¹Ug mitindog siya gikan didto ug miadto sa mga utlanan sa Judea ug unahan sa Jordan: Ug ang mga panon sa katawohan miusab pagdugok sa tingub ngadto kaniya; ug ingon sa iyang nabatasan, siya nagtudlo kanila pag-usab.

¹And rising up thence he comes into the coasts of Judaea, and the other side of the Jordan. And again crowds come together to him, and, as he was accustomed, again he taught them.

²Ug may mingduol kaniya nga mga Fariseo ug nangutana sa pagtintal kaniya: Uyon ba sa Kasugoan nga ang usa ka bana magabiya sa iyang asawa?

²And Pharisees coming to [him] asked him, Is it lawful for a man to put away [his] wife? (tempting him).

³Ug sa pagtubag niya, miingon kanila: Unsay gisugo kaninyo ni Moises?

³But he answering said to them, What did Moses command you?

⁴Ug nanag-ingon sila: Si Moises mitugot sa pagsulat ug kalig-onan sa panagbulag, ug sa pagbiya kaniya.

⁴And they said, Moses allowed to write a bill of divorce, and to put away.

⁵Apan si Jesus miingon kanila: Tungod sa kagahi sa inyong kasingkasing iyang gisulat kaninyo kining sugoa.

⁵And Jesus answering said to them, In view of your hard-heartedness he wrote this commandment for you;

⁶Apan sukad sa pagtukod sa kalibutan, lalake ug babaye iyang gibuhat sila.

⁶but from [the] beginning of [the] creation God made them male and female.

⁷Tungod niini pagabiyaan sa usa ka tawo ang iyang amahan ug ang iyang inahan ug makighiusa sa iyang asawa.

⁷For this cause a man shall leave his father and mother and shall be united to his wife,

⁸Ug silang duha magausa ra ka unod. Busa dili na sila duruha, kondili usa na lamang ka unod.

⁸and the two shall be one flesh: so that they are no longer two but one flesh.

⁹Busa ang gihiusa sa Dios dili pagabulagon sa tawo.

⁹What therefore God has joined together, let not man separate.

¹⁰Ug sa balay gipangutana siya pag-usab sa iyang mga tinon-an mahatungod niining butanga.

¹⁰And again in the house the disciples asked him concerning this.

¹¹Ug siya miingon kanila: Kong kinsa ang mobiya sa iyang asawa ug mangasawa sa lain makasala sa panapaw batok kaniya.

¹¹And he says to them, Whosoever shall put away his wife and shall marry another, commits adultery against her.

¹²Ug kong ang usa ka babaye mobiya sa iyang bana ug mamana sa lain siya makasala sa panapaw.

¹²And if a woman put away her husband and shall marry another, she commits adultery.

¹³Ug siya gidad-an nila ug mga gagmayng bata aron siya magahikap kanila; apan ang mga tinon-an nagbadlong kanila.

¹³And they brought little children to him that he might touch them. But the disciples rebuked those that brought [them].

¹⁴Apan sa pagkakita ni Jesus niini, nasuko siya ug miingon kanila: Pasagdi ninyo ang mga bata nga moduol sila kanako, ug dili ninyo sila pagdid-an, kay ang gingharian sa Dios alang sa mga sama kanila.

¹⁴But Jesus seeing [it], was indignant, and said to them, Suffer the little children to come to me; forbid them not; for of such is the kingdom of God.

¹⁵Sa pagkamatuod nagaingon ako kaninyo, bisan kinsa nga dili modawat sa gingharian sa Dios ingon sa usa ka bata, dili gayud siya makasulod niini.

¹⁵Verily I say to you, Whosoever shall not receive the kingdom of God as a little child, shall in no wise enter into it.

¹⁶Ug sa nakugos niya sila sa iyang mga bukton, ug napandungan sa iyang mga kamot, iyang gipanalanginan sila.

¹⁶And having taken them in his arms, having laid his hands on them, he blessed them.

