¹Sa tapus na niya ipamulong ang tanan niyang igsusulti sa mga igdulungog sa mga tawo, misulod siya sa Capernaum.

¹And when he had completed all his words in the hearing of the people, he entered into Capernaum.

²Ug may ulipon sa usa ka centurion, nga iyang gipakamahal, nagmasakiton ug nag-ungaw na sa kamatayon.

²And a certain centurion's bondman who was dear to him was ill and about to die;

³Ug sa nakadungog siya mahitungod kang Jesus, iyang gipaadto kaniya ang mga anciano sa mga Judio, sa paghangyo kaniya aron unta siya moadto sa pagluwas sa iyang ulipon.

³and having heard of Jesus, he sent to him elders of the Jews, begging him that he might come and save his bondman.

⁴Ug sila, sa pag-abut nila kang Jesus, nagpakilooy kaniya sa hilabihan gayud, nga nagaingon: Takus siya nga ikaw magabuhat niini alang kaniya.

⁴But they, being come to Jesus, besought him diligently, saying, He is worthy to whom thou shouldest grant this,

⁵Kay siya nahagugma sa atong nasud, ug siya gayud ang nagpatukod kanamo sa among sinagoga.

⁵for he loves our nation, and himself has built the synagogue for us.

⁶Ug si Jesus mikuyog kanila. Ug diha nga dili na siya halayo sa balay, ang centurion nagsugo sa iyang mga higala ngadto kaniya sa pag-ingon: Ginoo, ayaw pagbudlay sa imong kaugalingon; kay dili ako takus nga ikaw mopasilong sa akong atop.

⁶And Jesus went with them. But already, when he was not far from the house, the centurion sent to him friends, saying to him, Lord, do not trouble thyself, for I am not worthy that thou shouldest enter under my roof.

⁷Busa, nagahunahuna ako sa akong kaugalingon nga dili ako takus sa pag-anhi kanimo; apan isulti lamang ang pulong, ug ang akong ulipon mamaayo.

⁷Wherefore neither did I count myself worthy to come to thee. But say by a word and my servant shall be healed.

⁸Kay ako usab tawo nga anaa sa ilalum sa kagamhanan, ug ako adunay mga sundalo nga ubos sa akong pagmando; ug ako moingon sa usa: Umadto ka, ug moadto siya; ug sa usa: Umari ka, ug moari siya; ug sa akong ulipon: Buhata kini, ug buhaton niya.

⁸For *I* also am a man placed under authority, having under myself soldiers, and I say to this [one], Go, and he goes; and to another, Come, and he comes; and to my bondman, Do this, and he does [it].

⁹Ug sa pagkadungog ni Jesus niining mga butanga, siya nahibulong kaniya, ug miliso siya sa panon sa katawohan nga nagasunod kaniya, ug miingon: Ako nagaingon kaninyo, nga bisan pa sa Israel wala akoy hingkaplagan sama niini ka daku nga pagtoo.

⁹And Jesus hearing this wondered at him, and turning to the crowd following him said, I say to you, Not even in Israel have I found so great faith.

¹⁰Ug ang mga sinugo, sa paghiuli nila sa balay, nakakaplag sa ulipon nga maayo na.

¹⁰And they who had been sent returning to the house found the bondman, who was ill, in good health.

¹¹Ug nahitabo sa wala madugay nga miadto si Jesus sa usa ka lungsod nga ginganlan Nain; ug ang iyang mga tinon-an ming-uban kaniya, ug ang usa ka dakung panon sa katawohan.

¹¹And it came to pass afterwards he went into a city called Nain, and many of his disciples and a great crowd went with him.

¹²Apan sa nagakaduol siya sa ganghaan sa lungsod, ania karon, may gidala didto sa gawas usa ka minatay, bugtong anak lalake sa iyang inahan nga balo; ug daghang mga tawo sa lungsod miuban sa babaye.

¹²And as he drew near to the gate of the city, behold, a dead man was carried out, the only son of his mother, and she a widow, and a very considerable crowd of the city [was] with her.

