1Karon ang tanang mga maniningil sa buhis ug mga makasasala nagaduol ngadto kaniya sa pagpatalinghug kaniya.
1And all the tax-gatherers and the sinners were coming near to him to hear him;
2Ug ang mga Fariseo ug ang mga escriba nanagbagulbol nga nagaingon: Kining tawohana nagadawat sa mga makasasala ug nagakaon uban kanila.
2and the Pharisees and the scribes murmured, saying, This [man] receives sinners and eats with them.
3Ug siya misulti kanila niining sambingay, nga nagaingon:
3And he spoke to them this parable, saying,
4Kinsang tawohana diha kaninyo nga may usa ka gatus ka carnero, ug nga nawad-an ug usa kanila, dili ba siya mobiya sa kasiyaman ug siyam sa kamingawan, ug mangita niadtong nawala, hangtud kini makaplagan niya?
4What man of you having a hundred sheep, and having lost one of them, does not leave the ninety and nine in the wilderness and go after that which is lost, until he find it?
5Ug sa makita niya kini, magapas-an niini sa iyang mga abaga nga malipayon.
5and having found it, he lays it upon his own shoulders, rejoicing;
6Ug sa iyang pag-abut sa balay, magatigum siya sa iyang mga abyan ug sa iyang mga silingan, nga magaingon kanila: Managlipay kamo uban kanako, kay akong hingkaplagan ang akong carnero nga nawala.
6and being come to the house, calls together the friends and the neighbours, saying to them, Rejoice with me, for I have found my lost sheep.
7Magaingon ako kaninyo, nga sa maong pagkaagi adunay kalipay sa langit tungod sa usa ka makasasala nga maghinulsol, labaw pa sa kasiyaman ug siyam nga mga matarung nga walay kinahanglan sa paghinulsol.
7I say unto you, that thus there shall be joy in heaven for one repenting sinner, [more] than for ninety and nine righteous who have no need of repentance.
8Kun, kinsang babayehana nga adunay napulo ka dracma, kong siya kawad-an ug usa, dili magdagkut ug usa ka lamparahan ug magsilhig sa balay, ug sa masingkamoton mangita hangtud iyang makaplagan kini?
8Or, what woman having ten drachmas, if she lose one drachma, does not light a lamp and sweep the house and seek carefully till she find it?
9Ug sa iyang hingkaplagan kini, magatigum siya sa iyang mga abyan ug mga silingan, nga magaingon: Maglipay kamo uban kanako, kay akong hingkaplagan ang dracma nga nawala.
9and having found it she calls together the friends and neighbours, saying, Rejoice with me, for I have found the drachma which I had lost.
10Sa mao nga pagkaagi, nagaingon ako kaninyo nga adunay kalipay sa atubangan sa mga manolonda sa Dios tungod sa usa ka makasasala nga magahinulsol.
10Thus, I say unto you, there is joy before the angels of God for one repenting sinner.
11Ug siya miingon: May usa ka tawo nga adunay duha ka anak nga lalake:
11And he said, A certain man had two sons;
12Ug ang danghud kanila miingon sa iyang amahan: Amahan, ihatag kanako ang bahin sa imong bahandi nga mahabahin kanako. Ug iyang gibahinbahin kanila ang iyang kahimtang.
12and the younger of them said to his father, Father, give to me the share of the property that falls [to me]. And he divided to them what he was possessed of.
13Ug sa tapus ang pipila ka adlaw, ang manghud nga anak mihipus sa tanan ug milakaw sa iyang panaw ngadto sa usa ka halayo nga yuta, ug didto giusikan niya ang iyang bahandi sa pagkinabuhing dautan.
13And after not many days the younger son gathering all together went away into a country a long way off, and there dissipated his property, living in debauchery.
14Ug sa nausikan na niya ang tanan, miabut ang usa ka dakung gutom niadtong yutaa, ug misugod siya sa pagbati sa kawad-on.
14But when he had spent all there arose a violent famine throughout that country, and he began to be in want.
15Ug miadto siya ug nakig-ipon sa usa ka molopyo niadtong yutaa, ug kini nagsugo kaniya ngadto sa iyang kaumahan sa paglawog sa mga baboy.
15And he went and joined himself to one of the citizens of that country, and he sent him into his fields to feed swine.
16Ug ginapangandoy niya ang pagbusog sa iyang tiyan sa mga algarroba nga ginakaon sa mga baboy; ug walay tawo nga mihatag kaniya.
16And he longed to fill his belly with the husks which the swine were eating; and no one gave to him.