¹⁷Ug sa paggula niya sa dalan may usa nga midalagan ngadto kaniya, ug miluhod ug nangutana kaniya: Maayong Magtutudlo, unsa ang akong pagabuhaton, aron mapanunod ko ang kinabuhi nga walay katapusan?

¹⁷And as he went forth into the way, a person ran up to [him], and kneeling to him asked him, Good Teacher, what shall I do that I may inherit eternal life?

¹⁸Ug si Jesus miingon kaniya: Nganong ginganlan mo ako ug maayo? Walay bisan kinsa nga maayo, kondili usa lamang, ang Dios.

¹⁸But Jesus said to him, Why callest thou me good? no one is good but one, [that is] God.

¹⁹Nahibalo ka sa mga sugo: Dili ka manapaw; dili ka magpatay; dili ka mangawat; dili ka magsaksi sa bakak; dili ka manlimbong; tumahod ka sa imong amahan ug sa imong inahan.

¹⁹Thou knowest the commandments: Do not commit adultery, Do not kill, Do not steal, Do not bear false witness, Do not defraud, Honour thy father and mother.

²⁰Ug siya miingon kaniya: Magtutudlo, ngatanan kining mga butanga gibantayan ko sukad sa akong pagkabata.

²⁰And he answering said to him, Teacher, all these things have I kept from my youth.

²¹Ug si Jesus, sa nagatutok kaniya, nahagugma kaniya, ug miingon: Usa ka butang ang nakulang kanimo: Lumakaw ka, ibaligya mo ang imong kahimtang, ug ihatag sa mga kabus; ug may bahandi ka sa langit; ug umari ka, dad-a ang imong cruz, ug sumunod kanako.

²¹And Jesus looking upon him loved him, and said to him, One thing lackest thou: go, sell whatever thou hast and give to the poor, and thou shalt have treasure in heaven; and come, follow me, [taking up the cross].

²²Ug siya nahiubos niining pulonga, ug milakaw nga masulob-on; kay siya usa nga may daghang bahandi.

²²But he, sad at the word, went away grieved, for he had large possessions.

²³Ug si Jesus mitan-aw sa libut ug miingon sa iyang mga tinon-an: Pagkalisud gayud sa mga adunay bahandi ang pagsulod sa gingharian sa Dios!

²³And Jesus looking around says to his disciples, How difficultly shall they that have riches enter into the kingdom of God!

²⁴Ug ang iyang mga tinon-an nang-hibulong sa iyang mga pulong; apan si Jesus mingtubag pag-usab ug miingon kanila: Mga anak, pagkalisud sa mga nagasalig sa mga bahandi ang pagsulod sa gingharian sa Dios!

²⁴And the disciples were amazed at his words. And Jesus again answering says to them, Children, how difficult it is that those who trust in riches should enter into the kingdom of God!

²⁵Labi pang masayon alang sa usa ka camello ang paglusot sa mata sa dagum kay sa usa ka dato ang pagsulod sa gingharian sa Dios.

²⁵It is easier for a camel to go through the eye of a needle than for a rich man to enter into the kingdom of God.

²⁶Ug sila nanghitingala sa hilabihan gayud, ug nasig-ingon: Busa, kinsa man diay ang maluwas?

²⁶And they were exceedingly astonished, saying to one another, And who can be saved?

²⁷Ug si Jesus, sa mitan-aw kanila, miingon: sa mga tawo dili gayud kini mahimo, apan sa Dios dili ingon niini; kay sa Dios ang tanang mga butang mahimo.

²⁷But Jesus looking on them says, With men it is impossible, but not with God; for all things are possible with God.

²⁸Ug misugod si Pedro sa pag-ingon kaniya: Ania karon, gipamiyaan namo ang tanan ug misunod kami kanimo.

²⁸Peter began to say to him, Behold, *we* have left all things and have followed thee.

²⁹Ug sa pagtubag ni Jesus, miingon: Sa pagkamatuod nagaingon ako kaninyo, nga walay bisan kinsa nga mibiya sa iyang balay, kun mga igsoon nga lalake, kun mga igsoon nga babaye, kun amahan, kun inahan, kun asawa, kun mga anak, kun mga kaumahan, tungod kanako ug sa Maayong Balita.