¹³Ug sa pagkakita sa Ginoo kaniya, siya nalooy kaniya, ug miingon kaniya: Dili ka maghilak.

¹³And the Lord, seeing her, was moved with compassion for her, and said to her, Weep not;

¹⁴Ug siya miduol ug mihikap sa andas, ug ang nanagyayong minghunong. Ug siya miingon: Batan-on, ako nagaingon kanimo, Tumindog ka.

¹⁴and coming up he touched the bier, and the bearers stopped. And he said, Youth, I say to thee, Wake up.

¹⁵Ug ang namatay mibangon, ug misugod sa pagsulti. Ug gihatag siya ni Jesus sa iyang inahan.

¹⁵And the dead sat up and began to speak; and he gave him to his mother.

¹⁶Ug ang tanan giabut ug kahadlok, ug sila nanagdayeg sa Dios nga nagaingon: Usa ka dakung manalagna mitindog sa atong kinataliwad-an, ug ang Dios miduaw sa iyang katawohan.

¹⁶And fear seized on all, and they glorified God, saying, A great prophet has been raised up amongst us; and God has visited his people.

¹⁷Ug kining balitaa mahitungod kaniya nasangyaw sa tibook Judea, ug sa tanang yuta nga nagalibut.

¹⁷And this report went out in all Judaea concerning him, and in all the surrounding country.

¹⁸Ug ang mga tinon-an ni Juan nagsugilon kaniya mahitungod niining tanang mga butang.

¹⁸And the disciples of John brought him word concerning all these things:

¹⁹Ug sa gitawag ni Juan ang duha sa iyang mga tinon-an, iyang gipaadto sila sa Ginoo sa pag-ingon: Ikaw ba kadtong moanhi, kun magahulat pa ba kami ug lain?

¹⁹and John, having called two of his disciples, sent to Jesus, saying, Art *thou* he that is coming, or are we to wait for another?

²⁰Ug sa paghiabut sa mga tawo ngadto kaniya, miingon: Si Juan nga Bautista nagsugo kanamo nganhi kanimo, sa pag-ingon: Ikaw ba kadtong moanhi, kun magahulat pa ba kami ug lain?

²⁰But the men having come to him said, John the baptist has sent us to thee, saying, Art *thou* he that is coming, or are we to wait for another?

²¹Niadtong taknaa giayo niya ang daghan gikan sa mga sakit ug mga balatian ug mga dautang espiritu; ug daghang mga buta nga gihatagan niya sa igtatan-aw.

²¹In that hour he healed many of diseases and plagues and evil spirits, and to many blind he granted sight.

²²Ug siya mitubag ug miingon kanila: Pangadto kamo ug suginlan ninyo si Juan sa mga butang nga inyong hingdunggan ug hingkit-an: Ang mga buta nanagpakakita, ug ang mga bakol nanagpakalakaw; ang mga sanlahon nahinloan ug ang mga bungol nakadungog; ang mga minatay nangabanhaw; ug sa mga kabus ginawali ang Maayong Balita.

²²And Jesus answering said to them, Go, bring back word to John of what ye have seen and heard: that blind see, lame walk, lepers are cleansed, deaf hear, dead are raised, poor are evangelized;

²³Ug bulahan kadtong dili makakaplag kanako kahigayonan sa pagkapangdol.

²³and blessed is whosoever shall not be offended in me.

²⁴Ug sa nakapanglakaw na ang mga sinugo ni Juan, si Jesus misugod sa pag-ingon sa mga panon sa katawohan mahatungod kang Juan: Unsa ang giadto ninyo sa pagtan-aw sa kamingawan? Usa ba ka bagakay nga ginahapayhapay sa hangin?

²⁴And the messengers of John having departed, he began to speak to the crowds concerning John: What went ye out into the wilderness to behold? a reed shaken by the wind?

²⁵Apan unsa ang giadto ninyo sa pagtan-aw? Usa ba ka tawo nga nagasul-ob ug mga panapton nga hamili? Ania karon, ang mga nagasul-ob sa maanindot gayud nga saput ug nagakinabuhi sa pagkahimili, anaa sa mga balay sa mga hari.

