecian women of the upper classes and men not a few.

¹³Ug sa hingbaloan sa mga Judio sa Tesalonica, nga si Pablo nagmantala usab sa pulong sa Dios sa Berea sa maong pagkaagi, nangadto sila sa pagpagubot sa mga panon sa katawohan.

¹³But when the Jews from Thessalonica knew that the word of God was announced in Berea also by Paul, they came there also, stirring up the crowds.

¹⁴Ug unya si Pablo gipagikan gilayon sa mga igsoon padulong sa dagat, ug napabilin didto si Silas ug si Timoteo.

¹⁴And then immediately the brethren sent away Paul to go as to the sea; but Silas and Timotheus abode there.

¹⁵Apan ang mga naghatud kang Pablo, nagdala kaniya hangtud sa Atenas; ug sa pagkadawat nila ug sugo alang kang Silas ug kang Timoteo, nga sila paadtoon kaniya sa labing madali, nanggikan sila.

¹⁵But they that conducted Paul brought him as far as Athens; and, having received a commandment to Silas and Timotheus, that they should come to him as quickly as possible, they departed.

¹⁶Karon samtang si Pablo naghulat kanila sa Atenas, nasamok ang iyang espiritu sa sulod niya sa pagtan-aw niya nga ang ciudad napuno sa mga larawan.

¹⁶But in Athens, while Paul was waiting for them, his spirit was painfully excited in him seeing the city given up to idolatry.

¹⁷Busa nangatarungan siya sa mga Judio, ug sa mga maampoon didto sa sinagoga, ug didto sa tiyanggihan sa matag-adlaw uban niadtong mga nakigkita kaniya.

¹⁷He reasoned therefore in the synagogue with the Jews, and those who worshipped, and in the market-place every day with those he met with.

¹⁸Ug ang ubang mga filosopo nga mga Epicureo ug mga Estoico nagpakiglalis kaniya. Ug ang uban nagaingon: Unsa bay buot nga igasulti niining tabian? Ug ang uban: Siya daw nagamantala sa mga dumuloong nga mga dios. Kay iyang ginamantala kanila ang Maayong Balita ni Jesus ug ang pagkabanhaw.

¹⁸But some also of the Epicurean and Stoic philosophers attacked him. And some said, What would this chatterer say? and some, He seems to be an announcer of foreign demons, because he announced the glad tidings of Jesus and the resurrection [to them].

¹⁹Ug siya gidala nila ug gihatud nila sa Areopago, nga nagaingon: Mahimo ba nga kami magpakisayud kong unsa kining bag-ong pagtolon-an nga imong ginasulti?

¹⁹And having taken hold on him they brought [him] to Areopagus, saying, Might we know what this new doctrine which is spoken by thee [is]?

²⁰Kay nagadala ka sa among igdulungog ug laing mga butang nga katingalahan; busa buot unta namo hisayran kong unsa ang kahulogan niining mga butanga.

²⁰For thou bringest certain strange things to our ears. We wish therefore to know what these things may mean.

²¹(Karon ang tanang mga taga-Atenas ug ang mga pumoluyo nga dumuloong, nagagamit sa ilang panahon sa walay lain, kondili ang pagsulti, kun, pagpatalinghug sa ubang bag-ong butang.

²¹Now all [the] Athenians and the strangers sojourning there spent their time in nothing else than to tell and to hear the news.

²²Ug si Pablo mitindog sa taliwala sa Areopago, ug miingon: Mga tawo nga Atenasnon, himatngonan ko nga sa tanang mga butang kamo maampoon da kaayo.

²²And Paul standing in the midst of Areopagus said, Athenians, in every way I see you given up to demon worship;

²³Kay sa giagian ug gipaniiran ko ang inyong mga ginasimba, hingkit-an ko usab ang usa ka halaran nga sinulatan niini: Alang SA USA KA DIOS NGA WALA HI-ILHI. Busa kadtong ginasimba nga wala ninyo hiilhi, mao kini ang ginamantala ko kaninyo.