²⁹Jesus answering said, Verily I say to you, There is no one who has left house, or brethren, or sisters, or father, or mother, [or wife], or children, or lands, for my sake and for the sake of the gospel,

³⁰Nga dili magadawat usa ka gatus ka pilo niining panahona, mga balay, ug mga igsoon nga lalake ug babaye, ug mga inahan ug mga anak, ug mga kaumahan, uban sa mga paglutos; ug sa panahon nga umalabut kinabuhi nga walay katapusan.

³⁰that shall not receive a hundredfold now in this time: houses, and brethren, and sisters, and mothers, and children, and lands, with persecutions, and in the coming age life eternal.

³¹Apan daghan ang mga nanghiuna, nga manghiulahi, ug mga nanghiulahi nga manghiuna.

³¹But many first shall be last, and the last first.

³²Ug didto sila sa dalan, nga nagatungas padulong sa Jerusalem; ug si Jesus nagauna kanila, ug nanghibulong sila; ug sila nga nanagsunod nangahadlok. Ug gidala na usab niya ang napulo ug duha, ug nagsugod siya sa pagsulti kanila sa mga butang nga manghitabo kaniya.

³²And they were in the way going up to Jerusalem, and Jesus was going on before them; and they were amazed, and were afraid as they followed. And taking the twelve again to [him], he began to tell them what was going to happen to him:

³³Nga nagaingon: Ania karon, nagatungas kita padulong sa Jerusalem; ug ang Anak sa tawo igatugyan ngadto sa mga punoan sa mga sacerdote ug sa mga escriba; ug ilang pagahukman siya sa kamatayon, ug igatugyan siya ngadto sa mga Gentil.

³³Behold, we go up to Jerusalem, and the Son of man shall be delivered up to the chief priests and to the scribes, and they shall condemn him to death, and shall deliver him up to the nations:

³⁴Nga pagayubitan siya nila, ug pagahampakon; ug pagalud-an, ug pagapatyon; ug sa ikatolo ka adlaw mabanhaw siya.

³⁴and they shall mock him, and shall scourge him, and shall spit upon him, and shall kill him; and after three days he shall rise again.

³⁵Ug mingduol kaniya si Jacobo ug si Juan, mga anak ni Zebedeo, sa pag-ingon: Magtutudlo, buot namo nga buhaton mo kanamo ang bisan unsa nga among pangayoon.

³⁵And there come to him James and John, the sons of Zebedee, saying [to him], Teacher, we would that whatsoever we may ask thee, thou wouldst do it for us.

³⁶Ug siya miingon kanila: Unsa ang buot ninyo nga akong pagabuhaton kaninyo?

³⁶And he said to them, What would ye that I should do for you?

³⁷Ug sila nanag-ingon kaniya: Itugot kanamo nga managlingkod kami ang usa sa imong too, ug ang usa sa imong wala sa imong kahimayaan.

³⁷And they said to him, Give to us that we may sit, one on thy right hand, and one on thy left hand, in thy glory.

³⁸Ug miingon kanila si Jesus: Wala ninyo hibaloi ang inyong ginapangayo. Arang ba kamo makainum sa copa, nga akong pagaimnan, kun makapabautismo sa bautismo nga gibautismo kanako?

³⁸And Jesus said to them, Ye do not know what ye ask. Are ye able to drink the cup which *I* drink, or be baptised with the baptism that *I* am baptised with?

³⁹Ug sila nagaingon kaniya: Arang kami. Ug si Jesus miingon kanila: Sa pagkamatuod ang copa nga akong pagaimnan pagaimnan ninyo; ug sa bautismo nga gibautismo kanako pagabautismohan kamo.

³⁹And they said to him, We are able. And Jesus said to them, The cup that *I* drink ye will drink and with the baptism that *I* am baptised with ye will be baptised,

⁴⁰Apan ang paglingkod sa akong too ug sa akong wala, dili ako ang paghatag, kondili sa mga ginatagan-an.