²⁵But what went ye out to see? a man clothed in delicate garments? Behold, those who are in splendid clothing and live luxuriously are in the courts of kings.

²⁶Apan unsa ba ang giadto ninyo sa pagtan-aw? Usa ba ka manalagna? Oo, ako nagaingon kaninyo, ug labaw pa kay sa manalagna.

²⁶But what went ye out to see? a prophet? Yea, I say to you, and [what is] more excellent than a prophet.

²⁷Kini mao siya ang hingtungdan sa nahasulat: Ania karon, akong gisugo ang akong manolonda sa atubangan sa imong nawong, nga magaandam sa imong dalan sa atubangan mo.

²⁷This is he concerning whom it is written, Behold, *I* send my messenger before thy face, who shall prepare thy way before thee;

²⁸Nagaingon ako kaninyo: Sa mga nangatawo sa mga babaye walay labaw ka daku kay kang Juan nga Bautista; apan ang labing diyutay sa gingharian sa Dios, labing daku kay kaniya.

²⁸for I say unto you, Among them that are born of women a greater [prophet] is no one than John [the baptist]; but he who is a little one in the kingdom of God is greater than he.

²⁹Ug ang tanang katawohan, sa pagkadungog nila, ug ang mga maniningil sa buhis, miila sa katarung sa Dios, nga nanagpabautismo sa bautismo ni Juan.

²⁹(And all the people who heard [it], and the tax-gatherers, justified God, having been baptised with the baptism of John;

³⁰Apan ang mga Fariseo ug ang mga batid sa balaod nagsalikway alang sa ilang kaugalingon sa tambag sa Dios, nga wala managpabautismo kaniya.

³⁰but the Pharisees and the lawyers rendered null as to themselves the counsel of God, not having been baptised by him.)

³¹Ug ang Ginoo miingon: Busa, sa kang kinsa ko ba igapakasama ang mga tawo niining kaliwatana, ug sa unsa sila mahisama.

³¹To whom therefore shall I liken the men of this generation, and to whom are they like?

³²Sama sila sa mga kabataan nga nanaglingkod sa mga baligyaanan, ug nanagtinawganay ang usa sa usa, nga nanag-ingon: Kami nagapatunog kaninyo sa mga flauta, ug wala kamo managsayaw; ug among ginaminatayan kamo, ug wala kamo managbakho.

³²They are like children sitting in the market-place, and calling one to another and saying, We have piped to you, and ye have not danced; we have mourned to you, and ye have not wept.

³³Kay mianhi si Juan nga Bautista nga wala magakaon ug tinapay, bisan mag-inum ug vino; ug kamo nagaingon: Siya adunay yawa.

³³For John the baptist has come neither eating bread nor drinking wine, and ye say, He has a demon.

³⁴Mianhi ang Anak sa tawo nga nagakaon ug nagainum, ug kamo nagaingon: Ania karon, ang usa ka tawong ulitan ug palainum sa vino, abyan sa mga maniningil sa buhis, ug sa mga makasasala!

³⁴The Son of man has come eating and drinking, and ye say, Behold an eater and wine-drinker, a friend of tax-gatherers and sinners;

³⁵Ug ang kaalam ginapakamatarung sa tanan niyang mga anak.

³⁵and wisdom has been justified of all her children.

³⁶Ug usa sa mga Fariseo nagatinguha nga si Jesus mokaon uban kaniya. Ug misulod siya sa balay sa Fariseo, ug mitambong sa pagkaon.

³⁶But one of the Pharisees begged him that he would eat with him. And entering into the house of the Pharisee he took his place at table;

³⁷Ug ania karon, may babaye didto sa lungsod, usa ka makasasala, ug sa pagkahibalo niya nga si Jesus mitambong sa pagkaon didto sa balay sa Fariseo, nagdala siya ug usa ka tibudtibud sa alabastro nga mahumot.

³⁷and behold, a woman in the city, who was a sinner, and knew that he was sitting at meat in the house of the Pharisee, having taken an alabaster box of myrrh,

³⁸Ug sa nagatindog sa tiilan sa luyo ni Jesus, nga nagahilak, siya misugod sa paghumod sa mga tiil niya uban sa iyang mga luha, ug nagpahid niini sa buhok sa iyang ulo, ug naghalok sa iyang mga tiil, ug nagdihog kanila uban sa pahumot.