17Apan sa hing-ulian na siya sa iyang kaugalingon miingon: Kapid-an ka mga mamomoo sa akong amahan nga nahupngan sa tinapay; ug ako ania nga nagakamatay sa kagutom!
17And coming to himself, he said, How many hired servants of my father's have abundance of bread, and *I* perish here by famine.
18Motindog ako ug moadto sa akong amahan, ug moingon ako kaniya: Amahan, nakasala ako batok sa langit ug sa imong atubangan;
18I will rise up and go to my father, and I will say to him, Father, I have sinned against heaven and before thee;
19Ako dili na takus paganganlan nga imong anak; buhata ako ingon nga usa sa imong mga mamomoo.
19I am no longer worthy to be called thy son: make me as one of thy hired servants.
20Ug mitindog siya, ug miadto sa iyang amahan. Apan sa halayo pa siya, ang iyang amahan nakakita kaniya, ug giabut ug kalooy, ug midalagan, ug migakus sa iyang liog, ug mihalok kaniya.
20And he rose up and went to his own father. But while he was yet a long way off, his father saw him, and was moved with compassion, and ran, and fell upon his neck, and covered him with kisses.
21Ug ang anak miingon kaniya: Amahan, nakasala ako batok sa langit ug sa imong atubangan, ug dili na ako takus pagatawgon nga imong anak.
21And the son said to him, Father, I have sinned against heaven and before thee; I am no longer worthy to be called thy son.
22Apan ang amahan miingon sa iyang mga ulipon: Dad-a ninyo pagdali ang labing maayong kupo ug isul-ob ninyo kaniya, ug butangi ug singsing ang iyang kamot, ug mga sapin ang iyang mga tiil.
22But the father said to his bondmen, Bring out the best robe and clothe him in [it], and put a ring on his hand and sandals on his feet;
23Ug dad-a ninyo dinhi ang nating vaca nga pinatambok, ug ihawon siya, ug mangaon kita, ug managlipay.
23and bring the fatted calf and kill it, and let us eat and make merry:
24Kay kining akong anak namatay na, ug nabuhi pag-usab; siya nawala na, ug hingkaplagan. Ug sila misugod sa paglipay.
24for this my son was dead and has come to life, was lost and has been found. And they began to make merry.
25Karon ang anak nga magulang didto sa uma; ug sa mipauli siya, ug nagakaduol sa balay hingdunggan niya ang honi ug ang sayaw.
25And his elder son was in the field; and as, coming [up], he drew nigh to the house, he heard music and dancing.
26Ug iyang gitawag ngadto kaniya ang usa sa mga binatonan, ug iyang gipangutana kong unsa kaha kining mga butanga.
26And having called one of the servants, he inquired what these things might be.
27Ug siya miingon kaniya: Ang imong igsoon miabut, ug ang imong amahan nagpaihaw sa nating vaca nga pinatambok, kay siya nagdawat kaniya nga luwas ug maayong panglawas.
27And he said to him, Thy brother is come, and thy father has killed the fatted calf because he has received him safe and well.
28Apan siya nasuko, ug dili unta mosulod. Ug ang iyang amahan migula ug nagpakilooy kaniya.
28But he became angry and would not go in. And his father went out and besought him.
29Apan siya mitubag ug miingon sa iyang amahan: Ania karon, sulod mining daghang mga tuig nagaalagad ako kanimo, ug wala gayud ako makalapas bisan usa sa imong mga sugo; ug bisan pa, ikaw wala maghatag kanako usa ka kanding nga nati, aron unta ako maglipay uban sa akong mga abyan.
29But he answering said to his father, Behold, so many years I serve thee, and never have I transgressed a commandment of thine; and to me hast thou never given a kid that I might make merry with my friends:
30Apan sa mipauli kining imong anak nga milamoy sa imong kahimtang uban sa mga bigaon giihawan mo siya sa nating vaca nga pinatambok.
30but when this thy son, who has devoured thy substance with harlots, is come, thou hast killed for him the fatted calf.
31Ug siya miingon kaniya: Anak, ikaw sa gihapon ania uban kanako, ug ang tanan nga ako, imo.
31But he said to him, Child, *thou* art ever with me, and all that is mine is thine.
32Apan angay nga kita maglipay ug magsadya, kay kining imong igsoon namatay na, ug nabuhi pag-usab; ug nawala na, ug hingkaplagan.
32But it was right to make merry and rejoice, because this thy brother was dead and has come to life again, and was lost and has been found.