⁴⁰but to sit on my right hand or on my left is not mine to give, but for those for whom it is prepared.

⁴¹Ug sa hingdunggan kini sa napulo, nanagsugod sila sa pagpanuyo kang Jacobo ug kang Juan.

⁴¹And the ten having heard [of it], began to be indignant about James and John.

⁴²Ug gitawag sila ni Jesus ngadto kaniya, ug siya nag-ingon kanila: Hing-sayran ninyo nga ang mga ginaila nga magbubuot sa mga Gentil nagapakahari kanila; ug ang ilang mga kadagkuan nagagamit ug pagbulot-an sa ibabaw nila.

⁴²But Jesus having called them to [him], says to them, Ye know that those who are esteemed to rule over the nations exercise lordship over them; and their great men exercise authority over them;

⁴³Apan dili maingon niini sa taliwala ninyo; kondili, bisan kinsa kaninyo nga buot magpakadaku mahimong inyong alagad.

⁴³but it is not thus among you; but whosoever would be great among you, shall be your minister;

⁴⁴Ug bisan kinsa kaninyo nga buot magauna mahimong ulipon sa tanan.

⁴⁴and whosoever would be first of you shall be bondman of all.

⁴⁵Kay ang Anak sa tawo mianhi, dili aron pagaalagaran, kondili sa pag-alagad, ug sa paghatag sa iyang kinabuhi nga lukat alang sa daghan.

⁴⁵For also the Son of man did not come to be ministered to, but to minister, and give his life a ransom for many.

⁴⁶Ug miabut sila sa Jerico. Ug sa paggikan niya sa Jerico uban ang iyang mga tinon-an ug ang usa ka dakung panon sa katawohan, ang anak ni Timeo, si Bartimeo, usa ka buta nga makililimos, nagalingkod sa daplin sa dalan.

⁴⁶And they come to Jericho, and as he was going out from Jericho, and his disciples and a large crowd, the son of Timaeus, Bartimaeus, the blind [man], sat by the wayside begging.

⁴⁷Ug sa pagkadungog niya, nga mao kadto si Jesus nga Nazaretnon, misugod sa pagsinggit ug pag-ingon, Jesus, Anak ni David, kaloy-i ako!

⁴⁷And having heard that it was Jesus the Nazaraean, he began to cry out and to say, O Son of David, Jesus, have mercy on me.

⁴⁸Ug daghan ang mibadlong kaniya aron siya mohilum. Apan siya misinggit ug labi pa hinoon. Anak ni David, kaloy-i ako!

⁴⁸And many rebuked him, that he might be silent; but he cried so much the more, Son of David, have mercy on me.

⁴⁹Ug mihunong si Jesus ug miingon: Tawga ninyo siya. Ug gitawag nila ang buta nga nagaingon kaniya: Maglipay ka; Tumindog ka, siya nagatawag kanimo.

⁴⁹And Jesus, standing still, desired him to be called. And they call the blind [man], saying to him, Be of good courage, rise up, he calls thee.

⁵⁰Ug iyang gisalibay ang iyang kupo, ug mitindog, ug miduol kang Jesus.

⁵⁰And, throwing away his garment, he started up and came to Jesus.

⁵¹Ug sa mitubag si Jesus, nag-ingon kaniya: Unsa ang buot mo, nga paga-buhaton ko kanimo? Ug ang buta miingon kaniya: Magtutudlo, nga makadawat unta ako sa akong igtatan-aw.

⁵¹And Jesus answering says to him, What wilt thou that I shall do to thee? And the blind [man] said to him, Rabboni, that I may see.

⁵²Ug si Jesus miingon kaniya: Lumakaw ka, ang imong pagtoo nagluwas kanimo. Ug dihadiha nakadawat siya sa igtatan-aw; ug misunod siya kang Jesus sa dalan.

⁵²And Jesus said to him, Go, thy faith has healed thee. And he saw immediately, and followed him in the way.