³⁸and standing at his feet behind [him] weeping, began to wash his feet with tears; and she wiped them with the hairs of her head, and kissed his feet, and anointed [them] with the myrrh.

³⁹Karon sa pagkakita niini sa Fariseo nga nagdapit kaniya, misulti sa iyang kaugalingon nga nagaingon: Kining tawohana, kong usa pa siya ka manalagna, makaila unta kong kinsa ug unsa nga babayehana ang nagahikap kaniya, nga siya usa ka makasasala.

³⁹And the Pharisee who had invited him, seeing it, spoke with himself saying, This [person] if he were a prophet would have known who and what the woman is who touches him, for she is a sinner.

⁴⁰Ug si Jesus sa mitubag nag-ingon kaniya: Simon, aduna akoy diyutayng isulti kanimo. Ug siya nagaingon: Magtutudlo, sulti lamang.

⁴⁰And Jesus answering said to him, Simon, I have somewhat to say to thee. And he says, Teacher, say [it].

⁴¹May usa ka magpapahulam nga adunay duha ka utangan; ang usa nakautang lima ka gatus ka denario, ug ang usa kalim-an.

⁴¹There were two debtors of a certain creditor: one owed five hundred denarii and the other fifty;

⁴²Sa diha nga sila walay ikabayad, iyang gipasaylo silang duha. Busa, kinsa man kanila ang labing nahagugma kaniya?

⁴²but as they had nothing to pay, he forgave both of them [their debt]: [say,] which of them therefore will love him most?

⁴³Si Simon mitubag ug miingon: Sa akong pagsabut, ang gipasaylo ug labaw. Ug si Jesus miingon kaniya: Matarung gayud ang imong paghukom.

⁴³And Simon answering said, I suppose he to whom he forgave the most. And he said to him, Thou hast rightly judged.

⁴⁴Ug sa milingi sa babaye, siya miingon kang Simon: Nakita mo ba kining babaye? Ako misulod sa imong balay, wala ikaw magahatag kanako ug tubig alang sa akong mga tiil; apan siya naghumod sa akong mga tiil uban sa iyang mga luha, ug nagpahid kanila uban sa iyang mga buhok.

⁴⁴And turning to the woman he said to Simon, Seest thou this woman? I entered into thy house; thou gavest me not water on my feet, but *she* has washed my feet with tears, and wiped them with her hair.

⁴⁵Ikaw wala mohalok kanako; apan siya, sukad sa akong pagsulod, wala mohunong sa paghalok sa akong mga tiil.

⁴⁵Thou gavest me not a kiss, but *she* from the time I came in has not ceased kissing my feet.

⁴⁶Ang akong ulo wala mo dihogi sa lana; apan siya nagdihog sa akong mga tiil sa pahumot.

⁴⁶My head with oil thou didst not anoint, but *she* has anointed my feet with myrrh.

⁴⁷Busa ako nagaingon kanimo: Ang iyang mga sala nga daghan gipasaylo, kay daku ang iyang paghigugma; apan ang gipasaylo ug diyutay, diyutay ang iyang paghigugma.

⁴⁷For which cause I say to thee, Her many sins are forgiven; for she loved much; but he to whom little is forgiven loves little.

⁴⁸Ug siya miingon sa babaye: Ang imong mga sala gipasaylo.

⁴⁸And he said to her, Thy sins are forgiven.

⁴⁹Ug ang mga mitambong sa pagkaon uban kaniya nanagsugod sa pag-ingon sa sulod sa ilang kaugalingon: Kinsa ba kini nga bisan nagapasaylo sa mga sala?

⁴⁹And they that were with [them] at table began to say within themselves, Who is this who forgives also sins?

⁵⁰Ug siya miingon sa babaye: Ang imong pagtoo nagluwas kanimo; lumakaw ka sa pakigdait.

⁵⁰And he said to the woman, Thy faith has saved thee; go in peace.