²³for, passing through and beholding your shrines, I found also an altar on which was inscribed, To the unknown God. Whom therefore ye reverence, not knowing [him], him I announce to you.

²⁴Ang Dios nga nagbuhat sa kalibutan, ug sa tanan nga mga butang nga anaa niini, siya, tungod kay siya Ginoo sa langit ug sa yuta, wala magpuyo sa mga templo nga binuhat sa mga kamot.

²⁴The God who has made the world and all things which are in it, *he*, being Lord of heaven and earth, does not dwell in temples made with hands,

²⁵Dili usab siya pagaalagaran sa mga kamot sa mga tawo, ingon sa nagkinahanglan pa siya sa bisan unsang butang, sa nakita nga siya gayud ang nagahatag sa tanan sa kinabuhi, ug sa gininhawa, ug sa tanang mga butang.

²⁵nor is served by men's hands as needing something, himself giving to all life and breath and all things;

²⁶Ug sa usa gibuhat niya ang tanan nga nasud sa katawohan aron sa pagpuyo sa tibook, nga nawong sa yuta; ug kanila gitagana nga daan ang pagpasunodsunod sa mga panahon, ug ang mga utlanan sa ilang puloy-anan;

²⁶and has made of one blood every nation of men to dwell upon the whole face of the earth, having determined ordained times and the boundaries of their dwelling,

²⁷Aron pagapangitaon nila ang Dios, basin da nga mahikapan siya ug ilang hikit-an siya; bisan dili siya halayo sa tagsatagsa kanato.

²⁷that they may seek God; if indeed they might feel after him and find him, although he is not far from each one of us:

²⁸Kay kaniya nabuhi kita, ug nagalihok kita, ug nagabaton sa atong pagkamao; sumala usab sa giingon sa uban sa inyong kaugalingong mga magbabalak: Kay kaliwat usab kita niya.

²⁸for in him we live and move and exist; as also some of the poets amongst you have said, For we are also his offspring.

²⁹Busa kay kita kaliwat sa Dios, dili angay nga maghunahuna kita nga ang pagkadios sama sa bulawan, kun sa salapi kun sa bato, nga kinulit tungod sa kabatid ug paglalang sa mga tawo.

²⁹Being therefore [the] offspring of God, we ought not to think that which is divine to be like gold or silver or stone, [the] graven form of man's art and imagination.

³⁰Busa gisayloan sa Dios ang panahon sa pagkaburong, apan karon siya nagasugo sa mga tawo sa tanang dapit, nga maghinulsol sila.

³⁰God therefore, having overlooked the times of ignorance, now enjoins men that they shall all everywhere repent,

³¹Ingon nga may gitagal siya nga usa ka adlaw, nga iyang paghukman ang kalibutan sa katarungan, pinaagi niadtong tawo nga iyang gitiman-an; nga iyang gihatag ang pasalig sa tanang mga tawo sa pagkaagi nga siya nagbanhaw kaniya gikan sa mga minatay.

³¹because he has set a day in which he is going to judge the habitable earth in righteousness by [the] man whom he has appointed, giving the proof [of it] to all [in] having raised him from among [the] dead.

³²Karon sa pagkadungog nila mahitungod sa pagkabanhaw sa mga minatay, ang uban nagyubit; apan ang uban nanag-ingon: Pagapatalinghugan kanamo pag-usab mahatungod niini.

³²And when they heard [of the] resurrection of the dead, some mocked, and some said, We will hear thee again also concerning this.

³³Busa si Pablo mipahawa gikan sa ilang taliwala.

³³Thus Paul went out of their midst.

³⁴Apan may mga tawo nga ming-uyon kaniya ug mingtoo; uban kanila usab si Dionisio nga Areopagohanon, ug usa ka babaye nga ginganlan si Damaris, ug may mga uban pa nga kauban nila.

³⁴But some men joining themselves to him believed; among whom also was Dionysius the Areopagite, and a woman by name Damaris, and others with them.